§ 1 LEI 30/1992, DO 26 DE NOVEMBRO (XEFATURA DO ESTADO), DE RÉXIME XURÍDICO DAS ADMI‑
NISTRACIÓNS PÚBLICAS E DO PROCEDE‑
MENTO ADMINISTRATIVO COMÚN (1)
(«BOE» núm. 285, do 27 de novembro de 1992; correccións de erros en «BOE»
núms. 311, do 28 de decembro de 1992, e 23, do 27 de xaneiro de 1993)
EXPOSICIÓN DE MOTIVOS 1
A Constitución recolle no seu título IV os principios que inspiran a actuación administrativa e que garanten o somete‑
(1) As disposicións adicionais, transitorias, derrogatoria e derradeira da Lei 4/1999, do 13 de xaneiro («BOE» núm. 12, do 14 de xaneiro), de modificación desta lei dispoñen:
« . . . . DISPOSICIÓNS ADICIONAIS
Primeira. Simplificación de procedementos.–1. O Goberno, no prazo dun ano a partir da entrada en vigor desta lei, establecerá as modificacións normativas precisas nas disposicións regulamentarias ditadas na adecuación e desenvolvemento da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procedemento administrativo común, para a simplificación dos procedementos administrativos vixen‑
tes no ámbito da Administración xeral do Estado e dos seus organismos públicos, aten‑
dendo especialmente á implantación de categorías xerais de procedementos, así como á eliminación de trámites innecesarios que dificulten as relacións dos cidadáns coa Admi‑
nistración pública. En ningún caso, as especialidades dos distintos procedementos pode‑
rán supor unha diminución ou limitación das garantías consagradas nesta lei.
2. Sen prexuízo do establecido no punto anterior, o Goberno adaptará, no prazo de dous anos, as normas reguladoras dos procedementos ao sentido do silencio admi‑
nistrativo establecido na presente lei.
§ 1
mento pleno da súa actividade á lei e ao dereito, e configura o Goberno da Nación como un órgano eminentemente polí‑tico que dirixe a Administración e que exerce a potestade regulamentaria.
3. Para o estudo e proposta das reformas a que se refiren os números anterio‑
res, o Goberno creará unha comisión interministerial presidida polo ministro de Administracións Públicas.
4. Os órganos competentes das comunidades autónomas, dentro dos seus res‑
pectivos ámbitos, adaptarán aqueles procedementos nos que proceda modificar o sentido do silencio administrativo ao establecido pola presente lei.
Segunda. No prazo de dezaoito meses, o Goberno remitirá ás Cortes Xerais o proxecto ou proxectos de lei que resulten necesarios para regular os procedementos de impugnación, reclamación, conciliación, mediación e arbitraxe substitutivos dos recursos de alzada e de reposición.
DISPOSICIÓNS TRANSITORIAS
Primeira. Subsistencia de normas preexistentes.–1. Entrementres non se leven a efecto as previsións da disposición adicional 1.ª desta lei, continuarán en vigor, con su propio rango, as normas regulamentarias existentes e, en especial, as aprobadas no marco do proceso de adecuación de procedementos á Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das administracións públicas e do procede‑
mento administrativo común, así como as ditadas en desenvolvemento dela, en canto non se opoñan á presente lei.
2. En todo caso, cando as citadas normas establecesen un prazo máximo de duración do procedemento superior aos seis meses, entenderase que o prazo máximo para resolver e notificar a resolución será precisamente de seis meses, coas excep‑
cións previstas no punto segundo do artigo 42.
3. Así mesmo, e ata se levaren a efecto as previsións do punto 2 da disposición adicional primeira, conservará validez o sentido do silencio administrativo estable‑
cido nas citadas normas, se ben a súa forma de produción e efectos serán os previstos na presente lei.
Segunda. Aplicación da lei aos procedementos en tramitación.–Aos procede‑
mentos iniciados antes da entrada en vigor desta lei non lles será de aplicación esta, e rexeranse pola normativa anterior.
Non obstante, si resultará de aplicación a tales procedementos o sistema de revi‑
sión de oficio e de recursos administrativos regulados na presente lei.
DISPOSICIÓN DERROGATORIA
Única. 1. Quedan derrogados a Lei do 5 de abril de 1904 e o Real decreto do 23 de setembro de 1904, relativos á responsabilidade civil dos funcionarios públicos.
2. Así mesmo, quedan derrogadas todas as normas de igual ou inferior rango no que contradigan ou se opoñan á presente lei.
DISPOSICIÓN DERRADEIRA
Única. Desenvolvemento e entrada en vigor da lei.–1. O Goberno e as comu‑
nidades autónomas, no ámbito das súas respectivas competencias, ditarán as disposi‑
cións de desenvolvemento e aplicación desta lei que resulten necesarias.
2. Esta lei entrará en vigor aos tres meses de su publicación no “Boletín Ofi‑
cial del Estado”.»
§ 1
No ordenamento que tivo a súa orixe no réxime autocrá‑
tico precedente víñase reducindo o Goberno ao órgano supe‑
rior no que culmina a Administración do Estado e, xa que logo, concibíndoo como un mero apéndice ou prolongación desta, coa que compartiría, en boa medida, a súa natureza administrativa. O artigo 97 da Constitución arromba definiti‑
vamente esta concepción e recupera para o Goberno o ámbito político da función de gobernar, inspirada no principio de lexitimidade democrática. Perfílanse deste xeito con nitidez os trazos propios que definen o Goberno e a Administración como institucións públicas constitucionalmente diferencia‑
das, así como os que establecen a subordinación da Adminis‑
tración á acción política de dirección do Goberno.
Cómpre agora que o marco que regula o réxime xurídico das administracións públicas sexa obxecto dunha adaptación normativa expresa que o configure de xeito harmónico e con‑
cordante cos principios constitucionais.
A Constitución garante o sometemento das administra‑
cións públicas ao principio de legalidade, tanto con respecto ás normas que rexen a súa propia organización como ao réxime xurídico, o procedemento administrativo e o sistema de responsabilidade.
Por outra banda, a Administración local, o réxime xurí‑
dico da cal está establecido como básico no mesmo artigo 149.1.18.ª da Constitución, ten unha regulación espe‑
cífica na súa actual Lei de bases que non ofrece dificultade ningunha de adaptación aos obxectivos desta lei e que non exixe modificacións específicas.
2
O artigo 149.1.18.ª da Constitución distingue entre as bases do réxime xurídico das administracións públicas, que deberán garantirlle ao administrado un tratamento común diante delas; o procedemento administrativo común, sen prexuízo das especialidades derivadas da organización pro‑
pia das comunidades autónomas, e mais o sistema de respon‑
sabilidade de todas as administracións públicas.
A delimitación do réxime xurídico das administracións públicas englóbase no esquema «bases máis desenvolve‑
§ 1
mento» que lles permite ás comunidades autónomas ditar as súas propias normas, sempre que se axusten ás bases esta‑tais. No entanto, respecto do procedemento administrativo común e do sistema de responsabilidade das administracións públicas, aínda que a súa formulación xurídica sexa a mani‑
festación expresa e a tradución práctica, para os cidadáns, da aplicación regular do propio réxime xurídico, a Constitución contémplaas como unha competencia normativa plena e exclusiva do Estado.
A lei recolle esta concepción constitucional de distribu‑
ción de competencias e regula o procedemento administra‑
tivo común, de aplicación xeral a todas as administracións públicas, e fixa as garantías mínimas dos cidadáns respecto da actividade administrativa. Esta regulación non esgota as competencias estatais ou autonómicas de establecer proce‑
dementos específicos ratione materiae, que, en todo caso, deberán respectar estas garantías. A Constitución establece a competencia das comunidades autónomas para establecer as especialidades derivadas das súa organización propia, pero ademais, como xa sinalou a xurisprudencia constitucional, non se pode disociar a norma substantiva da norma de proce‑
demento, polo que tamén debe ser posible que as comunida‑
des autónomas diten as normas de procedemento necesarias para a aplicación do seu dereito substantivo, pois o reservado para o Estado non é todo procedemento, senón só aquel que deba ser común e que fose establecido como tal. A regula‑
ción dos procedementos propios das comunidades autóno‑
mas deberá respectar sempre as regras do procedemento, que, por ser competencia exclusiva do Estado, integra o con‑
cepto de procedemento administrativo común.
A este avanzado concepto responde a lei, que é de aplica‑
ción a todas as administracións públicas e rigorosamente respectuosa coa distribución constitucional de competen‑
cias.
3
Con independencia da Lei do 19 de outubro de 1889, que no seu intento de uniformar o procedemento constituíu un paso significativo na evolución do dereito público español
§ 1
‑aínda que se plasmase nunha maraña de regulamentos departamentais‑, a primeira e única regulación do réxime xurídico e do procedemento administrativo da Administra‑
ción pública, no noso ordenamento, é a contida nos arti‑
gos 22 e seguintes da Lei de réxime xurídico da Administración do Estado, do 26 de xullo de 1957, e na Lei de procedemento administrativo, do 17 de xullo de 1958, que constitúen, cer‑
tamente, unha achega relevante na configuración do noso dereito administrativo, de xeito particular esta última.
O marco xurídico que deseñan estas normas ten como obxecto explícito, sobre todo, a unificación de normas pre‑
existentes, «... reunir nun texto único aplicable a todos os departamentos ministeriais ...», para garantir unha actuación común, case didáctica, no funcionamento interno da Admi‑
nistración, no que a garantía dos particulares se contempla desde a unificación do procedemento e desde o concepto da autorización previa para o recoñecemento dun dereito ou a satisfacción dun interese lexítimo.
A Constitución de 1978 dá a luz un novo concepto de Administración, sometida á lei e ao dereito, acorde coa expresión democrática da vontade popular. A Constitución consagra o carácter instrumental da Administración, posta ao servizo dos intereses dos cidadáns, e a responsabilidade polí‑
tica do Goberno correspondente, en tanto que é responsable de dirixila.
O réxime xurídico das administracións públicas debe establecerse desde este concepto e transcender as regras de funcionamento interno, para integrarse na sociedade á que serve como o instrumento que promove as condicións para que os dereitos constitucionais do individuo e dos grupos que integran a sociedade sexan reais e efectivos.
Pero, ademais, o réxime xurídico non é neutral nunha dinámica de modernización do Estado. O procedemento administrativo é un instrumento axeitado para dinamizar o seu avance e, xa que logo, as regras esenciais do procede‑
mento son unha peza fundamental no proceso de moderniza‑
ción da nosa sociedade e da súa Administración.
Desde esta óptica, o cambio que opera a lei é profundo, e percíbese ao longo de todo o articulado, no que se respecta‑
ron, mesmo literalmente, os preceptos máis consolidados na
§ 1
técnica da xestión administrativa. A recepción que a lei rea‑liza do anterior ordenamento constitúe en si mesma un reco‑
ñecemento da importancia que aquel tivo no seu día e que hoxe en boa parte conserva.
Pero xunto a isto, resulta innegable a necesidade de intro‑
ducir reformas profundas nesta materia que teñan en conta tanto a multiplicidade de administracións públicas a que a lei vai dirixida, coma a necesidade de ampliar e reforzar as garantías dos cidadáns para a resolución xusta e pronta dos asuntos.
4
A múltiple e complexa realidade que supón a coexisten‑
cia da Administración do Estado, as administracións das comunidades autónomas e as das entidades locais, proxec‑
tando a súa actividade sobre un mesmo espazo subxectivo e xeográfico, fai necesario propiciar un achegamento eficaz dos servizos administrativos aos cidadáns. Este obxectivo demanda, pola súa parte, unha fluída relación entre as admi‑
nistracións públicas e un marco xurídico de actuación común para todas elas que lles permita aos particulares dirixirse a calquera instancia administrativa coa certeza de que todas actúan con criterios homoxéneos.
A eficacia no resultado da actuación desa realidade plural e complexa que son as administracións públicas fai que a coope‑
ración entre elas resulte un principio activo, non só desexable, senón indispensable para o seu funcionamento. A cooperación é un deber xeral, a esencia do modelo de organización territo‑
rial do Estado autonómico, que se configura como un deber recíproco de apoio e mutua lealdade que non é preciso que se xustifique en preceptos concretos, porque non pode imporse, senón acordarse, conformarse ou concertarse, sendo o princi‑
pio que, como tal, debe presidir o exercicio de competencias compartidas ou das que se exercen sobre un mesmo espazo físico. Esta necesaria cooperación institucional entre admi‑
nistracións públicas permitirá, no marco da modernización das súas estruturas, a simplificación de todas elas, e, cando sexa posible, tamén a redución da organización territorial da Administración xeral do Estado nas comunidades autónomas
§ 1
que, por razón do seu nivel de competencias propio, asumisen a xestión das materias en que se desenvolvan as funcións daqueles órganos territoriais.
5
As novas correntes da ciencia da organización achegan un enfoque adicional en tanto que mecanismo para garantir a calidade e transparencia da actuación administrativa, que configuran diferenzas substanciais entre os escenarios de 1958 e 1992. A Lei de procedemento administrativo de 1958 pretendeu modernizar as arcaicas maneiras da Administra‑
ción española, propugnando unha racionalización dos traba‑
llos burocráticos e o emprego de «máquinas axeitadas con vistas a implantar unha progresiva mecanización e automa‑
tismo nas oficinas públicas, sempre que o volume de traballo faga económico o emprego destes procedementos». Esta for‑
mulación tan limitada dificultou que a informatización, soporte e tecido nervioso das relacións sociais e económicas da nosa época, tivese ata o de agora unha incidencia substan‑
tiva no procedemento administrativo, por falta de recoñece‑
mento formal da validez de documentos e comunicacións emitidos por esta vía. O extraordinario avance experimen‑
tado nas nosas administracións públicas na tecnificación dos seus medios operativos, a través do seu cada vez maior par‑
que informático e telemático, limitouse ao funcionamento interno, sen correspondencia relevante coa produción xurí‑
dica da súa actividade relacionada cos cidadáns. As técnicas burocráticas formalistas, supostamente garantistas, caduca‑
ron, por máis que a algúns lles parezan inamovibles, e a lei ábrese decididamente á tecnificación e modernización da actuación administrativa na súa vertente de produción xurí‑
dica e á adaptación permanente ao ritmo das innovacións tecnolóxicas.
6
O título I aborda as relacións entre as administracións públicas, de carácter directo nuns casos e, noutros, formali‑
zadas a través dos órganos superiores de goberno, a partir
§ 1
das premisas da lealdade constitucional e da colaboración que deben presidir aquelas, consubstancial ao modelo de organización territorial do Estado implantado pola Constitu‑ción.
Isto é condición inescusable para articular o ordenado desenvolvemento da actividade administrativa desde o momento en que coexisten unha diversidade de administra‑
cións que proxectan a súa actividade sobre o mesmo ámbito territorial, persoal e, en ocasións, material, actividade que ao tempo debe cumprir criterios de eficacia sen menoscabo de competencias alleas. Conxugar esta pluralidade de factores obriga a intensificar as relacións de cooperación mediante a asistencia recíproca, o intercambio de información, as confe‑
rencias sectoriais para a adopción de criterios ou puntos de vista comúns ao abordar os problemas de cada sector, ou a subscrición de convenios de colaboración, como aspectos xerais que poderán ser susceptibles de concreción nos distin‑
tos sectores da actividade administrativa.
A lei recolle estes aspectos, que xa demostraron a súa fecundidade na práctica, e introduce como novidade a figura do convenio de conferencia sectorial, que propiciará o acordo multilateral para accións sectoriais, sen menoscabo da súa orixe pactada, que require a conformidade expresa de todas as partes intervenientes. Deste xeito, as conferencias secto‑
riais, sen substituíren ou anularen as facultades decisorias propias de cada Administración pública, recibirán un novo pulo no decisivo papel que xa están a xogar na consolidación do Estado das autonomías.
7
O título II dedica o seu capítulo I a regular os principios xerais do réxime dos órganos administrativos, derivados dos principios superiores de indispoñibilidade da competencia, xerarquía e coordinación, no marco do previsto polo artigo 103 da Constitución. Plenamente respectuosa coa potestade de autoorganización das administracións públicas, a lei limí‑
tase a regular o núcleo estrito do que constitúe a normativa básica de toda organización administrativa, a observancia da
§ 1
cal ten efectos directos sobre a validez e eficacia dos actos administrativos.
A mesma perspectiva relativa á autoorganización leva a regular no capítulo II o réxime de funcionamento dos órga‑
nos colexiados. Pero, ademais, a evolución máis recente da nosa organización administrativa cara a fórmulas participati‑
vas obriga a contemplar a nova tipoloxía de órganos colexia‑
dos que teñen unha composición e funcionalidade que non se axusta á regulación establecida pola anterior lei, ditada nunha circunstancia histórica e política na que a participación doutras administracións ou de organizacións sociais resul‑
taba impensable.
O capítulo III, que recolle as normas xerais de abstención e recusación das autoridades e do persoal das administra‑
cións públicas, é corolario do mandato que a Constitución acolle no seu artigo 103.1, cando predica que a Administra‑
ción pública serve, con obxectividade, os intereses xerais. A normación común das causas obxectivas de abstención e recusación é tanto como garantir o principio de neutralidade, que exixe manter os servizos públicos a cuberto de toda coli‑
sión entre intereses particulares e intereses xerais.
8
O título III recolle as normas relativas aos interesados, coa amplitude que exixe este concepto. Regúlanse as espe‑
cialidades da capacidade de obrar no ámbito do dereito admi‑
nistrativo, a lexitimación para intervir no procedemento, a comparecencia a través de representantes e a pluralidade de interesados. Con isto dáselle cumprida resposta ao previsto na Constitución, que no seu artigo 105.c) acolle o dereito de audiencia dos interesados como peza angular do procede‑
mento administrativo.
9
O título IV, baixo a epígrafe «Da actividade das administra‑
cións públicas», contén unha transcendente formulación dos dereitos dos cidadáns nos procedementos administrativos, ademais dos que lles recoñecen a Constitución e as leis.
§ 1
Desta enunciación cabe destacar como innovacións signifi‑cativas: a posibilidade de identificar as autoridades e funcio‑
narios baixo a responsabilidade dos cales se tramitan os procedementos –rachando coa tradicional opacidade da Administración–, o dereito de formular alegacións e de ache‑
gar documentos en calquera fase do procedemento anterior ao trámite de audiencia, o de non presentar os xa achegados á Administración actuante, e o de obter información e orien‑
tación sobre os condicionamentos xurídicos ou técnicos que as disposicións vixentes impoñan aos proxectos que se pro‑
poñan abordar.
Incorpora, a continuación, as normas esenciais sobre o emprego das linguas oficiais, regula o acceso á información dos arquivos e rexistros administrativos, conforme o estable‑
cido no artigo 105.b) da Constitución, e aborda de xeito frontal e decidido –en contraposición á timidez das previ‑
sións da Lei de procedemento administrativo de 1958– a ins‑
talación en soporte informático dos rexistros xerais, así como a integración informática daqueles cos restantes rexistros administrativos.
Nesta materia cobran especial relevancia os principios de cooperación, coordinación e colaboración, o que posibilita que os cidadáns poidan presentar as solicitudes, escritos e comunicacións que dirixan ás administracións públicas nos rexistros de calquera órgano administrativo que pertenza á Administración xeral do Estado ou á de calquera Adminis‑
tración das comunidades autónomas, á marxe das restantes posibilidades xa establecidas ou que se establezan. Para tal efecto prevese que, mediante convenio de colaboración entre as administracións públicas, se implanten sistemas de intercomunicación e coordinación de rexistros que garantan a compatibilidade informática e a transmisión telemática dos asentos.
O dereito á identificación das autoridades e funcionarios baixo a responsabilidade dos cales se tramiten os procede‑
mentos, a que antes se fixo referencia, compleméntase agora coa posibilidade de solicitar a exixencia de responsabilidade polas anomalías na tramitación.
A lei introduce un novo concepto verbo da relación da Administración co cidadán, superando a doutrina do cha‑
§ 1
mado silencio administrativo. Poderíase dicir que esta lei establece o silencio administrativo positivo, cambiando a nosa norma tradicional. Non sería exacto. O obxectivo da lei non é darlle carácter positivo á inactividade da Administra‑
ción cando os particulares se dirixan a ela. O carácter posi‑
tivo da inactividade da Administración é a garantía que se establece cando non se cumpre o verdadeiro obxectivo da lei, que é que os cidadáns obteñan resposta expresa da Admi‑
nistración e, sobre todo, que a obteñan no prazo establecido.
O silencio administrativo, positivo ou negativo, non debe ser un instituto xurídico normal, senón a garantía que impida que os dereitos dos particulares queden baleiros de contido cando a súa Administración non atende eficazmente e coa celeridade debida as funcións para as que se organizou. Esta garantía, expoñente dunha Administración na que debe pri‑
mar a eficacia sobre o formalismo, só cederá cando exista un interese xeral prevalente ou cando realmente non exista o dereito do que se postula o recoñecemento.
Loxicamente, a citada regulación compleméntase coa inclusión posterior, como suposto de nulidade de pleno dereito, dos actos presuntos ou expresos contrarios ao ordena‑
mento xurídico polos que se adquiren facultades ou dereitos cando se careza dos requisitos esenciais para a súa adquisi‑
ción.
Conclúe o título IV cunha aberta incorporación das técni‑
cas informáticas e telemáticas na relación cida‑
dán‑Administración, e resolve os problemas que en materia de termos e de prazos se presentaban por mor da diversidade de calendarios de festividades.
10
O título V ábreo o capítulo dedicado ás disposicións administrativas, no que se enuncian os principios xerais de legalidade, xerarquía, publicidade e inderrogabilidade singu‑
lar do regulamento.
O capítulo II regula os requisitos dos actos administrati‑
vos, partindo dos principios de competencia e de legalidade, con expresión dos que requiren motivación, e recolle a súa forma escrita como regra xeral.
§ 1
A eficacia, notificación e publicación dos actos adminis‑trativos recóllese no capítulo III, que abre a posibilidade de medios de notificación distintos aos tradicionais, que, sen mingua das necesarias garantías de autenticidade, permitan a súa axilización mediante o emprego das novas técnicas de transmisión de información, superándose a limitación da exclusividade do domicilio como lugar de notificacións.
No capítulo IV regúlanse as causas e efectos da nulidade e anulabilidade dos actos administrativos. A lei inclúe, como causa de nulidade de pleno dereito, a lesión do contido esen‑
cial dos dereitos e liberdades susceptibles de amparo consti‑
tucional, en virtude da especial protección que a estes lles garante a Constitución.
11
O título VI regula a estrutura xeral do procedemento que debe seguirse para a realización da actividade xurídica da Administración.
No capítulo I regúlase a iniciación, que poderá facerse de oficio ou por solicitude dos interesados.
As solicitudes dos interesados ábrense ao posible emprego de medios telemáticos e mesmo audiovisuais, para facilitar a súa formulación, sempre que quede acreditada a autentici‑
dade da súa vontade.
Regúlanse así mesmo neste capítulo outras cuestións conexas á iniciación, como o período de información previa, as medidas provisionais para asegurar a eficacia da resolu‑
ción, a acumulación de asuntos e a modificación ou mellora voluntaria dos termos da solicitude formulada polos intere‑
sados.
O capítulo II, dedicado á ordenación, recolle os criterios de celeridade e impulsión de oficio, e contén un conxunto de regras destinadas a simplificar e axilizar os trámites do pro‑
cedemento.
A instrución do procedemento recóllese no capítulo III mediante a regulación das alegacións, medios de proba e informes. Recibe tratamento específico o suposto, cada vez máis frecuente, de emisión de informes por parte dunha Administración pública distinta da que tramita o procede‑
§ 1
mento, prevendo que a súa non emisión non paralizará nece‑
sariamente o procedemento, co fin de evitar que a inactividade dunha Administración redunde en prexuízo dos interesados.
Recolle tamén este capítulo o trámite de audiencia, que se efectuará póndolles de manifesto aos interesados a totali‑
dade do expediente, non sendo no que afecte aos supostos de excepción do dereito de acceso a arquivos e rexistros admi‑
nistrativos.
O trámite de información pública, cando o requira a natu‑
reza do procedemento, regúlase de xeito netamente diferen‑
ciado da audiencia, pois nin a comparecencia outorga por si mesma a condición de interesado, nin a incomparecencia priva da vía de recurso para os que teñan esta condición.
12
O capítulo IV regula as formas e efectos da finalización do procedemento, a través de resolución, desistencia, renun‑
cia ou caducidade. Introdúcese a posibilidade de empregar instrumentos convencionais na tramitación e terminación dos procedementos.
A executividade dos actos administrativos e os medios de execución forzosa quedan recollidos no capítulo V. A autotu‑
tela da Administración pública, potestade que permite articu‑
lar os medios de execución que garantan a eficacia da actividade administrativa, queda en todo caso subordinada aos límites constitucionais, e deben adoptarse os medios pre‑
cisos para a execución, de xeito que se restrinxa ao mínimo a liberdade individual e de acordo co principio de proporcio‑
nalidade.
13
O título VII, «Revisión dos actos administrativos», esta‑
blece unha fonda modificación do sistema de recursos admi‑
nistrativos vixente ata hoxe, atendendo ás máis consolidadas formulacións doutrinais tanto no referente á simplificación como ás posibilidades do establecemento de sistemas de solución de reclamacións e recursos distintos aos tradi‑
cionais, a implantación dos cales se vai facendo frecuente
§ 1
nos países do noso ámbito e que xa existen, nalgún caso, no noso propio ordenamento.O sistema de revisión da actividade das administracións públicas que a lei establece organízase arredor de dúas liñas básicas: a unificación dos recursos ordinarios e o reforza‑
mento da revisión de oficio por causa de nulidade.
A primeira liña supón establecer un único recurso posible para esgotar a vía administrativa, xa sexa o ordinario que se regula na lei, xa o substitutivo que, con carácter sectorial, poidan establecer outras leis.
A revisión de oficio, pola súa banda, configúrase como un verdadeiro procedemento de nulidade, cando se funde nesta causa, recollendo a unanimidade da doutrina xurispru‑
dencial e científica.
14
O título IX regula os principios básicos a que debe some‑
terse o exercicio da potestade sancionadora da Administra‑
ción e os correspondentes dereitos que destes principios se derivan para os cidadáns extraídos do texto constitucional e da xa consolidada xurisprudencia sobre a materia. Efectiva‑
mente, a Constitución, no seu artigo 25, trata conxuntamente os ilícitos penais e administrativos, pondo de manifesto a vontade de que ambos se suxeiten a principios de básica iden‑
tidade, especialmente cando o eido de actuación do dereito administrativo sancionador foi recollendo tipos de inxusto procedentes do eido penal non subsistentes no mesmo en prol do principio de mínima intervención.
Entre estes principios destaca o de legalidade ou ratio democratica, en virtude do cal é o poder lexislativo o que debe fixar os límites da actividade sancionadora da Adminis‑
tración, e o de tipicidade, manifestación neste ámbito do de seguridade xurídica, xunto aos de presunción de inocencia, información, defensa, responsabilidade, proporcionalidade, interdición da analoxía, etc.
Todos eles se consideran básicos ao derivaren da Consti‑
tución e ao garantírenlles aos administrados un tratamento común diante das administracións públicas, mentres que o establecemento dos procedementos materiais concretos é
§ 1
cuestión que afecta a cada Administración pública no exerci‑
cio das súas competencias.
15
O título X, «Da responsabilidade das administracións públicas e das súas autoridades e demais persoal ao seu ser‑
vizo», incorpora a regulación dunha materia estreitamente unida á actuación administrativa e que constitúe, xunto ao principio de legalidade, un dos grandes soportes do sistema.
Faise así realidade a previsión contida no artigo l49.l.18.ª da Constitución verbo do establecemento dun «sistema de responsabilidade de todas as administracións públicas».
Tocante á responsabilidade patrimonial, o proxecto dá resposta ao pronunciamento constitucional de indemniza‑
ción de todas as lesións que os particulares sufran nos seus bens e dereitos como consecuencia do funcionamento dos servizos públicos, de acordo coas valoracións predominantes no mercado, e establécese ademais a posibilidade de que ata un determinado límite poida facerse efectiva no prazo de trinta días, sempre que a valoración do dano e a relación de causalidade entre a lesión e o funcionamento normal ou anormal do servizo público sexan inequívocos.
TÍTULO PRELIMINAR
Do ámbito de aplicación e principios xerais
Artigo 1. Obxecto da lei.–A presente lei establece e regula as bases do réxime xurídico, o procedemento admi‑
nistrativo común e o sistema de responsabilidade das admi‑
nistracións públicas, e é aplicable a todas elas (2).
(2) O punto 1 do artigo 103 da Constitución española, do 27 de decembro de 1978, establece:
«A Administración pública serve con obxectividade os intereses xerais e actúa de acordo cos principios de eficacia, xerarquía, descentralización, desconcentración e coordinación, con sometemento pleno á lei e mais ao dereito.»
E o artigo 105 dispón:
«A lei regulará:… c) O procedemento polo que se deben producir os actos admi‑
nistrativos, garantindo, cando proceda, a audiencia do interesado.»
§ 1
Art. 2. Ámbito de aplicación.–1. Para os efectos desta lei, enténdese por administracións públicas:a) A Administración xeral do Estado.
b) As administracións das comunidades autónomas.
c) As entidades que integran a Administración local (3).
2. As entidades de dereito público con personalidade xurídica propia vinculadas ou dependentes de calquera das administracións públicas terán así mesmo a consideración de Administración pública. Estas entidades suxeitarán a súa actividade á presente lei cando exerzan potestades adminis‑
trativas, e someterán o resto da súa actividade ao que dispo‑
ñan as súas normas de creación (4).
Art. 3. Principios xerais.–1. As administracións públicas serven con obxectividade os intereses xerais e
Pola súa parte, o artigo 1 da Lei 9/1968, do 5 de abril, sobre segredos oficiais («BOE» núm. 84, do 6 de abril), desenvolvida polo Decreto 242/1969, do 20 de febreiro («BOE» núm. 47, do 24 de febreiro), precisa que os órganos do Estado esta‑
rán sometidos na súa actividade ao principio de publicidade, de acordo coas normas que rexan a súa actuación.
Canto ás comunidades autónomas, o artigo 149 da Constitución establece:
«1. O Estado ten competencia exclusiva sobre as seguintes materias:
. . . . 18.ª As bases do réxime xurídico das administracións públicas e do réxime estatutario dos seus funcionarios que, en todo caso, lles garantirán aos administrados un tratamento común ante elas; o procedemento administrativo común, sen prexuízo das especialidades derivadas da organización propia das comunidades autóno‑
mas…»
E o artigo 12.1 da Lei 12/1983, do 14 de outubro («BOE» núm. 247, do 15 de outubro; corrección de erros no «BOE» núm. 251, do 20 de outubro), do proceso autonómico, dispón:
«Será de aplicación á Administración das comunidades autónomas e aos orga‑
nismos que dela dependan a lexislación do Estado sobre o procedemento administra‑
tivo común, sen prexuízo das especialidades derivadas da organización propia daquelas. Tales especialidades deberán ser aprobadas por lei da respectiva comuni‑
dade autónoma, sen que, en ningún caso, poidan reducirse as garantías que establece a lexislación estatal en favor do administrado.»
(3) Véxanse os artigos 146 e seguintes do Regulamento de organización, fun‑
cionamento e réxime xurídico das entidades locais, do 28 de novembro de 1986 (§ 10).
(4) Véxase o artigo 142.2 desta lei e a disposición adicional 1.ª do Regula‑
mento dos procedementos das administracións públicas en materia de responsabili‑
dade patrimonial, aprobado polo Real decreto 429/1993, do 26 de marzo (§ 6).
§ 1
actúan de acordo cos principios de eficacia, xerarquía, des‑
centralización, desconcentración e coordinación, con some‑
temento pleno á Constitución, á lei e ao dereito (5).
Igualmente, deberán respectar na súa actuación os princi‑
pios de boa fe e de confianza lexítima.
2. As administracións públicas, nas súas relacións, réxense polo principio de cooperación e colaboración, e na súa actuación polos criterios de eficiencia e servizo aos cidadáns.
3. Baixo a dirección do Goberno da Nación, dos órga‑
nos de goberno das comunidades autónomas e dos corres‑
pondentes das entidades que integran a Administración local, a actuación da Administración pública respectiva desenvól‑
vese para acadar os obxectivos que establecen as leis e o resto do ordenamento xurídico.
4. Cada unha das administracións públicas actúa para o cumprimento dos seus fins con personalidade xurídica única (6).
5. Nas súas relacións cos cidadáns as administracións públicas actúan de conformidade cos principios de transpa‑
rencia e de participación (7).
TÍTULO PRIMEIRO
Das administracións públicas e as súas relacións Art. 4. Principios das relacións entre as administra- cións públicas.–1. As administracións públicas actúan e relaciónanse de acordo co principio de lealdade institucional e, en consecuencia, deberán (8):
a) Respectar o exercicio lexítimo polas outras adminis‑
tracións das súas competencias.
(5) Véxase o artigo 103.1 da Constitución española de 1978 (transcrito en nota ao artigo 1 desta lei).
(6) Véxase o artigo 2.2 da Lei de organización e funcionamento da Adminis‑
tración xeral do Estado, do 14 de abril de 1997 (§ 2).
(7) Artigo redactado conforme a Lei 4/1999, do 13 de xaneiro («BOE»
núm. 12, do 14 de xaneiro; suplemento en lingua galega núm. 4, do 13 de febreiro), de modificación da Lei 30/1992, do 26 de novembro, de réxime xurídico das admi‑
nistracións públicas e do procedemento administrativo común.
(8) Véxase o artigo 18 desta lei.
§ 1
b) Ponderar, no exercicio das competencias propias, a totalidade dos intereses públicos implicados e, en concreto, aqueles dos que a xestión estea encomendada ás outras admi‑nistracións.
c) Facilitarlles ás outras administracións a información que precisen sobre a actividade que desenvolvan no exerci‑
cio das súas propias competencias.
d) Prestar, no ámbito propio, a cooperación e a asisten‑
cia activas que as outras administracións puidesen reclamar para o eficaz exercicio das súas competencias.
2. Para efectos do disposto nas alíneas c) e d) do número anterior, as administracións públicas poderán solicitar cantos datos, documentos ou medios probatorios se atopen á disposi‑
ción do ente ao que se dirixa a solicitude. Poderán tamén soli‑
citar asistencia para a execución das súas competencias (9).
3. A asistencia e cooperación requirida só poderá negarse cando o ente do que se solicita non estea facultado para prestala, non dispoña de medios suficientes para iso ou cando, de o facer, causase un prexuízo grave aos intereses dos que ten encomendada a tutela ou ao cumprimento das súas propias funcións. A negativa a prestar a asistencia comu‑
nicaráselle motivadamente á Administración solicitante.
4. A Administración xeral do Estado, as das comunida‑
des autónomas e as entidades que integran a Administración local deberán colaborar e auxiliarse para aquelas execucións
(9) O artigo 2 da Lei 12/1983, do 14 de outubro, do proceso autonómico, establece:
«O Goberno e, se for o caso, as Cortes Xerais poderán reclamar dos órganos das comunidades autónomas a información que precisen sobre a actividade que estes desenvolvan en exercicio das súas propias competencias.
As informacións obtidas por este medio poderán ser utilizadas por todas as comunidades autónomas, que tamén poderán solicitar da Administración do Estado a información que precisen para o adecuado exercicio de sus competencias.»
Véxase o artigo 21 da Lei orgánica 15/1999, do 13 de decembro («BOE»
núm. 298, do 14 de decembro; supl. gal. núm. 4, do 13 de febreiro), de protección de datos de carácter persoal, tendo en conta que a Sentenza 292/2000, do 30 de novem‑
bro (Suplemento ao «BOE» núm. 4, do 4 de xaneiro de 2001), do Pleno do Tribunal Constitucional, declara contrario á Constitución e nulo un inciso do seu número 1.
Véxanse, así mesmo, os artigos 22.2 e 24 da Lei de organización e funciona‑
mento da Administración xeral do Estado (§ 2).
§ 1
dos seus actos que teñan que realizarse fóra dos seus respec‑
tivos ámbitos territoriais de competencias.
5. Nas relacións entre a Administración xeral do Estado e a Administración das comunidades autónomas, o contido do deber de colaboración desenvolverase a través dos instru‑
mentos e procedementos que de maneira común e voluntaria establezan tales administracións.
Cando estas relacións, en virtude do principio de coope‑
ración, teñan como finalidade a toma de decisións conxuntas que permitan, naqueles asuntos que afecten a competencias compartidas ou exixan artellar unha actividade común entre ambas as dúas administracións, unha actividade máis eficaz deles, axustaranse aos instrumentos e procedementos de cooperación a que se refiren os artigos seguintes (10).
Art. 5. Conferencias sectoriais e outros órganos de cooperación.–1. A Administración xeral do Estado e a Administración das comunidades autónomas poden crear órganos para a cooperación entre ambas, de composición bilateral ou multilateral, de ámbito xeral ou de ámbito secto‑
rial, naquelas materias nas que exista interrelación compe‑
tencial, e con funcións de coordinación ou cooperación segundo os casos.
Para efectos do establecido no presente capítulo, non teñen a natureza de órganos de cooperación aqueles órganos colexiados creados pola Administración xeral do Estado para o exercicio das súas competencias na composición dos cales se prevexa que participen representantes da Administración das comunidades autónomas coa finalidade de consulta.
2. Os órganos de cooperación de composición bilateral e de ámbito xeral que reúnan a membros do Goberno, en representación da Administración xeral do Estado, e a mem‑
bros do consello de goberno, en representación da Adminis‑
tración da respectiva comunidade autónoma, denomínanse comisións bilaterais de cooperación. A súa creación efec‑
túase mediante acordo, que determina os elementos esenciais do seu réxime.
(10) Artigo redactado conforme a Lei 4/1999, do 13 de xaneiro («BOE»
núm. 12, do 14 de xaneiro; supl. gal. núm. 4, do 13 de febreiro).
§ 1
3. Os órganos de cooperación de composición multila‑teral e de ámbito sectorial que reúnen a membros do Goberno, en representación da Administración xeral do Estado, e a membros dos consellos de goberno, en representación das administracións das comunidades autónomas, denomínanse conferencias sectoriais. O réxime de cada conferencia secto‑
rial é o establecido no correspondente acordo de institucio‑
nalización e no seu regulamento interno.
4. A convocatoria da conferencia será realizada polo ministro ou ministros que teñan competencias sobre a mate‑
ria que vaia ser obxecto da conferencia sectorial. A convoca‑
toria farase con antelación suficiente e irá acompañada da orde do día e, se é o caso, da documentación precisa para a preparación previa da conferencia.
5. Os acordos que se adopten nunha conferencia secto‑
rial serán asinados polo ministro ou ministros competentes e polos titulares dos órganos de goberno correspondentes das comunidades autónomas. Se é o caso, estes acordos poderán formalizarse baixo a denominación de convenio de confe‑
rencia sectorial.
6. As conferencias sectoriais poderán acordar a crea‑
ción de comisións e grupos de traballo para a preparación, estudo e desenvolvemento de cuestións concretas propias do ámbito material de cada unha delas.
7. Coa mesma finalidade, e en ámbitos materiais especí‑
ficos, a Administración xeral do Estado e as administracións das comunidades autónomas poderán constituír outros órga‑
nos de cooperación que reúnan a responsables da materia.
8. Cando a materia do ámbito sectorial dun órgano de cooperación de composición multilateral afecte ou se refira a competencias das entidades locais, o pleno do citado órgano pode acordar que a asociación destas de ámbito estatal con maior implantación sexa invitada a asistir ás súas reunións, con carácter permanente ou segundo a orde do día (11).
(11) Este artigo figura redactado conforme a Lei 4/1999, do 13 de xaneiro («BOE» núm. 12, do 14 de xaneiro; supl. gal. núm. 4, do 13 de febreiro).
O artigo 4 da Lei 12/1983, do 14 de outubro, do proceso autonómico, dispón:
«A fin de asegurar en todo momento a necesaria coherencia da actuación dos poderes públicos e a imprescindible coordinación, reuniranse de forma regular e
§ 1
Art. 6. Convenios de colaboración.–1. A Administra‑
ción xeral e os organismos públicos vinculados ou depen‑
dentes dela poderán subscribir convenios de colaboración cos órganos correspondentes das administracións das comu‑
nidades autónomas no ámbito das súas respectivas compe‑
tencias (12).
2. Os instrumentos de formalización dos convenios deberán especificar, cando así proceda:
a) Os órganos que subscriben o convenio e a capaci‑
dade xurídica coa que actúa cada unha das partes.
b) A competencia que exerce cada Administración.
c) O seu financiamento.
d) As actuacións que se acorde desenvolver para o seu cumprimento.
e) A necesidade ou non de establecer unha organiza‑
ción para a súa xestión.
f) O prazo de vixencia, o que non impedirá a súa pró‑
rroga se así o acordan as partes asinantes do convenio.
periódica, polo menos dúas veces ao ano, conferencias sectoriais dos conselleiros das distintas comunidades autónomas e do ministro ou ministros do ramo, baixo a presi‑
dencia dun destes, co fin de trocar puntos de vista e examinar en común os problemas de cada sector e as accións proxectadas para afrontalos e resolvelos.
A convocatoria da conferencia será realizada polo ministro competente, ben se trate de reunións ordinarias ben das extraordinarias que se celebren para o tratamento de asuntos que non admitan demora. Neste último caso, a convocatoria poderá tamén formularse por instancia dalgún dos seus membros.»
Véxase o artigo 12.2.g) da Lei de organización e funcionamento da Administra‑
ción xeral do Estado (§ 2).
Respecto á participación das comunidades autónomas nos asuntos comunitarios europeos, véxanse a Lei 2/1997, do 13 de marzo («BOE» núm. 64, do 15 de marzo), pola que se regula a Conferencia para Asuntos Relacionados coas Comunidades Europeas, e a Resolución do 5 de agosto de 1997 («BOE» núm. 189, do 8 de agosto), pola que se dispón a publicación do Acordo do 5 de xuño, polo que se adopta o seu novo regulamento interno.
(12) Véxase a Resolución do 9 de marzo de 1990 («BOE» núm. 65, do 16 de marzo), da Secretaría de Estado para as Administracións Territoriais, pola que se ordena a publicación do Acordo do Consello de Ministros do 2 de marzo de 1990 sobre convenios de colaboración entre a Administración do Estado e as comunidades autónomas, modificado por Resolución do 8 de xullo de 1998 («BOE» núm. 169, do 16 de xullo), da Secretaría de Estado para as Administracións Territoriais, pola que se ordena a publicación do Acordo do Consello de Ministros do 3 de xullo de 1998, sobre competencia para celebrar convenios de colaboración coas comunida‑
des autónomas.
§ 1
g) A extinción por causa distinta á prevista no punto anterior, así como a forma de rematar as actuacións en curso para o suposto de extinción.3. Cando se cree un órgano mixto de vixilancia e con‑
trol, este resolverá os problemas de interpretación e cumpri‑
mento que poidan presentarse respecto dos convenios de colaboración (13).
4. Cando os convenios se limiten a establecer pautas de orientación política sobre a actuación de cada Administra‑
ción nunha cuestión de interese común ou a fixar o marco xeral e a metodoloxía para o desenvolvemento da colabora‑
ción nunha área de interrelación competencial ou nun asunto de mutuo interese denominaranse protocolos xerais.
5. Cando a xestión do convenio faga necesario crear unha organización común, esta poderá adoptar a forma de consorcio dotado de personalidade xurídica ou sociedade mercantil.
Os estatutos do consorcio determinarán os fins deste, así como as particularidades do réxime orgánico, funcional e financeiro.
Os órganos de decisión estarán integrados por represen‑
tantes de todas as entidades consorciadas, na proporción que se fixe nos estatutos respectivos.
Para a xestión dos servizos que se lle encomenden poderá utilizarse calquera das formas previstas na lexislación apli‑
cable ás administracións consorciadas (14).
Art. 7. Plans e programas conxuntos.–1. A Admi‑
nistración xeral do Estado e a Administración das comuni‑
dades autónomas poden acordar a realización de plans e programas conxuntos de actuación para o logro de obxec‑
tivos comúns en materias nas que teñan competencias con‑
correntes.
2. Dentro do respectivo ámbito sectorial, correspónde‑
lles ás conferencias sectoriais a iniciativa para acordar a rea‑
lización de plans ou programas conxuntos, a aprobación do
(13) Véxase o artigo 8.3 desta lei.
(14) Artigo redactado conforme a Lei 4/1999, do 13 de xaneiro («BOE»
núm. 12, do 14 de xaneiro; supl. gal. núm. 4, do 13 de febreiro).
§ 1
seu contido, así como o seguimento e avaliación multilateral da súa posta en práctica.
3. O acordo aprobatorio de plans ou programas conxun‑
tos debe especificar, segundo a súa natureza, os seguintes elementos do seu contido:
Os obxectivos de interese común que se queren cumprir.
As actuacións que vai desenvolver cada Administración.
As achegas de medios persoais e materiais de cada Admi‑
nistración.
Os compromisos de achega de recursos financeiros.
A duración, así como os mecanismos de seguimento, ava‑
liación e modificación.
4. O acordo de aprobación dun plan ou programa conxunto, que terá eficacia vinculante para a Administración xeral do Estado e para as comunidades autónomas partici‑
pantes que o subscriban, pode ser completado mediante con‑
venios de colaboración con cada unha delas que concreten aqueles extremos que deban ser especificados de forma bila‑
teral.
5. Os acordos de aprobación de plans ou programas conxuntos son obxecto de publicación oficial (15).
Art. 8. Efectos dos convenios.–1. Os convenios de conferencia sectorial e os convenios de colaboración en nin‑
gún caso supoñen a renuncia ás competencias propias das administracións intervenientes.
2. Os convenios de conferencia sectorial e os convenios de colaboración realizados obrigarán as administracións intervenientes desde o momento do seu asinamento, a non ser que neles se estableza outra cousa.
Tanto os convenios de conferencia sectorial coma os con‑
venios de colaboración seranlle comunicados ao Senado (16).
(15) Este artigo foi redactado conforme a Lei 4/1999, do 13 de xaneiro («BOE» núm. 12, do 14 de xaneiro; supl. gal. núm. 4, do 13 de febreiro).
(16) Véxanse o artigo 166 do Regulamento do Congreso dos Deputados, publicado por Resolución do 24 de febreiro de 1982 («BOE» núm. 55, do 5 de marzo), e os artigos 137 a 139 do Regulamento do Senado, cuxo texto refundido foi aprobado pola Mesa do Senado, oída a Xunta de Portavoces na súa reunión do día 3 de maio de 1994 («BOE» núm. 114, do 13 de maio).
§ 1
Ambos os tipos de convenio deberán publicarse no «Bole‑tín Oficial del Estado» e no diario oficial da comunidade autónoma respectiva.
3. As cuestións litixiosas que poidan xurdir na súa inter‑
pretación e cumprimento, sen prexuízo do previsto no artigo 6.3, serán de coñecemento e competencia da orde xurisdicional do contencioso‑administrativo (17) e, se é o caso, da competencia do Tribunal Constitucional.
Art. 9. Relacións coa Administración local.–As rela‑
cións entre a Administración xeral do Estado ou a Adminis‑
tración da Comunidade Autónoma coas entidades que integran a Administración local rexeranse pola lexislación básica en materia de réxime local, e aplicarase supletoria‑
mente o disposto no presente título (18).
Art. 10. Comunicacións ás Comunidades Europeas.–
1. Cando en virtude dunha obriga derivada do Tratado da Unión Europea ou dos tratados das Comunidades Europeas ou dos actos das súas institucións deban comunicárselles a estas dis‑
posicións de carácter xeral ou resolucións, as administracións públicas procederán á súa remisión ao órgano da Administra‑
ción xeral do Estado competente para realizar a comunicación ás ditas institucións. En ausencia de prazo específico para cum‑
prir esa obriga, a remisión efectuarase no de quince días.
2. Cando se trate de proxectos de disposicións ou cal‑
quera outra información, en ausencia de prazo específico, a
(17) Véxase o artigo 2.f) da Lei 29/1998, do 13 de xullo («BOE» núm. 167, do 14 de xullo), reguladora da xurisdición contencioso‑administrativa.
(18) Véxanse os artigos 55 a 62 da Lei 7/1985, do 2 de abril («BOE» núm. 80, do 3 de abril), reguladora das bases do réxime local, tendo en conta que o artigo 58.2 foi modificado pola Lei 11/1999, do 21 de abril («BOE» núm. 96, do 22 de abril; supl.
gal. núm. 6, do 7 de maio; c. erros núm. 9, do 6 de agosto) e que o artigo 61 foi modi‑
ficado pola Lei orgánica 1/2003, do 10 de marzo («BOE» núm. 60, do 11 de marzo;
supl. gal. núm. 6, do 4 de xaneiro; c. erros núm. 11, do 1 de setembro) para a garantía da democracia nos concellos e a seguridade dos concelleiros; 61 a 71 do Real decreto lexislativo 781/1986, do 18 de abril («BOE» núms. 96 e 97, do 22 e do 23 de abril de 1986; corrección de erros no «BOE» núms. 165, do 11 de xullo, e 282, do 25 de novembro), polo que se aproba o texto refundido das disposicións legais vixentes en materia de réxime local, e o Real decreto 3489/2000, do 29 de decembro («BOE»
núm. 33, do 7 de febreiro), polo que se regula a natureza, composición e funcións das comisións provinciais de colaboración do Estado coas corporacións locais, modifi‑
cado polo Real decreto 427/2005, do 15 de abril («BOE» núm. 104, do 2 de maio).