DEPARTAMENTO DE
LINGUA E LITERATURA GALEGAS
PROGRAMACIÓN DO CURSO 2015-2016
I.E.S. “PRAIA BARRAÑA”, BOIRO
CURSOS IMPARTIDOS SEGUNDO A
“L.O.M.C.E.”
1. 1º CURSO DE ESO
1.1. PROGRAMACIÓN POR UNIDADES
1.1.1. PROGRAMACIÓN DA UNIDADE 1
COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia en comunicación lingüística
- Desenvolver, a través dos distintos tipos de textos, a capacidade de delimitar a información que recibimos do noso contorno.
- Manter unha actitude favorable cara á lectura.
- Comprender, compoñer e comentar distintos tipos de textos segundo a intención comunicativa ou creativa.
- Adquirir progresivamente un vocabulario adecuado que permita ampliar a capacidade expresiva e comprensiva.
- Asimilar as regras que rexen a formación e o uso das palabras nunha lingua.
- Coñecer e aplicar de maneira efectiva as regras de ortografía.
- Identificar a estrutura da palabra, os mecanismos que a forman e a súa tipoloxía para o enriquecemento do vocabulario da súa lingua.
- Valorar as estratexias que permitan o desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
- Competencia matemática
- Interpretar correctamente a información presentada en formato gráfico. - Competencia para o tratamento da información e competencia dixital
- Buscar información en enciclopedias, dicionarios ou en Internet como maneira de ampliar coñecementos.
- Manexar o dicionario de maneira habitual, correcta e mecánica. - Competencia social e cidadá
- Cooperar nos traballos colectivos e nos debates establecidos na aula. - Valorar a importancia da familia e das relacións que nela se establecen. - Competencia para aprender a aprender
- Aplicar técnicas de estudo que posibiliten a aprendizaxe: resumo e esquemas.
- Aplicar en diferentes contextos os coñecementos adquiridos.
- Competencia para o desenvolvemento da autonomía e iniciativa persoal - Mostrar unha actitude reflexiva cara ao tema das linguas e expresar a súa
opinión de maneira razoada. - Competencia cultural e artística
valor dentro dunha comunidade.
- Valorar a diversidade lingüística como ben cultural dunha sociedade. - Redactar textos propios con certa pretensión literaria seguindo un modelo.
OBXECTIVOS
- Ler un texto literario coa entoación adecuada e facer o seu comentario. - Valorar a riqueza das linguas.
- Ampliar o vocabulario básico relacionado coa familia. - Comprender que é un campo semántico.
- Entender a estrutura da palabra e recoñecer as distintas clases. - Clasificar as palabras polo número de sílabas.
- Distinguir sílabas tónicas e átonas e identificar ditongos e hiatos. - Distinguir textos literarios e non literarios.
- Identificar os xéneros literarios.
CONTIDOS TEMPORALIZADOS
Segunda quincena de setembro e primera semana de outubro.
1. Lectura e comentario: «O retrato» (Ánxel Fole: Á lus do candil, ed. Galaxia).
2. Lingua: LINGUA E SOCIEDADE: A riqueza das linguas. VOCABULARIO: A familia. O campo semántico. GRAMÁTICA: As palabras. Estrutura e clases. ORTOGRAFÍA: As sílabas. A sílaba tónica e a sílaba átona. Ditongos e hiatos. OBRADOIRO DE LINGUA: Repaso de contidos. O traballo co dicionario. 3. Literatura: Textos literarios e non literarios. Os xéneros literarios.
OBRADOIRO DE LITERATURA: Traballo con diferentes tipos de textos. O texto literario.
4. Competencia lingüística: Comenta un texto instrutivo.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1.1. Le con fluidez e coa atención adecuada un texto narrativo e coméntao seguindo uns criterios dados.
2.1. Valora a riqueza das linguas.
2.2. Participa de forma activa nos traballos de grupo e nos debates. 2.3. Amplia o vocabulario básico relacionado coa familia.
2.4. Comprende que é un campo semántico.
2.5. Entende a estrutura da palabra e forma familias léxicas. 2.6. Recoñece as distintas clases de palabras.
2.7. Clasifica as palabras polo número de sílabas. 2.8. Distingue sílabas tónicas e átonas.
2.9. Identifica e analiza ditongos e hiatos.
3.1. Diferencia textos literarios e textos non literarios.
3.2. Nun texto literario dado, recoñece as peculiaridades que o identifican como tal.
4.1 Comprende a intención comunicativa dun texto e as características propias dun texto instrutivo.
COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICAS - Comprender globalmente un texto oral ou escrito.
- Realizar o comentario dun texto seguindo unhas pautas dadas.
- Identificar a estrutura da palabra e recoñecer as distintas clases de palabras. - Coñecer as sílabas e identificar a sílaba tónica.
- Distinguir ditongos e hiatos
- Recoñecer as peculiaridades da lingua literaria.
METODOLOXÍA
- Será necesario repasar os contidos xa estudados no curso anterior.
- A lectura inicial servirá como motivación para introducir o alumnado nos coñecementos e aprendizaxes que se irán traballando ao longo da unidade. - Pódese escoitar a lectura no CD-Audio antes de iniciar as actividades de
comprensión lectora.
- Fixaranse hábitos de traballo como: responder as actividades do libro, utilizar de xeito habitual o dicionario, facer cadros e clasificacións, redactar textos propios de forma ordenada, etc.
- A metodoloxía será activa e participativa, de maneira que facilite a aprendizaxe, individual e colectiva, e favoreza a adquisición das competencias básicas, en concreto da lingüística.
- Fomentarase no alumnado o interese polo aspecto lúdico e creativo da linguaxe.
MATERIAIS CURRICULARES E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS - Libro do alumno: Lingua e literatura galega 1º ESO, Anaya, Madrid, 2015. - Dicionarios.
- CD-Audio coas lecturas iniciais e outros textos.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya) para reforzar o léxico, a expresión escrita, a ortografía e mais a morfosintaxe.
- Recursos que figuran no servidor de Anayadigital.com
- Recursos fotocopiables de Tratamento da diversidade, Lecturas
complementarias, Diagnóstico e Material complementario para o desenvolvemento das competencias básicas.
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN - Proba de avaliación inicial que contén o CD-ROM de Avaliación.
- Aplicación de modelo de proba de diagnóstico.
- Seguimento da avaliación continua de cada alumno e alumna.
- Anotacións no rexistro do profesor do desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
PROGRAMA DE RECUPERACIÓN
- Actividades complementarias correspondentes á unidade 1 no caderno de
Tratamento da diversidade.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya).
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
- Fichas de reforzo e ampliación en Tratamento da diversidade.
- Fichas de comprensión lectora e comentario en Lecturas complementarias. - Prácticas de competencias en Diagnóstico.
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
- Invitar os alumnos e alumnas a que expresen oralmente as súas inquietudes e ilusións en relación coa nova etapa que empezan. Un compañeiro ou compañeira poderá actuar como moderador para que se respecten as quendas de palabra.
- Levar á clase outros tipos de textos instrutivos (manuais de instrucións, receitas...); xustificar por que os escolleron e explicar os seus trazos comúns.
FOMENTO DA LECTURA
- Lectura doutros textos de Ánxel Fole semellantes ao da lectura inicial da unidade.
- Plan lector de sete libros de literatura xuvenil, que foron seleccionados pensando nos alumnos da ESO.
FOMENTO DAS TIC
- Audición no CD-Audio da lectura inicial e doutros textos. - Busca de información en Internet.
EDUCACIÓN EN VALORES
- Coidado na planificación e execución dos propios textos, revisión e autocorrección.
- Valoración e respecto das diferentes formas de comunicarse.
1.1.2. PROGRAMACIÓN DA UNIDADE 2
COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia en comunicación lingüística
- Desenvolver, a través dos distintos tipos de textos, a capacidade de delimitar a información que recibimos do noso contorno.
- Adquirir progresivamente un vocabulario adecuado que lle permita expresarse mellor.
- Asimilar as regras que rexen a formación e o uso correcto das palabras nunha lingua.
- Coñecer e aplicar de maneira efectiva as regras de ortografía.
- Comprender, compoñer e comentar distintos textos segundo a intención comunicativa.
- Valorar as estratexias que permitan o desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
- Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico
- Coñecer o espazo no que teñen lugar os acontecementos sociais e culturais próximos á súa vida.
- Implicarse no uso responsable dos recursos naturais e na conservación do medio a través da reciclaxe.
- Competencia matemática
- Aplicar correctamente o razoamento dedutivo para solucionar actividades. - Competencia para o tratamento da información e competencia dixital
- Buscar información en dicionarios de distintas clases e on-line. - Interpretar mapas.
- Analizar a linguaxe específica dos correos electrónicos. - Utilizar as TIC para obter información audiovisual. - Competencia social e cidadá
- Practicar o diálogo para expresar as propias ideas e escoitar as dos demais.
- Valorar o mérito real das persoas que nos rodean no noso contorno social. - Competencia para aprender a aprender
- Aplicar técnicas de estudo que posibiliten a aprendizaxe: cadros e esquemas.
- Aplicar noutros contextos os coñecementos adquiridos.
- Competencia para o desenvolvemento da autonomía e iniciativa persoal - Mostrar unha actitude aberta e comprometida con respecto á diversidade
- Competencia cultural e artística
- Valorar os diversos usos e costumes de culturas diferentes á propia.
- Valorar as obras de arte e a súa trascendencia cultural como riqueza dun pobo.
- Exercitar a capacidade expresiva e creativa a través da redacción de textos.
OBXECTIVOS
- Ler un texto literario coa entoación adecuada e facer o seu comentario. - Identificar as linguas do Estado español e a súa situación.
- Ampliar o vocabulario básico relacionado coa rúa. - Relacionar sinónimos.
- Recoñecer semántica e formalmente os substantivos e clasificalos. - Coñecer as normas de formación do plural.
- Recoñecer as regras xerais de acentuación.
- Recoñecer e analizar os elementos do xénero narrativo.
CONTIDOS TEMPORALIZADOS Tres últimas semanas de outubro.
1. Lectura e comentario: «Ser superheroe non é nada doado» (A. Fernández Paz: Contos por palabras, ed. Xerais, adapt.).
2. Lingua: LINGUA E SOCIEDADE: As linguas do Estado español. VOCABULARIO: A rúa. A sinonimia. GRAMÁTICA: O substantivo. Clasificación do substantivo. O número. ORTOGRAFÍA: Regras xerais de acentuación. OBRADOIRO DE LINGUA: Repaso de contidos. O traballo co dicionario.
3. Literatura: O xénero narrativo. Os personaxes, o argumento e o narrador. OBRADOIRO DE LITERATURA: Escribir un comezo insólito.
4. Competencia lingüística: O correo electrónico.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1.1. Le con fluidez e atención un texto narrativo e coméntao seguindo uns criterios dados.
2.1. Identifica as linguas do Estado español e a súa situación. 2.2. Utiliza en diversos contextos o vocabulario básico estudado.
2.3. Identifica os substantivos comúns e propios, concretos e abstractos, individuais e colectivos.
2.4. Forma o plural de substantivos dados.
2.5. Clasifica as palabras en agudas, graves e esdrúxulas.
2.6. Aplica correctamente na práctica as regras xerais de acentuación. 2.7. Acentúa correctamente palabras con i ou u na sílaba tónica.
3.1. Analiza nun texto narrativo algúns dos seus elementos básicos: narrador, personaxes e argumento.
COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICAS - Comprender globalmente un texto oral ou escrito. - Relacionar palabras cos seus sinónimos.
- Aplicar as regras xerais de acentuación. - Diferenciar as clases de substantivos. - Formar o plural de substantivos dados.
- Identificar un texto literario como pertencente ao xénero narrativo e analizar algún dos seus elementos.
METODOLOXÍA
- A lectura inicial servirá como motivación para introducir o alumnado nos coñecementos e aprendizaxes que se irán traballando ao longo da unidade. - Pódese escoitar a lectura no CD-Audio antes de iniciar as actividades de
comprensión lectora.
- Fixar hábitos de traballo: responder as actividades do libro, comprender a finalidade dos seus apartados, utilizar o dicionario, facer clasificacións, redactar textos propios de forma ordenada, asegurar a correcta asimilación de conceptos a través dunha práctica reiterada, etc.
- A metodoloxía será activa e participativa, de maneira que facilite a aprendizaxe, individual e colectiva e favoreza a adquisición das competencias básicas, en concreto a lingüística.
- Fomentar no alumnado o interese polo aspecto lúdico e creativo da linguaxe.
MATERIAIS CURRICULARES E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS - Libro do alumno, dicionarios.
- CD-Audio coas lecturas iniciais e outros textos.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya) para reforzar o léxico, a expresión escrita, a ortografía e mais a morfosintaxe.
- Recursos que figuran no servidor de Anayadigital.com
- Recursos fotocopiables de Tratamento da diversidade, Lecturas
complementarias, Diagnóstico e Material complementario para o desenvolvemento das competencias básicas.
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
- Proba de avaliación correspondente á unidade 2 que contén o CD-ROM de Avaliación.
- Aplicación do modelo de proba de diagnóstico.
- Seguimento da avaliación continua de cada alumno e alumna.
- Anotacións no rexistro do profesor do desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
PROGRAMA DE RECUPERACIÓN
- Actividades complementarias correspondentes á unidade 2 no caderno de
Tratamento da diversidade.
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
- Fichas de reforzo e ampliación en Tratamento da diversidade.
- Fichas de comprensión lectora e comentario en Lecturas complementarias e
Fomento da lectura.
- Prácticas de competencias en Diagnóstico.
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
- Analizar noutras lecturas do libro os elementos narrativos dos personaxes e o narrador.
- Redactar diversos correos electrónicos e analizar as súas partes, así como a especificidade da linguaxe utilizada.
- Realizar unha enquisa na clase ou mesmo no instituto. Elaborar unha listaxe dos 10 superheroes preferidos polo alumnado.
- Realizar un pequeno traballo de investigación sobre os personaxes mitolóxicos de Apolo e Vulcano.
FOMENTO DA LECTURA
- Lectura doutros textos de Agustín Fernández Paz, incluídos no libro Contos
por palabras.
- Plan lector de sete libros de literatura xuvenil, que foron seleccionados pensando nos alumnos da ESO.
FOMENTO DAS TIC
- Audición no CD-Audio da lectura inicial e doutros textos. - Busca de información en Internet.
- Contemplación de «A fragua de Vulcano» a través dun buscador de imaxes. - Busca de imaxes doutros deuses e semideuses.
- Análise de correos electrónicos.
EDUCACIÓN EN VALORES
- Autoesixencia na redacción de textos creativos persoais. - Actitude de respecto cara ás producións literarias alleas.
realizan determinados colectivos.
1.1.3. PROGRAMACIÓN DA UNIDADE 3
COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia en comunicación lingüística
- Desenvolver, a través dos distintos tipos de textos, a capacidade de delimitar a información que recibimos do noso contorno.
- Adquirir progresivamente un vocabulario adecuado que lle permita expresarse mellor.
- Asimilar as regras que rexen a formación e o uso correcto das palabras nunha lingua.
- Coñecer e aplicar de maneira efectiva as regras de ortografía. - Ler de maneira comprensiva e comentar textos literarios.
- Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico
- Coñecer o espazo no que se realizan determinadas actividades de lecer próximas aos seus intereses e á súa vida cotiá.
- Competencia para o tratamento da información e competencia dixital - Buscar información en dicionarios e en Internet para ampliar
coñecementos.
- Adquirir habilidades para seleccionar, tratar e interpretar a información con espírito crítico e reflexivo.
- Manexar o dicionario de maneira habitual, correcta e mecánica. - Competencia social e cidadá
- Comprender e valorar o papel que cadaquén desempeña dentro do núcleo familiar ou do grupo social.
- Valorar a importancia da descrición positiva das persoas que nos rodean para establecer vínculos cordiais que faciliten a convivencia.
- Mostrar unha actitude positiva na resolución de conflitos e proposta de solucións.
- Competencia para aprender a aprender
- Aplicar técnicas de estudo que posibiliten a aprendizaxe individual e colectiva.
- Realizar traballos de investigación e actuar de maneira reflexiva na interpretación da información acadada.
- Aplicar noutros contextos os coñecementos adquiridos.
- Aplicar procedementos lúdicos que contribúen ao goce da materia.
- Competencia para o desenvolvemento da autonomía e iniciativa persoal - Planificar as súas tarefas e reaccionar positivamente ante posibles
adversidades.
- Extraer ensinanzas dos textos lidos, fundamentalmente das fábulas, e intentar aplicalas na vida real.
- Competencia cultural e artística
- Valorar o plurilingüismo como unha realidade universal que enriquece os individuos e os pobos.
- Valorar as manifestacións literarias como expresión dunha sensibilidade artística individual que persegue o embelecemento da realidade.
- Exercitar a capacidade creativa a través da redacción de textos literarios.
OBXECTIVOS
- Ler con fluidez e coa entoación e pausas adecuadas.
- Entender o plurilingüismo como unha riqueza cultural e social. - Ampliar o vocabulario básico relacionado co mar e coa praia. - Traballar con palabras polisémicas.
- Identificar o xénero dos substantivos e formar o feminino a partir de nomes dados.
- Coñecer e aplicar as regras específicas de acentuación.
- Recoñecer e analizar os elementos de espazo e tempo nun texto narrativo.
CONTIDOS TEMPORALIZADOS Tres primeras semanas de novembro.
1. Lectura e comentario: «O que decide é papá» (Sempé e Goscinny: As
vacacións de Nicolasiño, ed. Alfaguara/Obradoiro).
2. Lingua: LINGUA E SOCIEDADE: Plurilingüismo. VOCABULARIO: O mar e a praia. A polisemia. GRAMÁTICA: O xénero do substantivo. ORTOGRAFÍA: Casos especiais de acentuación. OBRADOIRO DE LINGUA: Repaso de contidos. O traballo co dicionario.
3. Literatura: O xénero narrativo. O espazo e o tempo. O diálogo na novela. OBRADOIRO DE LITERATURA: Resolver un conflito.
4. Competencia lingüística: Comenta un texto descritivo.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1.1. Le un fragmento de texto coa fluidez e a comprensión adecuadas, e coméntao seguindo uns criterios dados.
2.1. Entende o plurilingüismo como unha riqueza cultural e social. 2.2. Utiliza en diversos contextos o vocabulario básico estudado. 2.3. Analiza os significados de palabras polisémicas.
2.4. Indica o xénero dalgúns substantivos.
2.5. Coñece as regras de formación do feminino dos substantivos. 2.6. Aplica as regras específicas de acentuación.
3.1. Recoñece e analiza os elementos de espazo e tempo nun texto narrativo.
COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICAS - Comprender globalmente un texto oral ou escrito. - Traballar con palabras polisémicas.
- Identificar o xénero do substantivo.
- Formar o feminino dalgúns substantivos dados en masculino. - Coñecer e aplicar as regras básicas de acentuación.
- Crear textos propios a partir dunhas pautas dadas.
METODOLOXÍA
- A lectura inicial servirá como motivación para introducir o alumnado nos coñecementos e aprendizaxes que se irán traballando ao longo da unidade. - Pódese escoitar a lectura no CD-Audio antes de iniciar as actividades de
comprensión lectora. - Fixar hábitos de traballo.
- A metodoloxía será activa e participativa, de maneira que facilite a aprendizaxe, individual e colectiva, e favoreza a adquisición das competencias básicas, en concreto da lingüística.
- Traballar o aspecto lúdico e creativo da linguaxe.
- Familiarizar o alumnado co manexo dalgunha gramática que lles poida axudar a solucionar dúbidas. Por exemplo: Gramática da lingua galega.
Síntese práctica (de Xosé Feixó Cid, en Edicións Xerais, 2008).
- Estimular no alumnado o interese pola literatura e pola cultura do seu pobo. - Fomentar a lectura a través de diferentes propostas e recursos que poidan
motivar o seu interese cara a determinados temas.
MATERIAIS CURRICULARES E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS - Libro do alumno, dicionarios.
- CD-Audio coas lecturas iniciais e outros textos.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya) para reforzar o léxico, a expresión escrita, a ortografía e mais a morfosintaxe.
- Recursos que figuran no servidor de Anayadigital.com
- Recursos fotocopiables de Tratamento da diversidade, Lecturas
complementarias, Diagnóstico e Material complementario para o desenvolvemento das competencias básicas.
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
- Proba de avaliación correspondente á unidade 3 que contén o CD-ROM de Avaliación.
- Aplicación do modelo de proba de diagnóstico.
- Seguimento da avaliación continua de cada alumno e alumna.
habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
PROGRAMA DE RECUPERACIÓN
- Actividades complementarias correspondentes á unidade 3 no caderno de
Tratamento da diversidade.
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
- Fichas de reforzo e ampliación en Tratamento da diversidade.
- Fichas de comprensión lectora e comentario en Lecturas complementarias e
Fomento da lectura.
- Prácticas de competencias en Diagnóstico.
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
- Comentar imaxes que ilustren claramente unha dificultade á que alguén debe enfrontarse e propoñer oralmente posibles solucións.
- Concurso de acentuación. Gañará o alumno que cometa menos fallos de acentuación en 100 palabras propostas polo profesor.
- Levar algunhas fotos de famosos á clase e practicar a descrición oral. - Describir personaxes de ficción a partir de láminas ou imaxes.
- Facer o propio autorretrato.
- Narración de anécdotas persoais vividas durante as vacacións. - Redacción: «O meu lugar preferido para pasar as vacacións».
FOMENTO DA LECTURA
- Lectura doutros textos de Sempé e Goscinny e da serie de Nicolasiño.
- Plan lector de sete libros de literatura xuvenil, que foron seleccionados pensando nos alumnos da ESO.
FOMENTO DAS TIC
- Audición no CD-Audio da lectura inicial e doutros textos. - Busca de información en Internet.
EDUCACIÓN EN VALORES
- Valoración dos textos creativos propios e respecto polas creacións alleas. - Valoración da harmonía familiar e do papel que cadaquén desempeña dentro
1.1.4. PROGRAMACIÓN DA UNIDADE 4
COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia en comunicación lingüística
- Ler de maneira comprensiva e comentar textos literarios e informativos. - Adquirir progresivamente un vocabulario adecuado que lle permita
expresarse mellor.
- Asimilar as regras que rexen a formación e o uso correcto das palabras nunha lingua.
- Coñecer e aplicar de maneira efectiva as regras de ortografía.
- Comprender, compoñer e comentar distintos textos segundo a intención comunicativa.
- Valorar as estratexias que permitan o desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
- Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico
- Asimilar hábitos respectuosos co medio e ser consciente da trascendencia da súa actuación individual no futuro da natureza.
- Saber describir con propiedade o mundo físico que o rodea.
- Coñecer o medio no que tiveron lugar determinados acontecementos sociais.
- Competencia para o tratamento da información e competencia dixital - Buscar información en dicionarios e en Internet para ampliar
coñecementos.
- Adquirir habilidades para seleccionar e interpretar a información con espírito crítico.
- Manexar o dicionario de maneira habitual, correcta e mecánica. - Competencia social e cidadá
- Coñecer certos aspectos legais polos que a lingua galega é recoñecida como lingua oficial e propia da nosa comunidade.
- Coñecer os seus dereitos e deberes como cidadán.
- Practicar o diálogo como forma razoada e tolerante de expresar as propias ideas e escoitar as dos demais.
- Competencia para aprender a aprender
- Aplicar técnicas de traballo que melloran a aprendizaxe individual e colectiva.
- Incorporar de maneira eficaz os coñecementos adquiridos e saber aplicalos.
- Competencia para o desenvolvemento da autonomía e iniciativa persoal - Reflexionar e expresar a opinión persoal respecto dun tema dado.
- Saber «ler entre liñas» e extraer conclusións. - Competencia cultural e artística
- Valorar as lendas como manifestación literaria das crenzas e da sabedoría popular.
- Exercitar a capacidade expresiva e creativa a través da redacción de textos literarios.
- Valorar a expresión literaria como un modo diferente de interpretar a realidade cotiá.
OBXECTIVOS
- Ler con fluidez un texto literario e realizar o comentario correspondente. - Coñecer a lexislación sobre o galego.
- Ampliar o vocabulario relacionado coas características persoais. - Traballar con termos contrarios.
- Recoñecer os adxectivos cualificativos e os seus graos.
- Realizar comparacións utilizando as partículas comparativas adecuadas. - Coñecer e aplicar correctamente os acentos diacríticos.
- Recoñecer a estrutura dun texto narrativo.
- Comprender as diferenzas existentes entre unha novela e un relato.
CONTIDOS TEMPORALIZADOS
Última semana de novembro e primeira quincena de decembro.
1. Lectura e comentario: «A fonte de Ana Manana» (Alejos Álvarez: Lendas
galegas, ed. Hércules, adapt.).
2. Lingua: LINGUA E SOCIEDADE: As leis e o galego. VOCABULARIO: As características persoais. Os contrarios. GRAMÁTICA: Os adxectivos cualificativos. Os graos. ORTOGRAFÍA: O acento diacrítico. OBRADOIRO DE LINGUA: Repaso de contidos. O traballo co dicionario.
3. Literatura: O texto narrativo. A estrutura dun texto narrativo. O relato literario. OBRADOIRO DE LITERATURA: Descrición de obxectos.
4. Competencia lingüística: Comenta un texto descritivo.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1.1. Le un texto coa fluidez e a comprensión adecuadas e coméntao seguindo unhas pautas dadas.
2.1. Coñece a lexislación sobre o galego.
2.2. Aplica noutros contextos o vocabulario básico estudado. 2.3. Comprende o que son os termos contrarios.
2.4. Recoñece os adxectivos cualificativos e distingue entre adxectivos variables e invariables.
2.5. Realiza comparacións utilizando as partículas comparativas adecuadas. 2.6. Coñece e aplica correctamente o acento diacrítico.
3.1. Identifica a estrutura dun texto narrativo. 3.2. Comprende a diferenza entre novela e relato.
4.1. Redacta a descrición dun lugar seguindo determinadas estratexias.
COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICAS - Comprender globalmente un texto oral ou escrito. - Entender o que son termos contrarios.
- Identificar o adxectivo e recoñecer as súas características morfosintácticas. - Utilizar o til diacrítico.
- Redactar correctamente textos persoais.
METODOLOXÍA
- A lectura inicial servirá como motivación para introducir o alumnado nos coñecementos e aprendizaxes que se irán traballando ao longo da unidade. - Pódese escoitar a lectura no CD-Audio antes de iniciar as actividades de
comprensión lectora.
- Fixar hábitos de traballo: responder as actividades do libro, identificar a finalidade dos seus apartados, utilizar o dicionario, facer clasificacións, redactar textos propios de forma ordenada, etc.
- Insistir na utilidade e importancia de facer esquemas para estudar, para recoñecer a estrutura dun texto dado, para estruturar un texto propio, etc. - Habituar os alumnos e as alumnas a facer cadros e táboas para organizar os
contidos teóricos susceptibles de clasificación. - Fomentar o aspecto lúdico e creativo da linguaxe.
- Facer un repaso do trimestre na terceira semana de decembro.
MATERIAIS CURRICULARES E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS - Libro do alumno, dicionarios.
- CD-Audio coas lecturas iniciais e outros textos.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya) para reforzar o léxico, a expresión escrita, a ortografía e mais a morfosintaxe.
- Recursos que figuran no servidor de Anayadigital.com - Láminas de paisaxes e de obxectos para describir.
- Recursos fotocopiables de Tratamento da diversidade, Lecturas
complementarias, Diagnóstico e Material complementario para o desenvolvemento das competencias básicas.
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
- Proba de avaliación correspondente á unidade 4 que contén o CD-ROM de Avaliación.
- Aplicación do modelo de proba de diagnóstico.
- Anotacións no rexistro do profesor do desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
PROGRAMA DE RECUPERACIÓN
- Actividades complementarias correspondentes á unidade 4 no caderno de
Tratamento da diversidade.
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
- Fichas de reforzo e ampliación en Tratamento da diversidade.
- Fichas de comprensión lectora e comentario en Lecturas complementarias e
Fomento da lectura.
- Prácticas de competencias en Diagnóstico.
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
- Repartir entre os alumnos e alumnas papeliños con palabras de distintas clases e pedirlles que localicen os adxectivos. Despois, propoñerlles que constrúan oracións con esas palabras, de maneira que recoñezan as relacións sintagmáticas entre elas.
- Dividir a clase en dous grupos. Xogar a adiviñar obxectos mediante a descrición dos seus trazos.
- Inventar historias a partir dunha secuencia muda de imaxes.
- Organizar unha saída a algún lugar natural e fermoso do contorno. Invitar os alumnos e as alumnas a que o describan, ben colectivamente de xeito oral, ben de forma escrita.
- Pedirlles que busquen lendas relacionadas con algún elemento da súa zona e que elaboren entre todos unha recompilación de lendas.
FOMENTO DA LECTURA - Lectura doutra lenda.
- Lectura doutro conto de Álvaro Cunqueiro.
- Plan lector de sete libros de literatura xuvenil, que foron seleccionados pensando nos alumnos da ESO.
FOMENTO DAS TIC
- Audición no CD-Audio da lectura inicial e doutros textos. - Busca de información en Internet.
- Valoración dos textos creativos propios e respecto polas creacións alleas. - Respecto polas leis que regulan as linguas.
- Respecto pola Natureza e conciencia da necesidade de cuidala e protexela, como un ben que herdarán os nosos descendentes.
1.1.5. PROGRAMACIÓN DA UNIDADE 5
COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia en comunicación lingüística
- Ler de maneira comprensiva e comentar textos literarios, informativos e preditivos.
- Adquirir progresivamente un vocabulario adecuado que lle permita expresarse mellor.
- Asimilar as regras que rexen a formación e o uso correcto das palabras nunha lingua.
- Coñecer e aplicar de maneira efectiva as regras de ortografía.
- Valorar as estratexias que permitan o desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
- Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico - Valorar a importancia da tradición oral na transmisión da lingua.
- Interesarse pola elaboración de traballos relacionados co coñecemento do medio físico no que vivimos.
- Competencia matemática
- Interpretar correctamente a información presentada en formatos gráficos. - Competencia para o tratamento da información e competencia dixital
- Buscar información en dicionarios e en Internet para ampliar coñecementos.
- Interpetar mapas e códigos iconográficos.
- Manexar o dicionario de maneira habittual, correcta e mecánica. - Competencia social e cidadá
- Valorar as relacións de veciñanza e a importancia que teñen nas nosas vidas as persoas que nos rodean.
- Recoñecer e valorar a diversidade da fala nas diferentes zonas da nosa comunidade.
- Valorar a presenza da lingua en calquera situación da vida cotiá e rexeitar os prexuízos que existen contra ela.
- Competencia para aprender a aprender
- Aplicar técnicas de estudo que posibiliten a aprendizaxe individual e colectiva.
- Competencia para o desenvolvemento da autonomía e iniciativa persoal - Reflexionar acerca da situación da lingua galega, argumentando as súas
opinións de maneira reflexiva.
- Investigar de maneira autónoma e eficiente para realizar os traballos propostos.
- Competencia cultural e artística
- Ser consciente de que unha lingua é moito máis ca un sistema de comunicación.
- Valorar a literatura popular como unha parte privilexiada do noso acervo cultural.
OBXECTIVOS
- Ler con fluidez un texto literario e realizar o comentario correspondente. - Coñecer o concepto de prexuízo lingüístico.
- Ampliar o vocabulario relacionado coa casa. - Recoñecer palabras homónimas.
- Identificar os artigos e adxectivos determinativos e a súa función.
- Utilizar correctamente as formas dos artigos, dos demostrativos e dos posesivos.
- Coñecer e aplicar as regras que rexen o uso das maiúsculas.
- Recoñecer as características da literatura popular e, en especial, do conto popular.
- Redactar textos propios seguindo determinadas estratexias creativas.
CONTIDOS TEMPORALIZADOS Segunda e terceira semana de janeiro.
1. Lectura e comentario: «O parafuso perdido» (Manuel Rivas: As
chamadas perdidas, Edicións Xerais, adapt.).
2. Lingua: LINGUA E SOCIEDADE: Os prexuízos lingüísticos. VOCABULARIO: A casa. Palabras homónimas. GRAMÁTICA: Os artigos e os adxectivos determinativos (posesivos e demostrativos). ORTOGRAFÍA: O uso das maiúsculas. OBRADOIRO DE LINGUA: Repaso de contidos. O traballo co dicionario.
3. Literatura: A literatura popular. O conto popular. OBRADOIRO DE LITERATURA: Como modificar e cambiar un relato.
4. Competencia lingüística: Comenta un texto preditivo.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1.1. Le un texto coa fluidez e a comprensión adecuadas e coméntao seguindo uns criterios dados.
2.1. Coñece o concepto de prexuízo lingüístico.
2.2. Aplica noutros contextos o vocabulario básico estudado. 2.3. Comprende o que son as palabras homónimas.
2.4. Recoñece e utiliza correctamente os artigos. 2.5. Recoñece e utiliza correctamente os posesivos. 2.6. Recoñece e utiliza correctamente os demostrativos.
2.7. Coñece e aplica correctamente as regras que rexen o uso das maiúsculas.
3.1. Recoñece as características da literatura popular e comenta e clasifica un conto popular.
4.1. Comenta textos preditivos atendendo ás súas características e intención comunicativa.
COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICAS - Comprender globalmente un texto oral ou escrito. - Redactar correctamente textos persoais.
- Entender que son palabras homónimas.
- Identificar e utilizar correctamente os artigos e mais os posesivos e demostrativos.
- Utilizar correctamente as maiúsculas.
METODOLOXÍA
- A lectura inicial servirá como motivación para introducir o alumnado nos coñecementos e aprendizaxes que se irán traballando ao longo da unidade. - Fixar hábitos de traballo: usar o dicionario, buscar información na biblioteca,
facer cadros e esquemas, ler en voz alta para recoñecer a importancia dos signos de puntuación, comprender as actividades do libro e a finalidade dos seus apartados...; utilizar o dicionario correctamente e de maneira habitual, facer clasificacións, redactar textos propios de forma ordenada, etc.
- A metodoloxía será activa e participativa, de maneira que facilite a aprendizaxe, individual e colectiva, e favoreza a adquisición das competencias básicas, en concreto da lingüística.
- Fomentar no alumnado o interese polo aspecto lúdico e creativo da linguaxe. - Motivar o alumnado para que lea e goce coa lectura, ofrecéndolle
diversidade de textos e xéneros ata que atope «aquel» estilo ou xénero que lle preste.
MATERIAIS CURRICULARES E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS - Libro do alumno, dicionarios.
- CD-Audio coas lecturas iniciais e outros textos.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya) para reforzar o léxico, a expresión escrita, a ortografía e mais a morfosintaxe.
- Recursos que figuran no servidor de Anayadigital.com
complementarias, Diagnóstico e Material complementario para o desenvolvemento das competencias básicas.
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
- Proba de avaliación correspondente á unidade 5 que contén o CD-ROM de Avaliación.
- Aplicación do modelo de proba de diagnóstico.
- Seguimento da avaliación continua de cada alumno e alumna.
- Anotacións no rexistro do profesor do desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
PROGRAMA DE RECUPERACIÓN
- Actividades complementarias correspondentes á unidade 5 no caderno de
Tratamento da diversidade.
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
- Fichas de reforzo e ampliación en Tratamento da diversidade.
- Fichas de comprensión lectora e comentario en Lecturas complementarias. - Prácticas de competencias en Diagnóstico.
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
- Buscar contos populares na Rede, tanto de Galicia como doutras culturas, e comentalos na clase. Propóñense os que aparecen no seguinte enderezo: http://www.cesarsalgado.net/contos/index.html
- Invitar os alumnos e alumnas a que recollan por escrito algún conto oral que coñezan.
- Buscar na prensa durante algúns días diferentes textos preditivos (mapas do tempo, horóscopos) e analizar as súas características.
- Debater acerca da verosimilitude das predicións realizadas a partir do Tarot, os «botadores de cartas» etc. e comentar experiencias persoais relacionadas con estes temas.
FOMENTO DA LECTURA
- Lectura doutros textos de Manuel Rivas semellantes ao da lectura inicial da unidade.
- Plan lector de sete libros de literatura xuvenil, que foron seleccionados pensando nos alumnos da ESO.
- Lectura dalgún dos contos populares incluídos en Contos populares galegos (de Henrique Harguindey e Maruxa Barrio, ed. Galaxia, col. Árbore, 1995).
FOMENTO DAS TIC
- Audición no CD-Audio da lectura inicial e doutros textos. - Busca de información en Internet.
- Busca de textos preditivos na Rede.
EDUCACIÓN EN VALORES
- Preocupación e autoesixencia por escribir de forma clara, limpa e ordenada. - Valoración crítica e actitude reflexiva cara aos resultados obtidos a través de
determinados textos preditivos.
- Valoración positiva da colaboración e das relacións de veciñanza.
1.1.6. PROGRAMACIÓN DA UNIDADE 6
COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia en comunicación lingüística
- Ler de maneira comprensiva e comentar textos literarios, informativos e persoais.
- Comprender, compoñer e empregar distintos tipos de textos segundo a intención comunicativa ou creativa.
- Adquirir progresivamente un vocabulario adecuado que lle permita expresarse mellor.
- Asimilar as regras que rexen a formación e o uso correcto das palabras nunha lingua.
- Coñecer e aplicar de maneira efectiva as regras de ortografía.
- Expresarse con corrección adecuando o discurso á situación comunicativa. - Valorar as estratexias que permitan o desenvolvemento das catro
habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
- Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico
- Comprender a importancia que o respecto pola natureza ten para o futuro da humanidade.
- Competencia para o tratamento da información e competencia dixital - Buscar información en dicionarios e en Internet para ampliar
- Analizar os elementos propios dalgúns recursos on-line de uso habitual. - Valorar a intención comunicativa dos blogs.
- Competencia social e cidadá
- Comprender a importancia de utilizar diferentes rexistros lingüísticos segundo a situación de comunicación.
- Rexeitar a influencia das modas nos hábitos alimentarios ou na estética. - Competencia para aprender a aprender
- Aplicar técnicas de estudo que posibiliten a aprendizaxe individual e colectiva.
- Incorporar de maneira eficaz os coñecementos adquiridos e saber aplicalos.
- Competencia para o desenvolvemento da autonomía e iniciativa persoal - Expresar os seus propios pensamentos e experiencias vitais.
- Entender o coñecemento dos mitos e lendas como elemento para espertar a imaxinación e a creatividade.
- Cooperar nos traballos en grupo como maneira de incentivar a confianza. - Competencia cultural e artística
- Valorar os refráns como froito da sabedoría popular.
- Valorar os autores clásicos como referentes do noso patrimonio literario. - Valorar os mitos e lendas como expresión da percepción da realidade por
un pobo.
OBXECTIVOS
- Ler con fluidez un texto literario e realizar o comentario correspondente. - Coñecer os rexistros lingüísticos.
- Ampliar o vocabulario básico relacionado coa alimentación. - Coñecer e aplicar os prefixos e sufixos máis habituais.
- Coñecer as formas dos adxectivos determinativos: indefinidos, numerais, interrogativos e exclamativos, e aplicalas correctamente nas producións propias.
- Coñecer as regras de uso do punto e dos signos de interrogación e admiración.
- Recoñecer as características da literatura popular, en especial dos mitos e as lendas.
CONTIDOS TEMPORALIZADOS
Última semana de janeiro e primeira de febreiro.
1. Lectura e comentario: «Dúas vidas nunha» (Anxos Sumai: Anxos da
2. Lingua: LINGUA E SOCIEDADE: Os rexistros lingüísticos. VOCABULARIO: Vocabulario referido á comida. Prefixos e sufixos. GRAMÁTICA: Os adxectivos determinativos: indefinidos, numerais, interrogativos e exclamativos. ORTOGRAFÍA: Uso do punto e dos signos de interrogación e de admiración. OBRADOIRO DE LINGUA: Repaso de contidos. O traballo co dicionario.
3. Literatura: A literatura popular. Lendas e mitos. OBRADOIRO DE LITERATURA: O texto fantástico.
4. Competencia lingüística: Comenta un fragmento dun diario. CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1.1. Le un texto coa fluidez e a comprensión adecuadas e coméntao seguindo uns criterios dados.
2.1. Coñece os rexistros lingüísticos.
2.2. Aplica noutros contextos o vocabulario básico estudado. 2.3. Identifica os prefixos e sufixos máis habituais.
2.4. Coñece e utiliza correctamente as formas dos indefinidos. 2.5. Coñece e utiliza correctamente as formas dos numerais.
2.6. Coñece e utiliza correctamente as formas dos interrogativos e exclamativos.
2.7. Aplica correctamente o punto e os signos de interrogación e admiración en diversos textos.
3.1. Coñece as características da literatura popular, en especial dos mitos e as lendas.
4.1. Coñece os trazos lingüísticos e a estrutura propia dun diario.
COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICAS - Comprender globalmente un texto oral ou escrito. - Recoñecer diferentes rexistros lingüísticos.
- Identificar os prefixos e sufixos máis habituais e explicar os significados que achegan.
- Coñecer as formas de adxectivos determinativos indefinidos, numerais, interrogativos e exclamativos.
- Usar o punto e os signos de interrogación e admiración.
METODOLOXÍA
- A lectura inicial servirá como motivación para introducir o alumnado nos coñecementos e aprendizaxes que se irán traballando ao longo da unidade. - A metodoloxía será activa e participativa, de maneira que facilite a
aprendizaxe, individual e colectiva, e favoreza a adquisición das competencias básicas, en concreto da lingüística.
- Fixar hábitos de traballo: utilizar o dicionario e reparar no feito de que a maioría das palabras son polisémicas, manexar unha gramática de apoio que axude a asimilar a colocación dos pronomes átonos, facer cadros e
- Fomentar o gusto pola lectura poñendo á súa disposición textos diversos e de diferentes estilos e xéneros.
- Motivar os alumnos e alumnas para que escriban as súas propias experiencias e sentimentos.
MATERIAIS CURRICULARES E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS - Libro do alumno, dicionarios.
- CD-Audio coas lecturas iniciais e outros textos.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya) para reforzar o léxico, a expresión escrita, a ortografía e mais a morfosintaxe.
- Recursos que figuran no servidor de Anayadigital.com
- Recursos fotocopiables de Tratamento da diversidade, Lecturas
complementarias, Diagnóstico e Material complementario para o desenvolvemento das competencias básicas.
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
- Proba de avaliación correspondente ao tema 6 que contén o CD-ROM de Avaliación.
- Aplicación do modelo de proba de diagnóstico.
- Seguimento da avaliación continua de cada alumno e alumna.
- Anotacións no rexistro do profesor do desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
PROGRAMA DE RECUPERACIÓN
- Actividades complementarias correspondentes á unidade 6 no caderno de
Tratamento da diversidade
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
- Fichas de reforzo e ampliación en Tratamento da diversidade.
- Fichas de comprensión lectora e comentario en Lecturas complementarias e
Fomento da lectura.
- Prácticas de competencias en Diagnóstico.
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
- Elaborar en grupo varios murais con algúns personaxes mitolóxicos que lles resulten atraentes. Explicar a mitoloxía na que se engloban, indicar cales son os seus atributos, de que arte ou ciencia son «protectores», etc.
penedo, etc. da bisbarra que conte cunha tradición lendaria.
- Comentar a diferenza entre un diario escrito e un blog. Consultar diferentes
blogs na Rede.
- Simular na aula e por parellas diferentes situacións de comunicación na que un dos interlocutores utilice un rexistro non adecuado ao contexto, e comentar as repercusións tanto na comprensión da mensaxe como na relación interpersoal que se crea.
FOMENTO DA LECTURA
- Lectura dalgún outro texto literario baseado na estrutura do diario.
- Plan lector de sete libros de literatura xuvenil, que foron seleccionados pensando nos alumnos da ESO.
- Lectura dalgún fragmento do Diario de Ana Frank (de Anne Frank, en ed. Kalandraka, 2004).
FOMENTO DAS TIC
- Audición no CD-Audio da lectura inicial e doutros textos. - Busca de información en Internet.
- Creación dun blog.
EDUCACIÓN EN VALORES
- Gozo cos xogos lingüísticos e creativos. - Valoración da importancia do patrimonio oral.
- Rexeitamento da influencia que as modas, a publicidade e os medios de comunicación en xeral poidan ter sobre os nosos hábitos alimentarios ou de saúde.
- Valoración da importancia de sentirse «a gusto» cun mesmo.
1.1.7. PROGRAMACIÓN DA UNIDADE 7
COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia en comunicación lingüística
- Ler de maneira comprensiva e comentar textos literarios, informativos e periodísticos.
- Adquirir progresivamente un vocabulario adecuado que lle permita expresarse mellor.
- Asimilar as regras que rexen a formación e o uso correcto das palabras nunha lingua.
- Coñecer e aplicar de maneira efectiva as regras de ortografía.
- Valorar as estratexias que permitan o desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
- Valorar o uso dos recursos literarios como enriquecedores da expresión oral e escrita.
- Competencia matemática
- Aplicar os coñecementos de creación de gráficos e táboas na resolución de actividades, representación dos resultados de enquisas, etc.
- Competencia para o tratamento da información e competencia dixital - Buscar información en dicionarios e en Internet para ampliar
coñecementos.
- Manexar de maneira habitual e correcta o dicionario.
- Desenvolver habilidades para comunicar información imitando os medios de comunicación ao noso alcance: prensa escrita, televisión, radio…
- Competencia social e cidadá
- Reflexionar acerca da importancia da presenza social dunha lingua como medio para acadar a súa normalización.
- Mostrar curiosidade por coñecer a diversidade de fala nas diferentes zonas.
- Recoñecer o papel social e informativo dos medios de comunicación. - Competencia para aprender a aprender
- Aplicar técnicas de traballo que posibilitan a aprendizaxe: resumos, cadros, táboas...
- Aplicar os coñecementos adquiridos en diferentes contextos.
- Competencia para o desenvolvemento da autonomía e iniciativa persoal - Reflexionar acerca dos límites que cada un debe recoñecer no seu comportamento e as súas actitudes, para acadar unha convivencia pacífica cos demais.
- Ler de maneira crítica e reflexiva os textos periodísticos.
- Explotar os recursos retóricos para espertar a sensibilidade e creatividade. - Competencia cultural e artística
- Amosar unha actitude positiva cara á lingua galega, sinal de identidade dun pobo.
- Interesarse pola orixe e introdución de determinados préstamos.
- Valorar o carácter expresivo da poesía e entendela como reflexo dunha sensibilidade.
OBXECTIVOS
- Ler con fluidez un texto literario e realizar o comentario correspondente. - Identificar diferentes actitudes lingüísticas.
- Identificar algúns préstamos.
- Recoñecer e aplicar correctamente as formas tónicas dos pronomes persoais.
- Diferenciar a función da coma e do punto e coma.
- Recoñecer as características específicas do xénero lírico.
- Realizar o cómputo silábico de versos, atendendo ás posibles licenzas métricas.
CONTIDOS TEMPORALIZADOS Segunda e terceira semana de febreiro.
1. Lectura e comentario: «O sombreiro e a supercola» (Roald Dahl: Matilda, ed. Alfaguara-Obradoiro).
2. Lingua: LINGUA E SOCIEDADE: As actitudes lingüísticas. VOCABULARIO: Vocabulario referido á hixiene. Os préstamos. GRAMÁTICA: O pronome persoal: formas tónicas. ORTOGRAFÍA: A coma e o punto e coma. OBRADOIRO DE LINGUA: Repaso de contidos. O traballo co dicionario.
3. Literatura: O xénero lírico. A métrica. OBRADOIRO DE LITERATURA: A poesía.
4. Competencia lingüística: Comenta unha noticia.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1.1. Le un texto narrativo con fluidez e coméntao seguindo uns criterios dados.
2.1. Comenta diferentes actitudes lingüísticas.
2.2. Aplica noutros contextos o vocabulario aprendido. 2.3. Comprende o concepto de préstamo.
2.4. Identifica e utiliza correctamente as formas tónicas do pronome persoal. 2.5. Aplica correctamente a coma e o punto e coma en diversos textos. 3.1. Analiza as características do xénero lírico.
3.2. Mide os versos dun poema atendendo ás posibles licenzas métricas. 4.1. Comenta una noticia e coñece a súa estrutura.
COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICAS - Comprender globalmente un texto oral ou escrito. - Identificar préstamos.
- Recoñecer e utilizar correctamente as formas tónicas dos pronomes persoais.
- Empregar correctamente a coma e o punto e coma.
METODOLOXÍA
coñecementos e aprendizaxes que se irán traballando ao longo da unidade. - Fixar hábitos de traballo: responder as actividades do libro, comprender a
finalidade dos seus apartados, utilizar o dicionario de maneria habitual e mecánica, facer clasificacións, redactar textos propios de forma ordenada, utilizar modelos textuais para xerar os seus propios textos, etc.
- A metodoloxía será activa e participativa, de maneira que facilite a aprendizaxe, individual e colectiva, e favoreza a adquisición das competencias básicas, en concreto da lingüística.
- Incentivar no alumnado o gusto polos xogos lingüísticos, mediante propostas atraentes e lúdicas.
- Habituar os alumnos e as alumnas a fixarse nas palabras, para intentar comprender que significan, de onde proceden, cal pode ser a súa etimoloxía, etc.
- Fomentar no alumnado o gusto pola lectura, mediante a proposta na aula de textos diversos e pertencentes a diferentes xéneros e estilos.
- Facerlles ver aos alumnos e ás alumnas mediante exemplos a importancia de utilizar correctamente (e evitando interferencias) as dúas linguas que comparten a oficialidade na nosa comunidade e que nos enriquecen como persoas e como parte dun colectivo.
MATERIAIS CURRICULARES E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS - Libro do alumno, dicionarios.
- CD-Audio coas lecturas iniciais e outros textos.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya) para reforzar o léxico, a expresión escrita, a ortografía e mais a morfosintaxe.
- Recursos que figuran no servidor de ANAYADIGITAL.COM
- Recursos fotocopiables de Tratamento da diversidade, Lecturas
complementarias, Diagnóstico e Material complementario para o desenvolvemento das competencias básicas.
PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN
- Proba de avaliación correspondente á unidade que contén o CD-ROM de Avaliación.
- Aplicación do modelo de proba de diagnóstico.
- Seguimento da avaliación continua de cada alumno e alumna.
- Anotacións no rexistro do profesor do desenvolvemento das catro habilidades básicas: comprensión oral, comprensión lectora, expresión escrita e expresión oral.
PROGRAMA DE RECUPERACIÓN
- Actividades complementarias correspondentes á unidade 7 no caderno de
MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
- Fichas de reforzo e ampliación en Tratamento da diversidade.
- Fichas de comprensión lectora e comentario en Lecturas complementarias e
Fomento da lectura.
- Prácticas de competencias en Diagnóstico.
ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES
- Converter a clase na redacción dun periódico. Por grupos, os alumnos e alumnas redactarán noticias de diferentes seccións (Deporte, Cultura, Local, etc.), sempre relacionadas co centro onde estudan. As noticias irán ilustradas e, se o profesor ou profesora o cre conveniente, poden elaboralas na aula de informática. Logo, xuntaranas na orde que corresponda para formar un xornal.
- Se o profesor ou a profesora o considera conveniente e as circunstancias o permiten, a clase podería visitar a redacción dun periódico ou unha editorial. - Compoñer poemas e lelos na clase.
- Facer unha sesión de recitado con poemas elixidos polos alumnos e alumnas.
- Visionar o fragmento da película Matilda correspondente ao fragmento da lectura.
FOMENTO DA LECTURA
- Lectura doutro texto de Roald Dahl que se axuste ao tema ou características da lectura inicial.
- Plan lector de sete libros de literatura xuvenil, que foron seleccionados pensando nos alumnos da ESO.
FOMENTO DAS TIC
- Audición no CD-Audio da lectura inicial e doutros textos. - Busca de información en Internet.
EDUCACIÓN EN VALORES
- Interese por coñecer algúns autores clásicos de literatura infantil e xuvenil. - Valoración da nosa tradición.
- Valoración da importancia que teñen os medios de comunicación na nosa sociedade, como elemento indispensable para coñecer os acontecementos que teñen lugar en calquera parte do mundo.
- Desenvolvemento dun espírito crítico e reflexivo, capaz de recoñecer a tendencia ideolóxica de calquera xornal para xulgar as noticias de maneira relativa.
1.1.8. PROGRAMACIÓN DA UNIDADE 8
COMPETENCIAS E INDICADORES DE SEGUIMENTO - Competencia en comunicación lingüística
- Ler de maneira comprensiva e comenta textos literarios, informativos e expositivos.
- Desenvolver, a través dos distintos tipos de textos, a capacidade de delimitar a información que recibimos do noso contorno.
- Comprender, compoñer e empregar distintos textos segundo a intención comunicativa.
- Adquirir progresivamente un vocabulario adecuado que lle permita expresarse mellor.
- Asimilar as regras que rexen a formación e o uso correcto das palabras nunha lingua.
- Coñecer e aplicar de maneira efectiva as regras de ortografía.
- Expresarse con corrección adecuando o discurso á situación comunicativa. - Valorar as estratexias que permitan o desenvolvemento das catro
habilidades básicas.
- Competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico
- Interesarse polo coñecemento da nosa paisaxe e por utilizar correctamente a terminoloxía que a designa.
- Competencia matemática
- Aplicar os coñecementos de creación de gráficos e táboas na resolución de actividades, creación de cadros cronolóxicos, etc.
- Competencia para o tratamento da información e competencia dixital - Buscar información en dicionarios e en Internet para ampliar
coñecementos.
- Manexar o dicionario de maneira habitual, correcta e mecánica. - Competencia social e cidadá
- Recoñecer o papel desempeñado polas redes sociais nas relacións interpersoais.
- Competencia para aprender a aprender
- Mostrar interese pola correcta realización de traballos de investigación e exposición.
- Aplicar técnicas de traballo que posibilitan a aprendizaxe: resumos, cadros, táboas...
- Incorporar de maneira eficaz os coñecementos adquiridos e saber aplicalos.
- Reflexionar acerca da importancia da amizade e das relacións interpersoais na nosa maduración como persoas.
- Competencia cultural e artística
- Recoñecer o importante labor de organismos e particulares de fóra de Galicia a prol da cultura galega.
- Valorar o carácter expresivo da poesía e analizar algúns dos seus recursos propios.
- Recoñecer o carácter expresivo da canción e valorar as manifestacións folclóricas como parte do noso acervo cultural.
OBXECTIVOS
- Ler con fluidez un texto literario e realizar o comentario correspondente. - Coñecer a situación do galego fóra de Galicia.
- Coñecer o vocabulario relacionado co medio natural. - Identificar os parónimos.
- Recoñecer os pronomes persoais e as súas formas átonas. - Coñecer a función dos dous puntos e dos puntos suspensivos.
- Recoñecer as características propias do xénero lírico e identificar a rima dun poema.
- Redactar textos propios seguindo determinadas estratexias creativas.
CONTIDOS TEMPORALIZADOS Tres primeiras semanas de marzo.
1. Lectura e comentario: «Un amigo» (Xosé Neira Vilas: Memorias dun
neno labrego, Edicións do Castro).
2. Lingua: LINGUA E SOCIEDADE: O galego fóra de Galicia. VOCABULARIO: Vocabulario referido ao medio natural. Os parónimos. GRAMÁTICA: Formas átonas do pronome persoal. ORTOGRAFÍA: Os dous puntos e os puntos suspensivos. OBRADOIRO DE LINGUA: Repaso de contidos. A coherencia do texto.
3. Literatura: O xénero lírico. A rima. OBRADOIRO DE LITERATURA: As cantigas. 4. Competencia lingüística: Comenta un cadro cronolóxico.
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
1.1. Le un texto con fluidez e comprensión e coméntao seguindo uns criterios dados.
2.1. Coñece a situación do galego fóra de Galicia.
2.2. Aplica noutros contextos o vocabulario básico estudado. 2.3. Identifica e usa correctamente algúns parónimos.
2.4. Recoñece e emprega correctamente as formas átonas do pronome persoal.
2.5. Recoñece e emprega correctamente as contraccións de pronomes átonos.
2.6. Aplica correctamente os dous puntos e os puntos suspensivos. 3.1. Comenta textos literarios do xénero lírico e analiza a rima. 4.1. Realiza un cadro cronolóxico a partir duns datos dados.
COÑECEMENTOS E APRENDIZAXES BÁSICAS - Comprender globalmente un texto oral ou escrito.
- Identificar e usar correctamente algunhas palabras parónimas. - Manexar o vocabulario da unidade e aplicalo noutros contextos.
- Recoñecer e empregar correctamente as formas átonas do pronome persoal. - Aplicar as normas de uso dos dous puntos e dos puntos suspensivos.
- Comentar textos literarios do xénero lírico.
METODOLOXÍA
- A lectura inicial servirá como motivación para introducir o alumnado nos coñecementos e aprendizaxes que se irán traballando ao longo da unidade. - Fixar hábitos de traballo: responder as actividades do libro, comprender a
finalidade dos seus apartados, utilizar o dicionario de maneira habitual e mecánica, facer clasificacións, redactar textos propios de forma ordenada, esforzarse por reproducir modelos textuais dados para as propias producións, etc.
- A metodoloxía será activa e participativa, de maneira que facilite a aprendizaxe, individual e colectiva, e favoreza a adquisición das competencias básicas, en concreto da lingüística.
- Fomentar o gusto pola lectura proporcionando na aula material diverso e lecturas pertencentes a diferentes autores, xéneros e estilos.
- Motivar o alumnado para a creación dos seus propios poemas, proporcionándolles pautas básicas e mediante a lectura e audición de poemas sinxelos propios da súa idade.
- Aplicar na aula actividades lúdicas para xogar coa linguaxe, para investigar determinados temas, etc. de maneira que aprendan a gozar coa análise e utilización práctica da lingua.
- Fomentar o uso das TIC e dos medios audiovisuais ao seu alcance para outros usos que non sexan simplemente os do xogo ou comunicación cos amigos, facéndolles ver as posibilidades de búsqueda, investigación e aplicación práctica que ofrecen.
MATERIAIS CURRICULARES E OUTROS RECURSOS DIDÁCTICOS - Libro do alumno, dicionarios.
- CD-Audio coas lecturas iniciais e outros textos.
- Cadernos de Lingua (de Celia Díaz, na editorial Anaya) para reforzar o léxico, a expresión escrita, a ortografía e mais a morfosintaxe.
- Recursos que figuran no servidor de Anayadigital.com
- Recursos fotocopiables de Tratamento da diversidade, Lecturas