Codex fabrianus definitiorum forensium et rerum in sacro sabaudiae senatu tractarum ... : in nouem libros distributus

D E F R V C T I B . E T L I T . E X P E N S .

i n ú s ¡ m a x i m é veth eam q.u* fíe condemnaroru, q ^ P ^ quam'ittdiMtum e ñ n ü r . l al.ud •nquintur q ^ ' i ^ .

¿ n . deduaum fíe in c a n d e m n a a o n e m . i / / ^ i ^ í - i ' ^ - fk,D.dep'tgnor, T »

I ) E F í N I T í O X I I I .

fimiu m ü a f o m f t u t t m r c f u j m e o n e r a t i m f e t r m t e m .

V i r e f e r i p e u m P r i n c i p i s i m p e c r a u j í e ad-.icrfus n e r c m p u o n e m i n l t a m - K ^ ; i ú i s e x p e n í a s f c - f u n T c r c c o g i c ^ q a a s v d q u e í k a r e c o g e r e c a r , n á d n o - a m i n í b n c í a m v e n i e n d a m eífcC v c c c r c p e r o m - pca!1 F a c i t c m t n refei'ípci a u ^ o r i t a s , v q i e r c m p u o - - e x í o i o t e m p o n s l a p f u i n d u c c b a c u r , n u i l a / í c í i a b c a d a r a t i c v c q ; 3¿l:a cotias m f t a n t l ^ p r o h a t ,

& c o r i e q i i c r i t e r , ve r a c i o n e e x p e n r a r u m r u h d p r o c - f o s i n c e r í i t l i c i g a r o r a m . 5 m S e m t u f c x c c a ^ p o r c 3.

Nor1.Dsccmbr.15Sf).

1 Ad hoc fcilicet, vt inftanti.i q u s t e u e r a fute perempta perinde habcaturacii perempta non eflef.

z Q j j a eo cafu prioris inftaníiíB afta qibil prodeíTent, &

t S f i age re oporceret.Et ira e f i é t inanes fumpeus s n t c f i & t . 3 Quibus n c c c í í e o m n i n o fuieve eas impenus fscerenr,

^ne quibusütigari non yoitftd.minonbm 6. D,de!rA¡m.l.^.§.

Jiram de leg.$.l. pm.DJelibefeít.legat.

D £ F I N I T i O

X

h ú c o n d e m n x t u r oh f r o h a ñ o n e s e x officio i u d i c i s f a c í a s , a d e v s j o t o s J t i f p f t u s í o n d e m n & r i d e h e t

q u i f a U i f u r f t p ú j l n o u d é í i j l a - t i o n e s ^ u h l i c a t a s .

V m , v £ p l c r u m q u c h e , a:quis í n c o n t r a r i u m p r o b a t i o n i b u s c e r t a t u t n c i t j ' h i u d e x q u o d í a - c c r c ¿ o g i t j u r , e x o í i i c i o v e r í t a c i s l i a b í n d í E g r a c i a ele f a ¿ l o i h q u i f a c / c a m ex n o u i s p r o b a t i o n i b u s f e n t c n - t i a r a f e r a c n o n a d a l i e s f u m p c u s c o n d e m n a i i d e b e r , í s , q a i v i n c i t u r j q u a m q u i f a t H fine p « í c n o n a s tefta- t i a n e s p u b l i c a t a s . 2 E c í i c n i j n d i e i í f d c c p o í r e r i o r c m m o r a r a d o l u m q u e n o c e r e , 4 n i h i l c a m e n i m p u c a r i p o c c f t c i , q u i fais c o n f i d e a s p r o b a t i o n i b u s c x p c í i a - u k í c n t e n c i a m i a d i c i s , i n c u i u s í o ü u s a r b i c r i o fuic v i d e r e q u a n t a n o u i s t e f t i b u s e x o f f i c i o a u d i c i s . f i d c s a d i i i b e r i d e b e r e t . Q i i a n d o q u i d e a i ^ c v u l g o i a ó i a r i f p l c t , n o n c c í l i m o n i i s c r e d e n d u m c í t , fed ceftibus.5 I t a S e n a m p r o B e n c d í d o B o í r o n , c o n t r a C l s u d i u - m M 'ú re. í ,12.,Ca I.I u k i j 15 9 o.

1 Q s o cafa dicitur lis dubía inLadmmendijt. D . de ture- iuf.l.ifí bormfídii i.C.eod.cáp.vlt.Exir.eodjiv.

2 Ardien do es officio nouos tet'es s ettod quandoficti p o ü t t . v i d e apud Papienf,»»firm.l(itUji£Í reai,m i/erf.quauntt*

tx officto vafiro^nu, Z.verf.fedqliid dixi.

3 Qiii A non tam communi., q u í m fpeciaü iure vincirur,

&!dco dipnior eft cuUuccürratBnvt dicifolec de eo.qui vln- cifur ck, aduerfati] iuretarando.de q u » fcúpfiintit.Dertb.tr$-

4 l.qm dscetn jt.inprttic. & §.1. D.de folut.l.deftiüjfe 10. &

i b v B í r c D . í ü í itid'c,

5 ¿.5 §Ádt9que,^> SJdem V m m Hadrimm. D.de ie/Abuí.

Ü £ F í N í f I O X V .

^ u p m o d o a c c m e n d m n J i t p r i u i k g i u m j q u o d J y a b e t S e n & t o r es,de t r i b u t o i u d i c a t i m n f e n d e n d o . ' ¿ n a c o i v s f e e m q u e R . a t i o n # l e s , ' & aJi j li q u i f u n t ,

q u i ex p r i u i k g i o i u s h a b e tic >1 n,e q u i c q u a m ex i u d i c a t i n o m i n e p e n d e r é c o g a n t u r , ' í i e x p e n f a r u m i n i i e c n i f a d a r u m a d i u d í c a t i o n c r a o b c i n u c r i n t . n o n p o l f u n t e o p r s t c x t u a b a d u c r f a i i o t e i b u t u m i u d i - c a t i r e p e c c r e q u o d i p h n o n í b l u c d n c O b e a m n a m - q u e c a u f a m h a b e n c p r í u i l e g i u r a , n c d a n j n u r a f e n - l i ' a n c , 1 n o n ve o b c e n t ü p r i u i l e g i j ex a l i e n a i a t b u r a l u c r u m c o n l e q u a p e u r . ' i f . ' í Senatus e o n t t a C l a i u i i u t o d i U C o o z S c n a t o r e m A b b a t e m d ' A m b o a r n a y , i 0 .

^ a ^ í ' a n ¡ j ^ 9 0 . & i a m a n t e a contra D . d c l a F o n t a i -

?leraaaiftrura coinputomffl..

1 Aut poiius ex conueiitionc cum huiufmodi nibutoruna eonduftonbus inica.Nam citia conuentionem neque Sena- tores neqi Racionales cale vllum priuílt-'gium habent, ac ñ e - que March,iones,a,sque ipfíeciarnTorquaci Eqiíites. Potcft caincn hoc p n u ü e g U t n dici, cum per huiufmodi conuenno- nem fíat, ve canco minot conduftionis msiccsanano infera- t j j r . Q j j E res cum fitPrincipi damnola.non effec ferciidajiiifi fictet Principeconfe(ui<;iice& Senaconbus fuisac Raciona- libas plus qua,n c«ceris fauente. ve hoc illi habeane in par-.

cem honoris & honotarij.

1 Id eft.vt canco minus grauenttir.fíue yincanc.fíue viri- catuur. N a m ñ e q u e e x p e n í a r u m a d i u d i í a t i o fie viftori. n t á nealioquin cueniac.vc moretu* in ámmo.l.propsmHdítm 13.^, Jmiafitem ttltemtrüyC.demdk.

3 Q u o d eiFec contra l.mtm h»c natura 14. D.de condi&.i»- áeb.l.ime uatteraiQÓM.dereg.iuK Eft enirn longaaliudcerta- re de damno vitando, aliud vefO^bH.icitumcffe depreda, VS í o q u i t u r Yip.ial.fimmorr,} i$.D.dsadmm.i.ítt.

D E F I N I T Í O X V I .

V r o f u n i p t i b u s l i t i s , e t i a m c r i m i m U s , r . ó f o t e f t c o n - d e m n a t m r e t i n c r i i n c a r c e n h m , f e d i n c&rceres d e t r u d i j j o t e J i j C i u t j f m f o l í i e r e n o n f a v e a t .

X d e h c t i c a u i a c u n d c í n n a c u s , l i l o l u e n d o n o n he, n o n p o t c í l o b l o l a s litis e x p e n f a s i n c a r c e d - b u s r e t i n c r i , í c d o m n í m o d o e x í m e n d u s eft,pra;ícr-.

t i m h n o n d u m e x p e n f ^ taxat?E í i n c ' i a i a a C o m m e T i - c á t i c n í i * i h a c c u í s t s j r c m p r o i i s e x p e n f í s addone.5 S£

Crimen p o í t t a x a t a s i m p e n í a s f o b j c i o n c m r c c u f c C a u t d i f f c r a c p o t e í t c ú r f u s ex ea c a u f a d e t r u d i i n c á r - c e l e s . Í n d i c e p r o p t e r c o n c t i m a c i a m i d e x p r c í l i m p c r n i i c t c n t c / S c d b o n o r u m c c í l i o n i s b e n e f i c i u m c í í a i u a m elle d c b c b i c í i b o n i s c e d e r é r n a l l e t , q u a t n

í b l u c r e . > I t a Senatus i n c a u f a q a a d a m A n t o n i j L e í - p i n e - c o n t r a p r e c u r a i o r e m i u r i r d i é l i o i u s C o m i t a t U i S de C h - ? í l i l l í 011:5.Id.Iun.1550.

I DWiBefin.Z fupr.

a I d eft,ei.qui carceriPra'poutijs efl:}? e n í m C o m m e n » tanenfís appellacur, quod in commenrarium cuíiodias refe- tzzd.adcemmenttmnferfi 4.vbi Gorhofred,C,<ífi cufiod-reor.

3 Habecenim ¡lium obligacum ex concradhi, quod Pia*.' gmatici noftn dicunr en wrtt* deU charge de i'ectez,.

4 Cí:iid.Pap.^«f/?.44S.

J N i l n l enira elí quod hoccafu debeat inipedire,ne po(l¡' fít admicci ad beneficia c e í u o m s i v t ál^iDsfn.tM.^.fup.eod,

D E F I N I T I O X V I I . V t r i u f q u e l i t i g a t o r i s dolo i n t e n i e n i e n t e c o m p e n *

f a n d a j u n t e x p e n f < , J ¡ -vero d t e r u t e r t a n t u m Í n d o l e f u , e m n i u m i m - p e n f a r u m e o n -

d e m n a t i o h ' e m u l c t a r i d e b e t .

I d o l o c u l p a v e v t r i u í ' q u e ex c o l l i d g a t o r i b u s re-"

i g t o S e n a cus c i i c a r a u e n t a fie,1 d e i n d e a d e u e r - i c d a a i i u d i c a t i a « ¿ l o d í r i t é c o n d e m n a c u s j f u p p l t c a - t i o o c m , q u a m c i u i l e m y o c a n c . P n ' n c i p i p o r r c x e i i c / c u m o b d n u e r i t , e s S e n a t u s p a r c e s a r q u i í l i n i f íunp»

v t m u t u a m i m p e n í a r u m c o m p e n í a t i o n c m i n d u c a t , p e r q u a m i m p c n l i s c o m m u n i b u s d o l u s c u i p a v e c o m m u n i s p u r g e t u r . 1 Q u o d í i f o l i a s v i d o c i s p i i m i d o l u s i n t e r u e n e r a c , c o n d . m n a n d u s í l l e c r i c , vt e o s q a o q u c l u m p t u s r e í d c u a c q u Q s i a m ex i u d i c a t o ex- e g e r í t , 4 v c . i t * v i n d i c a t o d o l o , q u i a u C t o r i fu o p r o - de í 1c n u n q u a m d e b e t , 5 o m n i a a d i u a r a a r q u i c a c e r a r c u p c e n t ur.5

ItaSenatus

i Vi in l. DiiiíM Híidfixmu 37. D.de reiudk.

» Q j » fciiitct hoc etiam cafo neceflaria eft propteratir ftorftatem reiiuw iudicacarun) > vf 4W'hm¡< ífi >it, de fmütff, ptíficl.prtt.fítfr.exl.feruo 6<>.S-íump**tor, D.iulSC.Trsipell.

3 Paria e ñ i m dehfta mutuacompenlationc tolíuntut¿

vulg.l. viro 39 l.cum txulier 47.D.folui.watrim.

4 N e alioqui h o n c í H '.nterpreíario non honefti q«a:fto«

lucnim adf-'rar.t/í in Ipojfrjfor f i D depétit.hen-d.

5 L.neevdola W. D . tí,edaíe l.procmator n . $.1. D.dedaliu^*

(tpt.

6 Vt in Lmaieribuí ¡ . Ceommm.vtnufjm iudit.

Ü b b b

aj

S I

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

$ 4 4 G O D I C Í S F A B R I A N 1 L I B . V I L T I T . X V I I I .

D E F I N I T I O X V 1 1 I . I 3 Habec cnim condiaio ü l a fruduuiii refiituronem P r o e x f e n f i s U t i s m & q m n d o r m o m m á t i g m e n - t k k A á die tantum litis «ontcttatae, quía vique U ¿

t i v e l é e t m o r a t i o n u m o n e t u r u m 1 1 "

h a b e r í o p o r t e A t ?

T

fticnatio d c b i t i p r i n c i p a l i s i u r e ce n fe a c u r.5 i A* Seflá - t m y . I d . N o u . i ^ ^ o . E t r u r f u s 15.Cal.iul.1595.in c a u f a D . d c G o r n i l l i o n & C l a u d i j dc S. R e a l .

I E x not. in l.air» quid5.D.de red.cred. & in l . F a u l u i ) » l m l.creiítorem 99.D.de folut.

a Deber autem bonus iudex litium materiam minuere potius quam sugctej.quidam íi.D.dereb.tred.

3 N o t . í » d.i.f.dt Teb,md.tn d.l.gp.de/oluí.

D E F I N I T I O X I X .

F r u c f u s o m n e s p o f t ü t e m c o n t e f l a U m f e r c e f ú d e - h e n t u r e t i a m a b e o , quifiA d í l t g e n t t i i & i n -

d u j l r i a m e l i o r e m f u n d u m f e c i t .

0

predojVl

iuííi

* p o f t e a c o n d i c i o n e ex n o u a D i o c l c í i a n i & M a x i - m i a n i l c g c c o n u c n t u s , f u n d u m c u m f r u c l i b u s p o l i l i t e m c o n c c f t a c a m p e r c e p t i s r c í d t i i c r e c o n d e m n a -

t u s lie,' q u « í i c u r a e í t , a n e o s q u o q u e frudusrcddc- r e d e b e r c e q u o s propter e u l c u r a m m a i o r e s & yjbe- n o r c s p e r C c p i l l é t / Q j ^ i b u i d a m p i a e c b a t deberé.pro-

" p t e r e a , q u o d a b c o la Í t e m t e m p o r e litis c e n t e í t a t a r m a l a ; fídei p o f f c l l b r e í f e C t u s e f t . 4 A l i i s c o n t r a , q u a í i ex i n d u f t r i a & re f u á p o t i u s , q u a m ex re i p í a , eos p e r c e p i i l e v i d e r e t u r , 5 & q u o d i n i q a u m í o r e t ^ r e d d e - re c u í n p e t i t o r i í r u ó l u s , q u o s p e t i c o r n o n h a b e r e c l l t a l i s e i f u n d u s r c d d e r e t u r , q u a l i s v e n d i t u s fu i ¡.lee/

D i c c b a m t a k m d e b e r é f a n d u m refticui, q a a i í s f a c - t a c n o n c o n t r a ¿ t e v e n d i d o n i s t e m p o r e , fed l i t i s c o n t e l l a c r , 7 e m p t o r é m q u e n o n c o m i n u s f a é l u m a b c o d i e m a l a ; l i d c i p o í í e i l b r e m , q u o d h m d u s ille e m p t i o n i s t e m p o r e m m n s c x c u l t u s c x t i t i ü e t . 8 A t qaoniam , fi i n i p f a litis c o n t e f t a t i o n e f u n d u m e m - p t o r r c d d i d i l í e t . c o n d c m n a n d u s f a i l l c c v e n d i t o r a d r e f u n d e n d a s c x p e n f s s i n m c . ' i o r a t i o n c m fadas,,11 n u n c q u o q u e perinde h a b e n d a m c a r u i n e x p e n í a - r u m r a t i o n c m , v t ex vtraq; p a r t e i d e m o b f e r u e t u r , a c (i i p í o c o n t c f t a t i o n i s d i c f u n d u s e í í c c r c í l i t u t u s .

" Q ¿ o d í i n o n p l u s i n f u n d i m e l i o r a t i o n e m i i r . p c n - í u m c í l e t , q u a m q u a n t i cíTcnt f r u c t u s m a l a fide, i d cft,poft l i t e m e o n t e f t a t a m p c r c e p c i , i n d u c c n d a m ex a q u i l a t e c o m p e n í a t i o n c r a . " Kxop.z'mSmAm n o - j ( l c i p r o n u n c i a u i t , i 7 . C a } . D c e e m b . i 5 9 o .

1 E x qua cania compede reflitutio ¡n integrum co ¡«re, quo vtimoisaut faltein conc!¡6íio tx, /.a. C.dtrifiind.vend/tj.

J i -volúntate S.eod.tit.

i Crercit fiqnidrm x ñ i u m w & valor reí pro modo fru- ñuum.l.ftfundtts ¡ p r i n c . 'D.dereb.m. qmjHbtuítl. fun- dum p e r § A m m m i f m 9 i J c hgat.i.

> VE

l i . é a . ftatkoncm bona: ñ á c i poll'eüoreít , <.¡ut & cituium h.ibv " ' &

prctium nunierauÍ!,/./e¿ííf/í i j . ^ J i ante D.depttit hertd. ' 4 C u m poli lueuj conctibcain o n u i e í poliliroiesfint yZKstd.§.fninte.

J QuoiBodo folcmus dicerc. reí vendiese pretium maois ex negotiations pcrcipi.quam ex re i p í a , l.vmdnor ai. i x d t hered.vel aci. vendí f,

6 Arg.i.ji indtx ¿¡í.mfin.D.de minor.

7 Q u i a q u a l e quid clt curpscitur,talc dari deber, l . i . D . de vfur.

8 Q u j d enitn comtnune habet quaütas fundi cum bona vel malafide poffefloris, ve in diílimdi ípecic aigumcnucut V¡p.»« l.Paptnianus 10.D.de minor.

9 Tan quam facías a boüjeíiJci poffcííore, fcilicct, (i fru- d u u m ante iiceaiconccftacam pcrcepcoc m fummam exce- dant.Nam vfqjad coucurrcntcr. quauntatcm fie coinpcnla- ú& l fumptut .fi.l.emptor ó^. D.dsrei vindtc.Nü alioqui peiicor ex aliena ia¿íura loca^leiaicun-l.p'.^Ke¡S.D.depei.her,

10 d.l.z.d.l.videamtts ¡8 §.jt afttcnem.D.de vjur,

11 C u m etiam fruftusante litem coacciia-am perceptí fint c o m p e n í a n d 1,d.l.futnplta 48 t y d l.empttr 65, D de reí v i » - tf/fV.quamuis' non define, qui pmcutind.l.fumptu*, lepcuduiu elle á lite centeJlatM.pro eo.quod Vulgo legúur *ntt Litem ion- teJiatum.Dc quo fenbemusin Racionalibus.

D E F I N I T I O X X .

T r u f á u u m ¿ f l i m a t i o f a m m a r i a i n t e r d u m f e r i n o - t e j í e x f r o f o r ñ o n e v f u r a r u m q m n c m c m m ^ I f r u d i j u m e x i u d i c a t o r e í l i t u e n d o r u m q u a m i - tas m i n u s i u f f i d e n t e r p r o b a t a Yit per t e f i c s i n c a m r c m b i n e í n d e p r o d u d o s , c e r t a l a m e n í i t b o - n o r u m j d e q u i h u s c o n t r o u e r f u m f u i t . ^ f t i m a r i o / í g - q u i l l í m u m eft t a l e a r b i t r i u m elle S e n a t u s & a k e i i d s c u i u í c u n q u e i u d i c i s , v t c e f d m a r e t u r f i u d u s ex p r o - ponioMC v í u r a r u m q u i n c u n c i u m t o d u s p r e d j . ' p i ^ * i e r t i m v e r o li á c o n d e m n a t o t a n t i d e r o l o c a r a b o n a f ü i f l c a p p a r e a t . J E f t c n i m i d m u l t o c o n u e n i c n t i u s a d Ü t e m t c r m i i a á d a m , 4 q u a m í i p r o b o r u m v i r o r u m i u d i c i o n e g o t i u m c 5 m i t t a t u r , q L i í c r e s v t p l u r i m u m d a i c foicc m a t e r i a m l i t i s i n l e n g i u s c e m p u s

prorra-*

b e n d a ' . N c c h a b e n t j i t i e a t o r e s , c i u o d de k u i i i f m o d i u n o c o n q u e r a n t u r , c u m i m p u t a r e p o t i u s l i b í d e b e a n t , c u r p r o b a t i ® n c s n o n a t t u l c r i n t p k n i o r c s .

' ItaSemtmxn

1 Qua» flcuc folcrvtplorimum collígi ex fruíl b m , l.fi fundum per fideicewmijfam p i j e lfg.\ I f i fmdm 13.de reb.eor.qui

¡ t i h u t e l . a a ex a:fttmatione p o t e í t & debetintelligi q u a n t i - tasfiuftuum.

a Vcqucmadmodum vfura! quinCtinccs,¡ta & frudus v i - cefimo anno squent fortera j ex NeueS.y. de nen alien. $.em*

phytettfin.verfi.fi vero eilkmm,

3 QujLniamenim fituiiuriac¡,quí tancundctnreddere coguur quantum accepit?

3 Qiia; booicijíufquc iuditis precipua cura efle debec,!.- quídam zi.D.dtreb.cred.l.l.C.ieMiimin.tutor.

$ Nec cnim noumn eft.vt ptobationum inopia quaníjras a'ioqyi magna ad esiguamfuaimam deducatur s l.vlt. D J á ptMtr.Síipui, '

D E F I N I T I O X X I .

C a f u s j n q u o h e r e s , e t i a m q u i m o r a m n o n c o n t r i x i t i í e n e t u r a d e x p e n f a s l i t i s ^ n e m p e c u m

d e h e n t u r ilLii e x c o n t i e n t i o n e .

D c c r c a m d i e m í o l u c r c o b l i g a c u s f u b p o í n á e x p c G n i m n i f ó l u c r c t , r o o i : a n i fccerac & ante' í o í u u o i n c m f a t t a m d e c e í í c r a t . H e r c s c í o s n o n fo!ura>

a d d c b i d í o l u d . o n e r a r e n c b i t u r , í c d e t i a m a d í t n -

•penfas o m n e s i n litis c a u í ' a m p r o r o g a t a s , ' H c c t ftar t i m poft c x h i b i t u n i c h i r o g r a p f e u m ' p e c o n i a n j o b - t u l c n t í V t p i - o i n d c n u i l a t i c u l p a a u t m o r a i m p u t a r i p o f f i t . ' N c q ú e c n i m h u i u i m o d i i m p e n f e ex m o r a 5 ¿ ufficio ñ i d i c i s d e b e n c u r , fed ex c o n u e n t i o h e & i u r c a d i o i i M . 5 lt& Senatus e s i x m p o r c . S . C a l . D e c . 1 5 9 0 .

D E F R V C T I B

Viueretccnferetur, tanquam qui fi: " d e m ve r

a S d l . c e r p r o p r u . N a m v t . q u e m o r a ^ ^ ^ ^ ^ ^

3 S e c u n d u m d i í l i n a i o n c m a n o b i s p o l u a m ; z.fttpr. . ' '

N 1 T I O X X I I .

• J t e ñ . e 0 d e m q u e i u d t a o t e r m \ m n d e b e t . - T - T f o c c e m & v í a r a s c o d e m l i b e l l o p e t i poffe, &

fe n d a c e r m i a a n d a m e f e c o n l t k . t ^ d e m q u e d e fondo & fondi p e t i c i f r u a i b u s i n n s c í I b . ^ M ^ m i n c a u f a N . G u i l l i c l m i d e R i d d e s ^ . N o n . D c c c m b r .

. ,.

i Q u i a cum vfurs finr acceffio fortís & dcbitt pnncipalis, codera mre c e n í e t i debeiit,ex ng.íiccejferium,de reg iur.in 6.

x N e alioqui terminara lite de fundo,nulla fuperíit ratio iicis profequendar de fruftibus, fi non &ip(! íint in obliga- ú o m . U e r m m t o ¡ . c u m ibi nct.C.hoc tit. D i x i Defin.z. £5" $.fup.

esdem,

D ^ F I N I T I O X X I I L C a f u á , m q m f r u c l u u m r e j l i t u e n d o r t m c o n d e m -

m t i o fit,etiamf e n d e n t é l i t e .

1

E T L Í T . E X P E N S : 8 4 ? p l m í m u m e u e n k j c u m i n t e r d i t a o r c t í n c n d x p o f l c f -

í i o n i s a u c e o n d í é t í o n e ex lege l u f t í n i a n i ' a d p o í l e A l í o i K i n a g í c L i i \ p c t í n d c c n b i i t i i m i l l ü d , & , ve v o c a n C , c m o l u m e n c u r a , q u o d p r o i u d i c a t o p e n d i t u r » d e b e - t u r a c í i d e d ó m í n i j a u c p i g n o i i s i u r e p e t k o d o i w » . d i c i o m o t a l i s f a i l F c c , c u m d e c o n t r a é t u s v i r i b u s p r o n u n c i a n n c c c í T c fie, p r i u í q u a m f e i t i p o f f i c a d q u e m p o l T c f l i o p c r t i n c a C . ' A l i n d e í l í i d e r e c u p e r a u - . d a p o l l d U o n c a d u m fie, í i u c í n t e r d í d t o , fuic r e m e - d i o i l l o p l c n i o r c > q u o d i u s P o n t i f i c i a m i n t r o d u x i t .

5 U.iSemtus

_ 1 I n l.vlt.CJeacquir.pojf.De «fuá fcripfiraus mDefln.i.iS, tit.de atqmr.poffejf.fupr.

% V i x enimeft , vtquis poflTcíTionem ad fe pertincre d í - cat.nifi c x c o n c n f t u a l i q u o prxcedtte,tamecli de coatraftut difputare aohtiatg.l.quí.d*m 7;.D.de rei vindic. Exemplum e - ílo.fi inter duó"s contendatur de heteditate.St vterquepecaC í e m a n u t e n e r i in polVcíTione ex e d i d o , L»mort fuifit U vif, N e c e n í m aliuspoceft in huiufmodi palia (lorio v i n c c r e , q u i c u i i n n e c e í T a r i u m a n t e c e d e n s f a d a fieadiudicatioheredita- tis.fiue diffinitiua, fiuc prouiíionalis. Ica pronunciauit Sena»

tus pro Graphariis Nicolc & D e m o t h . c ó t t a N . Thoucr.Prid.

Non.ApriI.itJo6. [ í n d e cft quod fieteditoreexequente pro í u m m a debita pro qua debitor condemnatus emoluraentunt»

iara (oluerit, tertiusaliquis intercedat, quaíí creditor ante^

rior Se tnaioris quantitatis Si í u c c u m b a t jdebetur nouum e- molumentum ad ratam quantitatisnon qua; petita primuos i fuitjfedquam tertius Lile debitamfibi contendebat, autfai-

tem ad ratara bonorum, quorum poflcflionem fibi r e t i ñ e r e I c c t f r u d a u m c o n d e m n a t i o i n t c m p u s d i í f i n i - j voluerat, fi minorisfintbona, quám quod tertio debetur, t h i x i c n t c n t i x d i f t e i r i f o l c a t , 1 n o n t a m e n p e r - ! Q^oniam reusexcipiendo cciam petic. I t a S e m t m in caufa

S a ü i u c ü s P c r r i n . I d . S c p c . i í í u lunge Defn.g.nu.vlt.fupr. Fuit pronunciatum Areftum l y . N c t u c m b . i í n . J

I E x can.teintBgrand» f . f . i . p e c u o i d fic.Nam í i p e n d e n t e l i t e p r o n u n c i e t u r p r o

l u b h a l t a t i o n i b a s p o í l u l a n t e c r e d i t o r e f a d i . v . c a d e m i n t c r l o c u c í o p c p i o n u n c i a n d u a i e r i t d e f e u d i b u s á d e b i t o r e m a l a H d c p e r c e p i i s , v t o m n e s á d í e e x p e d i - t i o n i s reftituat.4 P r s f t i t a t a m e n p e r c r e d i t o r c m f a - t i f d a t i o n c d e i i s f r u í l i b u s b o n i f q u e í u b h a f t a v e n d i - t i s r c í b ' t u e n d i s j í i i u f t u m i d i u d i c i í t q u u m q u c v i d e - b í t u r . ? I d e m eft,fi p e n d e n t e l i t e a d i u d i c a d o h e r e d i - t a t i s fiduciaria í a & a í i t : ñ e q u e e n i m h e r e d i t a s i p f a a d i u d i c a t a v i d c r c t u r , n i fruótus q u o q u c , q u i h e r e d i - t a t c i n a t i g e n t / r c f t i t u c r é t u r . ' I d c m d e n i q u e , í i p e n -

d e n t e i n d i c i o i n i n t e g r u m r e f t i t u t i o n i s a d u c r í u s c o n t r a ¿ t u m a d o r q u a í i i 11 re í u o v t e n s o c e u p a u e r i c p o í f c f f i o n c m l i t i g i o í i f u n d í , f r u d u í q u e ex eo p e r e c - p e r i t , N a m i l e u t p e n d e n t e r c l U t u t i o n c c o n t r a ó t u i

• f i a n d ü e f t , i t á & frudus e i r e f t i t u i o p o r t c t , a d q u e m ex c o n t i a c b i p e r t i n c r e d e b u c r u n t . * Ita, Senam in c a u f a D . H c n r í c i B a y & D o m i n a ; M a r e h . d e l a C h á - b r e , P r i d . I d . D e c e m b r . 1590. E t r u r f u m p r o D . A m e - d e o M i c h a i m a g i í h o C o m p u t o r i i m , c o n t r a v i d u a m N . C h a b o t y . I d . I u í . i ^ " ? ! .

1 V t dixi Defin.it.fupr.defentent.^ interlec.omn.iuiic.

i Q u i a e x fabhaftationjbus ipíís f r u f t u s o m n c s a e q u i f í t i i n t e l l i g ü t u u r á die expeduionis vigore ilatuci Sabaudix, quod in cam rern fadum cft.

3 Quicquid cnim pendente lite per ¡ n t e r l o c u t i o n e m pronunciatur, poteft reuocari per diffinituiam fentcntiam,/.

q m d i u f u ^ . O . d e n m d i c . & ideo neceflaria fatifdatio cft, ve dixi Dcfn. i.fupr.deíent.& interloc. omn.iudie.

4 L.item veniuut io.$.i¡em san folum. P.dspeíit.hered.

5 Quamuis fruftus non foleant venire in teftitutionem beredírarjsfideicofnmiíTariae.quia non tam hereditatuquam í f b u s ipíis accepto feruntur, l.m fideiccmmrfíkria 18. D . ad S C . Ttebell. J 1

6 Not.ail.vn¡c.Coi.mintegr. rtftit.poftul. »equidnonifiat.

F r u d u s enim fequimtur caufam d o m i n i j , cum acquuaiuur i u t e i Q l i J q m f i i t z t ^ . i . D J e v f y r . 1

D E F ! N í T I O X X I V . T r i b u t u m i u d i c a t i d e b e t u r a d r a t a m p e t i t £ q u a n -

í i t a t ü , q u o t i e s i m p l i c i t a efl q u a j l i o d o m i - n i j v e l p g n o r i s .

Q

D E F I N I T I O X X V .

F r u B m et't&m n u l l o t u r e p e r c e f t i a n t e l í t e m c o n t é * J l a t a m n o n f u n t r e F ü t u e n d i , J i p e r c e p t i

J í n t b o n a j i d e ,

C

I V t in elensnti illo cafu.dc quo in l, j}ecie¡ t^, D.de aurl é f argent legat. [l.vlt.D.de vfujr.edr.m.qm u/u con.fum.l.Fmu**

1(14 t9.De víttfrj

x

Qmíí

j Arg.l.boMfdei 48. de Acqmr.terjom, l.mptor 6$. B J e r t i vindicat.

4 N c c e n i m íuris errorpríedonetn facit. l.fedetfí%¿sfiirH dtftt.btr*iL

B b b b ü j

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

C O D I C I S F A B R I A N I L I B . V I I . T I T . X V I I I .

5 Exd.l.fedetfiSfiante.l.certutmz.C.dereivindic.

6 L.l.^.vlt.&pajfjfquib.mod.vfwfr.ftmit.

7 L.fidetfiit. $.feire.D.depetft.hered.

D F . F I N I T Í O X X V I .

T S u l l u m m d i c a t i t r i h u t u m d e h e t u r f r o j u m p ñ b m f u n e r u m é r i n u e n t ¿ t r i j , a d m d í c a t ü i n

m f l a n t i í i d i f c u j j i o n i s .

E Tíi hercditate defuníli agnita cum beneficio legís & i n u e n t a r í ; , lataque inter hcrccícm, crc- dicores & legatarios, íentcncia , tdbucum iudicad, quodemolumentam vocant,promutuiscorum ad- i u d í c a c i o n i b u s dcbeii conftac^camen piec pro fam- ptibus funei-um,nec pro inuentarij cxpcnlis vlltim debetur, ideo n í m i r u m , quod de iis iudex non can- quam de re dubia pLonunciauit,fcd potius quali de re certa/cum ñ e q u e ex creditoribus^neque cxlega- tariis q u i í q u a m cffe pofficqui cótrouerliam íaciac, q ü i n heredi, adeoque primo loco expenfa: i\\x dc- beant ur.' Jf á Senam 3.Cal.Mai j 15 91.

1 Q u i a quod ad mutuas omnium crediterutn adiones pettinet,omnes func inuicem & adores & rei.ideoque eft res liase ex g e n e r c i n quibus ad eundem iudicein inoportet,/.!.

&i0t.th.D.dequil>.rel>.ade/4»d iudic,e/it.nc continencia caufx

¿lUidítür.arg.l.ttuUi 10.de iudic.

z L i s enim effe non poteft.nifi de re dubia,/. i.B.detra»/-

«3.l.z.C.eod.Unfummti6<}.§.i.decond¡¿i.indeb.

3 E x p e n f x q u i d e m i n u e n c a r i j . q u i a ad o m n i u m e r e d i t o r ú promifeuam vtilitatem percmec, idcoque ceoretur eife i n - í l r u m c n t u m communeomnimn crediterum. ü o t . add.l.vlt, C d o iur.deüb. Suoiptus vero funerum, quia ad h u m a n * con- ditionis memoriam m á x i m e fpeétac, vt quis ccijra de alieno fepeliatur,í5 nen poffit fepeliri de k\o,l.tiuid(tmi7.'.nprine.D.

decenditjnJlit.Lin eum ló.cum/eqq.de relig,(ir Jumpt.Jmer.

D E F I N I T I O X X V I I .

C u m l ü v n a h a b e t f l u r a c a p t a , p j f u n t e x f e n f x . c o m f e n f a r i f r o v m c a p t e - t ^ r o a l i o

a u t e m a d i u d k a r i .

S I dúplex compenfado obiiciacur5vna d e b i d i a m c o n t r a é d f e d n o n d u m l i q u i d i , 1 altera debici c- quidem l i q u i d i , í e d quod tamen nondam poílit e- x i g i , 1 forte propter non praíftitam fatifdatjoncm,5

& neutrius compenfationis rátio habeatu^non fa- cile condemnandus eft rcus i n omnes expenfaslitis,

^fed fi aliud nihil vrgcatjn cas tantum.qu^ propter priorem compenfationis fpecícm nullo coioreop- p o í i t a m faóta; funt,5 non etiam qua; propter poíte- r i o r e m , cuius opponcnd^ probabilior qua.°dam ra- t i o íubeire \i&thzK.\\t.<¡ItaSenatui i n c a u í a D . í o a n - nisClaudij de laRoche Senatoris, & N . loannis Bay35.Id.Maij 1591.

1 X u i u f m o d i debitum,id e f t j n o n l i q u i d u m . c o n ñ a t non Venirein c o m p e n f a u o n e m ^ . K / r . c w » i b i mt.C.decBmpmfítt.

* Qü?2res etiamimpeducompenfacioncm.adeoqj.Iicet cercum í í t a l i q u a n d o debnum uul.quedindiem r.D.eod.

5 Q u i a q u o d fubonere fatifdationis debetur anteprse- flitam ratifdationem nullo modo debetur, l.i.§.fedfidubúe- tur. D.de iudk.Ll.&tot.tit. D . f i cuiflm qmmper Leg. Falcid.l.

fiatuliber rationem S.D.de ftatulib-

4 Q í í a m u i s dici loleat, viftum viftori i a expenfas con- demnandum cíTe ex regulaiuris Pontificij.

5 T u n e demum enim debenturexpenlx litis, cum nulla fuit iufta caufalitigandij/.í»»» quera temeré jp.D.de iudic,

6 Q u i a é contrario probabilis caufa litigandi excufat ab expeníis./.^w»filidum iS.J.i.vbi lim.dekgM.%.

D E F I N I T I O X X V I I I .

C a f a s ¿ n q u o n o n t e n e t u r v i B u s a d a l i a s e x p e n f a s , q u a m q u a f a £ Í £ f m t f o f t f u h l i c a t a s

t e j l a t i o n e s .

¡ V o d d í c í t u r , i n iudiciis íicut & in

^ executionibus poltcdorem moram nocere,1

n o u e l p e r p c c i i u m . S í p c n u m c t o q u i d c m c u e m t í V C

i n alias litis expenfas condemnandus non íít q u f fuecumbit, q u á m quíc fadtx lint poílapertas tefta- tiones; n i m i r u m fi in i d vfque tempus iuftam faéti ignorandi caufam k a b u « , * n c c ab eo tempore dolo m t k . S í per calumniam lidgauit.'Finge aliquomo- do íufpeilas aut mancas fuifle teftationes, v t i u f m . randum fuppletiuum, quod vocant, deferd ad fnp- plcndam probationem+ neceíte fuerit. Q i ü d n i cius íaltem ccrapods,qu:od teftationum aperturam pr^- ceffit, mora crit impunita? Plañe fi p o í t plcniílimc probatamadoris intentioncm reus nullo inris aut

¿Equitads colore litera mordicusdcí;enderit;nullam meretur excuíationem , cum facile ex eo appareat non minus temeré fuiíícíllum l i d g a t u r u m , tametíi de iure aduerfarij ab initio certus iuiílct.5 ItaSena- tusin caufa N.Cheuricr, contra D.fracres de Bcau- montantc I d . M a i j ^ i . & iiufus pro Joanne Dar- dier.contra D.Marchionem d ' A i x , 6 . N o n . Decem.

1 L quidecem i i , i n p r i n c , & g . u D . d e folut.l.dejlitijfe 10. v b ¡ B a r t - D . í e mdic.

a Puta fi fuit faftum alienum.cuius regulatiter probabi- lis &tolerabilis ignorantia e ñ , l.vlt.D.pro/uo.

3 Alioqui fecus eñ.Barc.f» d.l.dejlit'p.

4 E x eo Interpretum noñrorum errore, qui í n u a l u i t poft Bart. & alios tidl.admonendi 51. D,de iureiur.l.j.C.eod. D e quo fcripfimusjnpropria parte H c m i f c h i l deerrer.Pragmnt.

5 Batt. & p o f t e u m exteri add.ljeftitijje. P l a ñ e non eft nouum, vt etiam qui ex iuteiurando fuppletiuo vincitur, i n expenfas condemnetur, nempe íi de proprio ipfius fado a- gcbatur.vt k ú p ñ m u s adtit.dereb.cred.&iweiur.

D E F I N I T I O X X I X .

S u m p m c o n t u m a c i a l e s , q u i a n t e o m n i a r e f u n d e n - . d i f u n t , f i í j f i c i t r e f u n d i f e r c o m p e n f a t i o n e m .

E Xpcnías litis ob contumaciam debitas anteo^

mnia,&,yt Pragmatici noftri loquunturjp^r v n preallable farciendas effe non d u b i t a t u r / í e d non fa- cietea res,quo minus eum eo, quod viólror vígííIikj vi¿to debeat,compcnfad poílint, iimodoliquidum id íit & ftatim foluendum.Compefatio enim vicera foludonisobcinGt/ideoq-, finihil íit quod i n p d n - cipali negotio condemnationcm remorad poíIÍEs non male dcccrnct iudex , íi quantum ob expenfas contumaciar aótor reo d e b u i t , tantum de r e i c o n - demnatione detrahat.3Jca enim fit,vt non eo minus videatur ador ante omnia íoluiílejquod íibi i m p u - tat i n lolutum,quodq-, íi rcus iam accepifset, nunc a d o r i reídtuerc dchcíCtSltaSenatus extempore3S«

Cal.Iunij 1^1.

1 Q u i a nec ante auditi poteft appellans, quam purgaue- rit contumaciam refuíis fumptibus,¿.y*í»«w«í i^.C.de iudis.Et hoc eft quod Pragmatici nolln i a d i t a n c , hos fumptus efle p r ¿ i a a i c i a l e s .

i L . ( i conflat t ot.tit.C.de campenfat.

3 C u m p o f í u compenfatio opponi etiam in executione iudicati,/.í«w» militi\6.$,4.D.eod,tit.decemp0íifat.

4 V n d e poteft videri dolo faceré, qui pede, quod eidetn refh'tuturus e ñ t l . ^ a U f m t S . D.dedol.mal.exeept- l.fifocer Lucifii,folut.matrim.

D E F I N I T I O X X X .

J g u a n t u m i n t e r f t , q m d a d c a u f a m e x p e n f a r u m f e r t m e t , a n a i í i o y n a l e i n f l i t u t a f i t , a n

m a l e f a c í a e x e c u t i o ?

P Edculoíior & o b i d durior caufa eft creditons exequentis , quam adioncm i n í d t u c n c i s . N a m

íijCiim

quinquaginta duntaxat debcrcs,ccntum á te peticro,ti]q; nihil obtuleris,non eo minus condem- nandus es in quinquaginta, ' adeoque i n expenfas litis propter moram. *. Eft enim quod t i b i imputes, cur no obtuleds quinquaginta.'Scd/i c u m i a quin- quaginta tantu condemnatus éstsMiiezú execu-

& . ^ « o pro

D E

m n v i d s a s m o r a m c o n t r a > : i í l o / c c x c a

p c n f á s l u i s c x e c u t o r i ^ c o n d e m . u a d c b ^ ^ " ^ ; í a r a m c o m p e n í a c i o n i i o c u s d i ^ r j , ^

t u a m v i d o d a n ^ c u m non í o l a m n b . ^ P ^ n d « m f u c u r n i h i l o b c a k r i s / c d c a a m ^ C % ^ Z , J c u t a s . V c / u m c u r n O n a . q u e n . r u p e n o u ^

j s,:<ri m-n m a i o n q u a n t i u c c ? N i r a u a m ,

^U S X " i u c o m m o d c r c o p i c d i u í f i o n c m

^ ^ a ^ c a s c a n . a a . c í l ^ l q u e i n d i a . d u u s

'ac proiadc

uidcx

n u n c i e t / v c l b c n c

i M l é f a d a m

bcne

pronunGiare nonpo- tdhcüin

maíori

r u i f u s v l l a i a r i s

squicacis

is,cui

facta

quid d c b e a t . ^ a o d

diílimili- - tudinis r a l i o n c m quíErac,illa afFetti poccft» q u o d m

a&ionc ius,'° iri c x c c i r t i o n c i a d u m yerfatu,r,& qui-

d c m t a l c q n o d

omnímodo

capea

11 ñac

máxime percinee, v t c u m ftiper a d i o n e i u d e x p r o -

n u n c i a t j i n p c r í b n a m re i c o n c i p i a t c o n d e m n a t i o - fiem.. P r o n u n c i a t e u i m non a ó b i o n e m r i t e i n f t i f a t á

eíl'cded

deberé.

executio- nCjin

non rci

benc vei ma-

l é i ' a ó i a m e x e c u t i o n c m ,

quodnon niíi

qui ipíe

pocdt,icaquc

omnes

litifqüe

ttótí eá

id

quod

debec.,15 ItaSenatusin e a u í a D . de Q n j c g e & N . d e M o m a S . I d . l u n . i ^ s ' i .

i C u m verum fit quinquagiiita debeti, & minórom fum- m á incffein vrtz<.oi\,lA.§.J¡J¡ipulMti.D.deverb,c)l>l.vipío'mdc Den poífet dici hoccafu ludicari vltra penca, contra /. vlt.Q.

defideic.Hben.

í Eft enim h x c pcena t e m e r é litigantium, /. eum quem te- meré yp.D.de ind. l.q. C.húctit.§ i j n fi.lnji.de poen.temer,litigi

3 VtmáitKc^u^.mproeern.cenf.ReginT.nu.')^, , , 4 N a m quje raí io facitjVt vi£ius vifton condemnandus fie

ad litis expenfas ex regula iurisPontificijieadcm ratiofacic, Vt cum mutua viftoria eíVexpenfarum conipenfationcm fic- rioporreac, ad coropeniandam parem vtfiulque iitigatons temeriiateui^fi./.wff jj». Lcum muliir 47-D./úLmaír,

5 A ñ i o enim diuidua c e n í e c u r , cuín r e s , qux" in afiio- nem & ludicium deducicur,diuidua a:ik,l.Jlipulinio»es nondi- mdnntur TL.twn ibi rm.D.deverbor.ebligAund:. I, in executione

%},eod,

6 í n quo genereindiuiduorumvtile per inutile vidatur;

"Ü^oi.ad l.placuh z y . ü . d e zifur,

7 Quoniani individua non poííunt diuerfo iure cenferi, d.l.ftif»lationes.(f d.Uo exectuiene.l. m I t c indicio v j . D . f a m H , ereifeund.

8 L'. i . C dsplur.petit.i.fiquisagens.InfiMaBion.

c/ Poenam enim non ¡ucrum a u t p r s m i u m iniuria mere tur Sí oninis cxeeuciojquae non iute ficjlubct iniutiam,/.Í3.$.

S . D . d t i n i a r .

:o Ve conftat ex aflio nis definitionepofita in l.n'thil d i u d Si.decblig aSiion. iunél. L f i v n w i j . §. paciia nepeteret.D.de f a í i .

11 d.l.fiipuUttoties non diuidunturyije verb.olti.

íx Q i n a í u s p i g n o t i s indiuiduuoi eft, d . L i n executione.§.

pen.L.rem hereJitariár» 6¿.D.de euiái.

15 N c c enim pote*} quis pro parte in careerem detriidi.

H Sciiiccc oh male faflam totam executionem.

i f Q^pdque etiam non interpelíatus deberec vltroofíer- IC bonam lidem agnofeere vellet, /. quoties 9. §. ficut, D . de Mdm¡n.tutof.l.cum amplim 84,.?,« natura debet.de regut.iur.Non

« a i a i c o t t i p j j j ^ fUIij guiones iute « ¡ g i i U í l i i n |>crfi(¡<w ho

F R V C T I B . E T L I T .

m i n e s , v t T h e o p h i l . í c n b i t initio tit.de ttiion.Vidc Guid.Pa)*»

D E F I N I T Í Ó X X X I . S i a b e o d e m c a p i t e f e n t e n t i i z v t r m q u e m a l e a p p e t *

U t u m f i t , c o m p e n f a n d £ f m t e x p m f s , l i t i s ú ^ f e l l a t o r i a ^

C

colluigauam

ItA senam ex t c m p o r c P r i d . N o m l u l . 15^1.

1 C u m enim vterque appellauitjVterque & vincit & vih-J Citur, fi tota fe n ten da confiimetur- lunge qujE fcdpíi Defn, pr&ced.num, 4.

D E F I N I T I O X X X I Í .

Reftifio e x p e n f a r u m y q u a f a t f a f u n t i n f f i o r i h m d m h m i n f t a n t i í s y q u c m d o j i e r i d e b e a t m

t e r t i a i n J U n t i a , J ¡ n o u a i n f i r t i m e n - t a p r e d u c a n í u r ?

I

pofteaquam

f e c u n d a m a p p e l l a t i o n e m d c u o l u t a eft, n ó l i c c a c

noua

tcfteSjhOuafyc

ea

inllantiará expenííe

ornnia rcfundan£ur,adeoque

p r i u s iiu"amcnco,qnod n u n c primum ca inftrumen-

t a , a u £ tcftes,aut a l l e g a u o n c s i n n o t u e r i n t p r o f e r e n - t i / n i m i r u m . v c h u i u s v e l u t i pGEn£e l i i e t u d i l i g e n c i o * res fiant e o l l i u g a n í e s ad i n í t r u e n d a s l i t e s , 1 c i t i u l q ; í o l e m n i s i u d i c i o r u m c u r f u s e x p e d i a t u r , 5 A t finge^n tertia i n f t a n t i a p r o d u d u m á te n o u u m i n f t r u m e n - t u m ,

me Vero

He ad

proba£ioncm,quam tu exco

hibere poten's n e a d m i c t a r a d p r o d u d i o n c m , h o c lolo príEtcXtu,

in tercia

caufam dederis:4 nihilque

quius, q u a m v t q u o d quifque i u r i s fibiconfticuit,

e o d e m c r g a a l i u m

vtatur,5ficut & id

habere iudex debet,

in iudiciis

cur .Tqilalicas.nec v n i liceat q u o d a l t c r i denegatur, auc concra

dcncgccui

ita, Scnatus ^ . l á . h ú . i ^ i .

1 Sic enim ñ y l o Senatus noñri diferte cautum e f l / « ¿ tit, de appellat.

, z ^ A ^ - e ^ s q u o d f c r i b i t l u a i n . i n i t í o tit.lnjlit.de pan. t i *

mer.ltiigítn. r

$ Q^odfieriintereftpublice,adeoquevtriufquelitiaa-

tons,/.i. C.dií»dmm.mori • ' 4 Qiliemmfacietidi caufam dat, faceré videtur, neesei q u u m ^ u m r q u a m f a a u m & n e g l i o e n t i a m a l i i n o c e r e ^ . í f f c ^ demnwone 7j $ vnicuiqueM n^.Lfañurn itf.de reg.iur.

5 L.i.&toc.ttt.D.quodquifqueiur.inaliumfiiiíueK 6 L.non debet aciori ^j.cum ibi net.de reg.iuK

D E F I N I T I O X X X I I I .

F r o c u r a t o r o f f c i j < & i f m f d i £ í i o n ¿ s m n t o n d s m m * t u r a d e x p e n f a s l i t i s , f i n i h i l f e c e r i t p e r

c a l u m n i a m 4

E

c u m a r i á , paratus erat íoluerc & facisfacere i u - dicacod'ed vidor ab ca

vulgo

B b b b i i i j

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

M C O D I C I S F A B R I A N I L I B . V I L T I T . X V I i ; omncs cxpénfas litis

o ú x c o n d c m n á d u m ,

ncc ín vllam condetnnationis patccm vocandam cum.quiaCcufacoHspublici ofliciü exequebacur.:

C u i u s S a i a c a r c o n í u l u p r n n i i m c a p ü c radoncm i l lam habcc, quod non quemadmodum crimen cau fam dedit prim? M , ú c &;appcllacon? dediííe videa tu^redpouusccmcritasappcllantis, quadopcimus iudcxbene p r o n u n c i a u q r a c l P o í l e r m s yero ea nici- m x rationequod qaotics pduat? iniuri^vindex ad- cft,nulla poena aífici dcbcabqui v i n d i é l a m p u b l i c á c o n i u n ó t i m profcquiuir,4 tíki Forte euidenscircti- plliis calumnia,5 & priuatus aecufatorrefundendis í u m p u b n s litis non íuííicerct. 6 Sane ü procurator im-iídidionalis folus litiget3ac euidentermalá cau- í a m f o u e a t d i c e t dolo & calumnia earcat,in cxpéías quoque condcmnabitui'.7 Procuratommenim fo- lius Principis íingularc ius & ppuilegiumillud eft, vt n i q u i d per calumniam & male vexandi animo fecerinc'nunqiiam i n expenfas condemnentur. Ita Senam ín c a u í a N . d c Moicns & Chapclan d'Afpre- mont,i5.Cal.Ai)g.i59i.& rurfum pro ioanncGrifFoz Aduocato Maurianeníi,contra prociuatorcm fiíca-

lem Epifcopatus Maunancníís5íd.lul.i55)z.

i Pragmatici noñri vulgo fie efferunt abfolute, vt dicant, appell/ítionem a minimit.

a Qualis iile eft,quem nos procuratorem o í B c i j feu iurif- d i d i o m s appellannus.

m 3 Quk temeritas appellantis femper coercenda c ñ &

n i u l ñ a pecuniaria & c o n d é m n a t í o n e fumptuumj c.reprehen- fibilü Extr.de appeüeit.

4 L.pojilegatum ¿.S.aduocatum fifcLD.de hií que vtindign.

y Nonquatn enim dehetbonusiudeximpunitam calum- niam reiinquerej/.i Í.J.O^«'»^«»• vmtr. nomm. in pejfejf. ca- Ittmn.casif.ejf.dicet.

6 Semper enim excutiendus effet ranquam fauorabilis i l l e , qui priuaco nomineegit amequamadeutn perueniri p o f í i t . q u i egit iure publico.

7 V t & aí us quilibet temerarius l i t i g a t o r . í i . / » ^ , Infi. de fxn.ttmerMtig.l.eum quem temeré 79 D.de ind.

5 Q ü o cafu perrinet íid maieftatem Principis, vt ne quis fub ipíius nomine poffit iure conqueri, fed ab aliquo i n i u n á Se v e x a á o n e m paffum fuiíTe. Neccalumniat facultatem ex pnncipaJi inaieftate capi opoitetjl.penul.D. de hered.injiit.l.ex émpetfeSo i¡.de leg.j.

D E F I N I T I O X X X I V .

T a r d i m p r o b a t a q u a l i t a s a c l o r U n o n p r ^ h e t m - J l a m l i t i g a n d i c a u f i m p e r o d e h i t o r i

n i h i l o j f e r e n t i .

S I quis alieno nomine agat tanquam tutor vei procurator,vcl condudor5vel ccííion arios,1 nec rcus iuftam aliam vllam exceptioncm aut litigandi rationem habeat, niíi quod talcm eífc aélorcm i - gnorct3qualem fe ipfe diccrct,1 noneo minas i n o mnes expenías litis condemnandus eíl , quamuis probabilem ignorantia: cauíam habuciit, íi modo portea taiem íc aóbor probet.3ílla enim ignorantia, licct íit probabilis, vepote fafti alieni,4 non tamen talis eft,

cogat debitoremaut poíleirorem íu- diernm íijíciperc,cum ab i n i t i o potueiit cederé5 &

ofterreca lege, vt tamen ante omnia de aótoris per- ibna &;iui-econfl:aret. 6 ItaSenatus extempoteu.

C a l . A u g . i ^ i .

1 Q u o cafu i s , qui dgittanquam talis.debet anteomnia fe talem p í Q b w , l . p o J ¡ q m m ¿.jl.fidies.D. vtlegut.feu fideic.fer-

um.caKfcttueat cutn jimüih.

z I n quo probabilem babee ignorandicaufam , nificum eo tanquam tali concraxeiic, quoniam alieni fadi ignoran- t i a tolcrabilis e ñ . l . v l t . D p r g f u o . E t ftmper pra^fumitut, nifi feicntia probetur,vtcft ib reg;ulaiuris Ponrificij

5 I l l a enim probatio quandocunquefadareErotrahitor, Sí rcdditiudiciutnretrouaUdmn, l . l m t n . c u m t í f m . C . d e

procuratortbtM.

4 d.l.vlt.D.proftio.l.quamqmmj.D.adSC.Veíleian, 5 S i bonam fidem agnoicere voluiflct, vt velle debuit /1 quoties e).§.ficut aueem.D de admin. tufar.

6 A l m d enim eft litigare aliud vero íbluere aut accipa- re folucionemJ/.¿tfC<'«re86.D.</í/í)/«í.

D E F I N I T I O X X X V .

O n m e x p e n f a r u m i u d i c i a l i u m l i t i s a p p e U a t o r U i n . t e r d u m p e r t i n e t a d a c c u f i t o r e m e t i a m

n o n c o n d e m n a t u m .

A Bfoluto reo cnminis,aut quod non o m n í n o í , dem eft ab obferuatione iudicij libeiato , kig v c i bis,'»;» hon de Co¡ir&de f roces fam Amande&jans deJpet¡synon tantum ab iis expeníis, qua^ ad a e c u í a - torcm fpedantjiberado ei data i n t c l l i g i t u r , í c d ab iis etiam, quas ícripturavum & a é i o i u m c a u f a fíen", iudicique & a é l u a r i o i n laboris pra:mium perfolui neceííc eft.lHas i g i t ü r , q u o n i a m ncc á reo exigí,ncc iudici vcl adluario fttcile í u b i i p i polTunt,rupcreftvt accufatoripfe perfoluerc debeat, quamuis n u l l a c i per fenecntiam condemnatio expeníarum irrogara iit. 3 H o c i t a íi non fit concepta fententia per hsec verba, fam dejpens entre les páreles. Tune cnim,quar non pard,fed iudici vel a í t u a r i o pecuni^ debentur, níhilominus ad abioluti onus peninent.* ItaSena*

tus Prid.Cal. Aug.i55¡2..

1 N a m prior formula afficit ius ípfum a f i í o n i s Saccufa-J tionis^oficrior vero folam inftantiam.

z Q t i i s magis fpeciali nomine Pragmatici noftri dicun?

fiait de lujltce.

3 C u m feilicet aecufator ille fit, qui ó m n i b u s iftisfuns^

ptibus facietidis caufam dedit. .

4 Quafiexclufio vnius fíunciulio a k e r i u s ^ t contra pIe-<

rumque incluíío vnius efl excluíio akerius,t/«/g,í. cumfr4ttpi iz.D.deiudie.l.ex eo iS.D.de teftib.

D E F I N I T I O X X X V I .

E x p e n f a r u m i u d i c i a l i u m i n l i t e m c r i m i n a l e m f a A c í a r u m p e t i t i e a l i q m n d o n u l l a e f l .

O V o d f i priuatus aecufator nullus fuit,necde reí innocentia iudex d u b i t á d u m habeat,1 nx- h i l aliud dici poteft,niíi quod nulla oronino expen- farum litis condemnatio irroganda eit, í i n i h i l Í¡C quodaecufatod publico pofficimputari.1 yEquius enim eft iudici & a d u a n o l u c r u m , quod ex operis íuis fperarant/ubtrahi,3 quam vel cum, q u i ex offi- ció fuo acGuíationcm inftituerc debuit,4 vei i n n o - centcmrcumin m í n i m u m q u a d r a n í c m condemna-.

úSltaSmatus fepius.

1 Alioqni fí quantulacunque fufpícione reus vrgeatur b»

alicer abfoluendus eft , quam ve expenfas foluat concepra ferttentia liberationisin hunc m o á u m , e n p a y m t h s defaem ( $ frmdeiufiiee, quam i n rcm fufficit iuftam fuiffe c a u í a m i n - quirend; de crimine contra reum.Dicam Defi.10.infr.

z Nam íi quid aut per c a l u m n i a m , a u t n u l I o p r o b a b i l í co- lore ftcerit,condcmnari ipíé in expenfas debet, vt diximus D . f s s f u p ' .

3 Aliud enim eft lucrum e r i p í , aliud vero damníí infligí, l.quodmtem 6 §.fimiU modo d i ñ m m . D . q u * inJraud.cred.

4 C o i v c l ob hoc ipfum patcendum eíi)l.3 §.aduoc«tumfif'i ci. D.de hu qu<& vt indign.

y C u m me'iuj fie ve! nocentcm abfolui, quam innoceo-' tem daama.t¡,l.ai>jemem <¡.D.depeen.

D E F I N I T I O X X X V I I .

R e f c r i p t u m P r i n c i p i s a d f a n a n d u m v i t i u m a p p e U a ^ ñ o ñ i s n o n t i l i c o i n t e r p o f i t o o b n o x i u m e j i r e -

f u J i o n i e x p e n f a r t m h f i i m p e t r e t H r i n ( d i a i n f l a n t k .

• e u i i í

B E F í l V C ' t Í B . E T L í T . E X P É Ñ S ,

i o h ñ d n i n t e r p o í i t a m a p ^ l i a c i p n c m c o n -

S e n ^ m i m p V c m u m e i r c t c c f d i p c u m P « n a ? « S a d

c c í e d a f , u i ¿ / n c p r í o d s v u i u m

c - L - t n ó n a l i c e r auciiri m i p c t r a n c c m d c b . u v u a i t i c í t ^ ' m i o d a s p r í m x i K i s a P p c l i a c o a r v ^ m

q u , . u c u n a . . . .aI.us eUcc.'.Scram, c m m

4 ^ ra c a m c n . íi anee fenceaciara n u p e c r a c a m c l í c t , n , M a ' - ^ p c n f a i - u m refafio

i.MCumbc^t quin

Jkctn

non

qacm appcl

j a t u n i í u i i f c r . I m p u c a r i í i q u i d e m ci p o l k t . c u c n o n f ü l t e m . p o f t i u i p c c r a c a i n a p p e l i a n c c rcícdpCciiu d c - í i h H l c t J A ñ n o n

limiiítCE

1 Q u i a ¡llico appelia j u m eft auc (altem intra decendid vt illicó appelíatum videatur,f,i. N0neU.z3.deappell.

2 Qiiod í'ragrnatici noílti dicunt rtheftíitiiio.

3 Nealiaqin b í n c f i c m n i P n n c i p i s e í i c r alten capdofünl, Conrra L^.C.iieemxncipMher. l.Fiinhts 8.de pntor.f.ifHl.

4 O j a m iciíjeec necefle fuii reildi fecundum a ü e g a t a &

probara. [ I d é eft íi qais tale referiptú impecrauent ad appei- h n á u m p o í í : í e n t e n t i a m aballa fetUGiuia etiam coima aliú laca><.j^a tanquam titulo aduetXanus nitebatur. Ita 'Senatus, c o i m a lacob Bigotjpro Peróneca Garrieriy.Cál.Sestil.i(?u.J

5 L dijittijfé lo.vhi B í n . D . d e i u d i c .

6' Abfurdunj enim eft,e¡ n o c é f é fentenciam, pro qutíiií- dicatum fuit,& contra prodeíre illam c o n d c m n i i o , l.entde»- ter 16.de éxcepi.rei iudic.l.f.D.de v/ur.

D E F I N I T I O X X X V I Í Í .

Q u a n t u m i n i e r j ¡ t , m poft p r o d u l t a s t c j l a t i o n e s n o - u i í i r t i c i d i d e n t u r i n e a d e m i n f l a n ú a ¡ a n i n

t e r t i a , & c i n a , n t e , m f o ( l c o n c l u f i o - n e m i n c a u f a ?

O

iiSjde

aótarn

taébe

non

adeo picclcndus

Houarum

lumüC

a r d u e r f a d u s d i u i a s f u m p c i b u s i d fieri d e b e a c . T u m c- n i m hoc o b t i n c t i c u t i í a u t t e r t i a a g i c u r i a f t á c i a , a u c p o f t c a q u a i h in e a u í a c ó c i u í u m eft,noLia l i é i s & pro b a c i o n u m m a t e r i a qira*nELir, 1 q u a m u i s i d f e m p e r difteid-c o b í e r u a n d i u n fic-n'g

poít

contrariíB

oneractie

enim id in

an

nomine

v'ituíxj

e ó d e m a n d i u c r í b c e m p o í e t c f t a t i ^ h « s © m n e s c o n * í c r i b a n t u r . * U a SsnatusQX CGmporc^.Cai.Septem, 155 a.

^ 4 ^

i Q^aretianVcontuiíucia eli i cum alcer ex litígatoribus allegare tuflus, (i quid prx'tcrea allcgandacn haberet, hihil dcnide allegauic.

? lea enim Senáruí ftylo cambra cÓifiib üt.Des MioUfñt~

nisns.&ftih tit.Des kfpellMims.

4 Qtp.fi» ttrnitatu,& e/tries. & p a f . ñxtr. de teftih. dtm.ftn:

eod. Excipe tamen tjaoídafii caíus,dc quibus dixl fub. tit'ul de ieftih.fupT.

ü Ptopterquam caufam videbanuir hi furnptus q u a n t é maioresadeum f p e í t a i e debete.qui caufam iis dédiífet.

<» Ñ e q u e e x i m e hoc pendet/ed ex euchtu.

D E F I N I T I O X X X I X . S i l s , q u i e g e r a t e x c a n . r e d m t e g r a n d d , f o J t e a m f e ^ i

t r e t r c j t i t u t i o n e m a d u c r f m c o n t r a c i n m a b a l i é f a c í H m ^ n u l l a m eo n o m i n e f m f t m w

c o n d e m n a ú o n e m f a t i d e h e t .

M

l i t i s expenfas r e a ^ peceret,5 v i l u m eft a b c a p e c i c i o n c a b í o l u i a é t o r e m d e b c r c j h e c a l i a d p r o n u n c i a r t d u m ; c a m c e í i artatis a u s ü i u m n ó f a í f t a g a r e c u r , 5 p r o p t e r i ca q a o d p r o b a b i i i s i g n o r a n c i a eft c í a s , q u i i n a l c c - r i u s l o c u m & i u r a fuGccíIic.7 M á x i m e v e r o i¡ n o n e- n o r m i s t a n t u m , 8 fed c c i a m , v c n o f t r i l o q u u n c u r , c - n o r m i í í i m a I x í i o ' i n c e r n c n i l l c p r O p o n a c u r , q u í é q u o n i a m r e d u c i r t i c u l u m a d n o n t i c u l u m , 1 4 p o t e í í h a t i d d u b i c c u m u l a r i c u m r c m e d i o , q u o d e x C a n o - ne p o n e i l i c i o d a t u r . " S e d c c í í d o l o m a l o p o í l c í i o r i s d i l a t a i h ñ r u m c n t i e x h i b i c i o k i i í T e c , c o n d e m n a n d u s i s c í í c t i n e x p e n f a s 0mnes,quas c u l p a f u á & f r u ñ r a - c í o n c i n u c i l i t e r f a ó b a s c o f t a r e c . u I t a S e n a m ex t e m - p e r e p i ó v'xore p r o c u r a t o r i s D c L a l c ^ . C a l . S c p . ^ c u ;

i H o c eft,Vndc vi,aüt Q u o d vi aut clam. V t r ú q u e e n i t i i interdidumiute pratodo comparatum eftad rccuperand5 poíteífioncm.

s. tix can.rtdintegranda.^.í^.i.

5 C u i alienationi liare ideocanquam heres tetlebatur, /;

v e n d k r m , ¡ . C J é réh.uon alienandd.cum a matre,Í4. C,de rti v i n - dic.Lvmd'Ciintem,^.D.de euiSl.

4 Sujuidcm iuspeténda? reftitutionis tranfit ctíámadhe^' xtÁcs,l.nonfolnm,6.T).de in integr.refiit.

$ En»ótJnLéditá,j.C.deedend.

5 Qyamuis in plcrifque m i n o í e s lint fauorabilídrcs, qu3 tnaiores,/1.^ tet.tinD.de minor.

7 l.qui in nkerita^z.de reg iur.

8 ¡d eftjvltra diraidiamiufti prctij,de qua i n L i . & l . { ¡ v ¿ ¿ hifit(iie,C.de refühd.vehd.

9 I d eft.vitrabcflcai, de qua riollri traSarit í t d d . l . z , r t a ¿ l.fi quis cum íiUtar,-$S.D.de verb.eblig.

10 V t vulgonolki remiunt)poftIaf.& alios,add.l.fiquii ciimalfter.

n C u m remedium illud detu^eti^tri contra titulo poffi-' de!)terh,vt fcpius IcdpíunUs.

13. Imbctr.in InftitiorenCpoft Vú'm.ddc.éxctptionem.exti de e n s p t . H o ñ enim malitiis indulgendum síiil.mfH»d».¡8.J>i da u i vindis. <

D E F I N I T I O X L .

l u caufis c t i m i n d i h i u , a n e r q u a n d o a d e x p e n f a i lipis c o n á r m n a r i f o j j i t r e m n o n c o n d e m -

m t m de c r i m i n e ^ .

V o t i - s i u í t a de c r i m i n e i a q u i r e n d i caufií eft,' n e c c a r n é a d e t í n d e n a c i o n é p r t í b a t i o n e s fuf- ficí a n e p r o n - u n e i a p o p O r c c t p e r b are I c i h v S e f d p l i ú m b l m i n t m f m n e : f e m p e r q u e h o c ¿ á í k t ú e s p e n f á s

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca