Codex fabrianus definitiorum forensium et rerum in sacro sabaudiae senatu tractarum ... : in nouem libros distributus

D E P A C T - I N T . E M P T . E T V E N D 1 1 ¿

ccre vcndkondebet. ' P l a ñ e fi emptoriaugmentum i l l u d i n iudicio pecenti vendicorinuxdicio q^oque o í f e r a c l k c t ncc ftacim foluac5ncc obiignec, nce íacií- dec, pennde condemnandus eft emptoi: ad h a c t a u m omnram i n i d vfque tempas pereeptocam

n c m , ac fi augmentum hoc, vel nunquam p e t i t u m , vclab inicio confignacum , auc eo nomine cautum fiulíI:c.Joií<í meadem caufa.

i D e quo vide qux fcripfi late m t r a ü . de v a n i s m m m . de- bft.folut. „ ,

t Nafarur enim exeo, quod, quaie, quid efí.quod debetur tale folui dcber,ac in eadem bonitate & qualitate , /. ¡.D.dereb.

cred.l.credltoreM.^-*1'™ LPa!*l'íí'de í0!1**- .„

4 Sunteniro plerique creditores minus dimciles, quiae Uta bonitacisimminurione non conqueruncur, ne nimis onerofi vi- deantur. Fuitcjue tempus cum milla apud nos huius iuris ra riohabebatur vt nec houie habecur vllain plerifqueGallis locis.

5 Q u í a f a n e ex iuris racione debecur, diñdeg. ^.dereh.credit.

d.l^y-de folut.

6 E x d.iftatuliber rationem. ¡.D de (latulib.

8 QjHíe proteñatio prodeíTe folet,quia nihil poteflimputan' ei , qui non obfignauit quantum debuic , íl quantum debuerit ignorauit,*!^./.»»» fotefl tmfrebm,99.D.de reg.iur.

8 C u m nihil aliud fie,quam eadem quancitas debita cor- porum non detcrioratorum,í¿J.99.«íyo/«?.

9 l.qui d e c e m f e q . D . e o d . t i t . d e f o l u t .

10 E a m nempe vim habet ipdicialisoblatio > vt impediat mpranvjquia nimirum ex ea fequi condemnatio ftacim poceft. /.

yi' re>n allenafa,9.§.vlt.D.de fig nor.aíi.

D E F I N I T í O V I H .

D e retrouendendo aclio[cripta bodie eft i n r e m > n m ' m p e r f o - nam,idsoque & contra pojfefíorem quemcunque com -

petit ad rem p r m f e habendam & ad inftantiam difctiftonis r e m i t ú n o u

p e t e ñ .

Ctio venditori competensex pafto de retroueh- . den do i n continenti adpoiito , licet i n períb- nam í i t , c u m excontraftu pirofícifcacui-j ' i n rem tamé ícripca eft,eo príBÍettim íure quo v t i m u r > quando ex llacuti noftei poteftate non cancura adueríus empeo rem detuc, fedeciam adueríus qilemcunlque poí'lcf- forem: lDatarqiie ad rem pra:cife confequencíamjnec liberarecuremptor, a u c a l i u s p o í T e i l o r p r s f t a n d o i d , quod venciieoris incereflet, ! íicut nec vendicoriplé q u i ad rem cradendam obligacus eft.4 Plus enim iuris habee certe non minus venditor ad eam r e ñ í , q u s ali- quando fuá fait redhibendam , quam empeor ad ha- bendam a venditore illam , quam nunquam habuic. 5 I d e o q a e í i is , quircciouenderc debuic deccflcricnon alio herede relicto , quam cum beneficio legis & i n - uencarijjnon eric vendicor, auc q u i ab eo cauíam ha- bet remittendus aclinftanciam generalis difeuffionis heredicarix • quar feilicet eorum propria eft,qui per- fonalibus non direftis i n rem i p í a m aólionibus expe-

i h m t i n . 6 Ita Senatus

ex cempore i n fecrcto auditorio incaufaClaudij Dupocc chii-urgi.io.Cai.Áug.i593.

i i.x. C.hec f i t l i u i f i t n d / t w , H.D.decotitr.emp.lJuduxn,pen>

C-eod.

* D ' x i I>tfi*.hf»pr. N e c defunt qui putent, fed male, meo iudicio.ideffe ex uins ratione, poli P a u l . C a f t r e n f . ^ / ^ . / í 'vtnderet.ít.D.de ftgnor.aíl.

j Incereft enim vendicorisrem ipfam habere potius, quam reiseftimationem.

4 D e quo noftri t r a ñ a i l t , ¿ d i i . D M a S i . e m p t . S c v i ^ i l t b . é . Conte¿lur.

5 Q u i a non alicer fueiat rem fuam alienaturus, /. v/t. Cod*

¿ o c / í / . S e m p e r q u e m J n u s fauorabilis eft is, qui perfequitur rem q u ^ nunquam fuit fus , I v i d e a m u í , \%.%.¡iaüionem^D.de víur.

XWi^X.fiin empionem^.Ty.demimr.

6 Excipe camen cosqui agunt hypothecaria. N a t n & i f t i

4 4 5 in í e m agunt. & támen non eo minus ad inftantiam difeuffio- nis remittendi í u m . q u i a aftio hypothecarianon principalis t&i fed acceflbriaad perfonalemi ficut& hypotheca ipfa acceflio' eft debiti principalis.

D E F I N I T I O I X .

E x pacto prdatlomsfi adftt hjpothecd etiam generalis, p u f e r - tim cum claufula conftituti damr attio etiam contra

fecundum emptorem.

C V m rem meam u b i vendercm, aut cum tuá per- mucarem,confticucrarn nle tuo nomine poífíde- re,atqueita polTeOiOnem i n te traríftuleramj'fcdiioc camen a d o & recenco,vc fi alij eam rerri vellesvende- rejpríEferrer ego cuihbetempcerieodem precio obla- co, 5bonis quoque noftris i n eam rern inuicé obliga- cis.sTu fubinde alij vendideras meinrcio.Cum autem rei dominium & poíTeffionem auocare vellem , o b i i - ciebac illc tranllatum in fciusdominij proprietacis Sc pofleílionis, nec aliquam m i h i aéi:ionem3nifiper- íbnalem contra te c o m p e t e r é : 4 quíEÍb.o in eo efle Vi- debatur, an ex paito illo de iure pr.rlationisius alí- quod m i h i contra nouum emptorem acquilitum t(~

fct. Sime enim q u i putent non aliter i d a d m i t t i poíTe, quam íi duoha:c con,currant,nimirum, vt resilla, i n qua ius pra;lacionis exceptum eft, íit fpecialiter o b l i - gata5;& vt adíit claufula confticutijqug i h eum cafum faciac poírellorem i l l u m , q u i pr;rlac,ionis ius ftipula- tus e í t : 5nec]ue fufficere generalem pígnoris conuen- t i o n c m , e t i a m í i adíit clanfula conftituti. A l i j contra n i h i l referre putanc, Vtrum generalis an fpec'ialiS ob- ligado interueneric, vtramque enim ci fdem elTe hac i n re poteftacis. QLKT fententia Senatui noftro proba- bilior viJebatur. In pro poli ra á u t e m fpecie pro me facicbat,quod id prclacionis ius ego m i h i exceperara

& retinueram i n a d u ipfo transferendi dominij Se polícílionis:8 nemo enim dubitat, quin traditioni &

alicnationi rei mete potuerim quam voíui legem d i - cerc,seciam qus: alioqui non valeret.10 Qu^o admiíío illud etiam confequens eít} vt is, cum quo contraxi»

non alia lege & conditione d e n i n i u m transícrre-írs alium pocuericquam qua ipfc habuic. " ítaqtic eue- nicnce condicione iuris pnriacionis fi legem concra- 6tus exerceam , non tam videtur per me auocari do- m i n i u m á fecundo empeore,quam nec t r a n í l a t u m i n eum fuiffe, '2 pneter id quod nec nifi certa illa lege &

conditione dominium ac poíteílionem á me abdi-

íbn,concra A n t o n i u m R í c h a r d , n . C a l . F c b r . i 5 9 4 .

i Vftlg.l.cjmd meo.íü.deacquir pojf.

í l a m enim diximus in prarcedentibus liuiufraodi p a é u i i i prxlationis frequentiífimum cífe in ó m n i b u s vendidonibusi q u x í i u n c fiibpaflo de retrouendendo, fed & fiunt etiample- runquein vendicionibus p u n s , l.qtti furidumil.D.decóntr.emfn Lfiflerilts, ii.§.peft. D.de aSl.emp. [ Sed & interdum nafeitur ex vltima volúntate fi pater difponens ínter l i b í r o s iubeat tt ne- nio ex iis p o í l í t b o n a paterna v e n d e r é , n i f i denuntiatione priuá fratribus fafta, ve fi velinc, habeant ius p r s l a t i o n i ^ q u j é paftid fit eciam plcrumque incer coheredes l.a¡uiRomi,,\i.i.§.cehei-edesi de vtrí.oblig. Qmbus cafibus, fi exfracribus vnus inconfulci^

aliisfundum vendideric, admirtendi func c á c e r i a d i u s p r s l a » rionis iure fideicommiffi vel conueotionis : Sed ¡ta vt á iudied ftatuatur iis tempus breue.puta menlis vnius.intra quod tempus r e d i m e r e c o g a n t u r . E ó q u e e l a p f o . r e c prius interimemptor pre- tium venditori fólueré cogarur. / / - « S Í ^ W in caufa N . C l a ü - d i j G o y , Sí Dominorum d e S a l i n s & M o r i t e r m i r í o d , U m u

5 H o c enim modo fit padum potencias i quianotí taritutrt períonampacifcencisafficít.fed etiam rem ipfam, v c d i x i ^ / . j j mjift-fnp.ex l fi credtt»r>i4.vlt.D.de,difirltti ptgnor.

4 E x d.l.qHífmdum,-]'). D.de Mntr.empdfi(lerilk,x\.Í.i>en.tl<

de aílim.emft»

4 4 4 C O D I C 1 S F A B R I A N ! L I B . I V . T I T . X X X V I . 5 Arg.teg.Uctt,7. Q . p » p t t o r . t n f i g - h a b . lmhctt.mBnchir.ia

•vah.loca/is.

(S Ve non tam de auocanda poíTcfll onc laborandum habear, quara de retinenda. E a c i l i u f e h i í n e f t , v t p o f f i d e n t i dccur reten-

tio.quam n o n p o í l i d c n c i a £ t i o , / a . D . ^ f i » * " " -

7 arg. kg. i . & l.quamms',n.C.eod.tit.de ftgnor. Semper emm fpccialia generalibus mhnttffemferMl.dereg.mr.Ci&c. in l. fi ttet qais .f^ tepcde "jcrb.oblig-

8 Ve appai-ciTnon alicer me fuifle v e n o u u r u r a , / ^ . ^ . C.hoc tit.l.j^.pen.de doiexcept.

9 l.intraditiombtiyf.^-Odepail.

ló l.eifHndoA9.0.diferMt.iund:J.qitoties,i$.eod.l.venditor,l}.

Ty.commun.prted,

u & licnatib fíquidem femper fie cum Íua caufa > LaUenatio,

&7.de_ contr.empt.leg.^nic.Codic. rem.alten. gerent.mn tnterd.rer.

¡ u n r . a U e n . h n o in hoc cafu videtur no valere alienatio propter alienandiprohibitionem, qtiife inciudi vidctur in pafto prsela- tionis,quod jdeofolec contipi ttegitiaejd.quifnndum^&dtci.

¿,^J}erilis,§.pemkír».Um&. l.vlHm.C.de reb.alien.non alienand.d, l.fi credltor,'], §, vltim.de difíraSipignor,

i i Propter prohibicionem d. I. vltfm.C.de reb.alien.non alte- nand.d.l.ficredttor -¡.^.njlt.de diflr.ptfnor.

i j V t in ccrtum cafum ad me rcdiret , eíTetquemihiquafi manus i n i e ó h o , argptmentJeg.penult.verf.necpoterit,de feru.ex- porf. vide in hanc D . finir, fuper. mítner.j.éf y . T i r a q u e l . D e y í - traft.conuent.%,il.glojJ'.\.nitm.6.& feqnent. loannA'abruni, in leg.

en lege , C . de eondiB.oh cau/.vhi dcfcnduiit Ipeclakm hypothe- cam requui.

D E F I N I T I O X .

P a ñ t m v t e x caufa etiidienis non praftet venditor id quod

¡nterefl valet, fedaltas c t alias n á f t t i n - terpretationes.

E T f i valet conuentio intei- emptorem & vendito- r e m , ve fecuta euidione non niíi á d p í c t i j refti- tutionem venditor teneatur, n o n etiarn fi quid pnu- terea emptoris

tamen atque aliam ex pr.Tcedencibos & fcquentibus ca pa£tio tecipere p o - teft intciprctationem.1

i l.ex emftOyW.^.quiaautemyTi.deaBton.empt.

^ Exemplum pete exiis , qua: feriplí Defin. n . fup.de aflion.

empt.

D E F I N I T I O X I ,

Q m cejfumnomen pmnifit praftare i d o n e i m , non poteft conue- nitiante cxaifliim d é i t o n m .

Nter emptorem & venditorem conuenerat de pre- t i o , & v t i n f o l u t u m venditor accipcrct nomen de-

b k o r i s , 1

in eamque

celílim

n o m e n ,

obligatorij traditio fecuta: fed tamen

í l i b i e d a lege, ve exadionisimpenfam 6c diligentiam duncaxat príeftarct venditor, periculum áutem n o m i - n i s a d « m p t o r c m p e r t i ñ e r c t , vt cog'crctur de fu o f o l - uerc,fi forte nomen exigi n o n poífet. 'Egcrat vendi- tor aduerfusdebicorcm, e i q u e n o n f o l u e n t í c a r c e r e s indixerat. C u m d e b i t o r a p p a r i t o r i n o n p a r u i í f e t , re- grcirus vendi tor aduerfus emptorem , agebatex ven- dito ad p r e t i u m ,

ftipulationis conditio extitif fet, neemaiorem i n exigendo diligentiam príeftare dcbuiíTct.sEmptor contra dicebat,neque perfoncj,ñe- que bonorum debitoris legitime faótam excullio- ncm , debuilfeque venditorcm exadiorediligentia curare,vt vel debitor i n carceres dctruderetunvcl bo- na eius fub hafta vende rentur^Vifum e f t j u í l u m elfc defiderium emptoris, quafi partem pretij paótumil-, lud conftituiílet, 'maiufquc pretium emptoripfe q b - tulilfet , quod eam fibi commodius foluendi pretij oblatam viderct condicionem , 6 fine qua credibile crat, a u t n o n acceflumm eum advenditionem., aut minus oblaturuna fuille diñicultate explicandíc pe- cunia;. 7 Siquidemlongc minus e f t a ó t i o n e m h a b e r e ad rcm,quam cem ipfam,3 nec íimilis caivfa yideba-

tur huius venditoris, & illius , q u i numeratam pecl<- niam crcdidiííec , tumque debitoris nomen fupradi- - cta lege in folutum accepiífet. 9 Eílct enim m u l t o aquins i l l i fubueniri ftatimjatque vel leuiffimai-n d i - ligentiam prseftitiffct in exigendo nomine / " n e alio- qui debits fibi pecuni.T partem maximam in ciuf.

modi litis fumptus erogare cogerctur. " Quanquam impntari adhuc ei poííct, c u n t a contraxiflet.11 Sem- per enim i n ftipulationibus c^terifque concraótibus f c q u i m u r i d , quod aólum e í t , & q u o d n o m i n a t i ^ i cbnuenit. ,J A t n o n (;ft quod conqueratur venditor, qui accepto in folutum debitoris nomine eo ipfo i n - ftanti , quo de precio conuenitjtanti rem fuam a;fti- maífe videatur , quantum dedudislitis & exadionis fumptibus i n nomine fnperelfct. ' I Nec magis ei fuc- currendum eft, quam fi rem longe pluris dignam v i - liorc pretio vendidilfct.'ílmo multo minus,quoniam illo cafu , íi fupra dimidiam larfio interueniflet, locus cífet relHtudoni.15 H o c vero cafu nullus rqftitutioni locus eífe poteít j propter incertitudinem quantitatis fumptuum , in futuram litemerogandorum, "7 cuín infpedo i n i t i o d u b í u m fuerit, an futura lis vlla eífet, auc quanto tempore duratura.'8

pi.blico auditorio in caufa R e y , & N.Paqujer, 3 . N o n . Mart.

1564.

I H o c e n i m &cÚT¡>otc{\ J.vli.C.qtiani.ffc.velprmat.l.eftma qu0^6.& fe^C. dejolut.

z A ü o q u i citra fonuemionem iftam periculum nominis ad venditorcm.eundemque ceffionarium pcrtiniiiirec,/.^«^///»,96.§.

¡ o r o r p . d e folut.Scñpíi tib.ii,Co»ieci.lunge l.Jinomen, ^.D.de he- r e d . v e l - a ñ . v e n d .

j Paria enim videntur nihil effe quod poflldeatur , aut i d , quod eft fi'ie controuerfia poífideri non poñe.l.quamuis, l^.D.de reb.auflor.iudtc.pofiid,

4 Excuflbm enim debitorem effe, neceíTe e ñ . v t buiusftipu- lacionis conditio extitifle videatur, l.decem fiipuUtm, n6.mfin.

D de verb.obtig.l.unge leg.fijideiujfores.^i.D.de jideiuff.

5 l.fundt pctrtem.7y.decoatr.empi^k^ fterths^i.^.penult. D.de aStion.cmpt.

6 Eft enim plcrunquc facilius daré nomen in folutum, quam pecuniam mn\c\:zie>d.l.et(maquo.ié.C.de (ólut.l-ftdnbnet, lo.D.

dejideiujf.

7 drg.l.fivenditorrf.m fin.D.de Jcru.expert.

8 Valg. Iplus cauitontS) z^.deregul.iur.l.mmor^is.in frincip.

D.de minor,

9 Ve in Tpecie d.Leum a qm.

10 Traftamus enim non de foeneratore , fed de creditore gratuito , cuius fauorabilior caufa efle folct./.c«>» ¿ c ¿ ¿ « ^ 8 . D . quib.caufpim.njethypot.tMt.contr.

II Ve quod de fumptibus prorogandis conuenififet ad m ó d i - cos fumptus reílringerctur , nec ad immodicos extenderetur, ítrg.i ¿ibert/i»,$o D.de oper.lihert.

11 Debuir enim caucius negotiari,/.z.C.ííí furt.mañ.l.qitod qui 3,103. de rei • 'W.

ij l.Jemper tnJitpu'atiombM.^^.eoi.üt.

14 Arg.l.Jmperator,-!o.§ ficentum¡De lega/.z.

15 Q u o cafu non reílituerecur regulariter, quia contrahenti- buspermiflum eft ¡n emendo Scvendendo fe decipercin pre- tio,/.*» eaufa.id.^.tdem PomporitM,D.de minar.

16 E x Lz.C.derefcind.vendit.

17 Deber enim L-efio certa efle ab initio, & contraflus tem- pore infpe d o j f i •voluntate^.eod.l.fi eapaííione. 14.C0d.de vft*r.

E t multa propter incertitudinem tolerantur , quxalioqui non valerent,/.o/M , xi.eod. l.i.C.depañ.l.defidetcommifie, w.Codic.de tranftéi. leg.fipater,ii. Cod.deinoff,tefiament.teg.pemlt.Codic.de folut.

118 Poterat enim fperari & fieri , vt debitor bonamfidem agnofeeret, neclitigare vellet, cumaaiones nonfint compat2"

tx.nifiin perfidos.vt ait Thco^h.imtiotit deaBion.

D E F I N I T I O X I I .

EÍ , qui debitorem excutere dehnit, non poteíi imputan carmen vrferit adfolutiommiUum,quem conftatfuijfe

non foluendo.

S I tamen emptoris debitor non foluendo cíTe pro- ponatur & probecur, i m p u t a d vendicori non po- terit.

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

D E P A C T . I N T . E M P T . & c .

4 4 S tcric, cuL- eum i n carcercsnon decrurcric' Ñ e q u e

c n i m

o b i d locupletioi- eft d c b i t o r , quod in caree- adae -r;? " n " am emPtornon tantun, res coniecbLis fie v c l c o n i i c i p o n i c ^ ñ e q u e i d a d u m í t ^ / i ^ ^ ' P 1 1 1 0 ^ 0 ^ ^ ^ ^ tuCol-es5^dCciam con- eíTe credendameft,vcinanibusreexpeníÍs védicorad i rent a r ^ ? fSerct^c empaoms prctium red. i confequendampecuniamvexarec^tnppeproqua- 1 - Iaaíí .reíola5a vendiuone fola vi & póceftace r u m repetitione nullam fitpoítea, velin emptorem

jpfamjvclindebitoremhabituras a d i o n e m . í n quo niclioi: videcur eíFe débete condicio iftitis vendito- r i s , quam ü t creditods h / p o t h e c a r i j , excuíEonem d e b i c o n s í u i p e r a g e n t i s , adparandam fibi contra tercios poíreílores adionem.-Hs enim, cametíi ino- pisdebicoriscxcLiífionem faceré cogitar exadifsi- m c i d c í l , adperam vfquc, vcloqiUlntur,&•^acGU- lum:<nempe quod itapoílulec fauor tertij poírclPo- ris,*qLii non e o n t r a x í c , & c a i n i h i l , nili debicoris faótam impucari pofiic , vt quam tardiílime ficri poteftinquietetar:7 ñ e q u e tamen exeoia^ditur ius credicoris,qai pro eiafmodifumptULim o m n i u m re-

jec.tionc ad vlcimum vfque quadrantem candem lypothecam) idertique temporis priuilegium habi- turus íitin res pro debito principali obligatas. A t a - que eadem ratio faciet» vt f i i n propofita fpecie errí- p t o r i n t e i : p c l l a c u s , v t d e b i t o r i s í u i , q u i ñ ó n foluen- do eííedicicur, bona q u í d a m indicet, qatB pignori capi p o í í i n t , 9 nallaindicare vclit¿ ftatim condern- n a n d u s l i t , vtclefuo í b k i a t : 10 cum tamen tertius

p o í í c i r ó r

credicó'ri cxcuflliro debicoris facultates nullas indicare íiccogendus. "

caufa.

i Nenioenim vnquam c o g e n d u s e í t centra currt agere, qui non fie foluendojcum nulla 8c inanisadio fíe jCjuara debicoris inopia elíidiul-xafn is 6.D.de dolo.

% P u í f e t q u e h o c c a f u non male illud d i c í . q u o d a i c Papiri.

lJtfertíns j.deferu.exforí.ác poína non irrogaca , non irro- gati carceris i n d í g n a c i o n e m folam duritiam cootinere : nec eniniconiicitur in carceremdebicor petnse nomine,fed ve cre- ditortxdio carceris ab eo extorqueac f o l u t i o n e m > Í . / / efii$, in frinc.D.vt in pofllegat.

i Effec enim hxc malignaintcrjjretatio, & ideo reiieienda.

I J i i í a uS.§.Chrjfigonusyver/.fe<!¡uéns,de v í r b . o i i i g . l u n g e l.pex- tranetts tf.de mr.dot.

4 E x forma Aúth.hocpdebitar,C.dtpgnor, & Nouell.^.defí- j Ve nimirum adigatutdebitortxdiocarceris adfaciendam bonorum ceffionem.Notat.íí^ d.AUth.hoeft debttor.

6 N o n e n i m alij poífeflbricompecit hoc beneficíum ,quam e i , q u i fie iiuftus,ideñ.babear titulum & bonam fidcm.vtfic

¿ i g a u s c u i f o c c u t t a t m J . M u l i e r i9.D.quípo(.inf>igmr.hal>.

7 I d q u e i n c e r e ñ e t i a m reipublicas, necamfacile fianede lite lites.odio fcilket multiplicandarum licium J.fmgults é. de txceft.retiudic.

8 LLucMsit.D.quipotm.inpfgn.hitheani.

9 Adde , & poflideri fine concroucrfia ex L^uamúts i}.D.de reb.duBar. ludic.poftd,

to Quafiqui negare iam non pofficcxtitiíTe conditionem ftipulationis>ex qua conuenitur.

i i Eonamquciure vtimur , ve crediíor cogarur inquirere in faculeaces debieoris, & probare.quod non fitille folnendo, U c e e í d in negatione confiftat.Ferrariínf. w f t r m . l d í Ü , i n atl.

hjpothec.

0 E F I N I T I O X I I I .

Venditiopenjionis anriua ceno preño fdluto a n refoluatur tpfo m e ob f o l m c e f f a ú o n e m > a n páfiit purgd-

riniora?

a ; Nnuampenfionem vnius & vigintí á u r c o r u m .precio trecencorum q u í d a m vendiderac f o l - uendam i n Tíngalos annos certa die, eiufqne reí no- mine dederat 'fidci"uírorem,adicda ea lege & condi- cione , vt niad d i d a m diem foluerctur peníioT cogi venditor poíTet ad cam redimendam,' reftitueñdoíl queemptori áureos crecencos , qaos ex vendicione acceperat:3 venditor p o f t c o n t i n a a c á m per aliquoc annos folutionem deceíTeraC ,impubeiibus heredi- bus iclidis,c[ui i n í b l u t i o n e per aliquod tempus cef-

p a d i poénalis •; vifam eíl uiak i l l a m ageie, non ca quidem ratione,qaod tale pattam nuliam íit & m - a a l i d u n v q u a í í Faótiun in fraadem viararum, vt q u í - dam male a--edidemnt)4rcdquia inCerpellatus tutor itemqucfideiaírbr pi-£teritoram annorum penfio- nesconlcftim obtulerat , & recafánte rdluuoncm eniptore obíignaaeiác. S Gonftabat fanc i Cametíi cum p u p i i j i i res eíTct ¡ moram tamen ipfo iure con- traótam intelligi ex Tolo lapfii diei propter fubic-

¿lam p o s n a m , á q u a m i crapcorís intereír. t, paftum- que illad p(Eiiale,de quo dixinlús: ñ e q u e Kic locura eíFe legibus,qaa? negantipupilium in mora conítitui polTe,a quo ícilicct pieti non poílic. 7 N a m quoties certa dies folutioni difta eft poenaque adieíta , n u l - la interpellatío nccciraiia eft, & pc¿na committitur¿

etiamíi nemo íic,qai interpeilari qaeat, vtputa Ci ia- ccathereditas/Scdtamen crat

eiufmodi, qa.T eoam maiore concraóta purgari polF: c quan- dbcumquedumodo antelitem conteftatam fadsfa- ciente venditore.9 Proptcrea quod contiadus ven- d i t i o n i s n ó n tantum pretij c o n u e n t í o n e > fed etiam traditione perfeiSlussíbla p a d i poteftate refoluinon poteratjnoaoque i n eam rem contraólu opas erat.*0 Idque inter contralientcs íatís aperte

fuerat fubiecta cxpreííim c o n u e n t í o n e , vC íl in folatione peníionis venditor ceííarec , eam redirnere cogeré- cur.'» Proinde interpellatío erát necciraiia , vt hoc ipfum feireturjanái c o n t r á d u recedere empior vel- lec, c a m i p í i u s gracia eiufmodi conuentionem ad- i e d a m conftarec. 12 Interpeilacus autem venditor eiufve keres íi fatisfacere paratas fít, indemnemque conftitaerc c m p t o r c m , q u i d n í l i t audiendus? M

ro non a l i t e r i n d e m n i s f e r u á r i emptorpoterar,quaffí

í i o m n e s e i litis famptus farcirentur , ac pra:tereá

quantiipfias intereíTec. ,1 Ñ e q u e cnim videri poce-

rat acceíTio accefílonis , ,scum penfioilía annua non

canquam vfura aucacceffio , led canquam res ipfa

vendica deberetur. * C o n í l a t autem, v e n d i t o t e í n , l l

rem venditam n o n tradac , condemnandam ex cá

caufainid omne^quodintereft emptoiis. '7 Quam-

quam quod ea res vendica coníiftat in pecunia nu-

merata, difficilius admittendum eft, vt ad condem-

nationem vfuraram eius quantitatis deacniatur2

quin prius emptor probaueiit fuá íntercíre.ll! N a m

c u m non debeatur vt precium aut vt pecunia j fed vt

res ipfa vendita , quemadmodum diximus, coníe-

quenseftjVteo nomine vfura: milla; debeaheur,1* fed,

tantum íi quidreucrainterei-it,puca fi fub grauiorí-

busvfuris3autfubp(Enaprobetur emptor pecuniam

mutuatus.^Ncque quod folurionis

i n p u p i l

lorum cempora incideríe, quicqUam iís proderic, vC

l í b e r e n c u r á p o e n a , q u e e x c o n c r a d u cummaiore ge-

fto debeacur l|ob ,moram ipfo iure ex folo lapfu dici

concradam,8c cicraíntcrpellacioricm.Multo minas

proderic írcas pupilloram fideiafíbrijá quo fanc pre-

cium repofeinihil prohibec,ccíamfi numquam fue-

ricinccrpclfátas, dummodo ea mora per pupírlos

concrada fui , o u x á m p h u s purgari nequeac, paca íi

litem fecum cónceftari paííi fine. n Ñ e q u e e n í m

n o u ü efe, mora debicoris principalís nocere fideiuf-

forí.1' Quamquam probabile eft,íí pupiílo vcílius fie

ftarc c o n t r a d u i , poíFe cum in incegrum reftitui ad-

üerfus m o r a m , q a í B n o n nifícx t u t o i i s f a d o & culpa

concigcrit:^cuiconfequcnscft,vcea refticucio fíde-

i u í r o n q a o q u e p r o d e í f c d c b c a t ^ y n i f i n o m í n a t i m i l l c

interpcllacus

ex propda quoq; perfona

4 4 * C O D I C I S F A B R I A N I L l B . I l í l . T I T . X X X V l .

ttakerit.1<r

i n fecreto auditorio pro libe- j tjnipus fi venditori nafcatur filius, admic ris Nicolai Villaret Se Martini Bruyíct Procuratods

patnmonialis,contra D.de Ginifsiaz,!/. Cal. lanuar.

i Nam citra hanc conuctinoncm non poílet venditor cogi V£ redimerec, haberet tamen libcram redimencii facultatem e- tiaminuito emptare.Id timni eft.quod fwcit.nehtui.fmodicon- ucnciones poífintdici vfurari^.quia penfio vcndii u r , non pro vfuradatur.Extrauag^egi"''"'.1!"» Iicc ius induxit, Galli vo-

C i m rentes c»nji>t*ets a f n x A'argent. De quihusdteam Def. 11.

nttm.'vlt.mfr.De vtrb fymf.

% Iniquum enim ejlct.cogt emprorem in í í n g u h foluttonum t é m p o r a tirigare,e)úrque inttrt.ft,linbus & fumpíibus non ve- x2xul.6 D.de mtner.Viáe Def n.40 iafr.Oe v/ur. Theologi ta-

men vix hoc admitterem,vc dixi ibid.

j E x e m p l o e i u s . q u o d f c i i p t u m e a d t l e g e c o m m i í T o n a , * » / . 4 . ( J e lege 6 . & p a f f . i í i i a t . D e leg comivif.

4 Eftcnim paaumiuftilllrnum.vt d i x i w ^ . q u i a & laudan da tft coguanoeius^ui litesexecratur,/^^.!,^ « / ^ » Í W . o t « / . s a u f f a a . Adde i.pecmt* / » f m . D . d e altm.tr abar.íegat.

5 Q u y o b h n o i u n d a c u m obfignarione non modopurga- batmoiam.fcdctiani vim f o l u t i o n i s h a b e b a t . / . ^ í ^ w » ; 7X.§.

\ M filHt.l.obJtg»atkne 9 . C eod.l.ftper te l U acceptam 19. Cod. de vfur.

6 Naminpoenalibusdies incerpellat pro h o i a i m j . w t g n a m l í . C . d e (mirxommitt.flifutat.

7 í.fMftUus itj.de verb.oMig.iun& i.iitiilUSi.dereg.tur.

t l u d dtem ? l.de v e r l M i g ,

$ M o r * ííquidem ppfgawo facileadmirríturvfqne ad liten conteftatam, L f iafuíam %i,.eod.tít. nsfi adons IUSfafruro lu decerius.aut eius caperit ir.íerelíe./.yi</í» qussiv.ii.Seíaeod l ee- Jtfpp tres 8.0 fi quts t a u t t o » . Poftcrior en¡m mora tiocer, /.«¡ui

detem 7t.§.¡ .dejel*t.

I * Lab ernfti«ne tf .D.de pjfi./ í . D dt refcmdAiendn. I ; . qtio differthocpaAum alcgc, comm.íToríají.ija; fupponic, noüdutn fuiílt foíututn pretium, nec pr^inde i m p l c t u . » c o n t r a f i u m , vt ÍVí\^\ D e c a í ^ i d e error. fragmM.

11 Rclatis nimirutn vr^bis c o n u e n t i o n » s , n o n ad ius.fed ad fa ñ u m , quod numejuam fuppletur, nili poteftate iuris repr^fen - tctur,vt in fpecie / ult.C.¡imanc%f.tt»fuer.alten.

j i Q u a m proinde non potera; c o g í vt exerce et íi noltec, vt dclcge c o m m i í T m a feriptum e f t í » / 1 é» $.D de leg.comm.

IJ Jrg.dJ.fi Ínfula/» 84. & d . I. [tita o¡ttis ijf §. Uta, ae veri, shltg.

14 l.eum qtetm temeré 79.de tudte.

i j Q u x ounquam perm!fl"acft)/.v¿'.C.i/í"i//«rr,

1« Nam cum Gt empcio & venditio fique pretium ex vna par- 6e»jta ex altera rem & mercem eíTc oportet,/. i.de rer perw.

17 l . i . D j i ! a é l i m . e m f t . i . p t r a d m o 4. C . cod. ian&.l.cnrabitj.

t o i . ' . . .

18 O r a t e n o s enim cuiufqoe interfit in f ¿ ñ o , non in iure con&&\\.U.<]»*tenMít4, dereg,tttr. i d t ó q u e ptobatione opus cft, l.vlt.D.de frator.Jlipulat.

I» Vlura enim accedió eft pecunias, quatenus pecunia , non

«juatenus tnerx c l l , Lexempt» i^.^A.i.fmpercoüufonem 49 jp.^^iS.fiw^/. [Intcllige taiiien vt tv n Jebeancur hqc cafu v- fura^tanquam v(arx,'^ \ t.inquam fruíius reí ven.difa^ ex l cu rabit.s C.de aft ttnft. Et tta í í S r f / w pronunciauic contra D de C h o i í y j í o . C a í . F c b v . t 6 i i lunge Def!» %\.nitm.io.fuf.De vfur. &

niQt.Y.x. tcerum in caula pcr'iíluftris D . G u i l i d n n Chabod Co- mitisSan<aiM.aur(cij,coacra G a i i n u m M u g n i e r , Sclacobum RebtJt,4.luni) i « i 4 . ]

%o V t t» 1.$ de tnlit tur.

ai /. Mmitius 38 O d e m i m r . t j . § , i . e x q u i b r a u f i * f » S . eat l . l . C.fi aduerf.yehdit pianor.

i t Siquidcm poft contoft.itionem mora purgan non poteft, dd.fi irfulum.l.JiTittus $.de verb oblig.

1? l.msra W eod.ttt.iü':,tt.icu/a filtusfamtlias¿ty.eed.

14 Q f i a » v t dixi, n e c e á i r í a eft mterpe llatio, vbi autem ali- q u i d v r l m i n i m m g'ft'tm eft cum pupillo «el tutore, reftitui pupillus po rft.Bart üí ah] a d d íJErntlíus.

15 l . i i C . d e f d t i u f f minBr 1.7.% x.de rxceft.

x* i . 1. C,defdiufí.minor. d.l tntra , l fi/eruum 9l. i . » u n c v i - ieamttt.tod.

D E F l H l T l O X I V .

A i retractum municipakm á i m i t ú t u r e t í d m is,qui cvntraftus

• t e m p r e nonfuit i n m u t » ' natura.

tetur p r o - caldabio ad Lcciabt;nd ,im , & iis ó m n i b u s , q u i ven- ditionis cempore proximiores agnaci faerunt , licct

v ^ndicorisheres íic , prxfjrecar,1 quia ex propria porfonavcnic,non exiurcdefuníbi. N b n enim ven- d i p a o i s » fedeuénicntis dici t ;mpiis inrpiciendum

^ftjcara quxiicur,qais fit proximior, vt ad rectahen- dum admitpacar. 4 S \ c u c & c an de fidcicommiíTo condaionali agitar, quod proximioiibus de agna- cionc Se familia r e l i d a m íic,non ceftamenti aut raor- cis , fedexifl:;ntis condicionis cempus fpeílamus, quantumcunquecempus íit quod interecífic,5 adeo vt ad fidcicommiíl un i j quoque adm'ttantur, q u i ex iis p e i í b n i s n a u l t i n t , q u a s a a t propiia renuncia- tio aut alienatio,contra teftatoris volantatem fa£ta á fideicommiíTipeticioneexclufit."5i»e dte.

i Ve feriptum eft tnlib de m'tmr.^¿confuet.Augutia».

z Boet qutfl.tt.ÚHm t i i

5 E t ranquam filius.non tanquam heres , denique iure fan- gumis.non iucceUloiiis

' 4 Bo. r.d'.w/M.conira C h s f t n.in confuet. Burgund.ttt. de co».

íue.reir.i I.ih •¿Xoí.leplusprochain nuA*.

5- l.ftmperjona C d e f d*ic.l.eum qutpoit. vbl glof. & D D , de co/tdtt.O- Uemonfir.l mteruentt,deUg pr*ft.

9 i.petoó'i.^ T r a t ' c d e U g x . L f i c i g n a á t , dereb.duh. Boer. x-ü {up.nu. \ . P<>ft Fulgüíiuni & Coxunxm tn l.qmttes , C . de fdetc.

N o n tamen admitterentur hi ad iegitnnanf) patrisfamihas fuc- ceirioncm.quia ñ e q u e agnati , noqu. cognari videri poiTunr, qui poft mortem concepti fuerunt.Ergo ñeque ad ius retrahen- di,qtiia non aliis ius ülud competir,quatmis , qui abinteftato fucctdt-TC poffent. Boet, ^«Í/Í.IJ.W^.ÍI.

Vs rjCtrahendí confuctudinarium ^apud nos n u l - Uimeft,prrterqiiam in proiuncia Auguftanorum,

U E F I N I T I O X V .

E t i a m ex interuaílo appofita p a ñ a yfifmt correJpefthia,tan- tumpojfuntyquantum fiin c o n ú n m u a d -

ínbitafiiíjfenu

E T f i q a x ex interuaílo fiuntnon folent inc(re> ' í i tamen adca,qu£c alio tempere faíta funt5refe- rai>tur,vt correfpcdiua videri poílínt, perinde alia ex aliisintetpretandafunt , ac íiT mcl codemque temporefadaeirent , itavt íi quid lit qupd impe-

diat,ne v n u m e x i i s f i c r i p o í í i c , nec alterum qnoque ficridebeat. 1 Sccundum qua5 cum qoidam vno dic centum frumenti modios alij vendidiíTct precio milleflorenorum ,qi.tos íibi iblutos cilc proñeeba- tut , fequenti vero dicemptor pro ea n u m m o r u m quantitatc certum ferri pondas eidem v e n d i t o r i t r á - derc promililfet,! ñeque tamen ab co tradicum fuiíl fe conftaretjvifum c l t . n o n cíTc ei permitcendum, vt ftumentum >"x vendiciorie peterec, 4 q a a í i iam fo- kuo precio i cnius foluti profcíííonem n o n n i í i fpc f.itur.r habicionis f i f t a m cííe ex poftedore inftru- mento apparcbat.55w<fo.

i Sed ea tantum q u * íiunt in continenti, l.iurisgesf 'tum 7.

§ . q u m i ' m , * $ / e f D.Uepaci.l.lefía 40 de reb.cred.

1 l.cumte b - C d e p a í l int empt favendd.í.Cde cupreflibAO.

3 E x q u a p r o m i í f i o n e a p p a r e b a c , pretium non fuifle reuera folutum.Nam verba e n u n c i í t i u a p T o b a n t intet eafd ra paues, l.optimam l\.C.de cont.fy commit!fi,ful.

4 Ptius enimdcbet impiere i s , q u i agir, ex coiursSuvlrto citroque o b l i g a t o r i o , / / « / / ^ « « x ^.§.offerrí,deaaton-empt.

5 l ajfeuerafio lo.C.de non num pecu».

D E F I N I T I O X V I .

Pretium folutum priori creditori mulieris,mus pecunUfuerat permaritum deperditayanprmiscredimispe-

rimlo effe debeat,an peftermis, a n mulieris}

VlicrSc Titius coniuges vendiderant M ^ u i o fundum Cornelianmn fab p a d o de rctrouen- g y w á . q u o s a n n o & dic vno concluditun 1 Intra i d deudo precio m ü l c á o r e n o r u m , p o f t m o d u m einC- dem

M

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

D E P A C T . I N T . E M P T . S c ¿

¿ c m fundí h y p é r o c h a n i * vendídcrant Scmpronio qúingencisfloi-enis,eaproindcIc;gc a d i e t a , ve Ma^.

vuo pretinm pdoris e m p d o n í s , i d cíl:, mílle florenos Sempronius redderc cogeretur. M a n ü u s e x c o con- traóbuconuencusvt recrouenderet recurabat, quafi iuspi:¿latíoms haberc deberet. ^tandemque fue- rat condemnatus ad retrouendendum , atque ita miile florenos á Sempirónibacceperat. 'Poftmodum raulicre ^duerfus vtrtimque emptorcm in integrum reílitütionem poftalante q u í e r e b a t a r , an iure age- rct5"t eos fttiUe florenos quaíi male,nec in rem í a a m vtiliter confumpeos rcftiwere non teneretnr, & eo cafu vtrinspcriculnm eííe d:;bercc, an prioris em- ptoris, an pofterioris? Prior dicebat^niliil íua inter- cffs, quippc qni nec amplias poffiJeret, nec dolo

Scmpronio, nec volens & lubens, fed innitns ex i u - dicati audoritate coaiflusmilleilios florenos acce- piflet. i Nallam enim repetitionem e í r c a b e o , q u i fuum acceperat,lícet alias folueric, quam quidebe- bat'/S •mpronius veró dicebae, non poífe íibi impu- t a r i , curMa:nio folaiiícc eam peCuniam, quam mu- llere mandante,& ex contra£tu cum ca gefto foluere debuerat, 7 cum alioqni f i t u r u m erat5vtnalluriiex hyperochíc emptione commodnm íperare pofset.*

Ñ e q u e pofse negare mulierem, quin vtiliter in rem fuam & pecunia impaifa eílet , qua? M x u í o foluca fueratjquandiufaltein prior illecontradus c u m M f - uio inicus fubíiílcretj'qui íi refeinderetur, cum M x - uio de ea pecunia^ non cum Sempronio difeeptari o- portere.1' Replicabac Maruius, rem non eífe ampiius integram, vtfccum de refeindendo contradiidifpu- t a r i p o í f e t , pofteaquam contradnsille iamcíFetre- folucus fecuca retrouenditione.^Vrgcbat pro mulie- re,quod non poíFct viderijM^uio benc foiuta pecu- nia & in rem mulieris vería, íi quam M x u i u s ipfe foluerac á marico miícre perdicam profligatámque conftarct.DebuiíFe etiam Sempronium eíFe diligen- tioremi vt feiret & inquireret l i n quos primum vfus ca pecunia impenfa fuiíFet."Videri enim infefufee- pide perieulum hoc ipfo , q u o d M a j n i ü m ad retro- uenditionem vrfifset.liPlacuit condemnahdam m u - lierem , vt fundum recipiendo milleillos Adrenos Scmpronio reddcrtt, quos ille

foluerat,qua- i i ei bene folucos, a quo muico fundus ablatus fuif-

í'ct.i:>Ita Senatus

in cauía Peroneta: Goruaf5& Henrici

& M a r i n i Pie fratrüm. Q u í d a m tamen dubitabant, magifque fere p r o b á b a n t e VtSempronij pericúlum eíFe deberet.'5

i Vulgo plurifvaletitiain v o c a n í , í & f á & l u m tf. § . j * / / . D.defignorJ.quáreyaturio.D.quipotior.inpign.hah,

5 Secundum k g c m diftam in venditiono f a ñ a Sempro- nio.

4 Arg.l.ofpciuin j.l.quireflitmre ó K . l . v l í . V . d e r e i v i n d i c . 5 Q u i d enim poreft imputan e i , qui nihil f e c i t m í i tutore auftore , cui parere habui t neceffe , / . v t d e n t u r 167. % 1. de reg.iurl jítncinMS Ij.C.de admm.tutor,

£ l.repetttto 44. D.de ce»dt¿l.mdel>.

7 Iniquum enim eft impune non foluere illutw.qui poffit per p m o r e m cogi.vc i o l ü n A . j u o d amem 6. § . apudLabeonem , D . quA infraud.credtt.

8 qu&mndum ^.§-1»iresfi4as>D.depignor.

c, Subíiitente fiquidem illo concraftu negari « o n poterat quin, quod fueratfoIutum M^üio.folutum eíTec m o c r e d i t b r i ' 10 C u m M x u i j pociffimum intereffet, /. de V n o c l ( ¿ '

47.D.dere iuduJettarm9.§.V¿t.D.de mmor. ' í i Contraftus enim iam refolutus nonpoteft refeindi per

reftitutionem in integrum,Arf¿ empuone tf.D.depa¿ÍA.volu^ta- te lo.D.qmb.mod.pign.'üelhjpoth.fbluit.

11 Arg.l.vir vxeri i j . D . a d S C . F e l / e i a n .

15 C u m ita feccnt.vt ex eo témpore defíerÍÉ perícnlum PoíTe ad Mxuiura peninere.

14 Cutn non potucríc citrainiunam fundus auferrí Ivtáíiuo, nifi pnusrefticutaei fuá p e c u n i a . / . f W i 1 » 6 M n & . l . í . C . k e c tst0

t; O b racionemallatam »««?,ii eí7'iJ-

D E F I N I T I O X V I I .

Q m k § t ex p a ñ o de retromndendo l u c r a m fruttus ex dte U f é coñteftata etiam citrá ohfignaúonem, fed

vfuras v í d p m j r $ m eoguur.

V TEnditori rctronenditíonehl ex p a f t ó vrgehti V contra emptorerh nccellaria qnidem bbflgna- tioeft, a d c o q u e t o t í u s & integri preti] ? ita ric quid v e l m í n i m u m defit, ad hoc vt ex die obíignátioniá lucrum f r u d u u t h eiinde ab emptore perceptorum venditon acquiratúr.1 Sed non faciet ea res, vt fi vel nullas penitusível minas plena 2 interuencrít obfi- gnátio,debea.nt fruótus omnes cederé lucro em^to- ris,etiam quos poft litem de redimendí lure conte- ftacam perceperit, cum ex eq faltem die,qub lis con- teftatafjic,mal^fidéi poíFeíForeífeftas íit^'cxinde- que proptereá f r u d u u m omnium , quds Se percepít

« percipere potuit, reftitutíoní b b í t r i f t u s . 4 N c m o enim dixerit, heceíFariam eíFe obfignationerh, vt ex litis conteftatíone mala lides índucatur,5 aut vt ma-

\ x fideí, quaí ex cdnteílatione índucítur ^-ationem liaberioporteat in irrogahdá fruítuíj reftitutione.5 Sed cum pro eo quoque tempore eondemnandus fit venditor é m p t o r i ad vfuras p r e t i j , ne alioqui Se r c m & p r e t i u m íirhul penes fe habuiíie videatur , 7 hadenusnocebit venditori , quod vel nullo modo vel minus rite peóuniam pretij o b í i g n a u e r i t , cum íi obfignaíFet, milla hodíe vfurarum príeftatione one- raretur,8 frudufquc íntegros non ex conteftationis duntaxat,fedcx ipfo obíignacionis die lucraretur.'1

Ita Senatus i n

caufa Illuftris D . Comitis de la Fo-=

reft, Sc Francifci V e d i e r Procuratbris, rtienfc l u n i )

1 5 0 5 .

1 l.z.vhi ftot.C.hocrít. Ideo autem Definido loquituráf: pre-;

tiojquia proaGceíforiis,qUcB non funt liquida, fufficit cfferri &

prxftarifatifáationemjVt ibid.not.e^ l . f i a t M e r rationem^- D , deftatuüb. [Loquituretiam Definitiode venclitore , quia pa-

£lum hoc in dubio cenfetur perfonalenec traníit ad heredertí venditotis, niíí heredis quoque perfona pafto comprehenfa ñ t . / t a Senatut&pms & nouiífime relatum eft, 3. Calen. Febr»

I 6 I ¿ . ]

i , Nam nec quicquam intereftjan nulla fa£la fit obfignatíoj an aiiqua minus xize,Vulg.l.^uofieS 6.O. c¡mi fadfd.cog. 1.1. D.ds ttuttor.tutor.

Í Ifedetfi lege %<).%.(tante,T}.depetit.hered.

4 l.i.D.denjfur.l.z.C.defruélikt^lit.expenf,

5 C u m fola litis conteftatio per fe poífit fufficere ád effe- í l u m i l l u m i n d u c e n d u m ^ e t i a m citra obfígnationem.Similis ra¿

tiocinatio eft i » l.cumts ^6.§.mt(lter,D,decond)¿l.indeb.

9 Quos vdque reftituendos efle cbnftat ex die morx & mo- tx controuerfí^á./.j.^c v f a r M - f e d etfi 15.^fiante, D.de petité hered.

7 Contra l.ex emfto xi.§.qut autem, l.iulíanur IJ. j . v e n i u » í aittem.l.bmaj¡des¡o.D.deaa.emptd.curabit f.C.eod.Úfberalftd- t/s i6.§.}.D.de v/ur.

8 C u m o b f i g n a t í o p r o folutionefit ad inducendam plenif- fimam liberacionem./.^er te nonfiat -j.mfn.l.acceptam \9-C.de 'vfurd.obftgnatiaMe9.C.defol»t.

9 Quoniam eos haberet fine onere vfutarura in frufiuum vicemprsfiandaruni.

[ t ) E F l N l T I O X V U I .

^ o n f a á l e e ' x c o m e ñ m i s pmfumendam efíe retrouendit'metH neqiie precij reflimtioner/hnecfi venditioms infirU-

inemumpeMs vedüorem re- periatur.

C T m quis vendidie rem fub p a d o de retrouen- dendo , &: poft pr^ftituta redimendi tempera i n rei venditíe poílcíüone repentur, dúplex qu^fíio

V

4 4 8 C O D I C I S F A B R I A N I L 1 B . I 1 H . T I T . X X X V H .

poteft occurrcrc, vna, an c ó c r a a a s faene fimuUtas ¡|

l ^ X o l ^ Z ^ > fi c o i P t o r

namqaam í a c , 6 Deb« ^ b - a f i d « —

r i t i n r e a i i poffcíTlone. ^Pctlcrtim v c i b f i ponas interuenilFc vulicaccm prccij,8c confuctadmem fe-

a a x ' d a ó per fefuítlccrenc ct a m n o n re- ncrandi

tentaper venditocém poireüíonc. ' A l t a r a , a n r c t í b - uenditiojde quártoriappacec , fecuta p ^ f a m i de- beacpL-edumqueempcori q-oddcbcat, reftitutum.

Finge inftrumentum ipfum vendítiónis fiíñu] curio rci veiadits poíreílione penes heredem vendicoiis reperiri. 4 C u m adnotatione quam vcndiior pro- pría manufecede, de inftrumento fibi reddito per

empeorem , vt ea redditio pro retrouenditione cf- fet. JFinge rem geftam inter cognatos autadfmes p r ó x i m o s , í n t e r quospocerintí & d e b u c d n t omnia gedex bonafide j ^ u c o b i d éciailn fortaíFe v t i ne f a £ t o a l i q u o retrouendidonis j inftrumento n o u á í a u d i m i o r u n i pecitio d i r e d o domino acqairere- tur. 7 Q u i d íi etiam díud eoncurrat}vc vendicor alios fundos vendiderit , proteftatus i n ipíb vendicionis contraófcu ideo fe venderé , vtex preeio redinieretj cam rem quam prius fub retrouendendi k g e v e n - diderat, q u a m u i s d e n u m m i s i n eam caufam poftea confumptis non appareat.8 Q u i d íi emptorper fex autfepterri annos fuperuixerit i nee de continaata per venditorcm poífeíRojie t n q u a m conqueftus fít,ñeque tamen ab eo autfru6tusvllos,aut vfurasj

q u í E

vice fruftuum eíTent peccepilF; p r o b c t u r í ' A d d c nec dceíTe teftes aliquos.fed tamen isuiods fidei , |0

quidicantfeabcmptoreaudiuilTc nullam q u i d e m á fe faótam recrouendidonem,fcd tamen precium refti- t u t u m íibi fuiffe.'' His ó m n i b u s eoncurrencibus &

ipfa etiam venditoris bona fama¿qui pretium á fe i o - l u t ü fepius fcripferat.^nó dubitabatur q u i n magna;

pro eius heredib^pr^íuptionesvrgcrétyvt rci vcñdita;

quafi recrouendits rctinendítr ms habere videréturi ,J C u m tamen ex aduerfo conftaret^non modo tüahf»

latamex contradu pofseííiónem ín criiptorem per claufulam conftituti,14 fed etiam p t i m i anni frudus ab emptore pereeptos.'J E t i n diurnis rationibnscm- ptoris a d n o t a t u m j M a n í i í f e i n f t r u m c n t a m venditio- ftis peñes venditoreriri,& prd íequentibus annis con- ueniffe, vt pro fandi venditi fruóldbus venditor íin- gulis annis emptori quinquaginta floreaos pn^fía- rct ne quid iurgi j inter vcnditorcm,& vxorem iplius, q u ^ f o r o r e m p t o r i s e r a t . f í í o u c f e t u r . r<! P l a c i t i t n i - hilderetrouendidone pr^fiímenduni , 17 q u i n c e íi per contradum a Á u m retro í i m i í e m ficri potuif- i c t , ad rcddendum v e n d i t o r i , cum poffeíHonc do m i n i u m , quod per conftituti ciaufulam fuerat t r a n í l a t u m . ,8 Sed quiade precio maior vrgebatpr?- f a m p t i o ^ u o d r e f t i t u t u m c f f e t j v i f u m e f t . i t a rem ex

^quitate t e m p e r a n d a r t ^ n - q u a m u i ^ r e c í i m e n d i t c m - poraeffluxirsencjlibcrum tamen effet vcndicorisiie- redi iam poflídcnd vcxationcm redimerc precio re- ftituto c u m vfuds. '* Sedlloc ipfnm ira tamen , v t Émptoris filia q u x fundum vendiram vindicabat;, purgarec fe de dolo malo,iuraretqiTe nihil fe vnqitam deprecij folutionc a u t á p a t r e autab alioaudiuiíse.

a0ító&»<íí«ípro A n t o n . G i n e t í . & Peroneta VaHerá8'.

Cal.Sept.i5il,

rare.

7 Dcbentur ertím laudimia etiam ex retrouenditipne, vt SJÍ alio quolibetadu tranííationis dominij./.x)//, C.demi-.efhfkjt.

Defi.rir.tnfr.ill.tit.

S Ett tamen hxc leuior prserumptio, cjuia non fempfir effe-

&ws fequitur propoficuin./.v//.£).(a!e exerc.*tél.LbanH¡ide z o . D . a d S C Veliemn.

$ Videtur ha;cpra:rüiTiptiofortiori quia netrtd fuum ¡aftare prxíum'nut.l.cumde i»debtto í j . D . d e p r o b a t . n c c facile creden- duseft eraptor &fundoj&frudibus.Sc precio, & vfuriscarere

\ o \ u \ í \ t , l . e x emfto i i . § qxi mtem l.laltcnm V, §.venit*m, Lbona jjdes %o.D.de aciiaa.empt.PrxCcmm cum emptorem conftaret, e í f e h o m i n e m frugi > qui p e c u n u m f u a m o c i o í a í i i habete no-

luiffet.

i c E r a t e n i m vnus ex teftibus í í l i u s e m p c o r t s , q u i á patre f^- piusaudiiíle fe dicebar, reftitutum fuifle precium á venduore.

£ t tamen ille ipfe parcem eiuldem fundí quali fuam rendido- rat fororis fus vito , ac rurfusmulta per a;r.atis lubncu o c u c a hoc ipfum leiiiter,& inconftanter fecifli p¡obabjtur. Alcerum erat teftimoniuni Vidux e m p t o r i i q u í e idipfum á márito fxpi'ús audiuiííe fe adfirmabat, cura qua tamen & c i u i l c m & cri.ni- nalem litem exercebac filiacmptoris.quae fundum hunc vmdi- cabat. Et ideo non pot?rat videri non furpet^um t e í l i m o a i u n i ininiieas perfonx.l.} D.detejith. . . . i

íi Cur non ertimlícturcorifeífioni defundi etiam inter alies h á ^ , v t defl-DeJí-óo./u defrobat.

í i Maau ptopriaSc in p e d e s p í í o s i n f t r u m c n t i , q u í é t a m e t í probarlo feraper eft valdc f u í p e d i , S £ peticuíofa. ¿ 5.6. 7. C.dn probat. T a n t ó q u e nugis in p i o p o í i t o , quod eundem vendito-

rcm ¿ o n l l a b a r , non fatis ex bona fide gcíIiíTe cxrera cíun do- tem quam abvxcfmfuxfnute accepent , & cuius apocham con(cripferat,poft m'-dum momio fratre ab eius filia & hete-

de iterum petúffezj.boaafídes tf.de reg.mr.

IJ Nam q u x n o n p r o f u n t í i n g u l a muirá luuant . v u / g . l . ^ o , de v f t t r . l . Á m í ü m ^i.O.dernmor.Ex 'm dubio fauendum eftpof- í i á e u ú d . i . D . d e p t g n o r %.commedum.Infl.deinterd.

14 Q u « liilicer viin h a b e t t r a d i i í o n i s . l.^uodmeo^i, deae- quir.pojf.Not.m l quottes \ tfp.de ret •vtnd.

i j E x quo apparcbai non fuilTe concraftumfimulatum, fsíperuacuuma cantr Jen$.

ré f^u.'id erat fatis probabile iníer perfonas tam coniunftas, faltemad inducendam prxfumptioncm aliquam ex fetiptutá illa quamuispriuata,contra prsfumpnOncs, quas heres vendi- toris i/iducere volebat,cx feriptura ipfius itidem priuata.

17 Q u i a r e t r o n é n d i t i o f a f t i e f t j V t & vendicio. í.cmftlto 7 . § .

•vlt.De cur f u r . h & z autem probanda funt non pnefunienda./.í.

C deprob.l.i.D.éod.

18 l ab tmptme D.depaa.l ¿.D.dei-efc.vend.

19 Vthaftenusfaltem eiprodeíTet , quod pacificam fundí Venditi poíTcflionem tam viuoquam mortuo empeore per duo- deViginti anfios retinuiíler.

zo Poreratehim fien,vt idipTum a patre audiííet filia.quod frater ípfius ide^ique coh^resjÉi; rurfum e'ius vidua dixerant fe áudiuifTc.Et ideo ad purgandam hanc fulpicionem conuenietts fuit deferri iufiurandum, vt in exteris ó m n i b u s dubiis cauíis.

E x l.admonendi tf.de mret(fr.c\\izm é g o fem per putaui accipien- dam de huiufmodi iuteiutanda ptógátorio , tíonVt vulgo <Jé fuppletiuo.]

e t a h s c f c l a l D e quo vide D e f i . 6 o . f i í p J e p r é a t .

t ex ijicut %.%.(íiPertt*cuum D.c¡mb.mod.figrs, sonie dura non fufficir.vr dixi mdtcl.Dejin.6o.

} Def¡.í9:íttp.de refc v e n d . & DefiA fup.hoc ttt.

4 Nafcitur cniro ex kumfmodi poíTeífioiie í n f t r u m e n d m a - gna prfffumptjo. /.y?ihirogra^hum 1 4 . 0 - dt frob.l.mjirumtntií

T I T . X X V H .

D E L E G . C O M M 1 S S O R .

D E F l N l T l Q í .

Ñ o n legttur m p m fiare f e n d k i o H í f d a é f u b í e g e c o m m i p f m it'Mmfi venditor n l i t j i res defiefit efie tmegra,

prufernm fifalo venditoris idoc- é d m t .

E ó É M cótíimifsadam ín venduidné"

jppoíitám cxerccrc venditor non co- gkurj. 'emptor autem,fi verídito'r vc- l i t , omnino vendinoni ftare camque irnplere cogitur.-i Sed hoc ita.íí em- ptoi 1 integrum fit5vt refrí empraffi í&fc coñírouerfía p o í l i d e a t . N a m fi iam vel á í t e d vehditaí veí addiétá r u i t , v c l a b a i i o p o í r e f s a,n£>h efi Gogcndus emptor, vt

Htcm

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

D E R E B .

I l t c m p r o contradas lege exerceat 4Ic!coque pecn- niam h b i debitam ( f u n pignore p a d u m hoc cam iaL-ciurandointcmenci-icí jpetere poteft , quamuis nondum cuifta res fit , p a r a t u m q u e í e d i c a t vcndi- t o r í a t i f d a r e d c e u i a i o n c . B Imminet enim hoc ca- fu pcricalum c u i á i o n i s non poft^ p e r í c d a m em- pcionem, quo cafa fadfdatio fufíiccretj7 fcd pcn- dence ctiam condicione , & prias qaam vendido peificiatLU-,camab inicio concraéhim fuicpignus,

& paftum haiufmodi a p p o í i m m i n pignoris con-

u c n t i o n c *

alioqui íane vendicio non tam íub con- dicione contrada, quamfub condicione rcíblucn- daviderecur. ' Q r i a m q u a m & e o c a í a p e r i n d e f e r e hac parce de v e n J i c í o n e i u d i c a n d u m cft,ac fi non eífet pei-fc¿ta,cuiTiex contrahentium volúntate le- cTcmillamab inicio acceperit,vt refolui poíTet. ,bId vero c c r c i u s & i n d u b i c a t e p r o c c d i c , í i vel extra iudi- cium^velin indicio coníenferic v e n d i t o r , v t vendi- tio pro refoluta haberctur,1' aut íl í e n í c n t i ^ de ea re pro empeore lacr acquicuerit, ' l adeo vt nec fiin- tegrum

poílea velit, audiendus fiti1' quia res hsc ex earum genere eft , i n q u i b u s n o n licet variare. 11

ex tempore

caufa Francifci C r o í e t 8c Ciaudij Lombard. 5. Calchd. Dccembr,

1 Q u i a p a d u m hoc fit provendirore^on pro e m p t o r c / . j . ^ 3. D-hocttt lunge fimile quidctani m i . inrattotie^s>.§.taí}ietJi,ad l, Falc/d.l.Lucius 40.»» fin. D.defdetc ltbert.

1 Numquam enim cftin póceftate ilIíus,qui obJigarus cft^n St obligatu<,/.i..$.i.<¿efe yuodcett.loc.Kzúo e ñ i » ¿.JühhacS.D.

de ohlig.&tfiton-

$ Sunc enim lila fere paria, non pofle quid pofílderi, & non poíTeíinecontrouerfía.i.^OTw^ iS-D-defeb.auclor./udic.pofod.

4 Laudandaenimeft cogitado e¡us,qui litesexecracur3/.4.

S.r.de altm-tadic.mut .cauffafi.

5 Q u o cafu placer interpretibus, hoc p a ñ u m valere propter a u é i o n t a t e m i u t i f i u r a n d i ^ u o d p o t e f t feruari citra difpendium f a l u t i s x t e r n i E ^ . ^ i ^ o w . ^ c . f « « » c m t t n g a t , d e i u r e ' m r . Q u a m - uis alioqui pucentjhoc ipfum paélum in pignoiibus efle impro- hzmWjl.vlí.C.depa¿l.fig»or: D e quo Vide qua: feripíi O e r W . n . de error pragmat.

6 Qua? (átifdatio Tolec fufficere.quoties ¡ m m i n e t periculum eu\d:íoniii,ljtf>ojll>erfe¿ia>n í ^ . C . d c eu/<3,

7 d.l (Ifofl perfeñam.

8 C u r enim cogatur emptoremptioncm implere &petfice- re,quam veriditor es parte fuá implere ac perficere non poteft, l.exemptol\.Í.lulíanusll.§.offer/i>t.f,quÍ4 a l i e n a m ^ , D . de a£l.

empf.Tunge i.fififndusi6,%.vÍÍ.D.depgnorU.cum a í e o ^l.tnjine

•frtncipij,T)-de contr.emft, 9 l.uD.hoc tit.l.x.D.de indiemaddiB.

I o Arg.l. ^.aliaí l.ft ex d a o í u x ^ . / i d & M.afcellus^eod.tit. I. lege

¿.D.hoctttd.VQlitntateio.in j i n . D.qutb.wod.ftgn.-velhjpoth.jol- uit.

II I d enim n i h í l a l i u d eft, quamlegem commiíToriam excr- cere.per quam feilicet íit vt vénditio refoluatüripfo iurcfi ven- ditor velit.

i i Q u i a res iudicata pro veritate habetur, Lresiudicata 107.

de regul tur.

1) N o n enim lajditur qui iusctítnmune fequiturj/.W/.C.áí/»

ifitegr reflit.minar.

14 l.fifondus ^.%.eleganter,Lpfl A'tem •j.D.hoctit.

T i T . X X X V 1 I L

D E R E B . A L I E N . N O N A L I E -

n m á . t k p r o h i b . a l i e n .

D E F 1 N I T I O I .

Venditio f d ñ d per w i n ó r e m alunareprohibitum a lege &

a tefiatorexaut a teftatorefolo,non válet, etkmfi fit vallata m a -

m e n t ó .

A L I E N . N O N A L í f e N & c . 4 4 9 -

Ipater íilíum mínoreín annis vigintiquinque heredem ex alte inftitutnm quicquata ex bonis fuis ante 30. aimum a - lienarc p r o h i b u e r i t , Se íi alie- naret , vendicioncm nullam eíreiuírerit3dato ctiam ¿tita*

t o r é , certum cft , r.ullas elfe iplo iute & irritas ' venditioñes ante eam ectatem i filio fadas, non í b l u m fi fine curatore > fcd etiam fi cum audoricate curatoris fadír proponantur. Pro-- Wbitio namque teftatoris impedir omnino aliena- tionem , " nec fine caufávideri poteft, qaa? aduerfns

^ t a t i s l u b r i c u m profpicit filij commbdo 8c v t i l i t a - d.JParumquc intererit, antene an poíi vicefimum- q u i n t u m annum f a d s fint j dummodo ante tiigefi- mum corhpletum. ' N i l i quod ante vicefimnmquin- tum dúplex prohibicio concurrit, legis n i m i t u m & ; hominis. 4 Sed fiue vtraque concurrac j

hominis tantum adfit,idem efíedus cft,5adeo vt nec iure- iurando confírmetur alienatio,quse confirmareturjíi fola legis prohibido

H o c enim caíu n o m i - natim i d i u r e cautum eft,7non item illo. Nec nouiirti e f t , v t hominis p r o h i b i d o fórtior fit quam legis,8 plañe quod dicimus iureiurandó minoris confír- marialienationem fine decreto fadam , c i i m fola le- gis prohibitio impedimento

aliter ve- rum cft, quam fi minor turatorem nulluin habuin A l i o q u i iufiurandam non magis prodeft , quam í i ab impubcrc prarftitum elFet j10 cutti minor e ú r a t o - cem habens pupillo hac parte comparetur / ' i d cft, quodad rerum faltem i m m o b i l i u m alienationem atdnct.

caufa quadam Auguftano-

^SS.lunge SC.

§c

De i n inte- gr.reftit.minor.

I Lfíli/ufemiliai i x ^ . d i ú i y d é legdt.i.l.vlt.C.hoc í¡¿, Z /4rg.d,§.diui,¿.}.§.cuf» PoUidim.de v/ur,

} C u m prohibkio teftatoris in annum vfque trigeiilnumi e u m q ü e c o m p l e t u m extendatür. Poteftenim teftatorquam velit legem bonis fuis dicere , dum ne quid ftatuat contra le- gCs,§l.dtJpondi,NoueU.i%.de»upt.d.l.vlt.C.hoctit.

4 Solet autem dici,duo vincula e l í e f o r t i o r á v n o , l.fen. C.dé (tdopt.cum pmilib.

y Práfertim poft luftiniarii c o n í l i t u t i o n e m in d. I. vlt. C . h e tit.

6 N o t . í í i Auth.fíicrdmenta puherum,C.fíadueff vendsf, 7 d.duth./acramenta. Ame quam coftftitucionem aliud fanto

.. oportet»

q u i ñ ó n é u m c a f u m excepit , quo iuratum efletjquem tamen lexipfaexcipit, quíe ¡urifiurandi tantam efle vult poteftatcm, d.Auth.facrameHtaSic dicimus prouifionem hominis fatere, vt ceflet prouiíio legis,nempequia fordoreft, l.vlt.C.depaéi, cowtent.tam fip.dpt.

y d.jíuth.facramentd.

10 Atquinouaconftitutiohonnifi cíe facramentis puberuni loquitiir.

11 l . f curatorekt hahens },C.de m integ.reftit,minor.

11 Aliud enim cft , fi de folo minore obligando t r a ñ e t u t j r púberes l o u l a c d b . C ü n c . D . d e v e r h t '

D E F I N 1 T I O I I .

Prohibita altenatiene etiam t r a n f a ü i o cenfeiurprohihita ,per q u a í n res in altum trans-

feratur.

A Licnare prohibitus non magis per t r a h f a d i o . nem , quam per aliam quamlibct alicnationís fpeciem rci fuá; dominium amittere poteft.' Omnis enimadus prohibitusintelligitur, perquem domi- nium i n a l i u m transferatur. ^ r a n f i g e r c tamen non eo minus poterit, dum ne per tranfadionem res víla dimittacur.'Ií<í5e«<íí«nn eadem caufa.

P p ü j

l í o C O D I C I S F A B R I A N I L I B . I V . T I T . X X X V I I I . I l.mnfilum^.C.deprátil.mimr.

x l.vit.C.hoc w.irbi a d d k u t , etiam conílicutioncm vfusfru - flus & pignorishoc cafu probibitamiticelhgi, quamuis ex his caufisdomtniumnon nifi per occafionem transferatur, ne fcili- cec alioqui ¡nuenta fie catio alicnmdiJ.l.S fpuftllw, D.dereb.

i i>D.«» Lmmproponas x . & l.Jifrofwdt Jj. C.detrAnf*¿l.

Í O É F I N I T I O I I L

irohlh'ms alienare ante certum tempm n 'éil i n t e ú m potejlfa- cere^er quod alienatio vel confirmetur vel

inducatur.

a T q u i d í i i n fapra fenpta fpecie pofl: annnm J f ^ L v i c e í i m u m q u i n t a m vendicor pi-ctium exigat, atque ita comprobec venditionem ? N o n ideirco c o n í ñ m a b i u i r alienado , q u s ab i n i t i o perperam f a d a f u i t . I n i t i u m cnim infpiciendum cft,' niíi no- ü a conuentio fada íit. 1 Sed ñeque nouam ante t i i - c c í i m u m annum cpmplctiun fadam clTe quicquam proderic, obftante n i m i m m prohibitione teftato- ris,! qua; tanti momfenti cft, vt nec probare cogatm venditor íc larfum :4quodtamen probandumeíTcCj íi fola interuenicnte legis prohibitione iuíiuran- dum k minore i n t e r p o í i t u m alicnationcm confir- maret. 'La'fionisenim probado tum. neceiraria eft, cuín ipfo i u r c c o n t r a d u s t e n e t . v t per i n integrum reftitutionem refeindi eum neccíle fit. 6 A n vero pretium emptori reftitucre íiliusrem fuam vindi- Cans compclletur ? 7 M i n i m c , nec íi poft annum v i - cefirtlumquintum accepiíre pretium probetur.Nam

¿ c i d a r q u e contra prohibitionem teftatoris fa&um videri debet. * Q u i enim vetat v e n d e r é , vetat etiam venditionis nomine pecuniam accipere. * Igitur hoc etiam cafu , iicut i n reftitutionibus m i n o r u m ferefemper euenit , incumbet emptori onuspro- bandi verfam pecuniam in rem yenditoris. 10 Q u i d denique íi minor hic maior faiítus ante tamen quam u i c e í i m u m annum complcuiflct, impetrationi re- ftkutionis i n integrum renunciauedr ?1 N o n vale W renunciado , tametíi iudicialis, quoniam & ha;c quoque alienationisfpecies q u í d a m cñ.%1 UaSenatus i n eadem caufa.

i N o n id.quoá fit in confequentiam prscedentis a ñ u s , / . ? ^ fcihO.de mmor.

i Q u o cafu Jocum hzhzttttit.C.Jimakrfaéí.rttt.hab.m prt- fintia,extr.cttp.de f roban

5 V b i e n i m f e c u m l u s a ñ u s eodemvitio laboratquoprimusj núúlopetztmJ.dolh^.S.dmerfumyD.denottat.

4 Suffidc cnim vt pr- b e t , faftam eflealienacioncm coutra

£eftatoiisprohibi'tionem,¿./.'u//.C.¿flfW.

J Teffaur qui muiros cicat decff.66.nu,z.

i 1.1, l.fiijuidemil. C.defr*d.mimr.l,>famfoJieaqutt»> <)-§Ji minor.D.de iureittr,

7 Sicenim fieri folettumquoque.cum minotreftitukur ,VÍ omnia inpriftinum ftatum icponantur, l.yuodfiminor i ^ . § . r e

^ttutio,D,de Twíner.Nec oequum eft,vc filius & rem, & pretium i&Úü&3K,l.exemffo n. ^.quia uutem, l.éonafides So.O.de aiílion.

emft.

g Q » | e x h y p o t h c í í a d ttigelimum vfque annum extendítur.

9 ArgJ.l.C.de cuprejf.lii.ii.tit.jy.

10 i.pr&diomm lo.vbt mtat.C.de pr&d.mimr.l.pairi xy.^.item ex dt'*erfi,D.de minor.

H Poteft enim qoilibet renunciare mti fuo, l.paélum ^6.D4e taii.l.pen.C.eod. • a.-

n Alienat enim qui amittit acholiem , ficut & qui amittit debicoccra, S.nmcadmonendiiVerfjdioque^lnfi.^uib.alten.ticet D i l m n ,

D E F I N 1 T I O I V .

f r o b i b i t u s m fuas alienare vel obligare ante certum tempuh i m e r m tamen tutor ejfe poteft.

Q V i patris teftamento prohibitus fuitantetri- g e í i m u m q u i n t u m annum impletum res fuas

gcrcrc,alienarc vel obligare , non eo minus c o r i p o : t c a t , vt p r o p m i agnati, cui ab inceftato rucccflimis eflrct.tutelan^agnofcat,' d u m n e m i n o r íit annis vi_

gintiqaincpiic,2 aut re vera prodigas,J aliifve t n o r í l bus , propter quos etiam á lufeepta tutela remoueri deberet* Etfi enim q u i tutelam agnofeit co ipfo res fuas obligat proreddendisfadonibus , 5 ea lamen o b l i g a c i o n e c c í r a r i a e f t ^ c p o t e q u a - e x legis potefta- cc &magiftratus imperio* potius , quam ex prohi- b i d fado dcfcmdat. Idcoque necadeam p r o h i b í , tioper teftatorem fafta extendí poteft. "

contra N.Trollionx,i4.Cal.Febr.i59i.l

i Q u i a ad qucmhereditas.acleundens & tutela perdnet , / q m tutelaj^.vt de reglar.& Infl.detegit.patron.tut.

x H o c enim hodie prohibirum eit , ne quis minor 15.annis pofficeíretutor.nequidem legicimus, quod olim non obnne- b3t,Lvlt.C.de iegit.tutel.

5 Abfurdum enim eft, aliena negotia eí committi , qui fuá tradare nefciat.á./.x'//.

4 Facilíus enim eft.vt quis ad tutelam non admittí.quam vt ab ca remoueri debeat.cum multa fada teneant .qus fien pro, hibentur, <v»lg.l.patrefurtofo 8. D.dehis qui jurte/ut v e l ítlietf, tur,

f Qm'a tutela? aftio adeoque & pro tutela tacitam haber '\yyox'ntcam,l.frooff¡cio lo-O.de *dmin.tutor.l.v»ie.$,'t. C-de rei vxor.aflion.

6 C u i non parere dolus cft , l i o n potefi \9^.dereg iur.vx h contrario non poteft videri dolo ftcero , quilijdicis iuffu ali- quidfacit,cum parerehabeac n e c c í f e , / vtdeníur \ 6 j . §. i.

i ,

7 Excipiunturenimfemperalienarioncs, q u * iraufafti h a - bentnc-ceffariam^t &qua: fíunrexauftotitate i\¡ákiH,Laliena*

t'tones \¡.famtl.ercifc.l.l.D.dereb.eor.ij¡ttfíífamtl$aíiui.§,dMt.di kg/fr.U¿,peío6i.%.l.de leg.i,

D E F I N I T I O V .

ticognitio d i n ñ ' i d o m ' m i j f a ñ a p e r m i n o r e m f i n e cwatorisful auftorkaie non eo minus valeu

N Ó n difsimileillud eft , q u o d í i m i n o d a p a t r é curator dacus íit 8c. interdida adminiftratio, placer non co minus poíreilium profíteri fe poffeíl forera fundí empliy-teudcarij,1 quam nos vulgo rc- cognitionem appellamus:fiuc quod prbfitendi o b l ü gado & neceffitas ex reipfa, non ex pcifona p r o ñ - cifeatur,2 íiue quod non pofiit videri hdus m i n o r , qui iure communi v f u s e t t , i dumroodo ex pra'ce- dentium recognitionum comparatione appaieac, nihil pererrorem & i n coníliltam minoiis facilita- tem fadum

temporc in pupiieo auditorio,6.1d.íun.i59i.

i Quamuis dicifoleacminorera.quihabet cur!itoreffi,equi- parantium eííe pupillo aut pto^goj./icuratorem hnhens c.de tn tntegr.reJlit.mirj,or.&tbt mt,

z ObIigationesenim,qua? éx negotio & re ipfa proficifeun- tur.ctiamfuriofum &pupillum tenent, Lfar/ofus 46. H.deoblig.

aclton,

j l.vk.C.de m 'mt,egr.repit,mmr. I. nMfts vidtetnt ff. de re- gttl.iar.

4 Non enim laedicur minor,qui id facit, quod maior qailibct bene fanus & bene confultus face,re deberet,/.Wí-»»z n,§yUem nonreptuetur,^ feq.l.m,mr ^ . § . x , D , d e m i m r ,

D E F I N I T I O V I .

D e a l i e n a t m e & mphjteufi rei ecckfiaftiu*

R Eseccleííaftica ficut alienad non poteft fine fo- lemnitatibusjinterquas cft ipfa quoque aliená- di neccíTitas, ita nec i n cmphyteuíím dad. Eft enim contradusemphytcufcosalienationis ípecics.2 Nec quicquam refert,an res íit ex bonis Ec<:lelja'j an de menfatantumEpifcopi. ^Necrurfus, an fit fterilis

& inüitilis,necne :nam neqquíc fterilis eft alienad poteft fine folcmnitate,ficut nec fundus pupiliaris,*

quamuis

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca