• No se han encontrado resultados

Hidroxicloroquina en el embarazo y la lactancia

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2020

Share "Hidroxicloroquina en el embarazo y la lactancia"

Copied!
5
0
0

Texto completo

(1)

Hidroxicloroquina en el embarazo y la lactancia

Dres. Álvaro Danza*, Lilián Díaz

, Guillermo Ruiz-Irastorza

Resumen

El tra ta mien to de pa cien tes con en fer me da des au toin mu nes sis té mi cas (EAS) du ran te el em ba ra zo y la lac tan cia sue le ser com ple jo e im po ne un de sa fío para los pro fe sio na les a car go de este tipo de pa cien tes.

Hi dro xi clo ro qui na (HCQ) ha pro ba do cla ros be ne fi cios con un ade cua do mar gen de se gu ri dad en pa cien tes con este tipo de en fer me da des.

Esta pues ta al día tie ne por ob je ti vo des cri bir la efec ti vi dad y se gu ri dad de HCQ en el tra ta mien to de es tas en fer me da des du -ran te el em ba ra zo y la lac tan cia.

Se ha com pro ba do que el uso de HCQ du ran te el em ba ra zo dis mi nu ye la ac ti vi dad del lu pus eri te ma to so sis té mi co, el ries go de bro te lú pi co y los re que ri mien tos de glu co cor ti coi des du ran te el em ba ra zo y la lac tan cia. Sus pen der el tra ta mien to con an ti ma lá ri cos du ran te el em ba ra zo es de le té reo para la ma dre y el feto.

No se han com pro ba do efec tos te ra to gé ni cos ni daño re ti nia no in du ci do por HCQ en los hi jos de ma dres ex pues tas a este tra ta mien to du ran te di cho pe río do.

En con clu sión, el tratamiento con HCQ durante el embarazo y la lactancia es efectivo y con un adecuado margen de seguridad, por lo que debe mantenerse su uso durante todo este período.

Pa la bras cla ve: HIDROXICLOROQUINA/uso te ra péu ti co LUPUS ERITEMATOSO SISTÉMICO EMBARAZO

LACTANCIA MATERNA

Key words: HYDROXYCHLOROQUINE/the ra peu tic use LUPUS ERYTHEMATOSUS, SYSTEMIC PREGNANCY

BREAST FEEDING

* Pro fe sor Adjun to de Clí ni ca Mé di ca. Hos pi tal Pas teur. Admi nis tra ción de los Ser vi cios de Sa lud del Esta do (ASSE). Fa cul tad de Me di ci na. Uni -ver si dad de la Re pú bli ca. Uru guay. De par ta men to de Me di ci na Inter na de Mé di ca Uru gua ya Cor po ra ción de Asis ten cia Mé di ca (MUCAM). Uni dad de Inves ti ga ción de Enfer me da des Au toin mu nes. Ser vi cio de Me di ci na Inter na. BioC ru ces Health Re search Insti tu te. Hos pi tal Uni ver si ta rio Cru -ces. Uni ver si dad del País Vas co (UPV) / Eus kal He rri ko Uni bert si ta tea (EHU). Ba ra kal do, Espa ña.

† Pro fe so ra Ti tu lar y Di rec to ra de la Cá te dra de He ma to lo gía. Hos pi tal de Clí ni cas. Fa cul tad de Me di ci na. Uni ver si dad de la Re pú bli ca. De par ta -men to de Me di ci na Inter na de Mé di ca Uru gua ya Cor po ra ción de Asis ten cia Mé di ca (MUCAM).

‡ Uni dad de Inves ti ga ción de Enfer me da des Au toin mu nes. Ser vi cio de Me di ci na Inter na. BioC ru ces Health Re search Insti tu te. Hos pi tal Uni ver si -ta rio Cru ces. Uni ver si dad del País Vas co (UPV) / Eus kal He rri ko Uni bert si -ta tea (EHU). Ba ra kal do, Espa ña.

Co rres pon den cia: Dr. Álva ro Dan za. Co rreo elec tró ni co: al va ro dan za@gmail.com Re ci bi do: 3/11/14

(2)

Introducción

El tra ta mien to de pa cien tes du ran te el em ba ra zo y la lac tan cia sue le de ter mi nar preo cu pa cio nes en los mé di -cos res pec to a la se gu ri dad de los me di ca men tos a ser em plea dos. Más aún cuan do se tra ta de en fer me da des au toin mu nes sis té mi cas (EAS) o me di ca men tos de uso in ha bi tual para los pro fe sio na les in vo lu cra dos di rec ta -men te en el pro ce so asis ten cial de la ma dre y el re cién na ci do. Esta in cer ti dum bre se in cre men ta por la re la ti va poca in for ma ción dis po ni ble de ri va da de en sa yos y estudios clínicos correctamente diseñados durante el pe río do de gravidez y lactancia.

Sin em bar go, y aun sien do cier ta es ta afir ma ción, exis ten me di ca men tos cu yo uso a lo lar go del tiem po ha per mi ti do ob je ti var ra zo na ble men te que los be ne fi cios su pe ran am plia men te los ries gos. Es el ca so de hi dro xi clo ro qui na (HCQ), un an ti ma lá ri co em plea do des de ha ce más de 50 años en el tra ta mien to del lu pus eri te ma to -so sis té mi co (LES), en la ar tri tis reu ma toi de (AR) y en otras EAS(1,2).

El pre sen te ar tícu lo tie ne por ob je ti vo po ner al día la in for ma ción dis po ni ble acer ca de la efec ti vi dad y se gu -ri dad de HCQ du ran te el em ba ra zo y la lac tan cia. La efec ti vi dad de un tra ta mien to alu de a los be ne fi cios te ra -péu ti cos que pro du ce un me di ca men to en con di cio nes de uso ha bi tual. Por su par te, la efi ca cia de un tra ta mien to se re fie re a los be ne fi cios te ra péu ti cos que un me di ca -men to de ter mi na en con di cio nes de uso ideal, co mo son los en sa yos clí ni cos que, co mo se men cio na an te rior men te, no es tán dis po ni bles pa ra es te me di ca men to du -ran te el em ba ra zo y la lac tan cia(3,4). En efec to, la in for -ma ción ana li za da pro ce de de re por tes, se ries de ca sos y es tu dios ob ser va cio na les en los cuales las condiciones de uso son comparables a la práctica clínica habitual y no las ideales de un ensayo clínico.

El me ca nis mo por el cual HCQ ejer ce su efec to in -mu no mo du la dor es com ple jo, acep tán do se que con tro la el pro ce so de au toin mu ni dad por va rios vías, en los que se des ta ca su ca pa ci dad por in ter fe rir con la pre sen ta ción de au toan tí ge nos, blo quear la res pues ta de lin fo ci -tos T in du ci da por an tí ge nos, dis mi nuir la pro duc ción de ci to qui nas in fla ma to rias, in ter fe rón al fa y ga ma y fac tor de ne cro sis tu mo ral al fa y, pro ba ble men te lo más re le van te, su ca pa ci dad de in hi bir la ac ti va ción de los re cep -to res Toll-li ke, in vo lu cra dos en la inmunidad innata(5,6).

Los be ne fi cios del tra ta mien to con HCQ en el LES y en otras EAS han si do lar ga men te con fir ma dos en es tos 50 años. En el ca so par ti cu lar del LES se ha com pro ba do un efec to be ne fi cio so en dis mi nuir la ac ti vi dad de la en -fer me dad, el ries go de de sa rro llar trom bo sis, neo pla sias, in fec cio nes, en me jo rar el pro nós ti co de la ne fro pa tía lú pi ca, pro vo can do be ne fi cios en re la ción con efec tos me

ta bó li cos so bre el per fil li pí di co y glu cé mi co, y, fi nal -men te, va rios au to res han con fir ma do un efec to cla ro y fa vo ra ble dis mi nu yen do la mor ta li dad glo bal en un orden de 20% a 40%(7).

Los efec tos ad ver sos son es ca sos. Los más fre cuen -tes son le ves, in clu yen do mo les tias gas troin -tes ti na les y pru ri to acuó ge no que ex cep cio nal men te de ter mi nan in -te rrup ción del tra ta mien to(8). A ni vel car dio vas cu lar, los an ti ma lá ri cos pue den de ter mi nar tras tor nos de la con duc ción y fa lla car día ca, am bas com pli ca cio nes muy po -co fre cuen tes -con el uso de HCQ. El efec to ad ver so más te mi do es su po ten cial da ño of tal mo ló gi co, es pe cí fi ca men te re ti nia no. El me ca nis mo por el cual es tos me di ca men tos pue den da ñar la re ti na no es tá cla ra men te es ta -ble ci do, pe ro se co no ce que los an ti ma lá ri cos se unen a la me la ni na de la ca pa epi te lial pig men ta da de la re ti na pu dien do afec tar a co nos y bas to nes. Exis ten le sio nes pre co ces, de no mi na das pre ma cu la res, po ten cial men te re ver si bles. En ca so de de tec tar se y sus pen der el tra ta -mien to en ese mo men to per mi ti ría evi tar la pro gre sión al ex tre mo más te mi do e irre ver si ble, la ma cu lo pa tía en “ojo de buey”. La pre va len cia de es ta com pli ca ción con el tra ta mien to con HCQ es muy baja, en el orden de 1 a 3/1.000 pacientes expuestos durante los primeros cinco a diez años de tratamiento(7,9).

En el em ba ra zo, HCQ es con si de rado un me di ca men to de ba jo ries go. Los an ti ma lá ri cos son ba ses dé bi les, ex cre tán do se en es ca sa me di da por la le che ma ter -na(10).

Efectividad y seguridad del tratamiento con

hidroxicloroquina durante el embarazo y la lactancia

Va rios au to res han re por ta do los efec tos pro tec to res de HCQ du ran te el em ba ra zo y la lac tan cia y su ra zo na ble mar gen de se gu ri dad (ta bla 1). Por otro lado, son bien co no ci dos los efec tos de le té reos de la ac ti vi dad lú pi ca du ran te el em ba ra zo. Los ni ve les al tos de ac ti vi dad en cual quier tri mes tre au men tan la mor ta li dad pe ri na tal y el ries go de pre ma tu ri dad. La re duc ción de la in ci den cia de los bro tes lú pi cos du ran te la ges ta ción se aso cia con me jor pro nós ti co del em ba ra zo(11).

Los be ne fi cios del tra ta mien to con HCQ du ran te el em ba ra zo fue ron con fir ma dos en un es tu dio del gru po de la Uni ver si dad de Johns Hop kins, que com pa ró la evo lu ción de 257 em ba ra zos de 197 mu je res con LES. En 163 em ba ra zos las ma dres no ha bían re ci bi do HCQ, en 38 se sus pen dió pre vio a la ges ta ción o en el pri mer tri mes tre, y en 56 se man tu vo du ran te to da la ges ta ción. Los re sul ta dos obs té tri cos fue ron si mi la res en los tres gru pos, no hu bo di fe ren cias en re la ción con las mal for ma cio nes fe ta les ni com pli ca cio nes neo na ta les. Sin em -bar go, las mu je res que no to ma ban o que sus pen die ron el tra ta mien to con HCQ tu vie ron el do ble de fre cuen cia

(3)

de ni ve les al tos de ac ti vi dad lú pi ca y ma yor fre cuen cia de bro tes lú pi cos du ran te la ges ta ción. Ade más, el uso de HCQ se aso ció con una dis mi nu ción de los re que ri -mien tos de cor ti coi des du ran te el em ba ra zo, be ne fi cio es ta dís ti ca y clí ni ca men te significativo considerando sus potenciales efectos adversos(12).

Un es tu dio pros pec ti vo pe que ño rea li za do en Bra sil com pa ró la evo lu ción de diez em ba ra zos de ma dres con LES tra ta das con HCQ con tra diez no tra ta das con HCQ. En el gru po que re ci bió HCQ se cons ta ta ron me no res ni ve les de ac ti vi dad lú pi ca y no se ob ser va ron bro tes du ran te la ges ta ción. Los re sul ta dos obs té tri cos, in clu yen -do la edad ges ta cio nal al mo men to del par to o ce sá rea y el sco re de Apgar de los re cién na ci dos fue ron me jo res en el gru po HCQ aun que no al can zó di fe ren cias es ta dís -ti ca men te sig ni fi ca -ti vas. Los ni ños fue ron exa mi na dos en tre el año y me dio y los tres años de vi da. No se en con tra ron di fe ren cias en re la ción con el cre ci mien to y de sa rro llo. Tam po co se en con tra ron al te ra cio nes en el exa -men au di ti vo u oftalmológico en ninguno de los dos grupos(13).

La se gu ri dad del tra ta mien to con HCQ du ran te el em ba ra zo y la lac tan cia tam bién se eva luó en un es tu dio del hos pi tal Pi tié-Salpêtriè re de Pa rís, que com pa ró la evo lu ción de 133 em ba ra zos en 90 pa cien tes con EAS (69 con LES, de las cua les 20 cum plían cri te rios de sín -dro me an ti fos fo lí pi do; 8 pa cien tes con sín -dro me de Sjögren pri ma rio y 13 con otras EAS) que ha bían re ci bi -do HCQ seis me ses pre vios y du ran te to da la ges ta ción, con 70 em ba ra zos en 53 pa cien tes con EAS (41 con LES, 8 pa cien tes con sín dro me de Sjögren pri ma rio y 4

con otras EAS), pe ro que no ha bían re ci bi do HCQ des de los seis me ses pre vios a la ges ta ción ni du ran te es ta. Los re sul ta dos obs té tri cos fue ron si mi la res, in clu yen do la fre cuen cia y las ca rac te rís ti cas de las mal for ma cio nes fe ta les en am bos gru pos. El es tu dio in clu yó la rea li za -ción de un elec tro car dio gra ma de con trol a las 72 ho ras del na ci mien to, no ob ser ván do se di fe ren cias en los in -ter va los PR ni QTc de los re cién na ci dos. De igual mo do,

en el se gui mien to de los ni ños 26 me ses des pués del na ci mien to no se cons ta ta ron al te ra cio nes en el cre ci mien to ni en el de sa rro llo en am bos gru pos, no ob ser -ván do se tam po co al te ra cio nes vi sua les ni au di ti vas en los ni ños(14).

El ca so par ti cu lar del po ten cial da ño re ti nia no de los hi jos de ma dres que re ci bie ron HCQ du ran te el em ba ra -zo ha si do mo ti vo de va rias pu bli ca cio nes. Nin gu na de las se ries com pro bó que la ex po si ción in ute ro pro vo que al te ra cio nes en el cam po vi sual ni el test de co lo res en los ni ños(15,16).

Otro as pec to a te ner en cuen ta en ma dres por ta do ras de an ti cuer pos an tiRo/an tiLa es el ries go de de sa rro llar lu pus neo na tal y es pe cial men te com pli ca cio nes car -día cas aso cia das a es te; 1% a 2% de es tas ma dres po drán te ner un hi jo con un blo queo car día co con gé ni to (BCC), que se ele va a 18%-20% cuan do una ma dre ya tu vo un hi jo con es ta com pli ca ción. Va rias in ter ven cio nes te ra -péu ti cas han mos tra do re sul ta dos mo des tos, cuan do no nu los, acer ca de la dis mi nu ción de es ta com pli ca ción(17). Sin em bar go, el tra ta mien to con HCQ pa re ce ser de las po cas in ter ven cio nes po ten cial men te efec ti vas en la pre ven ción de es ta te mi da com pli ca ción. Un es tu dio mul ti

-Ta bla 1. Prin ci pa les ob ser va cio nes de los es tu dios clí ni cos con hi dro xi clo ro qui na du ran te el em ba ra zo

Autor Nº de embarazos considerados Embarazos bajo HCQ Observaciones en pacientes que recibieron HCQ

Clowse et al (12) 197 56 < ac ti vi dad lú pi ca

< nº de bro tes < uso de glu co cor ti coi des no mal for ma cio nes fe ta les

Levy et al (13) 20 10 < ac ti vi dad lú pi ca

au sen cia de bro tes

me jo res re sul ta dos obs té tri cos (ver tex to)

no di fe ren cias en exa men au di ti vo u of tal mo ló gi co de los neo na tos

Costedoat-Chalumeau et al (14) 133 90 no di fe ren cias en mal for ma cio nes fe ta les

no di fe ren cias en QTc

(4)

na cio nal re cien te que re vi só 257 em ba ra zos de ma dres que ya ha bían te ni do un hi jo con un BCC, cons ta tó que el tra ta mien to con HCQ re du jo en 65% el ries go de de sa -rro llar un BCC aun luego de ajustar por varios factores de confusión(18).

En re su men, el tra ta mien to con HCQ du ran te el em -ba ra zo y la lac tan cia en pa cien tes con LES y otras EAS es efec ti vo y se gu ro. Dis mi nu ye los ni ve les de la ac ti vi -dad del LES y el ries go de bro te du ran te la ges ta ción. No se ha aso cia do con de fec tos con gé ni tos ni con da ño of tal mo ló gi co en el re cién na ci do. De be man te ner se du -ran te to do el em ba ra zo y la lac tan cia, t-rans mi tien do tran qui li dad a la ma dre y a to do el equi po a car go de la asis ten cia de es tos pa cien tes. Sin pe rjui cio de ello, es de -sea ble que en nues tro me dio se es ti mu le la rea li za ción de es tu dios de se gui mien to de cohor tes ex pues tas al tra ta mien to con HCQ para controlar la efectividad y es pe -cial men te la seguridad a lo largo del tiempo.

Abstract

Trea ting pa tients with syste mic au toin mu ne di sea ses du ring preg nancy and breast fee ding may be com plex and re sults in a challen ge for pro fes sio nals res pon si ble for them.

The re is evi den ce about the be ne fits of hydroxychlo ro qui ne (HCQ) with an ade qua te mar gin of sa fety in pa -tients with this condition.

This up da te aims to des cri be ef fec ti ve ness and sa fety of HCQ in the treat ment of syste mic au toin mu ne di sea -ses du ring preg nancy and breastfeeding.

It has been pro ved that the use of HCQ du ring preg nancy re du ces syste mic lu pus ery the ma to sus (SLE) ac ti vity, the risk of a lu pus fla re up, as well as the re qui re -ments of glu co cor ti coids du ring preg nancy and breastfeeding.

Dis con ti nuing an ti ma la rial treat ment du ring preg -nancy is de le te rious for both the mot her and the fetus.

No te tra to ge nic ef fects or re ti nal harm ha ve been found to be cau sed by HCQ in the chil dren of mot hers ex po sed to this treat ment du ring such period.

In con clu sion, the treat ment with HCQ du ring preg -nancy and breast fee ding is ef fec ti ve and has ade qua te sa fety mar gins. Thus, it must con ti nue to be used du ring this period.

Resumo

O tra ta men to de pa cien tes com doen ças au toi mu nes sist êmi cas (EAS) du ran te a gra vi dez e o alei ta men to ma ter no cos tu ma ser com ple xo e se cons ti tui como um de sa fio para os pro fis sio nais a car go deste tipo de pacientes.

A hi dro xi clo ro qui na (HCQ) vem mos tran do cla ros be ne fí cios com uma ade qua da mar gem de se gu ran ça em pa cien tes com es te ti po de enfermidades.

O ob je ti vo des ta atua li zaç ão é des cre ver a efe ti vi da de e a se gu ran ça de HCQ no tra ta men to des tas pa to lo -gias du ran te a ges taç ão e o aleitamento materno.

Foi com pro va do que o uso de HCQ du ran te a gra vi -dez re duz a ati vi da de do lú pus eri te ma to so sist êmi co, o ris co de sur to lú pi co e as ne ces si da des de gli co cor ti coi des du ran te a gra vi dez e o alei ta men to ma ter no. Sus pen -der o tra ta men to com an ti ma lá ri cos du ran te a gravidez é deletério para a mãe e o feto.

Não fo ram com pro va dos efei tos te ra togê ni cos nem da no re ti nia no in du zi do por HCQ nos fil hos de mães ex -pos tas a es te tra ta men to durante esse período.

Co mo con clus ão, o tra ta men to com HCQ du ran te a gra vi dez e o alei ta men to ma ter no é efe ti vo e tem uma mar gem de se gu ran ça ade qua da, por is so seu uso de ve ser man ti do du ran te todo esse período.

Bibliografía

1. Ruiz-Iras tor za G, Dan za A, Kha mash ta M. Tra ta mien to del lu pus eri te ma to so sis té mi co: mi tos, cer te zas y du das. Med Clin (Barc) 2013; 141: 533-42.

2. Ruiz-Iras tor za G, Kha mash ta MA. Hydroxychlo ro qui ne: the cor ners to ne of lu pus the rapy. Lu pus 2008; 17: 271-3.

3. La por te J, Tog no ni G. Estu dios de uti li za cioìn de me di ca -men tos y de far ma co vi gi lan cia. In: La por te J, Tog no ni G. Prin ci pios de epi de mio lo gi ìa del me di ca men to. 2ª ed. Bar ce -lo na: Mas son-Sal vat, 1993. p.1-23.

4. Con de JL. Efi ca cia y efec ti vi dad: una dis tin ción útil para la prác ti ca y la in ves ti ga ción clí ni cas. Ne fro lo gía 2002; (22)3: 219-22.

5. Cos te doat-Cha lu meau N, Du no gué B, Mo rel N, Le Guern V, Guet trot-Imbert G. Hydroxychlo ro qui ne: a mul ti fa ce ted treat ment in lu pus. Pres se Med. 2014; 43: e167-e80.

6. Olsen NJ, Schleich MA, Karp DR. Mul ti fa ce ted ef fects of hydroxychlo ro qui ne in hu man di sea se. Se min Arthri tis Rheum. 2013; 43: 264-72.

7. RuizIras tor za G, Ra mosCa sals M, Bri toZe ron P, Kha -mash ta MA. Cli ni cal ef fi cacy and side ef fects of an ti ma la -rials in syste mic lu pus ery the ma to sus: a syste ma tic re view. Ann Rheum Dis. 2010; 69:

20-8. Fel son DT, Ander son JJ, Mee nan RF. The com pa ra ti ve ef fi cacy and to xi city of se condline drugs in rheu ma toid art hri -tis. Re sults of two me taa naly ses. Arthri tis Rheum. 1990; 33: 1449-61.

9. Stel ton CR, Con nors DB, Wa lia SS, Wa lia HS. Hydroch lo -ro qui ne re ti no pathy: cha rac te ris tic pre sen ta tion with re view of scree ning. Clin Rheu ma tol. 2013; 32: 895-8.

10. Sam ma ri ta no L, Ber mas B. Rheu ma toid art hri tis me di ca -tions and lac ta tion. Curr Opin Rheu ma tol. 2014, 26: 354-60.

(5)

11. Clow se ME, Mag der LS, Wit ter F, Pe tri M. The im pact of in crea sed lu pus ac ti vity on obs te tric out co mes. Arthri tis Rheum. 2005; 52: 514-21.

12. Clow se ME, Mag der L, Wit ter F, Pe tri M. Hydroxychlo ro -qui ne in lu pus preg nancy. Arthri tis Rheum. 2006; 54: 3640-7. 13. Levy RA, Vi le la VS, Ca tal do MJ, Ra mos RC, Duar te JL, Tura BR, et al. Hydroxychlo ro qui ne (HCQ) in lu pus preg -nancy: dou ble-blind and pla ce bo-con tro lled study. Lu pus 2001; 10: 401-4.

14. Cos te doat-Cha lu meau N, Amou ra Z, Duhaut P, Huong DL, Seb bough D, Wech sler B, et al. Sa fety of hydroxychlo -ro qui ne in preg nant pa tients with con nec ti ve tis sue di sea ses: a study of one hun dred thirty-three ca ses com pa red with a con trol group. Arthri tis Rheum. 2003; 48: 3207-11.

15.Klin ger G, Mo rad Y, Wes tall CA, Las kin C, Spit zer KA, Ko ren G, et al. Ocu lar to xi city and an te na tal ex po su re to chlo ro qui ne or hydroxychlo ro qui ne for rheu ma tic di sea ses. Lan cet 2001; 358: 813-4.

16.Osadchy A1, Rat na pa lan T, Ko ren G. Ocu lar to xi city in chil dren ex po sed in ute ro to an ti ma la rial drugs: re view of the li te ra tu re. J Rheu ma tol. 2011; 38: 2504-8.

17.Bu yon JP, Ru pel A, Clancy RM. Neo na tal lu pus syndro -mes. Lu pus 2004; 13: 705-12.

Referencias

Documento similar

Volviendo a la jurisprudencia del Tribunal de Justicia, conviene recor- dar que, con el tiempo, este órgano se vio en la necesidad de determinar si los actos de los Estados

Tras establecer un programa de trabajo (en el que se fijaban pre- visiones para las reuniones que se pretendían celebrar los posteriores 10 de julio —actual papel de los

En cuarto lugar, se establecen unos medios para la actuación de re- fuerzo de la Cohesión (conducción y coordinación de las políticas eco- nómicas nacionales, políticas y acciones

En el capítulo de desventajas o posibles inconvenientes que ofrece la forma del Organismo autónomo figura la rigidez de su régimen jurídico, absorbentemente de Derecho público por

D) El equipamiento constitucional para la recepción de las Comisiones Reguladoras: a) La estructura de la administración nacional, b) La su- prema autoridad administrativa

b) El Tribunal Constitucional se encuadra dentro de una organiza- ción jurídico constitucional que asume la supremacía de los dere- chos fundamentales y que reconoce la separación

Primeros ecos de la Revolución griega en España: Alberto Lista y el filohelenismo liberal conservador español 369 Dimitris Miguel Morfakidis Motos.. Palabras de clausura