*
5 - ..../7
* tzl • K/i
<L> O u
^ r^ ^
- c c ' u Î5 § > . ^ p . ^ § ,/, U - -i: i t c ? O ^
>^*”5
«
nje:
c
tn. Vj ÍÍ fA i
s =s S ' :; "^ ^
-S :s
^ r S ^ s< a- o ^îs
4 ^ -
■ ^ “ .:^ oc ■ Sj ^ ™
^ ^ “S ^ g J i f f s .-¡s -B
I ^ ^ g f l
'S f á p '^
^ ^ í»í^ ^ ^ '*'*'*x,
•í:? ^ k ^ -Si
fc-# ^ C' u 5S C
^ °-s ^ B J I
' S > • § I S % < 5;
Í3^ ^ Ï V - S 1 -5 ^ S 5 I J l ' ^
« ^ V - S 2 "= 'S* - <f
„- a.§ ^ s s g, IJ
§ . E 3
^‘■g ^“^ c; I'
O Vi ,T \J^S «-V vT.ii
n . ' jc j j oo • ûL-:3;
§ -
s - ^ f - ^ u 0
»__ tc J::^
^ o '^ 'S > §
« - Û- C IM -4^ U O "T3
Vi 3 *13t >u '4Í '-' C
r I^
■G V? O
2 s- ^ *t b sC ^ S5 ^s a
5 , =5 ^ H -îît ^ ^ c 1 ^ 4-
“ Vui -• ».* , ss . _ •,. S-i V» S» ^
c o
« ^ is* <j , si /vj ■ a ^
C . V, p / « 4 'ií_ - :i? T ií, S . § i £ i
- 2 i 2 g - § S g 3 j í ^ - S ri,, ií -O u S^ tü O ^ O « C o u.
rs _ • •-, u »-»
E H s Ü rO 3
B
C tXD o ^ Vi
^ 3 ^ Î1 -K
■tx, ^ ¿ - ¿ ^ ^
^ ^
•ao <. -S St - o 5s«h
~ S i --S
^ ^ St ^ ^
S-V <-5 Ci ^ ^ 5 ? ^ ^ fc
^ S ’' s
^ ^ ’ ^^-Î2 - S ^ - ° 1 1 i S ^
1
5t ^ >*
^ - S 5
E ÎS
f
•*^St
St
' S .
5*.
-S i
<L>
u
-ssî§
a s re
6 i ' f e
^ ^ J I 'S
n s ^ “’« r ^v>~
Vj
oSt<o
Ü - ^ h
o 15 ^ ? S -H - • s s
Stc>
rn t\
1«»S
•>»*
' S .
5<.
aI
•f«
»» o «5 ¿ o -o o ^ J 2
3 ?? ^
■;: S w a ^
o - o 2 -
U 'O i l « i- t« re re *-*
JLa . ^■
.<L>
(/>vj re
iO ¡2 re •~ou O O
^ S 3 rr^ ü
^ a . ’ n
aM O
H c o
O re E 3 ^ o ^
*- <si2 ^ 3
" ^ o °- -o
o C«
y
^2¿t>
o _
co oUi g '- a '-H' CO
3 e «-* »
reu O u .3 55 c O SUl
o
"Ou (L>
aCu
V» •»
. § ^ u
ts , ,o* V»
*^3
re!U
3
^ 9 P ^
Q ^ U (O
C3j=
o3
3
O^ C
i> . o
— u<U r.
(U çO
^ W o
^ -O . >
u>
reU4 33 C re !J 3 w C 3 -3
« « o
co
o
oU»
Su -§■)->
Cli O
E ' 3 >/>
O '^ O
V5O
t it-l U 0 ^ ^ V3
*- ^ OH*,__
a o . g . o reC -
‘ CT»
w '*■*
(/>
re . 3 - C J r i
55 t*^
t/i i frt
oc J 2 ‘ 5 « S2
- 3 0
^ ® — ,, -,
-T3 -TS CT33
Ci f 3u
ri-r C/>
p ^ c ^ u3 H 3O
Os *-<
7~"7 .*'’ ,‘f?^' -• *’'?! -•■^.j.
^- T- 'Jif
¡
J/
/ -
Ì 0 \Í
/
/ -''^ - .■> J-
r -i- .
/ /«3
t íO
£3 C
^ rt n Cc a -l- D JD
wo
cc
■n'•m Di
rsc»
^ ^ 2L
cr !£r- c w fT^
oc <á
>-<; c r
_
j3 W C
O o
co rp t3— • ;=; Di
3 cj ' «t
Q-v_,.
Di -O 3
5¡^ «
^ O 2
3
C O•-t
Cu.
o
^ rs n O
'N ai3
■ '•■ f—T Di n ín rs
Cn rt
^ ñ O S c d
ñ “ O ß B O § - 1
3 s . D_ ri
2 rí 3 o 00 r-
^ Ö R ^
„ 2;
2 ^ ti o
^ ' £?> t»
t ' ■in
0 0 * 3
■■Si VÎS
ISl
êC3 'TJt i
’ »0
<
tT"
rtrs u
Ci3
0
w0 ' •T3
*n0 £á 0ii-^
# ' <
p in
3 5 3"
0 nt
=-4 0
Zj
*-t 0 D - 0 r>
3 " 3 . n
0 n
V*xJn
Di ‘ ÖO
íM a * O•t P)
r t
o,
Q.« Cl. 0 rs '15 oó~
o ' 3 3
CTi 3 rs o A rT^'
O p 3
2 cu
3^ Cl.< i .
•-0rtrc
^ CL ß O Z 3 r i .
c- S /»
r. G_ 3 -^
3 S . O c
^ ^ n so 2 ^
^ o o ^ w 2«
o
^ 0SS'-1 O o • j
^ ÎS H, ;
Í5 .
£*■ S?*
^ ^
Sí §2 ■'^•
^ ^
q 3 ^ - g -
(ñ Di' "^U rT- r O. w ^ S -
<í' !J
3 § S F
CTi
w rt" ^ 3
2 s. C^.-C ^
¿¿ ir. ^^
^ 3= m « -
so _ o 5 ? ?v O- ri WT"j to o
í 2 5S'm C14 2T
0ri
■ C3
*-l'ts]f
♦ n
Î5-**>».
"'Si S;
• •'Co su
■
30 i-i3>
í^, u • 1 s i s5-
3r» ♦>*. • - Öd
§ -
0^ "*i9
^ 1
é>>
3
xj •
» • i *“
^ ^ =3 a ^
c ^ 'S
'AX) L E C T O R E M .
k
|~^HESAVRVS P. Bartholomsei B r^o depuò é^icudendas Aat,
■ tuiic'ténaporis pueroruni né^elsicacjs iatis Cuòfidij ^Sc vtilitatis àm ilit , cum mihi.forte traditus eft , vt recognof-
cereni, &'inciidu , fi opus eCfet, rcddciem reformandus. Suf- ccpi opus ad fpeciém non laboriofum,brevi namque ilio me expedien- dum potavi,fed dum recenfeo, atque ad librara p u ra , & erauna^cri- fìs,ac indici) totum pondus expendo ,& examifto , in labyrinthum me feiiiiiii ifrepfifTe vidi , Se làm Thefeffilum requirebam qua revocare poirem gràduim, & remeiré. Multa enim , vel typographorum infei- tià, vel correaorum incuria perpef am excùta,aut fuis dimòra fedibus inveni. Innúmera defideravi vocabula ( prster vtriufque linguae dia- leaos , elegantes eloquenti formulas , & phrafes ) quin etiam crudi- tifsiraorurn virorum , in quorum manus inciderat per tot annos hic Thèfaurus, diligentiam, & ftudium, quando eum fuis opibus, & facúl
tate non locapletiorém reddidiffènt. T etigit animurà tara digna rei latin a commìieràtio , & im putit, v t , qua poiTera arte tara agro cor- pufculo vàlentem vndiqne faccrem medicinara , integramque afFer- tem fanitatem.,Itaque eo confilio manum operi àdhibui ^ critica falce multa pùrida,& luxuriantia refccui, excitavi languida, mendofa cor- t e x i, confufa, & túrbida ad puriores fontes reduxi » explevi lacunas, fuo afeià , & dolabra levigavi imperfeda., & nuda exornavi defidera- tafque cuiquè verbo varias, & frequcntes fiias addidi lòcutiones , at- ique in priftinum, propriumqúe Ìplendórem ex oblivionis tenebris X>atinam , Hifpanamque didionem , aut ditionem per continuum lu- Ururo (neparum òlei ,& opcrae à me impenfum fuiiTe potes) magna ex parte vindicare, 8c revocare curavi. Vt non iam veterem illam 3 & iil- forroem formara hic Thèfaurus prtefeferret , nomenque gereret ex .parte inarie, vcrum ycrus Thèfaurus vndequaque fuis Latini , & Hif- pahi idiomatis cumulatuS divitijs,non folum tyrunculos, & inprofef- fione grammatices novitios pueros inftrueret i qriod primùs Audor optirae providit 3 fed eruditifsimum quemque fcripturum, aut dodu- rum virum ipeciofa fupelLedile,gazifque pulchei*r3mi-!sí^dítafret , locu- pletaret,& ornaret fuis.Qimm pluriraas potui Latinar linguae divitias per varios,& illuftres,tam prifci,quam noftri tevi > fparfas ,& diffufas sudores in noftrum Thefaurum colligi , & congefsi , tibi fub manum natas, & ad calamura promptas, & linguam. Quod , fi vcl medio cri- tes his litteris tindus fueris, experimento comprobabis, repericfque me , non ex muftaceo ifto laureolam quaerere , fed non alitèr , quam ingenti labore jfolcrti indicio , yariaque audorum ertiditione , tana
f z ' ' CO' '
copiofaro fcribendi , loquendiqüè sègetem ívolmníneñon immodîcôî appcrare j& compárate potuiffe. Ferèn ihil taiirelegans ,& nitidum in Cicerone: taaj purum, proprium, & nativum in Suetonio : tam le- jiid u m , & falfum in Plauto ,& Terentio : tara floriduor vègetuna apud optimænotx in hoc li?tcrarum Senatu, recentífsimum quemque a r riie rit, quod noftro ThefaurQ contentura non gaüdças.Multa etenira iam antiquata temporis rubigine o.bColever-unt , imô obfórducrunt, quæ ingenij lima expoliri oportcbat, atque ad florcfcentis hpftræîcta- . tis confîari, & reformari imaginera poftulabant. Habet hoc potifsi- .jmam tempus, yt ffurpinum more , quò longius d e c u r r it , eo copiofius . fluatj virefque,& laudem acquirac cundo.Éàde causa fontes ipfos ha-
„ manarum non foliîm reclufiraus litterarumjfed áureos rivos,qui m ul
tas lecum traxerunt divitias ad irr.igandos fitiente's adolefcentis d i t .ciplinæ campos diduxim us, & derivayimus. Ncque ideo lucubratior .nibus) & diligencia tanta omnia me aTequi pocuifle præfumo , multa .elucdtiones, voces, & verba ftudium eiïugère noftrum, curamque elur .feruntjin quæ h forte tu incederis^uvepiorit, Non omnia poÏÏumus om
ines,& ope tua venturo tempori fervi , vt ego pfæfenti borì defui meo
„iamfenior. A liqua difficilia pffendes,quæ, vt'pucrj, tuum pr^tervOr Je n t ingeniolum, & fit digous vindice nodus, non inffcior j at adi, coo.^
fule magiftrumj acque ille ftantillum laboris in explicandq,furcìpiat>
.quando ego tantum opcræin cogcrendo confuropfi ■ Auftorum nomini- bus , vnde hsc .florida decerpfi ,‘citand.is, & apponendis fupe.rfedij ne .corpus infercircm, ne grandius fuccrerceret., çartufque veniret. Ero- d u i agnofcentt rudes, finem habebunt,vtrifque vero ipfa.fe brobabunty
& aftruent yeritatem. En iara latinæ linguæfatis pfoyifùm imus , no.- . fìrpquc,qua parte laborabatjfucurrimus labore>& qusefplendidat EuC-
;ginæ in fcrmonis ornamento lacinia d e c r a t, concinne aftruìmus, X.3- tinæ Hifpanìequc linguai fines,& imperium longé? latèque explicatùm propagavimus. Vos omnes qui vcl in hac littcrarfa arena tyfones, 5ç noy it ti rudibus batuitis, vel lam rude, conati lernn.ifcatam'Tupe rior es .difciplinæ paltnam reppr’tatis , fi iterum ad çxpr ce.nd.iini'ftylum. vps jn clu d itis ludoj'noftro quantulo labore ad operàm, & opera yeftra fa- -cilè ì 8c commode fruiminor. Monica taroen quddam ad vfum hic fu- b ie à a , obiecv,ate,,qoæ vernacola linguajvt puerifacilius capiant,exa-
randa potavi. . . ’ " '
r1*
•■'ìj ^ , •r’
I N
V
IN T H E S A V R V M
V E R B O R V M , A C P H R A S IV M A u& oris Prasfatio.
, VM L atin a lin g usivt ceterarum omnium,vfus intelligen- do,fcribendo,loquendoq;verfetur: 3deaquidem ,& intellt genda,& explicanda,qu«runt Lapine confcripta,in roultis - doaifsimorum hominum vel commentarijs,veI lexicis ta-
^ turn prafidij eft» vt nihil iam amplius ad cam rem detid^- ..rari poftp videatur.Ad eloquendum vcro,atque fcribendum etiì doftp- .rib . fane m ultifunt lib r i,quibus iuvari pofsintj tirofiib,t.amen,ac L ? - tinte lingu^ plane rudib.magna omni.no penuria eft.Quo cum Hii _ panum aliquid ex prxeeptoris p rsfe iip tio in Latinum transfe.ra nt,
quod frequentifsimum illis eft’.vel longiore etia,m orationem fuo Ma r- _tc componant, cum ipfa rerum vocabula fxpe ignoren.t,n.e fcilic^t
reant quafi in falebra vocabula ipfi confingantdo.cutionefqHC eiuimodi, qu2 à Latini ferraonis puritate atque elegantia maxime abhorreant.
quxtamen ipft,vt à fe inventa,quafi .proprios fetus plus a-pant: eaque quo malori funt labore quacfita,eo ipforum memori? Srmius inh?ref- ,cunt.Ac in oratione quidem longiore»fi eadem fjrpius fit eíFcrenda fen- tentia,C(]m verborum inopia laborent,neq;propterea veftirejUam,va
r ia r e ,atqjornare pofsiot eadem frequenter verba vfurpare^inqulcareq, coguntur,non fine audicntisfatiei.ate,acq;faíidio.Quod cu fits tot an- mis,quibus crudiend? iuventuti operam dcdi,cx-pcri,enti.a ipfa _
,fem':& quantum inde nafeatur incommodi,animad.vcrti^em:^,cup^ebam quidem vehementer aliqua eos ratione iu ra te ; vt qqocies Latina ota- jtionem efneerent, neqjmagifter adeirct,qui eos,vbi in ctufmodi noduiii difficultatemque incidiifent, expediretj perfugiurtt aliquod h a b e re i^
Videbam enim,vt adformandum ftylum, elo.^ucntiam,q\ic coniparanda nihil magis yalet quam plurima fcrip tjtarc,fi elegantqr ^d Eat, ^tque concinne, (quod ipfe eloquentiaeprinces, parenfque teftatur) fic eiu dem eloquenti^ ftudiofis nihil obeííc raagisjquam frequentem vsu bar
bare, inquioateque feribendi. Hare igitur me ratio im pulit,vt quan o omnia mea ftudia,meam operam,meque totum, fi quid forte fum,a o<
lefeentem inftitutioni commodis, v tilita tiq ; dicaverim,hunc laborem fufeiperem , non modo illis vtilem,qui ad eloquentiam afpirant, e
ctiam neceíTariumjatque eiufmodi opus conficerem,quod non modoHil pana verba Latine reddira,fed plurimas quoq5fententias,ali|S atqja ijs verbis qrnatas, contineret; cuius quidem fubfidio> & inquinata verba
& cJuíHem fep W lterat^ ìocudonis ^ tietatem geryacilepoíTent. Si quis^vero mirabitar^aliquot in eo verba, q «s
fecTm fiat^confideret iVe
fecum, quam nmlns verbis Cicerohi,dum fcTÍber'et,ivti on^is sió fuit- que qnibus Latine appellarentur, ihveniti de^uerunr : quaro multis denique.Ciceroneni ipfuni vfuni fuiffe, credendum eft in iJlis ferir,tis, i S e r r ' n c u m Larina lingo? detrimento iniuria tempo^rum L I \ 9 ^ '' cum perpenderit, mes fortaíTe fententis adferiben- dam putavitfuam Sic-enim Temper cenfui, five in verbis fin2ulis, five inlocutionibus vfurpandis.Ciceronem in primis auftorem fequen- , tq,iraitandum eíTe, eumqjvnum esceris feriptoribus nrsferen- dum,ybi vero Ciceromanqm verborum non eft,quo res explicetur,nnd Temper long.s circuit.onibus proferendam eire,dilatandamquc fented- tiam,quod accidit fspe auribus moleftifsimuro: fed ab illis efte verba niutuanda, qui de ea re, quam traftamus Latine quidem,neque incon- cinnefcrip^erunt.Cur enim Livij,cur Csfaris,cur Saluftri verba reif- ciam3 vbi Ciceroniana defunti Ñeque vero Plinius femper . & Gold- mella neghgendifunt, cum de ijs rebus agunt, quas ncque Cicero,ñe
que ceterifcriptores, qui probatifsimi habentur, attigerunt. In qua tamen prudentiam, cautionemque oportet adhibere : eftque fermonis venuftati dihgenter confulendum , ncque vero quicquam audendum, quod eruditas aures iure pofsit oiFendere. Quod quidem nos vt cave- rernus d ilip n ter curavimus. Sed illud tamen eorum caufa diai/m fit, quibus nullum omnino verbum quod Ciceronianum non eft , piacere vnquampotcfl.Nos vero fi quod optabamus, confequuti fumus, nobis quidem maxima erit caufa Istandi , qui, quod propofitum nobis fem- ,per fuitjbene de laventute meriti fumus.fin minus vero,ne id quidem
conatos nos eirc,vnquam penitebit. Et quoniam hac in re vna adolef- centum fpeftatur vtilitas, fi tanta ex labore noftro pcrcipiatur,quam- amoptamus,&imperaraus,dabimus certe operam,vt hoc ipfum opus,
co Optimo maximo ucc, atque adiutore, cuius prscipue caufa fufeeptus , eft labor , augeamus vbi opus 3 fit ~ '
cxpoliamus,& orneiMus,
T M S À :
; T U S S Z i.
N
o s el Doaor Antosío Aguftin de Mejidoza,del Confejo de fu Ma- geftad,y AíTeíTor del lluftrifsímo SenoHD.luatì Fernandez de He redíajRegente eltDficiö de lá Gc'nèfai Govfrnacion de Aáigo'njpór co- mifsion a'Nos dada en lás'Cortes vUimametí^celebradas en la Ciudad deCalatayudiy conclulclas el ano para há'zer lo infrafcripto: Ave mos vifto efte libro intimiado, Thefaurus HifpanoUtinus,im-^re^o en Zaragoza,por los Regidores delHofpital de Nueftra Señora.de Gracia de Ía nuTma Ciudad , y taíTado cada pliégo de aquíl á^aátro dineros,'el
■qual precio le.,tenernos :por.jufto,y acomodado, y queremos fe ponga al principio de cada libro,para que a todos c.onfte; Para lo qual,de pedi- niíento de parte del dicho Hofpital,dimos la prefenré firnrada de nuef-, tra mano.BnZaragoza a iS.dias del mes de AgoRo,d£l aííp 1,6.2 7. '. j
? . ; - , - ■ : • f , ; . V.Men4o‘Xd^,iAffeffor.
P
OR-el Fuero de Cdldtdyud del ano i6"2.4.ti‘ene PriviUgh el/Iäß^itdl Rtdlyy General de N.Senora de Gracia de la Ciudad de Zaragb(^a,para mprímir^y pender todos los libros, con que f e ha de leer,y enfeñar la Gramática en eße iley~no de o í r agón-,con prohibición,que ningún otro fuera deld'icho Hofpitdl,é'quien fu poder tuvierejó^pueda impriwir)tenertnr renderini IpsMaef rosenftttar,ni leer por otros, que los dichos libros imprefoseen el mifmo Hospital, J o grayes
penas impueflas por el dicho Fuero. ‘ •.
... v-iim ■
■ L I C É ^ C l U f ’
E
l DoAor Don luán de Salinas,Coíegial dèi Colegio de San Bartolome de Salamanca,y en lo Efpirkual, y Temporal VicarioGene- ,a « lie .la Cindad.y Ar^obifpado de .Zarago^a^por el üuftrifstmo^ Re ver-endifsimo Señor Don Fray luán,de Peralta , por la gracia de Daos, V’de la“Santa Sède Apoftolica, Ar^obífpo de.Zarágoga , del Confejo ds^
fu Nlageftad,&c Damoslicencia para que fe pueda imprimir vn libro intitulado, Thefaurus FÍ?Ü>anolatinusi con ello , que al principio de cada ,vn libro yaya ella nueftra licencia. Dat.en Zaragoza a J.-dias dé Bner^
iiíé’S.
Mi Doclpr Don luán de Salinas,Vic-Ge^.
Por mandado de dicho Señor Vic.GeñlJ ...'•
g[ Por Antonio Zaporta,Notgrio.
G -7 fablq Carßa, Notario.
AVISOS PARA j MEIOR
A P R O V E C H A R S E P E S T E ^
t e s a v r o
.
B
VSCA los vocablos fiempré en fu origenjy fueni- te, como valor,y valentia en valer. Y todos los modos de hablar en el verbo,ò nombre principal.
Como a Dios, de Dios lo aya,.&:c.JEn Dios lo hallarás.
Para hallar el adagio , mira con que letra comienza la primera palabra,y buícale en ella, íi ai no ..^íla ^paífe a lafcgünda,ó tefcéra,cófno Pregona vlnoVy vendewi>
nagrc.Sino le ropas en Pregona, ni en Vino,paila a ven
der,&c. Y fi en ambas parteSj7’ik:dap/eaH«cf«w,^ mihi
d í i f U x l a h o r , ‘ '
Los nombres que feeferiven con Y griega , hallarás en la 1 nueílra. Y los que con Z,enJa C j algunos que comienzan co.n,V,en ía B,y otros al contrario.
Los nombres de Reynos, Provincias,y Ciudades,fe ponen a parte al fin del libro por el orden del A.B.CJ.
1 De ordinario fe pone el Romance antes del Latín) aunque tal vez. fepofponc, maxime, en ios feftcrcios, y monedas. - \
D g
f f f si*
De L u terà A,.
A
Prepoficiott, kAÌ. ^A, kA ,Atttant<i • ol<t. Heus Antoni. A qae t»4l his^e^ Ah heu , quam perperam me habui.
A aìgtin hgiT . Aliqud. A entr<imhiti‘
piirfcij vtròqge.
A e j f f fugar dode ru effas.IRuc.Adon- de ejlà aquel. Wìixc.Adcndeefloy yo^
Huc, A ìiiuguna f arie. Neutro. A qitdlquiera p a r i t Quooumque; A l mtfmo lugàr. ^odein..Adon4e quic.
res, Qnoliber.
A bra^o p<*rfiic.BrachioTum lacerto»
rumque innexu, complexui
A nfno lerdOfdrriero loco. Malo nodo,, malus quxiìtus eft euneusi
A bu’to. Temeré.- Indifcriminatim,:
parum confideratàre.
A cencerros <<f<</?4dei,Silétibus tiibis,,
& tympanis; Vide, Cencerro, fc/i rem », Radicitus} á ftirpe;
A contento. Ad plaeitum.- Ex voto; &
fententia, adguftmn,& palatura meum. A dtf¿t*Jio, Infipidé, inuita;
Mineruà;
A coces. Calcibus,& pedibus;
A cuchilladas. Gsefim. A éfiocadaSf ò- puñaldárts. Punñim.
A deshora', Abruptè>intcrnpcftiuè) A Dios. Vide Oi05;
A Dios^y à ’vtntura. laculari fine ico- po. Deo ,& fortuna, aitfpice. Deo,
& fortunac fe committerc;
A DìoSf y *frf«Bo«05i Vàle,fed vt bre- u i redeas.
A dos ca n d io s» Ih ytraaiqtieniaxiW
i * f Pol.r.
lam, & buccam manfum verfare.
A dos manos, Vt raque maiju. Obyis
^ manibus, & palmis.
A buen ojo. Non adhibità menfurai fed iudicio prudenti res jeftimàta.
A efeondidas, Clara, clanculura.
A efeutds. Nofte in tenebria, fub tu.»' nica,'& hnxx. A l a s c/4r«i^5. Palam,iu luce gemiunii
A mata caualloi Prseproperè. Conci
tato; pr^cipitiq; animo , & curfu, equo-admiiÌb;
A medi a miei,ò rienda. Leni fluraine;.
ieui brachio-, inoderatoque labore.
Facili ,fuauique modo. A ettndet Jutlta, Laxis Habenis, inteinperan-
ter fe effiudit in,.&e., A.la mano. Vide, Manev
A lo mas. Ad fummum rei apicéhj»
& yerticera , vt maximum. A l ò ; mas largo, Vt longiisirac;
A lei menos».Ad miñas, ad minimuraV A poco maSìó menos.Vlvis minus yc, fine deleAu, in confìd^ratè.
A laprimera en tierra. Càntherius in porta cecidit,.in limine ofFendis.
A las mil marauiilas.Admirandum in modum,miraculr inftar,mirifidè.
A l a vna ío f á jPrima , fecunda , &c.'.
Vel adiprimam;
A m a s t e r . Haecaliàs, c&.fiprinmn^
conuenerimus. Pofteà de hisi A mas no poder.Veì inuitus fecit,non"
libere,:Cedens tempori; Vi impul-f*
fus, & neecfsitatc fati;
A medida del de/éo,-Voto>, optaris, meis refpondii res. Ex fententiat ceisit..
A imdo^ò manera. AÚ formaaut fimii- litudir5em;.Dí C4»isfiOtt.lnfía equi;
A ‘ lf<tofo:niH(rTv g^anlatf^aàa.Motmoy léeni'ièports infultant;
A^ A l é'
» An
^ U i e pdiD‘ e< rttynes M U pin^iitU chapines, Q]¿3C femcl ancilla , nun- quam hçra.
^ muertosfy a iiostHoay amigos. V iri infortunati procul amici. Multas
«micie ias filentium difirait.
ÍÍÍ ttirf«.iNatans..NatatUiflumca tra- dwxi.
i/i no ha\er e^o.'Nifi bæc efficerem.
t/i no »adii OS ilegai i a tanlO. V ,mam çonftabit tibi.
p i In ipfa meridiana luee.
ClarCjin lucc,&confpcftu,omniuJHj
■vcl meo>—
^ fcfiwtrf/i.Humerisjcmxu mco.
peda:{os^lntcrcisè.
fedir de boca.Vid.c,A contenH,
^ ftH lonhtndo.'C^^etnaxim, tutma- tim.
,A ^eÌU«f^J.C«nie£i:ìs lapidibus.fCaxo- jum grafldiacjtempeftate.
IR. |»/tiPedes iter facit.RedibusiScc.
^ parfid.ÇeTtitira.
A paßo de bnejftò 4 piacer. Placide ,'Vjt vQs lent* graduspleno grada.
A C4»<i/i«.iBqucs.E(iuo yeàus.
A ptquty ià c,A« eg*rfcty peligro.
A masprifamas >4g4J'.eaaisfcftmans .«aìeps p^rif catoloa ., qui nimitim
propcrat>ofFendit.
yft. mas motof mas ganancia. Ex fort io- lii cçrtaminc yiüeria p atitu rillu - ftrior.
A fa primerd'Wfià.f¡rima confpe&ujvi illum afpexi.
A prima fa';i^. Prima fonte, ad primam luccni.Infpcciem»fpecie tenus, A pefar de vellacos.lwsitis,Sc gementi
bus inimicii.
filo s bobos vient la iichä. Aiabanda fortunatifsima.
A quando aguardas i Qm» yfqac expe-
An
ftandusîQaando dcliberabîs?
Arredra vayas Diabla. Apage Cae«- demon.
A rio bnelto ganancia de fefeadores.
Turbulenta ,& noua feditiofisfa- uentí In feditione , ycl Andancly- des belli duceni agk.
A fombra anda de tejados. Terrara pr»
tcrracogitat re rtit.
A fabiendas.Deditá. opera. Confaltó»
de,induftria,fciens,& p rudens.
Afangre caliente.In ipCo ardore bcllíj Tcruida,& calefeente re, A fangre ,j-r/í».Defcruentc,remitCHte fe.
,A ^í5^o»..Ópportuné.Tempeftiuc.
jA fntao fnelt/f.Jnmtraaquc autem dor ,mire.
A-foda rebentar.’Aìì fummum.
A trechos.Per interHalla.Sais fpatijçi A trueca.Dam mod«,dummodó.
A í» ’4)»píí'»'47;:<,Radicitas,funditu8.
A ver 7»»eJír4iHeus,íine. Videana.
Oftendefis.
A vi ¡la de tierra. In poftanauis impe- gait,littore,3te.
A va^en~grtte.Apettis tibijs-Conten
ta voce.
Ai- vanderas dtfplegadas. Collatis Gg- nis.pafsis velis , plcnifqae aliquid .agere.
A 7^«4.Paritcr rcmam ducere. Eodena Ulti
A .Vit. Etiaai. A vtt »«.Nondura.
A ante B.
ACáí^íMíí.MaccUam, Abacero.Macet- larius, i.
Abad. Abbas ,tís . Archimandrita.
Monachorum. Præfal. Abadefa, Antiftiá , ae. Cœnebi) 5 Monialium Prxfcs, Afr<íd/>, Abbatia,x Bene-
íicium
ficiam «pinauin. A tail h h á i -¡tAÌ
*»o«d\///o.Digauíia patella opercu
lum. Similes habcnc labra lad;ti
cas.
Ab4df)e»r.ptftado. Afcllnsialitus, are- faôus.
Aîii*<id.Rkif'o«tros,otis.
Abahdr. Halo,as;^ hbAhddâs ftpdS. E r- halantes offe fuppreifse operculo.
AhdÎMçdrfe <tl pel/ire..Adire diferi- minajiubire.. Se in aperta-perictila' mjtterc-jjiggredi jfufciperCi Vide drre pif/r,« Acemttcr.
Aburatdtt bs mtreadtirUs Merces vî- liorcs fiunty minoris- confiant, vsf- ncunt,ererantur. Deerefeunt p retia- rcrum Annona vrlior eft.
A ’bdraioU mttejs udo. Ccelum cum' terra naifees* perturbas, & confuH'^
dis ojnnia.^
Abarca de cner/>. Pero, onis. Garbàtij- næ,arum.!J< w»dt>'j.Soccns,i.
Abarcar. Cômpleâor , comprebendo',’
contineo.^/tff abarca pfco dprifta.DtíOi infciqncns 1 érores^neU truTO Capit.íviuifa<ltiidem sequerrsj pauca confitti;eris ..
Abarrancarle ti ^ana Jo. Hseítre pec*-- cus in anfraftiv caenofo.
Abajiado. Cui nuiita íatts ruperftint,",
«jui afñuit omnibus rebus.-Vidcíi¥/- í».A6.</?e^t7•.Vide,gd/d/»r«rfl•
Abatir ¿'VWff.Aliquem abiieere detur- bare,derrimere, illius gloriam ex- tinguere ,obfcurare. Comprimere iqiirifUS Faftum infringerpr
Abatir é a 'vnu^ y ht*t>illarjf, Sefe de- mittere. In futcontemptum vilcf-- cere. Pro fni inuneris ,& honoris indignicatelç.abijcere. Na meaba-’
to rn a jjf J raier/dJ.Elcphantus non ' cap it TOurèm , ncc Aquila'tiiripasi
AB J
aut JBufeas. Abatido hombre.ì^es,U~
ñus,nauci Habitus,titiuiliciura V i
d e , proprio.Surnmi-
fio, demifio animi. Abatidamtnte, Abie/ìc.Dcmifsè.
Abaxar.Vide,BAyar,jr ahättrfe.
Abaxo^<í.infra,in loco inferiore.
Abaxopt*,ò à\idbaxo.Deoir\jm.
Abecedario. Alyhabetum,i. No fabe tl A.S.C. Nec'litteras a primo limi-- ne falutauit: Rudis omninò primo-' rum elementorum eft. Primis nee cft rudimentis inauguratus. Anal-/
phabètus eft^
A ltfa. Apisjis. Apicula-. !^GliiTa, Xi- Ai»#j;ca.ApicLÌIa,».
A í’fj<ír»ee;Meropus,pis,Apiafter J.;
Abejón.Pfeudomclliffa. Aiepn Vide,/«fgo.'
Abertura htndid. ra.Wiztüs,au. Ttt la
Vota.Ridps. '.hiOf/e'.LifccDTus ccE- - li; Df h n d a . Os vuJncris yfehrura.- De-cofa c e m fa.Refignatio-.reclufio Aiit/ir«;^. Striuhio, -ftruthio camelus,'- A£>«r&.Abies,etis.-
A;^barje. Yidc.Aroßt(mbra''fe.
AbtU/i^enio. Promptus Indole ad'libe- rales feientias apta, comparati.So^- lertidngeniov Abihda'd-. Ingenium. • Natur a ad ingenuas artes prompia,.
fo'iers.Aí’í/ para algHkd co/d.Natus,, cffiiftus á naturaiaptus , commodus- ad illam rem. •
Ad>}fmo.AbyíTus. BaratHrum.Eßoy me "
ttdo en vn abyfmo dt Adaerum ■ naruro barathrum deuolntüs.deprd ' ifus fum. Irremediabiii^calamitatui labyrintho irretitus; Thcfeiq3ijujm req.uiro-, qua me expediam nefeio Hsereo in boG cseno,& irialorum
io immerfus. i>‘eus Cianu.m p o rri- gaí5& exirahac.
A a - .hbrß-
4 . A B
hbiÇpà. Vcfpa. hhif^CH. AEftrum.
' Afilus, i.
Abita de Causllero, InGgne nobiitta- tis. De Sàtttiago. Purpurcum Diui lacobi nabilitatis dccus. Rúbea crucis imago vefti affixa , generofi ianguinis index. Habito^eMs. De /ìi/»gic(ò,Rcligiofa.E/ hdbítú no hd 9¡e di Mottçre, Non omncs qui ha
ïrent Gytharam funt cytharædi.AW tojó Tj^.^Habitus. Vide Cofiumbrt^^
Ahttitdrjè. AiTuefco. Exçrcerc ic, vnde cxeccit;atus,.airaetu8. El hd“
hituadoi
AhitUdr d «fy«.'Excitare erigere, fti- mularc,incendere hominem. ,A6|»
Udto. Exp.crgiícerc.,A¿»/«rf lu:^, Emungc,èxcutc luccrnam.
A¿/íí«(!Í4r|f.fMoUcfcoj is. AblauddY efro.’Eieao.'is. Alga con los dedos.
Pcpfojîs. El dnimo. jLcnire jflede- Te,mi>llire:animuTn.
Aboradoyô intercesor por etra. Tate- laris.Aufpí;x. Ad cuius aras, & fa- crari opis obtinendæ caufa indu- eimur.-Huic Tclemàcho verecun- dauti quafi Minerua cOTe velis , ad,magnum-illum N.cftorem fiftas.
Abngdio en p/eyroí. Aduocatusípa- tronus, caufidicus. Abogar, Cau- fa.m alicuius agere. Pro aliquo di- ,cere. Aboga de buena gana pur las pobres. Summo ftudio paupcrum caufas agit jJibenti,animo partes fufcipit egenorum defcndendas , Troluntatcq; amica in iudicijs tue • ,tur,tutatur,défendit egenorû par
tes. fQbit patroni munus , & excr- cet , fuse, belle, & induftricerga -jpauperum,& defcrtorum inopiam,
& miCcvias.Ks muy grande Abogado, Inforenfibtts caufis tramandi s,agé
_ ÀÔ
dis admirada floret arte.induftrÌa, ingenio .Satis expeftatus commen- datus ab omnibus , fummaque cum laude in forenfi hoc curricolo ver- fatus,qucm dicentem aures, & ora omnium alacrcs excipiunt, & per orantem plaufu , & celebri accla- mationeprofequuntur. Abogaridi Patrocinium.Dcfenfio. Patroni,&
oratoris munus, ac ofiicium. Hd- tt^trmal ej}e c^c7o.Prieuaricari,defi cere ab iniunao muñere oratoris,
& patroni.
Abolengo , ò Abolorio. Genealogia.
Auorum feries,Stemma,atis.
Abollar, Contundo, is, percufsione, fine iùu aliquid intumefcere in bu diaro.
A&o/»iB4i*.Deteftor,Execror. Ahornim v«i<b/e.Deteftabilis,execrandos.
Aí'owíBíícfeM.Deteftatio.Exccratio.
Abonar Aprobar. Probo,as. A otro eit Ád^ienda, Prædemfe dare, cautio- -
nempro aliquo. Caucrc alicui.Sa
tis dare pro aliquo.A^a ha me»e¡}tr r^ue te aboKí.fí.ípCi fe fatis vommcR»
.dat.Nullius auftoritatem,aut com menJationem dcfiderat.Suæ illi pa trocinantur detes,& partes.
'A-bonado en,hacienda hialtis maximif íqueopibús valeos. En creiitoyj ofi
«ít/» Summæ exiftimationis,& pre tij vir,fpeftatae fidei.
Abonanzar el max.Vide,H4dr.El tiem- p$-Vide,riempii bueno.
Abono. Probatio. Seguridad. Cáutio.
Satifdatio.
Abotonar. Glóbulos fuis occelis infe- rere , indere. Los arboles. Gem
mare arbores , turgere in gem
mas.
Abordar la natte vna çon otra.AppeU
^ . lo.
A B
Id , is. Nfaulm n a a iàdraotj ère ap- plicare.
^ h a r r ecer. C h o r r é e te le to - dos. Vel dpfe Pater odit. Ab omni- :bLTS fin Ìlltim conflacur odiu m. Nei fflo eft 5 qui homiiiem odio non ha- 'beatj profcqnatur. Plagrat , ardet omnium imiidia , atquc odio. -In-
«ifum auerfantur^deceftaut ur om- nes. Siifcipiunt acerba in illu odia,
^ taquam peftem à fe longc aman- dant , infeàantur capitali odio. la omnium odium venit, & inuidism.
C borrectH we por yos. In me orn- jjium inuidiam ,& odium quaeris, excitas, ftruis j-commoues-, vocàs.
Tua Wufa cunftorum ciiiium in-
«id ià fubuiui,fu'fcepi. C h orrecib ìe.
inuifus. Odiofus , Deteftabilis.
C b o rrecm rtn to , Odium. Inuidia'.
e b o r r e c e d o r , OCor, or is.Q iù ex o - fus,aut pcrofus eft.aliquem.
¿íüíifíQ AbortuSj.immaturuspartus.
Caufiirlf Id m uger. Ipfa fibi mulier parcum fcèieratè mcdicamentis ab
€git,abiccit.A//í)rfár de atra fuerte.
Abariri,foetuminFormem eniti.
Uibobado. StupeFaQius. Ha;rens'fttipi- dé in aliqua re,dciìxus ftupore.
■i/í&Vdfáí^AmpléQíor. Amplexor. Ir- ruere in alicuius amplexus. Vr ac- xeisit in meum collum inua(it, ir- Tuii. Arftifsimis bracbiorum vin- culis metenuit. Ad fuum peftus,
& finum aftrinxit,apprefsit.^¿>r4'
«go. Amplexus.Complex US.
a^ brafar. Inceado , inHammo. Vro.
A mb u co i Abr d/d-cJe.Elagro, Ardeo, A E ftuo. Vid c w á n.
C o r eg o líteftíO -A u itcrjA Íricin ^ C b reu ar e ! gauodo. P.ccudes .adaqua-
re,ad£iquatmn d u cere, A btm oM ro.
a b s
Aq«arìum,ìj.
ebreu ia tu ra . Compendium. Nota.
e b r e u ia r lo dilatalo refum irh, Iir compeadium redigere. Epitomo, .& per ©ratione cingere. Summani faccre conficerc eorum , quscloa- ga in oratione fufius tramata funt:
e b r e u ia r en lo que fe và hablando Pec vnamquamque rencilìjs peraolare..
Laxas orandi lacinias compendiofa reftriagerebreuitate.Vide £re«c.
e b r i^ a r a vn o. Fouere. Tègere ino- pem nudum.,4/í’¿r^a. Tègimen, te- -gdmen.
Chrigo-para el frioideliSol. Locus apri
ci! s._Go;^i?r de/. ApTicari. Mas qide~
ro vn dia àe 'SoLconipos . que quant*
ay en eimundo- Vnam certe aprica- iionem in tuo fole mallcm ,qu aia omnia regna,
Mbril. Apr ilis .^nCbrilaguAs «?//.Plu-»
uijs inundecAprilis.
»,/í¿r¿r.Aperio,reclado,refero. Lq que
■^ñá f e l lado.^ eb g n o . Za mano. Pug- num deducerc , expandere. C b rit la Pj!iexr<2;.PaDefacio,aditum facere.
e b r ir fe laboca. Hio , as. C brirfe algo.
Deh ifcojcis.
C brochar. Adftringere veftem, infibu- iart.'^iAc Abotonar.
.Abrogar.la Aiàrogare.legem, anti- quarc,rcfcindere,di)Toliierc.
Tribuías,i..Z)eÌ!/e?T£>. MureX, icis.Ferreiis tribulus.
C broquelarfe Clypco, peltàpe£lus te»
gere ,depellendis lelis feutum ob- iiccre. . ■
Abfolaer a algimo. Abfoluo , libero crimine reum. Libcrum dtmitto.
, .&i: tcnfcfsion. Poenitenti« Sacra
mento multorum fcelerum reuní, . jcriminibtffque Inquinata expiare.
' A j Ab-
A C
iper Huìus vitas ftadíum laxis e^- cnrrebant h^benis , hasfcrunt ftc- tcrunt. Hodierna calamitas mea om*?io gaqdia accrbitate raifcuit fcmpiterna. In bis fyrtibus ,miiltis laetitix onerata mcrcibus nauis, illifa naufragium fecit , & fortuna omnem mihi laetandi fpcm abftu- lit,eripuit,adernit.A( abo fu oficio.
Amunere abiuit , muñere perfun- ftus cftfbio; Vide,Ó/íír/o, Ta he ica - lado el negocio, lamperegiíTe mei operis curfum videor. Vella colli- go , & nauigo inportum. Extre-' mum tandem habuit orario mea.
Sed iam remos inhibeo, & demit- to vela,portum attigi propoímim in hodierno curfu. Penfum perfe- ci. Tandem aliquando ad opta- tum finem , & cxitum rem perdu- x i , mctamque foelicitcr circum- duxi. Vide,F/«.Ser/<í »«nei acabar.
Longura nimis eíTet , ac plane in
finitum omnia perfequi. Nullis fi- nibus mea terminaretur orario, terminifque conGfteret , fi rotuna, tuarum conaret laudum ftadium percurrerc.Videretur dies potius,
quam erario dicenti defutura, de- fcftura.Si cunSaperorationc pro
fequi vellem , recenfere , ornare, amplificare, pro magnitudine ,&
inultitndine rerum fufeepto one
r i fuccumberem ,& iub tanto faf- ce,fegeteque virtutiim vox ,fp irt- tus,& latera prasmersntur,Aciín<- doi i>nos trjbajoSfVienen otros. Mo- leftis moleftias excipiunt. Curis enr« fuccedunt , & decumanis ve
lar fluAibus femper iftud mare có- mouetur. Circulantur quotidic
4»3sclades , & orbe qupdam cuntj
A C 7
per hrfnc calamitatis orbem. Ac«- bo de rato yino : Poft longam mo- ram,& inrcrcapcdinem redijr. Ve
nie tandem aliquando poli lon
gam expeftacionem. Dia nimium expeftatus apparuit. h .a ba do ef- tà p o r m i (JJo.Per me liceat , abeat.
Eacultateur iiiido , & copiam ci fació iftius rei. Acabados fon cftíin*
tos. Aíium iam eft. Plaudite d ix ì- mus. Aulseea fublatafuni. Defino,
& lauo manus. Acabaronfe las dife-’
rendas. Simultates omnes vtrin- que conquierunt. Illa difsidiorum incendia , non iam confopita , fed piane cxtinfba funt ,& perpetuam obliuione deleta. Acahame eflo /<
yida. Animum meum has molc- fti^ exedùnt. Angor, prxmor,eon- ficior his curis. Ar46i'/o efìa efle hS bre de yiejo, ò enfermo. Senio, mor- boque confeftus cft Antonius. En co fiambres. Vide. Bematar. Acabó f a y i d a . Diem fuum obijt. Vide.
Morir.
Acififf-Mercenarius.OpcrS.
A^aiotuò i«?^4d4tLigo,onis.
A f i¿ i7i'Aclides,um.
Azafate. Calathus,i. Qnafillus. Coa- bis,is.
A Cidi pijjó .Pafsim A cada palabrai Tertio quoque verbo. Idcnti- dcm.
A cada hcbrctè cabera.Vie nino, Grig»- lis.A cada tjuahò a cad'a vno de Igs t f
tudiàtes dale dos jwiií.'Cináí.Singulis fcholafticis duo poma: yelbieacui- quefcholaftico diftribuc,impertiré A cada necio agrada fu necedad.Cu i que fimise fuus catulus pulccr.Qu?
quis ipfe facit. Suumcuiquc pul~
ehrum.A e,ada olla f u cobirtera.Pn-
> A 4 ^teU»
I A C
tella operculum dignum reperir.
Patris,eft filius./Í Citrfrf C4XÔ/« <</-
¿ábíJií.Sirigula fingulis.^ cAia mo
mento. Pafsim, tertio quoque ver
bo. y í caía barYÍQ.Vics.úxx).A cs d a f netta. Hoftiatim. Region. Regio- fie de multis.A cada puer
co fu San Mttrtin.StatCua euiqjdies,.
&; irreuocabile tempiís.
A c a e c e r . Accidie continglt ^ eue- nit*
lyícttício anjíeflo. Sic fortuna fu it.It a cafus tulit. Sic talus cecidit. Cafu faftum eñ .yf cae een m(tchostrAba\os à los hombres. Vitro , & non. voca- tæ multai in hominera ingruunt»
irruunt cala mitâtes. AEruranarum;
cohortes, vndique iraprouifum ,&
ìnopinum hominem cingunt, &
' quadara premunt obfidionc., Eft hominum vita rnultis obnoxia,, propofitaj expofita fortunse telis,.
& cafibus. In innúmeras miferias pafsim homines incidunt , ofFen- diint.,i/ic4ed/w/fBfo. Cafus.. Euen- tus„ Euentio , fors ,,fortuna. Vide SuccrJJjb.
u callar; d alguno, Alicuius querelas- fedare,querulo homihùfatisfàcere.
i/ii » ¡»0.,Vagiium , fiue fletum in- fantis demulcerr,confopire vagicn tem'infantultim cantibus.
',yi;^afran.Crocu s d.^^Ç!^4franAclo.Cio>
c e u s„ CìFO cot i n (ft u s..
,Açar tn el jurgo,Caríis iaftus.Vultn- rius,.cunn quatuor talip arifitir in dorfum; fubfiliunt,^ fior,
^ Flos mali' medici.i>i"^«4^e a^ghar.
Aqua ex flore cit rco exp reilà', io-.
fìillata aliquata. u4sgar aguero.la- feiisomen'.,
i/Ì;^Arandar, EuanaOjasjVanno.^
A 'C
oicArdenalàdas. Viuicibns foedatus, iniii\us.
,j4carictar a i>no. Suauifsimè aliquem appellare, demulcere , benignifs i- mè tràftarc. Blandir! alieni, fcfti- uun», & blandura fe illi exhibcre.
,Aeattear j traer. Importo , inueho adueho. ,yi'gtìn dallo. Affcrre , in- ferre damnum.
iudcafo. Forte., Fortuna. Fortafse.
v/ÌMf4r,ò)'iJpfi4r.Yereor,còlo,vcnc- ror, obferuO'.
w/ífííífácfcf. Gagates, Achates., El que^
le labra. Gagatarius.
^Acaudalar. Comparo,as, acquito.Ìs., ,A^echar. Obferuo, as,aufculto. R i
mari, per cancellos , aut rimas in- trofpicere-.
. Gleafter,!,
A^eda cofa por madttràr. Acerbus, s i ra.Immaturus. -/irido agrio. Acei- d m ..A ce d e, er u d c ,C m d u s, A ce d i i y
Acerbitas.Crnditas,tis.-/fceddr|è.
Acefeo, is. A:t^dcri yerva. Aceta- riai.
lAciltrar darfe¡^^ij]a, Feffino, as.Ac
celero', maturo, as.Própero as..
t/ip'/git.Beta-ae-.
A (fumila. Mulus, i. Canthefus.
mtlero. Mulio, agàfo, onis.
A^^ctìùte, Simiiagro, inis,.fimilfa.
Flydròn, y la,x;.
Paftmàca,;e-.,
sActn to. h.c'comüs. Acentuar éfcrluiè- 4o. Notare fuis apicibus verba, in- fignire. Hablando. Reftè pronun
ciare , 8c e.rFer refyllabas.
Acepillar. Dolo-, as, Dolabra leuiga- te,pnlire lignum. Exafcio-,as.
ò admitir.h c c i p i o ì admirto, eapio rminera, excufationem.-^Xce*
t a r lo qtttfep^rorneu.Stipulor^aris.
Tal
A C A C 9 T alacfptdcrofi. Scipiilatio. ' Aiòbudas. Coymbades, am.Condita- .A ceptar p e r f ò n a s . P e r f o m m potius nex.A^^ejtftno árbo l, Oliua, Pallà- fpeftare, quam eius merita j virtu- dis arbos.
tem,& dignitatem. Honori fauere, Acepd»".Anhelo,as. Acifo.Halitus an- feruire alicuius,n5 ad cálculos ra- helitus difficilis.
tionis merita vocare.Dulci falfa,5i Achacarlo cw/piir.Culpam in aliqnem fallaci hominis fpecie,ftudio,.vene-
uolentiajnó ex virtutè, & ex sequi- tate illum ^ftimare. Es muy acepto- d fodoi»Cun£tis gratifsiinus eft,ac- ceptifsinius. Omnium fìbigratiam cociliat, & vhique apud omnes gra tìa,& beneuolentiaprxfíatj valer, probatur omnibus.
^Ace^ia» à a^uda. Incile, is.
%Acercarfe.VroT^hì s, proximè acce
dere alicui, ve! ad aliquem locura appropinquare. Prope vrbem eiTe.
Aduentarevi/ícercár/f Ci dia Dies
conferre , tranfcrrbere. Obijeere, abfcribere, attribuere crimen,no- xam'alicui. Poner achaques. Cau- for,aris.Vide.Eyc»/d acÌiaques.Cm ÍX, excufat iones. Prsetextus.Ce/rf- lud, Affeila valetudo , fraila, cor
poris imbellicitas. Haehacifo.So.- letudinarius. Achaques alVnrnts porno ayunarle. Excuiationem , &
caulas prtetendis, pr2texis,quatris inanes , quominus tuo niuneri , &
officio refpondeas.
Achicar, Immiauo ,detero¡, detraho aduentat in proximo ep^. Vrget im- A^b ar , Aloe, es.
jminetJLnftat dies,quo: Vide. Ce rca - A ciiaU r. Polio, is.Lteuo,as.Ac/cdÌ4- dfy?o. luxta,, circa hanc do. L su is.
rem. Ergo, erga. A ccidente. Accidens, inhaerès, entis, l A c e r i e o de atjìUrfs. Aciarium, ij. De accidentia.Oe la e«)v> wfd<td.Symp-
frf CdWíí. Pululilus, iv toma,tis. Accefsio febris.
l ^ c e r t a r con algo. In rem incidere,io Aciffejl<f. Archipresbytersi. multis h.orminem,rem acu tangere.^/&/<<«- pareeijs prsepofitus,
co.Scopum attingerCjfigere.Ac/if- Ac/z/Witl.AcclamovEaueo manibus, &
to.. Piudentia Prudens coiedura.. . lingna.Ac/i</»4trie«. Eauor,popoli.
,AcercadametjteJ?TuÀentcrSa.yiien- Plaufus.Aclaroatio'.
x c v. ,A u ei sh ec ho y n a co fa m u y a c t r - A clarar.Vide, flulìrar, A cU yarfe lo f4d<i.Prudentia;,& confilio tuo rem' iar/j/o.Turbida fe dari , confidere.
dignam gefsifír. El Cieio, ò dia. Sudum difcnfsis nu-
^ yvfe.Oleum ei.f?o/4do.RliòdinuHT. bibusC'a:luro frrenari,illucér e die.
roféunr. De íí/we^dráí.-Amygdali- Las qmntas. Ad liquidum explo- mim. Et fic de reliquis. A^eytfra. r s t x rationes. Suppurare, vt li- Leeytfeus ,, gurtus i. Capfax,.
ac 1st.
queant
rar.
confient. Vide, ü e c l a - As^eytuna.O\ea,x^.Zacarnt{vc\ -vt a\i^ Acocear.Caìcìhm aliquem tundere,
malnnt.) El huejj'o. Sampfa,feù San- petere,fer ire, pefsiindare , concol- (a.CQriauefa.lde^Ì3i,maiorava.Mdn eare,proterere , fubigére pedibus,
p4«//. Vulgaris gracilis , exigu^. ' Apolafiizo,conculco,as.
Affi-
/7
i » A C
Acc^er 4 à igfítfo. Suis alíquem tcftis exciperc, patrocinio fouercjtcgc- re, procegere,fnrcipcre,ampleiH,
kAcog er fe d alguno. Confugere ad ali- qiiera. Se aliquo reciperc. Omne perfugium in aliquo ponerc Adte
1ÌCUC in vnicam forcun^e nicse aram, afylum, & portum inuolo, adnaui- go'. Acogjia. Ara,PerfugiiTm.Afy- lutn portus. Or hft’f pe it Hofpitali- tas. Vide AtofpeJdr. Acogidi de Vf- //¿coi.Nut ricala ieditiororum,Re- ceptaculum.
A;<,o/i<r.AEsfLÌfilc.
A;^og«f. Argentum riuijm Hydrar
gyrum. À:^'>g4do. Membris omni
bus contremifcens , quail hydrar- - gyro infcaus, afFeaus.
til pfrro. InfUgo , as. Canem ad iras erigere, excitare, incendc- re. Ciere in aliquem, prouocare.
Acometer. Adorxor.InuadoTrrtio. En Id guerra, Prslium committerc.
Conferre figna ) confcrerequc ma- num. Emprima , ò ha^tTu. Sufcipe- re,aggredi egregium facinusi«-A lx
•Ciitixi.Vide ASalto. A traycton.
Per iniidias aliquem excipere.Im- paratum,& improuifam fcelera- tè , & fruudulenter aliquem pete
red tergo. Acometimiento. Impe
tus Aggrefsio. Irruptio. Inctirfus.
Confliaus.
Acomodarle x otro, preflxrkxlge. C ó m o d o , sl%. Acomodar fe , conformar^
fi con otro. Accomodare fe ad alte- rius voluntatcm, & afflingere fe ad mores alicuius. Scruirc tempori, naturse. Ac omodarfe, aprouechar- f e a fu gujio. Omnia ad fuum com- niodum conuerterc, vtilia, Se com- jomdafibi aptarc. Acomodado. Qui
A C
íibí coinlMod'è confuliC , & pfpuí- det. Qui dextrum pedem in cal- ceum, liniílrum in peluimfeit rm- mittere. Acomodarfe en feruicio de alguno, InfamuJatum alicuius fuf- cipi. Ad obfequium afeifeijadmit- ti. Acomodada cofa. Aptas. Com- modus. Idoneus.
Acompañar. Comitor, fubfequor.Af- fedor. Alicuius fateri adbaerere.
Laaus tegere alicuius amici. Go- mitem fe alieni afsiduum adhibe- rc. Acompañar para honrar a vnp.‘
Amicoram, clientium turba fepi- rijftip'atum p r o c e d e r e . Acompaña- miento. Stipatio,comitatus, us.
Acompañirfecon gente ruin. Stipatus grege iuuenum flagatioforum pro- cedit. Circunflueute fceleratoruni eaterua graltatum pervrberacum lenontbus , cythartedis ,&bart)ba- lionibus,&: toto impurae genere foe cis commifeetur. Lituo grande acü- pagamiento, Nobiliísima , & fre- quentifsima pompa deduxit ilium, . & reduxit. Stipatus, feptus ,pro-
cefsit nobilifsimorum adqlefcen- tum choro. Honorificentifsima vi- rorum frequentia euntem,redeun- tem.q; illurñ profecuta fuit.
Aconfejar. Dare , prxbere confilium alicui,eíTe rei audorem Salubriter aliquid alieni fuadere. IT ufen me áconfeja, fino ti c¡ue guarda obejiS?
Monitor captas age. Confilium di- ftasj quifupra ftiuam non fapis.
Acontecer. Vide. Acaecer.
A^or, Accipiccr, tris. A^^oralo.lÍTí- territus, ex pauefeens. Conturba- tus, & conñernatus.Inde. het^orar
f e. Expaucfccrc. Confterrtari ani
llo . Trepidare formidinc.
Acor*
AC ì
Acordar algo a oíro.Rem mihi glórío- fam comnicrnoras , renarras. Do
ces, admones ,niedere praeclara. In inentem,& memoriam reuocás,re- digis meum pulcherrimnm factu.- Memoriaxn,animumque meum tan
ti facinoris commemoratione re- fricas.Vellis mihi autem.'Acordíír- Jed e algo paffado. Redire in memo
riam iuperioris, anteaOiaeque vit^.
Tranfaftos ann(js memoria repete- re. In memoriam fuper.ioris vitae venire. Stadium iterum dimenfnm vitie,& fpatium temporis aö;i per
c o r r e r e .mal no me acuen do. Wixt-
£cè recordor. Si ritè Htaui Deai Moneta!. Acordarme he de~ la merced recibida. Huius canti benefieij mag- nitudinem perpetuò colam , bene- uolentia 5 memoriaque profequar fempiterna. Tenebo, conferuabo, retinebo fixam aninio meo , dum illi fuperfìes erit memoriam tanti
■ benefici'!. Nulla obliuionis fpongia delebit , aut obliterabit vetulias, quam tu hoc tam ingent ì muñere memoriam in animo-grato incidi- ftL, infculpfifti. Ñeque- excidet, ñeque elabetur vnquahi , ex animo tanti monumentum benefieij Yo ha
ré que os acordéis de mi. In tuum daronum ,& perniciem tüte fronti monumentum affigum mei. Vide.
Tagarmelo has. Mo me acordaré mas dèi, Dclebo ex animo , Se memoria hominem,^
Acordadas vc^es. AiTona;, confonac vo
ces.Concors vocum-concentu-s.
Acorralar à «/^Äao.Detrudere.Impin- gere in angulum, aut piftrinum.
Acortar. Vide. Achichar. Abreuiar.
Acafar à algtmo.A lìcjuem perfequi,in-
A C ÌI
feílari. Alas fieras. Agit are,agerej cxercere, premere feras.
Acüflarje. Cubitum ire. Accubare, componerefe in lefio. Acoíiarfe ■ ò inclinarfe. Vide. Inclinairfe. Acof~
tarfe con alguno. Cum aliquo finuil cubare , eodeni in ledo condor
mire.
Acqfiumbrarfe. AíTücíeo. A trabafos:
Multts exercitusfum curis , labo- ribus. AErumnas expert us grauiC limas. Confueui, aíTuetus fum ma
gnos pati, perfette labores. Ad la- borem improbum iam diti obcal- lui. Callum obduxi , & aíTuetudo pene mibi fenfum ademit. Obdu- rui.& duraui ad labores. Acojlum- hrafe eño- Vide. Coftum.bre. Cada ruo es como fe acofiumbra, Studium generar íhidium, ignauia,ignauia.
Acoñumbrado bienio mal. V ide. Co- fi umbre.
A'z^Otar. ï'iaselîo. Verbero. Crædo.
Ser acotado. Vapulo , as. Muchos f e a':{otan el lueues. Santo. Multi in ChriíVi memoriam patientis acri- ter flagri Ce cædunt , militant,di- uerberat Piè, & religiose homines Chriftum flagellis aifeftum me- moria re p e te n te s influa tergora fæuiunt acriter,& animaduertunt.
Funicnlisjtribulis ferr'eis inflertis, dorflum fleuere cafiigat , lacérant, 1
cruentant. Vflquc ad plurimi fan- guinis elFuiioncm vcrbcr-ationes V f acres exercentur. A:^otó el agua a - dos muros Aflabitur mœribus tìu- - men , eos aU-u-it aqua ,diuerberat
vnda. Aqoíe. Flagella Flagrò. Ver- ber virgá,'plaga, Be Dios. Supliciti vindiCla.'De e/c/avos" Flagr um. Los-
■ ÿue los agotan. Dorarij,tintinnacli
li.