Karoli Calui et successorum aliquot Franciae regnum : capitula in diuersis synodis ac placitis generalibus edita

Íícut cis ncceíTc e ft, v c n i a n r , iubcte v c l

c o g ite ; &: vc E c c le f ix , in quam peccauc- ^ runc, auccum debita neccííaria h u m ilita ­

te farisfaciant, aut h u m ilite r , Se veraciter fe c x c u f c n t , q ualiter abfolui a D o m in o per m iniftcrium E p ifc o p a le v a lc a n t, fua- dece, atque regía poteftate prxcipitc. Ec íi forcé vos , v e l q u ic u m q u c a li j, dc c o -

rum fociccacis &: co n iu n d io n is c o m m u ­ nicatione in f c d i Se condem nati funt,poe­

nitentiam quifque fe rccognofcédofaciac:

quia cefte facra audoricatc non poterit ab­

folui a fuis^qui peccatis dam nabiliter gra- uatur externis. Sicut orans D o m in u m fandus propheta D a u id d cm on ftrat d i- ce n s, Ab occultis mets munda me. Domine,(fi ij,

ab alienisparce feruo tm.

X I V .

lu d ic e s d c n iq u e v illa ru m regiarum con- ftitu ite, qui non fint c u p id i, Se non d ili­

gant auaritiam , Se vfu ra sn e c ipfi faciant, ncc pecunias regias jVcl fuas ad vfuras d o - • n e n t, n eq u e a iuis fubditis vfuras fieri fi- nant. q u x o m n ia vos fupcr o m n e s m in i- ftros veftros odire debetis, 66 fugere. Et ftruosregiosiudices non o p p rim a n t, ncc vitra quod foliti fueru n t redd ere cemporc patris veftri ab cis exigant •, n eq u e per an*

C a p i t v l a . 195

1 9

C ^{a r o l i} t A L V I

p '

garias in tem p ore incong ru o illos affli­

g a n t : n eq u e per d olos,aut per malainge- n i a , fiue inconuenientcs precationes, co­

lonos condem nent, quia ii per tales vel alias huiurmodi f a d i o n e s , pondus argenti vel auri habueritis in a r c a , maius gra­

uius pondus erit p e c c a ti, q u o d habebitis in confcientia v c ílr a ,6 ¿ anima. ^Edificcnc villasveftrasm od eratiscaftiti)s, vt & ho- neftas ne<;:eflaria fic, Sc familia non grauc- tur. L a b o re n t, Sc excolan t terras Sc vineas in tem p ore cum deb ita follicitudine.-fal- ucnt Sc difpenfcnt laborata cum fideli dif- crctione. faciant n u trim en ta congrua &

neccdfaria.cuftodiant filuaSjVnde habeant paftiones : d efendant Sc excolant prata, vn de habeant pabula. Q uatinus non iic vobis ncceife per q u afcu m q u e occafio- nes q u o ru m c u m q u e hortatibus circuiré loca E p ifcoporu m , A b b a tu m , Abbatiifa- r u m , vcl C om icum , Sc maiores quám ra­

tio poilular paratas e x q u ir e re , ¿¿paupl- res Ecclcfiarticos, Sc ndclium vcftrorum manfuarios, in carricaturis parauercdis contra debitum exigendis grauarc,&r pec­

catum dc facultatibus indebite conium- ptis in anim am ve ftra m congerere. Ne­

q u e á C om itibus, vel fidelibus veftris

ftiidcatis, quam lex S¿ con fu ctud o fu it tem p ore patris ve ftri', dc h o c quod dc Francis accip iunt, ex q u ire re . Q u in p o ­ tius habeatis vn d c fu ftic ic n te r Sc h o n c - fté cum domeftica co rte veftra poilitis v i­

u c r e , & legationes palatium vcftru m ad­

euntes re c ip e re , Sc iicut fcriptum eft, v n ­ de poilitis de iuftis laboribus ncceilitatem patientibus tribuere, quia R e x Sc largus debet eife ,& no q u o d largitur dc iniufti- tia vel iniquitate debet conquirere. lu d i - ces v e ro villarum c o lo n o s diftringant , v t non Eccleiiafticos hom ines, vcl Francos pauperiores , aut alienos feruos p ropter priuilcgium regium o p p r im a n t, aut iiluas vel qiisequc aliorum funt in fua vicinitate dcuaftent. Q uia R e x iu ftu s , qui iuftitiam debet diligere , miniftros ac colonos i m ­ pios Sc iniquos non d eb et habere : fed omnibus in f e . & i n fuis debet im itatio ­ nem debitam dem onftrarc. quia fi ipfe D eum d ile x e r it, om nes boni diligent i l ­ lum: Sc fi ipie D e u m tim u erit,o m n cs mali tim ebunt illum . Et R e x atque fui miniftri per am orem D e i b onum fa c ia n t, &: o m ­ nes bona facere d o c e a n t , Sc per tim orem Dei mala fu g ia n t, ¿ ¿ o m n e s in illis mala fugeredifcant. M iftbs etiam tales p e rrc -

N i i j '

C a p i t v l a . ^ 197

198 C a r o l i C a l v i

1 1

g n u m c o n ftic u ite , qui fcianc qualiter C o ­ m ite s , &: ceteri m iniftri reipublicx,iufti­

tia m 56 iudicium p o p u lo faciant, qui ficut C o m itib u s p rx p o n u n c u r, ita fciencia5:

iuftitia ac veritate cis p rx e m m c a n t.

X Y .

H x c , quia litteris veftris fignificaftis, q u o d n o b ifcu m de reftauracione fandic E c c le f ix ,

56

ftiani tra d a re ve lle tis , dom inationi ve­

f t r x fcripto re fp o n d c rc curauimus.quia&:

pro inclem entia aeris , 56 pro inconue- nientia tem poris,

56

m ini vos in tcrim i f t a , q u x cum fidelibus veftris iine noftra corporali prxfcnclaopc- rarivaletis.

56

facris canonibus defignatum aduenent, quan d o

56

56

56

56

bus t r a d a r c ,

56

C a p i t v l a .

tu m con filium d are ftudebim us. Ec ii D c u s foliditatem & fa lu te m E c c le fix a t ­ q u e regni in m a n u ve ftra ad un are & p r o f - pcrari d e c r e u e r i t , q u x cu m A rc h ic p ifc o - pis Sc C oepifcop is noftris plus co n gruere diuinis difpofitionibus v id e r im u s , agere fub fam u latu r e d i regim inis ve ftri ftu d c - bim us. P o ten s eft enim D eu s m inus b o ­ num initium in p c r f e d é b o n u m c o m m u ­ tare procciTum, cui n o fc itu re fte poiTibilc q uo d im p oftib ile folenc h o m in es iu d ic a - rc. Si enim fapietia veftra digftum iudicac loqui ¿ ¿ t r a d a r e c u m vic in o R e g e , e iu f­

quc fidelibus, fcccd en te de ifta parte r e ­ gni d o m n o n o f t r o , fra tre v id elicet v e ftro ; m u ltó magis nos o p o rte t c x p c d a r c t e m ­ pus c a n o n ic u m , vc cu m fratribus Sc pro->

uincialibus A rch iep ifco p is Sc Epifcopis lo q u a m u r , quia generalis caufa im m in e t totius C ifa lp in x E c c lc fix .M a x im e a u te m nobis n cccile eft lo q u i c u m illis A rch iep ifi copis Sc Epifcopis, qui co n fcnfu Sc v o lu n ­ tate populi regni iftius, d o m n u m n o ftru m fratrem v e ftru m v n x c r u n t in re g em fa- cro ch rifm atc diuina trad ition e : q u e m ­ que fa n d a fedes A p o fto lic a m ater noftra litteris A p o fto lic is v t re g e m h o n o ra re ftuduit &: confirm are. L e g ite libros R c -

N iiij

g u m , inucnictis q u an ta reu eren tia re­

p ro b a tu m Sc a b ie d u m a D o m in o Saiil d u c e re dignum d uxit fa n d u s Sam uel, cu­

ius lo c u m in E c cle iia n o slic c c in d ig n i te­

n e m u s. Ec attendite q u am magni pendit fa n d u s D a u id , in lo c o illius e lc d u s vn- d u s a D o m i n o , m itte re m anu in Chriftu D o m in i;c u m Saiil n o n fo lu m cx alia pro­

g e n ie , v e ru m cx alia t r i b u e r a t ; Sc illum r c ie d u m , S¿ fe e le d u m a D o m in o co- g nofcebar. & nihil firm itatis Sauli D a­

uid f e c e r a tife d p lu rim u m adiutorium, d eu otam fc ru itu tcm ei impenderat. Et n cq u e bello a u fe r r e , n c q u e ingcnijdolo illi re g n u m fubripcre adtentauit. Et cum m ultos ad h o c fuafores auxiliarios ha- buifiec, nulli a u re m ,v t h o c moliretur,ac- co m m o d a u it : quam uis mulcas perfecii- tioncs,& :m orti proxim as a b e o fsepiilime fuftinuerit. Infuper & b en é fcitis quid de illo iuíTcrit, qui lic e t m e n d a c ite r, pro il­

lius tam en gratia ad q u ircn d a fc manum mifiíTe in C h riftu m , id eft v n d u m D o­

mini nuntiauit. N a m fi eft aliquis qui h^c i g n o r e t , n o sc i dicim us, quia gladio eum interficereiuilic. Sic S¿ qui infideliter, &

, c o n tu m ac iter in v n d u m qualemcumque D o m in i m anum miccit, d o m inu m Chn*

200 C a r o l i C a l v i

fto ru m C h r if tu m c o n t e m n i t , ¿ ¿ i n a n i m a p rocu ldu bio fpiritalis gladij a n im a d u e r- fionc pcrit. H x c d ic im u s , n o n v t e x a g g e ­ rationes co n tra d o m in a tio n e m v e ftra m incongruas ex q u ira m u s, fe d v t cu idcntius pro q ualitate n oftri m in ift e r ij, q u id e x c e ­ pta deb ita fidc , ¿¿ b en efice n tia, n q b isin fratrc v e ftro r e u c r é d ú fic ,d c m o n ftr c m u s . Talcm vos n c m p é d e b e m u s ¿ ¿ v o lu m u s cre d e re , vc n c c vo s re g n i a u g m e n tu m c u m a n im x v e f t r x d e trim e n to velitis h a­

bere : ñ e q u e nos cu m tali d c d c c o rc ad a d ­ iutorium Ecclcfiaftici re g im in is,

5

5

C a p i t v l a . ^a o i

d e fe n iio n e m ,

56

tio n is in E cclcliailico regim in e nos, Ec- cleiiafq u e noftras coin m itccrc. autiura- tionis fa c ra m e n tu m , q u o d nos Euangeli­

ca

56

re. M anus enim cb rifm ate facro perunda, q u x de pane 56 v in o aq u a m ixto per ora­

tio n em

56

C h rifti fanguinis fa c ra m e n tu m , abomi­

nabile e f t , q u ic q u id a n te ordinationem fe c e rit, v t poft o rd in a tio n e m Epifcopatus fx c u la r c tang at v llo m o d o facramentum.

Ec lingua E p ifc o p i, q u x f a d a eft per Dci gratiam clauis c x l i , n efarium eft, vc ficuc fx cu la ris q u ilib e t,fu p cr facra iuret in|no- m in c D o m i n i , 5¿ fa n d o r u m inuocatio*

n e. nifi f o r t e , q u o d a b f i t , contra cum fcan dalu m a c c id erit E c c le fix f u x : Scin­

de fic te m p e ra n te r a g a t , ficuc Domino docen te c o n ftitu e ru n t re d o re s Ecclefia;

Synodali confilio. 56 fi aliquando facra- m en ta ab Epifcopis e x a d a aut fadafue­

r u n t , co n tra D e u m

56

g u l a s , q u x Sp iritu f a n d o didatX)&^

C h r ifti fiinr fang u in c co n firm acx, irr*^*

i a n d x S c r ip tu r x paginis declarantur, 66 exigentes atq u e facien tes medicamento 202, C a r o l i C a l v i

exinde falutaris poenitentia: in d ig c n t.P ro - p te rc a e x p c d a te . D o m in e , patienter iicuc Princeps C h riftian u s, & Ecclciia: filius,&:

h onorate Ecclefia: fa n d a : r e d o r e s : v t vos

h o n o re t qui nobis d ix it, vos audit me Luc lo.

audit.& quivos ibernit me fberntt, SCyho' ^

ner antes me honorabo, (y ht qut temnunt me, 30.

erunt ignobiles. Sc »qui vos tangit, tangitpu- Zach.i.

pillam oculi mei, E tin V (ú m o» Nolite tan- pí¿i.'io4.

gere Chrftos meos , & in prophetas meos no- *

5

lite malignari, q uo n iam , qui malignantur»

id eft m aligna agunt , exterminabuntur:

fuflmentes autem Dominum ipfi hareditabunt f terram, h o c cft regn um D ei. Ec cum v e ­ nerit tem pus 6¿ lo c u s, ficut fupcrius dixi­

mus , lo q u c m u r cu m noftris confratribus,

& ficut D o m in i iuftis dirpoficionibus v i ­ derimus, fine dubio faciemus. E cnon cft rationabilis c a u fa , quse contra h o c q u o d petimus vos debeat ftim u la r c : quia n o n fumus h u iu fm od i hom ines , vc cum co- gnoucrimus v o lu n ta te m D o m in i , v e li­

mus aut debeam us q u o q u o m o d o refu lta- rc, vcl rixas &: diircnfioncs,feu fcditiones, quas vu lg usw erras n o m in a t, debeam us com m ouere, c o n fe c e re , vel ten ere, quos Dominus pacis pra:dicacorcs Si fed atores Voluit o rd in a re , Sc pcccata noftra atque

C a p i t v l a . 203

1 . C o r . 10

4-

nobis com m iíT orum , S¿ e d a m totius po­

puli confticuic p la n g e re 66 curare, 66 beb lu m c u m v ic ijs , 66 p acem cu m fratribus iu ifit haberc. N os 66 q u id e m paccm &

q u ie te m , non rixas 66 b ella, optamus &

q u x r im u s . quia ficut dicit Apoftolus, non funt nobis carnalia arma

,

¿rpotentia Deo yC^ ihm fum us calciati pe­

des in p rx p a ra tio n c E uangelij p acis: in­

duci lorica lufticix 66 galea ialutis, accindi lum bos in v e r ita t e , h abentes fcutum fidei,

Sc g ladiu m Sp iritus f a n d i : quia non cft nobis c o n lu d a tio aduerfus carnem

56

56

r u m , con tra fp irita lia n e q u itix in cxlcfti- bus. Et non m ilitam us t e r r e n o regi, fed cx lefti, p ro falute 56 n o f t r a ,56 terreni re­

gis,56 totius populi nobis commifli- quo­

rum officium eft nulli n o c e r e , contra ne­

m inem infideliter a g e r e , omnibus autem v e lle prodcife. T a n d e m , dom ine nobis R e x , contra D e u m 56 co n tra animam vc­

ftram non audiatis illos qui dixerint,fi for­

te vobis d ix e rin t. N o n tibi fic curx, q u x tibi re fe ru n t illi fello nes atque iguu' b ile s : hoc fac q u o d tibi d i c i m u s . q u o n i a m

cu m noftris,

56

parenti

1 0 4 C a r o l i C a l v i

C a p i t v l a . i c y bus tc n u c ru n c p arentes tui re g n u m . N o s autem ob fecram u s d o m in atioftém v e - ilrara,adccndite potius,ii C h riftian u s R e x c ftis , ficut 6¿ D e o gratias eftis, &: in illum

creditis, Sc p er illu m regn are v u lc i s ,/ i r ,

quem, iicut fcrip tu m eft reges regnant, Sc i;*

cuius e f t r e g n u m ,im m ó o r b i s t e r r x ¿ ¿ p l e ­ nitudo e i u s } quia id e m D e u s in carne

v e n ie n s , qui folus R e x fieri p o tu it 6¿ fa - c c r d o s ,3 ¿ in c x lu m a f c e n d c n s f u u m r e ­ g n u m , id eft E c c le fia m ,in te r p ontifica­

lem a u d o r ita tc m Sc regiam p o tefta tem gubernandum d iip o fu ic, ¿¿ non elegit a d ^ hoc diuitcs ¿¿ nobiles,fcd pauperes ¿¿ pif-

catorcs. ¿¿ ficuc fc rip tu m e f t , Ignpbilia dr i cor. l

contemptibilia mundi elegit, v t confundat for- ^ 7 • rirf.Ec fieri poceft,vt cales vobis ifta dicant,

fi fo rte m inus ncccftario D c u m tim en tes vobis d ix e r in t, cu m q u o ru m parentibus d ia b o lu s, qui fe c u n d u m S c rip tu ra m eft Rex fnper omnes filios fuperbia , re g n u m C hrifti,quod eft E cclcfia, c o n tu rb a u c rit,

Sc nunc eos in regn o fuo, id eft in in fe rn o , retineat,

5

rentibus, id eft cum A p o f t o lis , C h riftu J Rcx regum re g n u m f u u m , id eft Ecclc- , conqu ifiuic, am p liau ic, Sc r c x ic ; Sc

p er nos, Sc n o b i f c u m , v tin a m non ad iu-^

d ic iu m n o ftru m d ic a m u s , eandem Ec­

c le f i a m , id eft re g n u m fuum , quotidie ad­

q u i r i r , a u g e t, a tq u e g u b e rn a t idem D o­

m inus I ES V s C h r if t u s , ficut dictum cft rfal. 44. a D o m in o Eccleíiíc p er p rop h etam , Fro

17- patribus tws naU fm t tiht Jilij, id cft pro A poftolislcreauit tib i Epifcopos,qui te re­

g ant SiC doceant. C u m qua Ecclefia no­

bis a D e o commiiTa, R e x Chriftiane&:

D o m i n e , ficut litteris veftris iuíTiftis, ic- iunijs Sc o r a tio n ib u s , a c lita n ijs. Domi­

n u m fu m m u m g u b e rn a to re m in naui ian- d a : Ecclefia: fluitanto in h o c m are, id cft facculo naufrago f o , peccatis noftris com­

m unibus d orm ien tem ,pu lfarc& : excitare, Sc pro vobis deprecari iludcbimus: vc quantocius pro fua ineffabili pietate cuigi- l e t , Sc im peret ventis Sc m a r i , id cft tcm- peftatibus diabolicis , Sc inquietudinibus fa:cularium h o m in u m , Sc redeat quantu- lacu m q u c tra n q u illita s , gratia & miferi­

co rd ia eiufdem D o m in i noftri I e ^ v C h rifti. cui eft, &: fit poteftas, Sc honor, gloria, Sc im p eriu m in ficculaficculorum.

A m e n .

a©6 C a r o l i C a l v i

C a p i t v l a . 1 07

X X I V .

SynodiMeteníis,de indulgentia Ludouici regis.

H jE C C A P I T V L A trallata & confirmata finnt abEpiJco- pts in Synodo habita apud ^Alettis dui­

tatem

,

tris f u i Karoli perpetratis.

D

Sc

confaccrdocibus n o ftr is , legatis v i ­ delicet d iu in x p a c is ac n o ft r x v n a n im ita - tis, H in c m a ro ,G u n t h a r io ,W c n ilo n i A r - chiepifcopis, Scvenerabilibus C o e p if c o - pis n oftris,H erluinO jH ildcgario, A d u e n ­ tio, A b b o n i,H in c m a ro ,E rc h a n ra o , Epif­

copi q u o ru m n om ina fub tcr h a b e n tu r a d - ftripca. qui fauencc D o m i n o , & a n n u e n ­ tibus glorioiis Principibus noftris K a ro lo

& H lothario , in M c d io m a tric u m ci­

vitatem a n n o incarnationis D o m in ic x

2o8 C a r o l i C a l v i

D C C c L i x . I n d i d io n e V I I .V . Kal.Iunias fy n o d a li d e c re to conueriimus,_

C a p . i.

N o t a , & : , p ro d o lo r i nimis eft nota difcordia atque calam itatis pernicies,qu:e f a d i o n c q u o ru m d a m fcdinororum ho­

m in u m nuper inter fratres reges noftros H lu d o u u ic u m S¿ K a r o lu m accidit. Vnde ranca ac talia in E ccleila nobis ad regen­

d u m diuina d ig n a tio n e commiiTa, in h o c re g n o p erp ere fu n t adm ifla, vtipfo etiam auditu h o rrib ilia cognofcancur. SC i i h x c d i f c o r d i x p eftilen tia d iu tiu s, ope­

rante hum ani generis an tiq u o hofte,dura- u e r i t , q u á m exitiabilis 3c mortifera exi*

ftac mciiiis ipil fcitis. Q u a de re memores quid veritas miflis prxdicatoribusiuiTerif, vc diuinus P aulus d ic it , legatione pro C h rifto fun g entes v o s , fratres cariilimi,

^ legatos D e o araacx pacis, quoniam exin­

d e iam gloriofos principes noftros Karo­

lu m H Iotharium Epifcopali audorita­

tc m oniiim us,ad d o m n u m H I u d o u u i c u m

' R c g c m g lo r io fu m m e d ia n te D om inoor-

Luc. 10. S alu a to r dicir, I n f A m c f ' y que, in q u ic n s , demum intraueritis, frirnffi

d íá te , F a x hmc domni. & / A i fuerit

il

C a p i t v l a . lop

fÁcís, rtqtiiefcet faper illum p a x vefira \fin 4u^

t m , áivos reuertetur. q u ia a u t cric quifque prsedcílinatus ad v i t a m , 6¿ caelcftc v e r ­ bum fequccur q u o d a u d i c c : auc íi nullus audire v o l u e r i t , ipfe praedicator fine f r u ­ du non f u e r i t , q u o n ia m ci a D o m in o pro labore fui operis m erces rc co m p cn fab i-

tur. ^{I I .}

P o s T praedicatam v c rb & pofiulacam paccm, legatio veftrae fraternitatis h u iu f­

modi erit con dition is, v t ifd c m R c x nobis¿

& vtinam D c o , fem p er amabilis adm iflb- rum indulgentiam confcquatur.

I I I .

Videlicet fi de o m n i b u s , quse per cu m malitioforum h o m in u m pcrfuafionc ar­

que fedudionc in parrochiis n o ftris, fra - trumquc n o ftro ru m perpetrata f u n t , v e ­ raciter re c o g n o u c rit, ficut fcriptum cft^

hxtaejl Dominm hü qui tribulato funt corde^

& Jacrificium Deo eft/piritus contribuUtUi\ pfai,‘ jo, qiioniam c o r c o n tritu m Sc h um iliatum

non íp c rn it. E t ficut h i q u i f id c Llcum quaerunt, in u e n ire n u n q u a m m c- fcntur, ita p ro p c cft D o m in u s om nibus inuocantibus fc in v e rita te .

* * ^

Lt íi poft v e ra m re c o g n itio n e m puriter

3

IJ-

1 . lo a n .

1. 9.

■confeíTus fuerit, quia iterum dicit Scri-

p ro u . xi. ptura; abfcoTidit fielcra fua mn dirige­

tur, qui autem confejfm fu e r it, (fi reliquerit ea, mifericordiam confequetur. Sc , f confite a- murpeccata nojlra ,fd d is eft (ffi iujim ,vt re­

mittat nobis peccata noftra, & emundet nos ab

omni iniquitate. v.

Poft puram autcm confeilioncm , f prom iferit q u x m ale gefta funt per dignos pocniccntix f r u d u s , p r x u e n ic n t e , adiu- uante,66 fu b fc q u e n tc diuina gratia,fe pro viribus e m e n d a tu ru m , quia fcriptum efc,

^“^

5

& illi b e a ti, q u o ru m t e d a bonis operibus funt peccata. Sc v tfc rip tu m eft,quiapec- cauic , Sc populum peccare fecic, tanta fint b o n a ,q u x tanta operiant mala.

V I .

Deinde fi ip o p o n d ciitad paccm 66 con cordiam p rxicn caliter in corde 56e r e :66 quantocius ra tio n a b ilite r

, 56

56

rolo fc re d itu ru m , 5¿ in pacc afl caritate l i o C a r o l i C a l v i

D e o placita cum p rx fa tis principibus n o ­ ftris K a r o lo a tq u e H l o t h a r i o , ii ipii ean­

dem pacem &¿ c o n c o r d ia m c r g a c u m fc r- u au e rin r,p erm an fu ru m , tc in fc p e c c a n ti­

bus debita d im ife rit,iic u t fua á D e o d e b i­

ta fibi cupit d im itti. Q u i a itid e m fc rip tu -

r a d i c i t , Pacem fequim m i cum cm nibm ,^* Hebr.i».

fanchmomam Jine qua nemo videbit Deum. * Et cum m ala e u n d a bonis fcquentibus d ilu a n tu r, ta n tu m eft d ifc o rd ix m alu m , qua: niii e x t i n d a fu n d itu s f u e r i t , b o n u m nullatenus feq u i Euangelio tefte p e rm it­

tat. tc caritas e ft, q u x o p e rit m u ltitu d i­

nem p e c c a to r u m , fine qua etiam ii quis corpus ilium trad at ad i g n e m , nihil ei niii damnationis iudicium p ro d e rit. Ec D o ­

minus d i c i t , Si non dimiferitis homimbas M a tt. 6.

peccata eorum, nec pater vejier cakftd dimit­

tet vobis p£cc at a veftra.

v i r .

Poft hiec ii p ro m ife rir, q u o d iam vltcrius tale vcl iim ile fchifm a in hac fa n d a D e i Ecclefia J a tq u e in ifta C h riftia n ita c e n o n

teitcrcc. V n d e fcrip tu m e f t , baptiza- E c c li. 141

tt*r d mortuo, dp iterum tangit iUum, quidpro - ^ ®'

f k t lauatio eius ? Baptizatur q uippe á m o r­

tuo,qui m u n d a tu r fletibus á p e c c a to .fe d poft baptifm a m o rtu u m t a n g i t , qui culpas

C a p i t v l a . z h

if.

p o ft lacrym as repetit. E t ite ru m fcriptum

c ft

bus fuis vitae m u n d itiam fu b trah it ,ipfas e tia m lacrym asante D e i o c u lo s fordidas

facit. V I I I .

T u n c d e m u m p ro m itta t f e a b illorum p e rd ito ru m h o m in u m tu itio n e atque fa- u o r c , p e r quos tam g rau itcr D e u m offen­

dit , diflungcre. & q ui quafi ad cius fidem, fed potius in fid e litc ra d cum v e n e rim ,a d r e d a m ratio n em in p ro x im o placito ante fratrem fuum K a r o l u m , n e p o t e m fuum H lo th a riu m , ficut D e o tcftc iam apud M a rfn a m propria m an u firm auerat, veni­

re fi p otu erit,faciat Et quem cfim qucillo-

^ ru m r e d a ratio d ig n ific a u e r it, digno ho­

nore fuo fru a tu r. Sc qui per re d a m ratio­

n e m erga fe n io re m fu u m iuftificari non p o tu e rit, &: ra tio n a b ile m mifericordiam pro co c x p c t ic r i t , e a n d e m rationabilem m ifericordiam illi o b tin e a t. D e illo vero,

| u e m re d a ra tio ¿ ¿ iuftum iudicium con*

d e m n a u c rit, v t R e x C h riftia n u s cum re­

ge regum C h r if to c o n c o r d e t , Sc aliena:

p erdicion ifc n o n co aim ifcu lc c. quia> _vt i i t C a r o l i C a l v i

C a p i t v l a . 213

Paulus d i c i t ,

Non folhm qai faciunt

ttiam qui mala facientibus confentiunt

digni i funt morte.

c i t , q u ia n o n m u ltu m in tc rc ft inter c o m ­ m ittentis a n im u m ,&: con fenticntis f a u o ­ rem. A d d o a m p liu s , p le ru m q u e dedifcic e r r a r e , cui n e m o co n fen tit. Et iterum S .

Paulus c u m talib us hom inibus nec cibum fum cre p erm ittit. E t S. D a u id dum to tu m fc ad foedera pacis in tc rn x c o n ftrin g e r e c , tcftatur q u o d cum malis concord iam n o n

te n e re t, d ic e n s : K o m e qui oderunt te, Deus, 'J*-

oderam illos , & fuper inimices tuos tabefce- bam ? Perfedo odio oderam illes, mimici facli funt mihi. Inim icos etiam D e i p c r f c d o odio odiiT ecil, ad q u o d f a d i funt dilige­

r e , q uo d fa ciu n t in c r e p a r e : mores pra- uorum p r e m e r e , v i t x prodefle H in c F i- nccs p ecca n tiu m ciuium gratia coeuntes cum M adianitis perculit iram D ei ira­

tus placauit. Et lo fa p h a t, qui t o t d c a n t e - ad a vita p rx c o n ijs a t t o llit u r , dc A c h a b regis amicitijs pené periturus increpatur, cui a D o m in o per P rop h etam d ic itu r,

Jmpioprabes auxilium, &

qui oderunt DOr minum amicitia iungeris. Bt idcirco iram qut- dem Dommi merebaris-, fe d bona opera inuenta fu m in te.

O iij

214 C a r o l i C a l v i

m ulgati Sp iritu d ic u n t , v t h i, qui poft e x ­ c o m m u n ic a tio n e m ad in t c r d id u m cum e x c om m u n icatis c o m m u n ic a u c rin t, con­

d e m n a ti anathem a h a b e a n tu r. Et iandus C y p r ia n u s rcgis m in ifte riu m cflc dicit im pios dc terra perdere,horni eidas,pcriu- ros, adulteros,vcn cficos,facrilegos non fi- n c re v iu e r c . Et in lib ro R e g u m fcriptum

3

dimilifli virum m ortedignum

erit anima tua.

f r o anima illius

& populus tuus pro populo illius.

quos m ifcricord ia , m o n ftra tu r in opere Saul ac Sam u clis. q u o n ia m cui Saul pe­

percit offendens D o m in u m , Sam u el Pro­

pheta in fru fta c o n c id it. N a m iicuc quif- q u e in ie peccacibiis d eb et p ro p te r Deum d im itte re; ita in D c u m p e c c a n te s, ¿¿Ec- cleiiam c o n c u lc a n te s,&: regni peruaiores,

& in Chriftianicacis d e p o p u la to r e s , tc in pacis p e rtu rb a to re s, ¿ ¿ in patriar prodito- ie s deb et m inifter D o m in i re x debitam v m d id a m propter D c u m exercere. Qua­

p ropter fciat rex nobis am ab ilis, quia fi­

cu t infirmus fanari n o n poteft qui amcdi*

eo coquitur ,q n a n d iu fe rru m ignitum in illius tenetur c o r p o r e; ita tc n e m o fanari p o te ft á peccato , q u an d iu in peccato

m a n f^ ic , v e l q u a n d iu in p eccato m a n e n ­ ti fcicnteL¿¿ lib e n te r co m m u n icau erit.

IX.

T a n d e m fi fc p ro m ifc rit ad iuto rem &

cooperatorem D e i pro virib u s de cetero

& ratio n a b iliter fu tu r u m , q u a lite r E ccle­

fia D e i , quae in fu o r e g n o , a c regnis n o ­ ftrorum princip u m v n a e f i , ficut Sc vn u m faccrd o tiu m , fe c u n d u m qualitatem peri- culofi tem p oris in v n o q u o q u e o rd in e rc - ftituatur;& : facerdoces D e i debita p riu i­

legia , Sc Ecclefiafticum vig o rem o b ti­

neant , Sc populus iuftitiam Sc pacem h a ­ beat. congregatis vobis Sc n o f t r o , im m b .diuino fp ir itu , qui eft rem iifio o m n iu m peccato r u m , per Ecclefiafticam A p o fto - lic^audoritatispoccftaccm illi peccata in noftris parrochijs per illum a b iiio co ra - miifa Ecclefiaftica pietate Sc canonico more d im ittite , eique indulgentiam po- ftulanti d o n a te , a tq u e illum facra: c o m ­ m unioni, qua ipfe fe pnu au erat e x c o m ­ municatis c o m m u n ic a n s ,.reftituite.

X.

Et licet m u lto ru m a n n o ru m ,fe c u n d u m pr^fixos a facris C a n o n ib u s g ra d u s, poe­

nitentia hsec p e rp e tra ta fa c in o ra in d ig e - icn t, ta m e n confifi d e D e i m iferico rd ia,

O iiij

C a p i t v l a . 215

apud q u e m n o n fic a cc ep tatu r mcnfura tem poris v t d o lo r is , n c c abftinentia cibo-?

r u m ficut m ortificatio v itio ru m , n on prx- iudicantcs patrum fc n tc n tia s , q u x de hu- iu fm o d i d c c rc u e ru n t, fed potius eorum fcqucntes h u m an io rem diffinitionem,hqc fcribim us. A i t fa n d a Syn o d u s Africana:

Poenitcritibus fec u n d u m differentiam peccatoru m E p ifcopiarb itrio pocnitentix tem pora difccrnantur. Et S. L e o Apofto- Jic x fcdis P o n t i f e x : H i s , i n q u i t , qui in tem p ore ncceifitatis, S¿ in periculi vrgcn- tis inftantia p rx fid iu m poenitentix , &

m o x re co n c iliatio n is im p lo r a n t , n ecfa- tis fa d io in terd icen d a eft , n ec reconcilia­

tio dcncgand a.qu ia m ife r ic o r d ix D c i ncc m enfuras poifnm us p o n e r e , n ec tempora d e fin ire , apud quem nullas patitur vcnix moras vera co n fe ffio , d ic c n te D e i fpiritu Eia. 44. per P ro p h eta m : Cíííw conuerfus ingemueris,

Pfal u' Istncfaluuseris. Sc a l i b i , Dic iniquitates tuas

7. frior, vtiuftificeris. SC i t e m , ,^m aafudDo­

minum mifericordia e(l , (fi copi opi apud eum redemptio. In difpcnfand is ita q u e donis n o p debem us cíTe d iffic ile s , nec fc accu- fafitiu m genaitus la c rv m a fq u c neglegere, cu m ipfam poenitendi a ffe d io n e m ex Dei credam us infpirationc c o cc p tam . diccnte t i 6 C a r o l i C a l v i

I A p o f t o l o ,

Ne fo r te d et illis Deus foeniten-

«

ÚAmy

refipifeant d diaboli laqueis y

captiai te n e n tu r ad ipiius v o lu n ta te m . Ec S. G rc g o riu s in E uangclij h o m ilia d ic it, V e n ia t foras m o r t u u s , id e il culpam c o n ­ fiteatur p ecca to r, v e n ie n te m v e ro foras fo lu a n cd ifcip u li, vc paftorcs E c c le fix ci poenam d e b e a n t a m o u e rc q u am m e r u i t , qui n o n e ru b u it co n fite ri q u o d fe c it.

X r.

His pcrpcnfis, fratres c a riflim i, f i , v t di*

ximus, iam d id u m regem á nobis am a b i­

lem ita c o n te m p e ra tu m d iu in x vo lu ntati

U facrx a u d o rita ti inuenericis, fecund um minifterium vobis á D e o trad itu m cum veftra v n a n im ita tc a b fo lu itc.S in alias,vos v llo m o d o cu m c o , q u e m a b fo lu c re n o n poteritis , ligare n o lite : quoniam ncc c o ­ ram D e o , n cc in S y n o d o nos inde a u d o - rcs h abebitis , fi agere aliter, q u o d abfit, prxfum pferitis. v o lq u e in S y n o d o tc c o ­ ram D e o p ro f a d o irrito dabitis rationes.

X I I .

Et fi i p f e , q u o d D e u s longe fa c ia t, ca qux e g it, v n d e illu m n u n c co m m o n ere Vos m it tim u s , rciccraucric ,om nia& :ance diuinos ocuIos,

5

C a p i t v l a . 217

z.Tira.

£.

h.íl

n o u c rit rcucn irc. S i q u id q u o q u e contra f a n d a m a u d o rita te m p r x f u m p t u m , vcl fu b r e p t u m , iiue e x to rtu m f u c r i t , non fo­

lu m in diuinis exam in ationibu s , verum n c c in diuinis legibus q uippiam p rxu ale- b it. E t n c n i i t de cetero ij^ m c m o r idem re x g lo rio fu s, q u o d dicit S. Grcgorius:

S c ie n d u m cft , inquiens , quia quifquis inlicita nulla c o m m ifit, h u ic iure conce­

ditur v t licitis v ta tu r rfic q u e pietatis ope­

ra faciat , v t ta m e n fi n o l u f r i t ca qua:

m u n di fu n t n on re lin q u a t. Q u ilib e t vero tanto a fc licita d e b e t a b i c i d e r c , quanto fe m em in it & inlicita perpctraflc. N equc enim par f r u d u s efle b o n i operis debet eius qui m in u s , & c i u s q u i amplius deli­

quit , aut eius qui in nullis , Sc eius qui in quibuilibct facinorib u s cecidit. Sed tanto q uifque m aiora quasrat b o n o r u m operum lu cra per poenitcntianj ^ q u a n to grauiora fibi intu lit d am n a p er c u lp a m . V nd e a vobis n o ftra , q u in potius D e i voce com­

m o n e a tu r , v t fic ftu d e at prsctcritorum p o cn iten s, Sc im m in e n tia atqu e futura cau cn s, D e o m ilita re in re g n o terreno, quatenus m e rcatu r c o n rc g n a re C h rifto in rcgno ccelcfti.

i i 8 C a r o l i C a l v i

C a p i t v l a . 1 Í 9

' H a c q u a f c q u u n t u r p e r a í h legettione ren u n tia ru n t E p ijc o p i'

D E in d u lg e n tia fu a nobis H Iudouuicus rcx prid. N o n a s lu n ia s in W o rm a tia dixit:

Volo vos prccari-5 vc ii in a liq u o vcftros animos o f f e n d i , vt. h o c cnihi pcrdonccis, vc inantca fe c u ru s v o b ifc u m loqu i poffi- mus. A d h x c H in c m a r u s , qui prim us in ordine cx iiniftra parce illius ftecic,rcipon- dit diccns r Ifta eauia c itó ad e f f e d u m pcrucnirc p o t e f t , quia q u o d nos o ffe ri­

mus, h o c vos petitis. Ec m o n e n tc G rira o l- do, ac T h e o d o r ic o E p ifc o p o , iterum ipfe Hincmarus d i x i t : N i h il c o n tra m e fc c i- ftis, v n d e n o x iu m ra n c o re m in rac n tc contra vos teneani. quia ii f a c e r e m , ad altare v t D o m i n o facrificarem acccdcrc non auderem . I te ru m m on en tib u s eifd c m G rim oldo, & T h e o d o r ic o ,a c S o lo m o n c , ic c n tc ipfo T h e o d o r i c o h x c ve rb a , F a­

cite ficuc fe n io r n o fte r p r e c a tu r , parcite illi, rcfp ond it ipfc H in c m a ru s h x c eadem

^crba I Q u o d in m e , id eft in m ea p e rfo -

^a,offcndiftis, tc p ep erci tc parco, de hoc

^ntcm,quod, in E cclefia m ih i c o m m iffa,¿¿

in populo m ale eft f a d u m , v o lu n tarie vo^

bis

t e b e n e dicit. S¿ ce teri fratres noftri in h x c ve rb a Sc fe n fe ru n t Scp ro fecu ti funt.

T a n t a & t a li s in d u lgen tia illi largita fuit,

& ix o n a lte r a , n e q u c am plius. D e fcripto a u tc m ,q u o d co n firm atu m nobis cft tradi­

tu m , n cc ipfe a nobis q u id d a m q u x fiu it, n c c n o s illi aliqu id dixim us : quoniam n e c d u m c u m illo cx h u iu fm o d i in ratio­

n e eramus. Ipfc a u tc m poft h x c Scalia di­

x i t , nos cgilTcquod n o n egimus, cx hoc m a te ria m fu m e n s , q u o d G u nth arius illi fa m ilia ritc r,v t cu m i n f t r u c r c t , Scad fatif- fa d io n e m p r o u o c a r c t , fc rip tu m relegit ita inquicns : V o s m ih i tranfmififtis vc­

ftram epiftolam cu m capitulis, vos vcni- ftis cu m caufa f a d a . N o s n o n fumus hic nifi d uo v c l t r e s , qui finc alijs huc exiliui- mus. in illas caufas in tra re non poiTum, an tequ am cu m noftris Epifcopis inde tra­

d e m u s : q u i a ,D e o g ra tia s,n ih il fincillo- ru m con filio feci. &: poftca indercfpon-

dcam N o s au tcm c x p e d a b a m u s jv c coB- iiliu m a n o b is dc fua falute ob latu m ipft q u x r c r e t , Sctu n c ci fe c u n d u m illud fcri­

p tu m d onarem us confilium . Ipfc autcm

2 .10

C ARO LI Calvi

dc fuo gradu rcfpondic, quod, in illud fcripcum non intraret,antequam cum fuis Epifcopis confidcrarcc. Et iic quicquid in generali caufa E cclcfixA : populi,egit pe­

nes illum rcmaniic.

C

. 221

X X V .

Synodi Tullcniis apud Saponarias.

h j E c v e n t i l a t a » definita

,

,

D C x : C L V i i i . Indiííione y iu in territo­

rio Tulienfi yfiub principibus Karolo»

H lothario

, 0

C a p . l

V T caritas fraterna S¿ concordia pa­

cis rcformcturintcr fratres,principes fcilicct ac glorioibs reges noftros, H lu­

douuicum ac Karolumjqualitcr fchifma, quod ortum cft nuper in Ecclefia, ad vni-

ta tc m benignitatis v a le a t rcd in tcg rá ri,fla­

tus E c d c f i x pene c o lla p ru ste ftitu i, & pax ac iuftitia in p o p a lo C h r if t i a n o valcac p r o c u r a r i;

5

n e m , ¿ ¿ ra tio n a b ile m m ifericord iam p of- fin t fa lu a ri, ¿¿ á p cru críb c o n am in e ad fa- lu b rio ra c o n u e rti.

2 2 2 C a r o l i C a l v i

II.

Epifcopi n am q u e , fec u n d u m illorum rain iftcriu m ,ac facram audoricatem ,vniti i i n t , 6¿ m u tu o c o n filio a tq u e auxilio re­

g e s , re g n o ru m . p rim oresratqu c populum fibi commiiTum in D o m i n o rcganr,6¿ cor­

rigat . ¿¿ n em o fc fo la tio m u tu o fubtrahar, fed fynodales co n u en tu s fecu n d u m iuíTio- n e m can o n ic am fre q u e n ta re procurent, quatenus o rd o E c c le fia ftic u s , qui quafi obliteratus iam f i j c r a t , q u o n iam fynodi propcér d lfco rd iam re g u m frequentari non potcrant,E pifcopali co llatio n e ad ne- ceiTarium ac d e b itu m ftatum reduci p r x - ualeac. V n d e etiam c o n fe n fu m apud re­

ges e x p e titu m o b tin u e r u n t.

’i i i .

R c ^ s n ih ilé m in u sa c principes noftri, ICarolus], H lo th a riu s,a tq u e item Karolus, ad D c i v o lu n t a t e m , a tq u e f a n d x Ecclc-

f a ftatum,fuatnqucfalutem,& populifub- Icuationcm , gratias D c o ,v n it i,& m ca- dera^lutari vnitatc firmati funt.

IV.

P crucntum cft a n te c o n u c n tu m Epifco­

porum , q u c n d a m d ia c o n u m , cui T o r t o l - flus n o m e n e f t , E p ifcopalcm p oteftatem in vrbc B a io c e n fiu m occupafTe,& p o llici­

tationibus ac m inis follicitarc m ultos ac perturbare. V n d e dcfin iu it fa n d a Synodus, vcVvcnilo S e n o n u m A rchiepifcopus,cuius diaconus f u i t , a d iu n d is fecum tribus alijs, memoratum d ia co n u m cuocacum audiant,

& fecundum a u d o r ita te m canonicam dc eo definiant. S i autem re fu g e rit eo ru m c o ­ gnitionem , a n n ite n tc principali poteftate venire ad a u d ie n tia m com pellatur. Q u o d li hanc q u o q u e d e c lin a u c r it , anathemat®

feriatur. v .

Dc q u o d a m etiam fu b d ia c o n o A n f c a - lio, qui viu o Sc in c o lu m i Epifcopo ciuita- lis L in g o n u m fc d c m p c r u a iit, iim ili cft fentcntia d efin itu m . S e d intcrucnientibus legatis c iu fd e m fu b d ia c o n i, h u m an io r cft prolata fcncentia. vidclicec, v t fa cra m en to confirmet, fc n u n q u a m talia h uiu fm od i prxfumptionc f a d u r u m . C u iu s facramcn- W tenorem h u ic C a p it u lo fubi>c<ftcrc di-

C a p i t v l a . 223

g n u m c x iftim a u im u s .E G o A n s c a r i v s

liib d ia c o n u sc o n fite o r c o ra m D o m i n o , fa n d is A ng elis e iu s , r c u c r c n tix f a n d x p a . tc rn ita tis v e f t r x , c o n tra D c i voluntatem ,

& c o n tra canonica ftatuta tem ere m c f e d f fe in Ifa a c ve n c ra b ile m P o n tif ic e m , vfur- p a n d o fe d e m E c c le iix f a n d x fibi commif- ÍX L i n g o n i c x , & fo llic ita n d o clericos &

vaflallos c iu s , o m n c m q u c familiam. At*

q ue ideo pro t a n t x p rx fu ro p tio n is cxcclTu}

p er facri m inifterij ve ftri vobis largitam a D o m in o p o te fta te m v e n ia m m ihi perni­

tenti largiri fupplicitcr d ep reco r. Deinceps v e ro , n c c in eu n d e m A n tiftitc m , nec in fllinm q u e m lib et , n ec in illa , n ec in alia Ecclefia,huiufm odi p rx fu m p tio n c m face­

re tentab o. & n eq u c illi, aut alicui fuorum clerico rum , aut la i c o r u m , in aliqua re im­

p ed im en tu m faciam p ro h a c caufa : quia m c grauiter deliqniíTc confitcor.N cqucin- fidias eis vilius in q u ietu din is parabo/ nequc per m e , n eq u e per a liq u e m m eorum pro­

p in q u o r u m , nec per q u e m c u m q u c hom i­

n e m : fed ad iu to r pro virib us & intelligen- tia ipfi, fuifquc e r o , p ro u t fibi placuerit*

E t qui fibi pro h o c ipfo inim ici f u n t , quos ipfe v o l u e r i t , fi p o tu e ro , conligarc cidcm procurabo. Sic me D cus adiuuct, &ifl^

fandx

i i 4 C a r o l i C a l v i

C a p i t v l a . fa n d x S a n d o r u m r c liq u ix .

Z15

V I.

Scatu irctiam Tanda S y n o d u s , vP n u n * quam ad e a n d e m L in g o n é íe m Ecclefiam, f iu e a d la n u a c e n fe m , q u a m iam pridcm pari m o d o adflixerac,deb eat adfpirarc. Et íi ita, vc p rx m ifim u s , iuílis Epifcopalibus obedire re fu g e rit, fcn ten tia m fuperius dia­

cono datam in c u rra t.

V I I .

D einde gloriofus rex dom nus K aro lu s facrx S y n o d o libellu m appellationis, cic- dorum quc iu d ic iu m inter fe tc V v e n ilo - nem S e n o n u m A rc h ie p ifc o p u m , q u i : ^ eo d e fe c e r a t, ¿¿ proclam ationis diploma porrexit. V n d e fe c u n d u m facram a u d o n - caccm, &: i n d u c i x , ac d ieru m prolatio per Epifcopos, tc S y n o d ic a s literas p rx fa to Archiepifcopo e il in tim a ta , atque c o n c e f- fafccudum regulas diuinitus prom ulgatas,

V I I I .

Mota c il etiam q u x ftio d e A c t o n c V i r -

<Junenfium E p ifc o p o , q u o d o b la tio n e r e ­ gulari (v n d e p e titio ibid em c il p rx fe n ta ta j in m on ailcrio S. G e r m a n i A u c ifio d o rc n - fium ad ílitcrit,¿¿ c o n tra regulasEcclefiailir cas inde d ifc e d e n s ,m in u s prouise quam ia»

cra audoritas d o c e a t , ad o rd in e m Epifco-

p a le m perueneric. V n d e etiam definitum c ft,d a ri fibi c o m m e a tu m ve n ie n d i ad aliam S y n o d u m , ficut facra fan xit a u d o rita s .

I X.

A d Epifcopos fi q u id em B r itt o n u m , qui fe contra a u d o rita te m a m e tro p o li fua mo­

liu n tu r d ifc in d e re , S y n o d u s lite ra s fecun­

d u m a u d o rita te m facram d i r e x i t , quate­

nus ad fuam m e tro p o lim re d e a n t, eique debito iure fe f u b d a n t , n e c a canonica &

E p ifc o p a lic o m m u n io n c fefe g re g e n t. Ex­

com m unicatis e tiam ,ficu t facr^ decernunt re g u la:, B rittones co m m u n ic a n te s ipfi fe facra c o m m u n io n e n o n priuent.

A d m em oratos q u o q u e excom m unica- tos f a n d a Synodus litteras d irex it, cifqiic v fq u e ad futu ram p roxim am Synodum co rrig en d i fpatium tn b u it,m o n e n s Ecclc- fiafiica pietate v t c o n u c rta n tu r viuant.

quia nifi fe c o rre x e rin t, ad futuram Syno­

d u m generali vnanim itate anathem ate ter­

ribili ferientur. X I.

R e le d a fu n t d e n iq u e in eadem Synodo quasdam c a p itu la , lu p c r quibus quorun- dam fra tru m fenfus d iftentire probantur.

V n d e c o n u e n it inter E pifcopos,vt D c o fa - u cn te pace ac tra n q u illita te recuperata fi- lié ; C a r o l i C a l v i

muí c o n u c n i a n t , Sc prolatis f a n d a r u m fcrip tu raru m a tq u e c a th o lic o ru m d o d o - rum f e n te n tijs ,q u x fid io r a fu n t c o n c o rd i vnanim itate fc q u a n tu r.

X I I .

T a n d e m p o ftu la u it h u m ilite r Synodus g en eralis, f e a d te rra m v fq u e profterncn s ante K a r o lu m re g em , Sc R o d u lfu m B itu­

rigum A rc h ic p ifc o p u m , obfecrans Sc ad - iurans per crucern & C h rifti ianguinem ,vc p riu ile g iu m M o n a fte rijS .B e n c d id i,q u o d annuenre rege p r x fa to firm auerat, q u o d ­ que idem R o d u lfu s fu b fc rip fe ra t, ratum

Scin c o n u u liu m feruare ftuderet. Q u o d ii Abbas n eg lig es,& facris regulis in c o n u c - nicns per d ir e d o s m iifos inuentus fuerit, ab eadem paternitate rcm oueatu r, Scalius qui dignus repertus fuerit,fub ftitu atu r,& : priuilegij regularis a u d o rita s in eo d em monafterio q u a c u m q u e oCcaiione nonde-

ftituatur. X I I I .

H x c d e p rx c ip u is in ead em facraSyn od o fuere ftatuta. C x t e r u m fp e c ia lia d e qui- bufque p a rro c h ijs , p ro u t vifu m f u i t , fe­

cundum E cclefiafticam a u d o rita te m d e ­ finita, ScEpifcopis in proprijs parrochiis funt ad e x e q u e n d u m com m ifla.

P i j

C

F

V

. Í 1 7

C a r o l i C a l v i

H

V I .

InBaiiij ca S. Caftoris apud Confluentes.

J D N F N T I A T I O D O M N I

K A R O L I .

I

V

douu icum quafi fub b o n a in te n tio n e hoc an no follicicauerunt , v t in re g n u m no­

ftrum taliter v e n i r e t , ficuc ipfi fcitis. V nde nos D e u s ,¿ ¿ v e ftra fidelitas ficadiuuauic, ficut ¿¿ bcnc cognofcitis. P o ft h o c labo- rau c, adiuuante D o m i n o , i f t c cariflimus nepos n o f t e r , vc inter nos pax fie r e t, ficuc p er r c d u m cfle d eb et : vc monentibus Epifcopis ad illam caritatem ¿¿ fraternam con cord iam re d ire t, fine qua nullus C h r i­

ftianus ialuus cfle n on poteft. Propterca tra n fm ifita d nos fuos m iflbs, ¿¿ mandauic nobis p rim u m taic m iíTaticum , q u o d no­

bis im p o ilib ilc vifiun fu it. D e in d e quia

C a p i t v l a . zzp

illud miíTacicum n o n fu fc c p im u s , aliu d miíTaticum n o b is fui m iifi dixerunt, q u o d quia & fe c u n d u m D e u m fa lu b rc , ¿ ¿ f e ­ c u n d u m ficculum v tilc nobis videtur, v o ­ lumus vob is illu d dicere. 6¿ fi vobis, ita ii­

cut

3

ducere.

H i E C s VN T

nomina Epifcopomm, qui anno Incarnat. Dominica

Non. lunqs in Secretario Bafilica S, Caftoris cen(jdera»e- rmt cum nobilibus laicis firmitatem

quam gloriofi reges noftri Hludouuicus

& Karolus

atque Hlotharius inter fe fecerunt

idus

1 unias, in eodem Monaflerio» & qui hac Ca­

pitula ab omnibus conferuanda acccpt au erunt.

H IN c M A R V s , G u n th ariu s, A ltfrid u s , Salom on, A d u c n tiu s , A t t o , F ra n c o ,T c u - dericus, L u ic b crcu s, G e b e h a r d u s , C h r i- ftianus, V v lfa d u s A b b a ,V v itg a riu s A bba.

Hac nomina laicorum .

C h u o n r a d u s , E u ra r d u s , A d a la r d u s , A r ­ nuftus , V v a r n a r iu s , L iu tfr id u s , H r u o ­ dulfus, E rxin g arius , G iile b e r tu s , R a t - b o d u s, A r n u i f u s , H u g o , item Chuon*-

^ T* •••

P IIJ

r a d u s , L i u t h a r i u s , B e rin g a r iu s , M a tfri- d u S jB o fo , Sigcri , H a r t m a n n u s , L i u ­ t h a r d u s , R i c h u in u s , V v i g r i c u s , H un- f r i d u s , B e rn o ld u s , A t t o , A d a lb e r t u s , B urchardu s , C hriftian u s , L e u tu lfu s, H e i f i , H c rim a n n u s, ite m H ru o d u lfu s,

Sigcardus.

S a c r a m e n t v m f i r m i t a t i s

H lu d o u u ic i regis.'

A m o d o & q u a n d iu v ix c ro ,iftu m fra­

tre m m e u m K a r o l u m , & nepotes meos H lu d o u u ic u m , H lo th :* riu m , atque K a ­ ro lu m , ad D e i v o lu n ta te m , Sc fanda:

cius Ecclefise ftatum , & h o n o re m atque defcniionenY, & ad n o ftra m com m un em ialutem & h o n o r e m , & ad populi C liri- ftiani nobis co m m iili falu am en ru m Sc paccm ad legis ac iuftitise, atque reda:

rationis c o n fe r u a tio n e m , q u a n tu m mihi D e u s fcire & pofte d o n au eric, ¿¿ipfi mc o b aud ierin t, Sc á m e ipfi q uxfierin r,vero c o n filio , Sc fecundum vc m ihi rationabi­

liter ¿ ¿ fa lu b rite r poftibile fu e r it, fincero

• auxilio ad iutor ero ad re g n u m illorum c o n tin en d u m , Sc n ec in vita ,n e c in m e m ­ b ris, n c q u c in re g n o illo ru m eos fo rco n - filia b o .In h o c v r ip f ic r g a m e fimilcm pro- 230 C a r o l i C a l v i

m iílioncm fa c ia n t S¿ co n fe ru cn t. S i m e D cus a d iu u e t , Sc i f t x f a n d x re liq u ix.

C a p i t v l a A B o m n i b v s

co n fe ru a n d a .

«

C a p . i,

V T o m n iu m p r x te r ito r u m m alorum ,

¿ ¿ c o n tr a r ic ta tu m , Sc fu p p la n tatio n u m , ac m alarum m a c h in a tio n u m , atque m o : litionum feu n o c u m e n to ru m ínuicem ad o ru m ab o litio,ita inter nos Sc apud nos fia t,& noftris cordibus penitus auellatur cum o m n i malitia Sc ra n c o re , v t n c c in mem oriam ad re trib u e n d u m duntaxat

4

mali v e l contrarietatis,acquc exprobratio­

nis, feu im p roperij dc cetero exinde q u id ­

dam veniat. 11.

Vc tanta D o m in o cooperante in ter nos vcrx caritatis benignitas abhinc in an te femper m an eat dc corde p u r o , Sc c o n - fcicntia b o n a , Sc fide n o n f i d a , fine d olo

Sc fim ulationc , v t n em o fuo pari fuum re g n u m , auc luos fid e le s, vcl q uod ad fa*

lucem fiue profpcricacem ac h o n o re m re­

gium p e rtin e t difcupiat, aut fo rc o n filie t, aut per occu ltos fufu rro n es lib e n ter co m - pofita m edacia feu d c tr a d io n e s acceptet.

P iiij

C a p i t v l a . 231

231

I I I .

V t v n u fq u iiq u c fideliter fu u m fratrem, v b ic u m q u e ncccflitas illi fu e rit , & ipfe p o t u e r it , a u t per f c , au t p er filium , auc p er fideles fuos,&: confilio Se auxilio adiu­

u ec, v t re g n u m , fid e le s, p ro fp e rita te m , a tq u e h o n o re m regiu m d e b ite valeat ob­

tin e re . Se veraciter v n u fq u ifq u e crga al­

te ru m certarim d e m o n ftre t, quia in fratris fui aducrfitatCjii c u e n e r it , fra te rn o modo c o n t r if t e t u r , Se in profpcritacc illiu sJx - tctur. Se talem f i d e m , ficut in te r nos m o­

d o ab hin c in an te co n fcru atu ro s confir­

m atu m h a b e m u s, fic v n u fq u ifq u e infan­

tibus fratris fui, fi o b i e r i t , qui fupcrfuerit confcruabic.

IV.

E t quia per vagos 66 ty ra n n ic a confuetu- dine inrreuerenrcs h o m in es pax 66 tran­

quillitas perturbari f o le t , v o lu m u s vt ad q u e m c u m q u e n o ftru m talis v e n e r i t , vt d c h is q u x egit rationem 66 iuftitiam fub- tcrfu g e re poflit,- n c m o c x nobis illum ad aliud recipiat vel r e t in e a t , nifi v t ad reda rationem Se debitam e m e n d a tio n e m per­

d ucatu r. 66 fi ra tio n e m r e d a m fubtcrfu- g c r it, om nes i n c o m m u n e , in cuius re ­ g nu m v e n e r i t , illum perfequam ur,donec