• No se han encontrado resultados

Codex fabrianus definitiorum forensium et rerum in sacro sabaudiae senatu tractarum ... : in nouem libros distributus

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Share "Codex fabrianus definitiorum forensium et rerum in sacro sabaudiae senatu tractarum ... : in nouem libros distributus"

Copied!
100
0
0

Texto completo

(1)

h % R E I V X O R . á C T I O R in tuto collocari. 5 N a m in pi-opofiu rpecic ca ra.

a o l o c a m n o n h a b e c , cum aincarat.onis , velo- o i m n t n ^ v í c c fie caudo, quam iiukxihdnxic, vt pc.

cama vei m c r c a t o n v c l a d u a n o non etiam m a n t o

laca !n? Ne h ^ q u ^ c m i l . i i i c . e e q u o m a m magna nva-íumpuo eft^ múítefcni m a m o nomen acemn- rit5ad maruum pot.us quam aa nmha-cm peruc- n i t í Í s k a q u c mul^ri. facile aduerfw dcbuovcm í u c c u a - c m u i p c r g a n l l a m p c c u m a m p c t c r c canquam non í i b U u l u w m , máxime li eonua propnamcon^

Peílionetn imploret in integrum icftuuuoncm. ' Islam Á c t f i ñ M libeiatm is3qui dotem müficrirfcdj í l i t a u c fóluit ccmftante m a t n m o n i o , l i c e t mulicu c o n f e n t i a t j q i i í a b m n i r h o a p dos ín tuto collocan- da éft. '* íta nec is,qai alitct í o l u i t , quam quomocio foíiíi iudex iuffic , q u i doti Se mulieiis indemnicati pi-udcntcr conrulerevoliiit. Ergó íl vel idem iü- ckx v.lalius í u p e d o t ex appellatione cognoicens, luíTmx pecuniam mulicri íolui^-iihileritj quod i n i - piicctui-debitoti, qniex prxfcripco iudicis &:metu íbrtallc carceiii mulieri íoinerit.,l Proinde nec crit a u d i j n d a m u l i e r , íi eam pecuniam ab eodem debi- tore quaíí non liberato vclit petere ¿Aprobare perdi- tam illam fie á maiieo piofligatam.If^ Senatüs ex tem- pove in caufa Bernarda' Fauier, fie Ciaudij Da C h c í l nej5.ld.Sept.1595.

I Ex c.per veJirai.Extf.dedon.int.'vir.O' vxer.

X L.acceptam \9.C-devfur.

3 l'topccr rerumiudicacatum atHftoritatemj/.yírwoÉj, §,í-¿»8 frAtúr.D.ad SC TrehcU.. I fifundut l6 §.pluri¿.D.de pigaor.

4 Aüj tnimíbluicquam cui debuit foluere. Pt^ceptum e- nimiuiiicis fequendum c ñ j . s i t p r t / o r -¡.§.\.v*rf.i¡utit*r>ienD.

de minar.

5 TAÚDefin.^o fífr, 6 lü-KiZ d.c.per vejirat. ,

7 Nam ñeque mulk-ri dósfolui poteft conftante mam'mo- nto>ntít incaf¡buü,de quibusii»/. qiiammsíó. D foUt.mAtrim.í.

njnic.C.ft confLmatr.dos[olut fuer, , . 8 L.cumproponaí fecj.C.f yuií alter.velfb.

9 L (ienm dotermi..^ trunjgrediamur.D.jólut.matr, 10 Qma^ua facilicatedccipicurjeadem cotificetur.

I I L/ixi Defn.i.fupr.

t t d 1.74.1. verfic.qtíAtomenAemtmr.Ui.^-afttdltáheeheni.

b.^usL tnfrviti.tredn.

D E F I N I T I O L I I .

OUIA nominaaccepit in dotem, pecuniam ex iis redaotam io- gttm iudicto de dotereíittuere,fed de-

duüisexpenfis. •' ,

C

V m nomina in dotem data vir exegie, condem- nandus quidem eft,vt pecuniam ex iis r e d a í t a m r.fticuatjTeditatamcn.vtfumptiuim adcxaíSHoncm faíSlorum ratio habeacur , quacenus nccefsaiij ñie- r a n t . 1 C o n í l a t c n i m perimpenfas neccísarias m i n u i dotem ipfo mee,5 adeoque ipfa i n rCjCum dos cóníi- ftit i n pecunia numerata. 4 Ita Senamin ea caufa, de qua i n Dcfin.o.mfr.folut.matrimd

i Q n x enim dat in dotem nomina, cenfetur daré pecuniam ex ipfis nominibus redigendána, argd.ft conuenertt i8.£). dep*

i Obfeiua tamen quod traftat B o e r . ^ j ? , xx here, des mariti non polfe dedúcete expenfas per virum in exaétione

dótisfadas.ex Spccul.í// ^ donat.mt.vir & uxor § fi».ver/;¿¡^

Ifdetiamqvsritur.SL ibi loan.Andr.&Mafuer./zí.^ dat.verfí ítem fimitlier. Sed hoc videtur accipiendum de exptnfis f a ^ j contra promiObrem auc debicoreni dotis, non de i i s , quas fieri oportuit contra tcrriunijVt feiretur^quid effet in dore, quani i pfamulier conílituiflet. . "

3 L-l de impenf.mreh.dot fti3J L 4 $"iífUib.i.Ce»i«ft.(-i'

$ 4

D E F I N I T I O L U I .

Cimi refñtuúo dotis euaiit in afecurAíiónetfí,ríonpi. ^ tejf djfirri multen.

Liquando eucnit, vt l e á i t a t i o dotis cuadat iri j aíRcurauonemjiifdcmqi.ie vtacur uiiuil-giis,J

vtpuraíi m u l i c r j q u í B macri Tur íiercsexdtit, d^-d. ric in dotem bona fu a. o m n i a, p f .t fe n £ i a « futura.5 N o n enim dos tnatds ofTcn-i poccra p c f t c i i o r c credito- r e , q u a ü cuius reftituendíE diesiam vencrit. Incipic e n i m d í e dos filia^qiuT fuit antea dos m a t d i . i Ita Se~

«íírw^o.lanuar.^y^.cx tempore.

1 Inter qua: illud cü , vt non pofficoííetn muíieri, d m Dfjin.i fapr.

i QuXenim prius fuit dos raacris , fícea defunña patr¡mo- nium filia;, Siconfequenter cbnuertitur/í» detem , LnMa. C.de tur.dot.

3 Dos autem filia; ei offerri non poteft ,ficijt nbn pbtiiit of- fetti mztúii.vl»odhptc iv.vht mt.C.hoctit.

D E F I N I T I O L 1 V .

Añio mulierispro dote in tuto¡.oilocmdd non pmiur me^

ptiumm jpuialis bj/potlnu non excu(f£,t¡uam icUo dotis rettmendapau-

ntut.

r Vlier petens aítecuradonem dotis poteft i n Lcumbere hypocheca; generali :Equc ac (pecia kjliccc fpecialis idónea p r o p o n a t u r , ' luie ipía , íme maticus poílideat.2 í t a q u e tam ex iis b'ófiís q u x ge- nerálicct obligata funt, quam ¿x iis, qua' .rpccialiters dandum ei cft:, ex q a o fe alat fiiofqut3Jaibitrio borií v i r i , ^ prout xquias melius videbitur."' Ita Senatus ex tempore i n fecreto A u d i t o r i o ^ . A p r i i . ^ y ó .

1 Q u o á n o n f í m i l i t c r o b t i n e t , cum agicur de reftítutioxjé dotis,qula tuncfaciendaeft excufliofpt cialis hypoth^c¿,ptiuf- quam ad generalem ácvicmMin,t.t.Cdefi¿Kor.

z Alia fciiicet bona , quam qua; íuik iiypothecíe fpecialis, Alioqui fivel maritus reí inulierpoífideac hypothecam rpecia- lem , qua» íít idoflea , non cíí ei permitccivium, vt agat contrá tertiospignorumgeneraliuin pofilíTores, cum nilnl eius in- t é i f i c í í » ^ i . I u n g e Defin.i^ . jupr.Be ture dot.

3 Iuxta/.xi¿; adhua íi.C.hoe l i t . l . f confi^ite 14- D.filtit. foA- trtrnon.

4 Ad largam fcili-Ccs señimacionem * vt habeife verba Síár tutinüftn.

D E F I N I T I O L V .

Dotisvfitii amarite quamdiuvtxit non petim í a l heredé ipfins exigí non pojfunt tán~

D

Ocis v-furas, qua maiito folui d'ebuerunc, íi ea~

rum petitio nulla faóla Í2't,nec aliquo v o l ú n t a - t e indicio r e t m t á , mariti heres quafi tacitc rcmiíTas donatáfque peteíe nullo modo peteíí.1 ha tráótatum eftm cauía Domina: hadom&pé de la Chambre vidu^

D.Comitisde Monreal,& D.Marchionis de la Cham bre,menfc í r c h t . i ^ y .

1 L.vir v/uras w,D.de dm%tMttr vir. & •vxSrX.cutó&t&ú*

Vj.tj.DtHMt tiMS.D.de vfur.

T 1 T . V H I .

D E R E I V X O R . A C T D E F I N I T I O h

Cdfusjn quo debentur vfam áom pecuniam emm drití attnum & ex die foluti nici-

tnmn$¿

7 : i i i

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

(2)

V 4 4 C O D I C I S F A B R I A N I L I B . V . T I T » V I H . A R i t v s ab vxorc cohercs

.•x tcmittc iníUcuiiiSjfi fami- ix ercifcnnda; iudicio con-

hjpothícar'M,Jicut & cateris cre- diíonbus.

aeniatiir ^ cohcrcdc pro par- te dotis i n pecunia numerata co'nftitutíB > condemnandus ad vfLU-as , non á dic tancum finitianni , poftquem ex l u - í t ó i u n i conítu a u ó n c reddi dos d e b n i t , ' íed ab ipfó moi'tis tempore.3 Nam i n iudicio vniucrílili, quale eft familia creifeund^ j5 conftat venire íirudus 6c v- furas a tempote mortis. ' T a m e t í i enim pro ea-co- heredis parte maritusnon quafi heves conueniaturj fed cauquam maritus & debitor: s tamen aperta eft

voluntas tcílatncis,quíe duosex^quis paiubus he- redes i n f t i t u i t , ne quicquam ex dote, vt nec ex rcli- qaa hereditatc maritus amplius,quam cohercs con- k q u e r c t u r , 6 quod eueniret, íi incerufuriam medij

temporis in lucro haberet. 7 Proinde víurse huiuf- m o d i debebuntur tanquam acccííiónes pecuni^ non d o t a ü s , fed hereditaria.8 A l i u d igitur critjíi maritus non familiar ereifeunda; iudicio , fed rei vxorise a- clionc ad dotis rcílitucioncm conueniatur. Nam íi- cuti ante annumpeti dos non p ó t e f t , q u « coníiftit in pecunianumerata:9ita t ó t i u s eius temporis m o - ram inculpatam cíTc conuenit. 'c Qiiamuis nec dc- fnerint, qui putarcnr.co quoque caíu maritum me- dij, temporis interufurium lucran non deberé. 11 Q^torumfentcntiaraeiitocxplofaeft , vel hac vna ratione,quod alioqui fliturum fit, vt inris beneficiú maritociurvehercdipeneinutile & i l l u f o r i u m red- datur. 12 Vttaceam,quodrolutoper maritj mortem matrimonio mulierem toto eo anno exhibere here- des debenc in vicem legitimarum víuiramm. ulta Se-

«iffMf'ñohhüllis lic.C.t ditíentientibus pro RcuereridiíT D . Martcllo Epifcopo Nicicníi dciignaco,contra N . de L a m b e r t . i y . A p d l . ^ S j í

i Exl.vnic.%.exa¿ifio.C.hoc ftt.

% ExlencentiaCyn./w W.$.<?a:^(7«. _

j Non quodadmixeam habeat petitionem hereditarís, cum non detut hoc iydicium,nifi intet veros coheredes./.í»»-/^^- rem tf.D.famil. ercifc»nd. fed quia in hoc iudicium renic quic- quid efihereditatis.íicomtnodam recipiat diuiíionetn, Deni- que per hoc i u d i c i u m d i u i d i t u r h c r e d i t a s , / . ! . . O . f a m t l . e r - 4 Cum fruñusaugeanthereditatcm, l.fej effi¿egei¿.§.vlt.

cumlegíh.feqej.D.de hered.fetít.l.no»eftawbtguum 9. l-cohare-

dibeti ly.Cf 'air/tl.enifc.

$ Non enim poteíteonueniri tanquam heres , nifipro qua p.-Tte heresell, cum herediraseum ohliget ,l./tue acertisjj.O.

de dueh.reül.i.C.Jt cert peí l.z.C.de kered.aíiion,

6 Non enim eflent heredes ex ajquispanibus, fí plus ad v- num quam ad aliom ex caufa hereditatis peruenirct, aur ctiam occafione hereditatis,vc Paulus loquicur inl.dtbttor $9.§.vlt.D.

ad SC.Trehell. \

7 Nihil fiquidem elTet, quod in vicem eius intérufurij cohe- rcs viciffimpercipetet. De interufurio vide /. debitar U.dele- g a t . i . «. I

e Cenfetur enim ha-c pecunia duplici iure & tanquam dota- l i s ^ tanquam hereditaria.

9 d.l-vii/c^ .exafíto-Choc tit.

10 Cümvfura; non proprcr lucrum pecentium, fed propter moram non foluenrium infligantur. l.cttmquidam 174'fí fupl- IcO.de v/ur.

le Vide ZzRata ad i.vnic.C.hocttf.

u Non enim magnum beneficium eft^fiquis babear dilatio- nemannalemad folucndum>&pro eo tamen tempore foluat v- ÍKnzsd.vlt.c.de eyec reí wdie. nifi cum príeceíTit priufque nata fuit óblig uio vfurarum.v/iw/.}. O.de vfor.d. §. exallk. 'verffin aatemfuferjederit.

i j ^ o t i t ad d.^ exuBion. Aüoqui fame perircr mulier,qua:

nec dotem nec alimenta Iiaberet.m-c ruefus honefte poflet nu- bcreiiatraannumlmaus.Ai.c defecund.nuft.

D E F I N I T I O I I .

txcqim nonfaéh exmponit nocet m u l i m dgenti

R

EivxoiiíE a a i o p r i u i l e g i u m non habet aduer- fus tercios poirclíbres , quo minus poffinc i l l i dotem per h/pothecariam repetcnti mulieri ficuc

& a i i j cuilibet creditori excepcionem obiieerenon FaftíE excuiTionis. ' ItaSenatus in caufa Michaelis D a Mont,5.Non.IuLi5yi.lange Defin.i.&z.inf.de p r i u i l . doc.

i Eílenim generalisdeterminatioconftítutio.nis lufiinianea;

/w Noxel.^ deJideiujf. vnde fumpta eft Auth húc jidebitor. Cíde pj¿ner.iun£t.Lf»ffa»dem i^.§. <vlt. D.de uJlam.mt/it.Nec repe-

ütuf hoc priuikgíum Inter estera priuilegia dotis.

D E F I . N I T I O 111.

Specialis hjpotheca bominis non toUitgenerakm legis expreffe dtftumjit.

nifiid

M

Vlier,qu£E mariti teftamentum agnouitjitt quod maritus fpecialcm i l i i hypothccam pro cióte c o n í t i t u k , non ideirco prohibetur gencralis íiue exfrclfe í i u e t a c i t e l e g a l i í q u e h y f í o t h e c x bene- ficium implorare , í i i d í i b i commodius e<íc videa- tur.Neque enim aliam mariti voluntatemfniíTe cre- dendum eft, íi non fpecialiter exprcUcrit. 1 Sed nec fufficiet cxprcííiire,nifi pra-ter dotem quid amplios v x o r i l e g á u e r i t , propter quod valere legatum poffit.

1 Quo demum cafu lañe voluntas defunóti feruanda erit , e t i a m í i dotis exadio in longiorem diem dilata üz,ü legatú mulieris acceperit.'íM in publico A u d i - torio f?<i¿?4fam cftjio.Calend.Mart. 15^5. I n caufa A d - uocati DcpradeLSc Procuratoris Martinel.

1 Qnis enim credat maritum cogitaíTe de adiíjienda genera*

li hypocheca ei,cui dedit príeterea Ipecialem?^. l.leg*t* inuti- liter i^-V.de *dim.legat.L$.§.Jlemanctfatifs.de bofr.jioff fontr.ta' bui.

1 Non enim yaleclegatum faftum ereditoti , finullamfe- cum adferat vtilitatem l.fiu autemtjXMa&.A.friLcedMlegA.l.

debit»r Üi.deleg.z.

5 Sibi enim debet imputare^uod legatum agnoueric tanti- que sftimauerit commodum Jegati,/! ImferatorJo.S.ficentum.

l.cufnpater T¡.%.qut dótale deleg.tMtc enim veníimile eíl*uia- ritum voIuiíTc heredem fuutn grauare duplici príeílatione do- ús,l.Títia J4 §• muita^eod.Lft cum dotem xx. § JipaterJilU.D.

[olut.matrtm.

K D E F I N I T I O I V .

Aflioni de dote pot'eft oh'úci retenúo oh rationes tatek aut protuteU nonium red-

ditas.

O n cíl: perpetuum , quod vulgo iadatar5ai5tio~

ni de dotenullam obiiei, pcífe rctentioncm. l Eas namque retentiones duntaxat fublatas cíTc l u - ftinianus v o l u i t , qu¡E o l i m fisbanc ob h b q i o s , o b resamotas , ob mores , a u t o b expenfas vtiles m dotem faftas. lC.i*tcriim , íi mater filij impubc- risaut minoris bona adminiltrauciit , ü u e tutrix

1a f u i t , fiue pro tutricelegcífu-, cum bona eius omn pro reddendis rationibus (int tacite obligata,5 confequenter ipfa quoque dos eodem pignons i u - re teneatur,1 Placet poííe dotem afilio ciufvc here- de r e t i n c d i n i d vfquc tempus, quo tutela aut cur^

ratio fit reddica. ' N e c f o i u m fí mulieris heres agar, fed ctiamfi mulicr ipfa , h u e í a m f e c u n d o nupta, ííue iterum nuptura( cniusideo cauía pleruraque fa- uorabilior efi ^ J d e dote cxperfctur. 7 lía Senam$

frpius}vtrelatum eft in caufa difeuífionis b o n o r u m lUullris D o m i n ¿ Barbara d'Ambojfc , 4. I d . A p n l -

(3)

D E R E I V X O l t : A G T I O R

^ ^ r S t f - q u . d e h i s c a n c u m r e c e n c i o n i b u .

" 4 ' N ^ i n v n i u c r f i r a t e b o n o r u m mulierisvenit t ú ^ J o s

' f F f c n r u s ^ . v c p o f f i d e n ^ e r u r r e c c n c i o ^ c j u a r n v t n o h poíTidenti perfecutio pignons,/..^.^ ffgnor.

D E F I N J T I O V . Vfurai detis debet mar'ttm.qui moram contra-

hit ineareftituenda.

'>uras dotisin pecunia numerata confiftentis, a u s p o f t a n n u m á d i e f o l u t i macrimoni) red- dita non fit, aut m u l i c r i , i i viív príEdcccíTcrit, aut, íl fuperuixcrit jheredihus mulicnspra^ftandas cíTe ad tertiam vfquc paitcm centeíim.T, placuit luftinia- n o n e c t a m u m í i in pecunia numerata dos coníi- ftat j fed Si íi in bonis mobilihus aut fe mouentibns, q u o r u m ideirco facienda í E f t i m a t i o cft. 2E0que j u - re vtimur,quamuis contraria fentcntia frequentio- xe interpretum calculo recepta videatur , vt v í u r x i f t s non debeantur,nec fi cxpreíTa conuentionc pro- miífe ílnt propter íuris canonici prohibitioncm.J N o n cnim a?quum cft i m p u n i t a m eífe m o i a m v i d ciufve heredis;, dotem f u á die non rcílituentis 4 , aut meliorenicíre conditionem mariti i n dote reftituen- da, quam, íit mulicrisin exíoluenda.5 N a m ií etiam iure Pontificio permiteicur m a i i t o exaótio vfurarum d o t i s tardius folui-a.%co príctexta, q u o d m a t r i m o n i j oneia ferie illumneccirc í i t , 6 quid n i m o r t u o viro mulicrvfuras dotis confequatur quandiu caret do- te , cum eadem oncra ad mulierem recurrant, &C i l - ladpra;cipue, quod íeipfam alere cogittir?7íf<« Sena- tus in ea caufa , de qua i n D e f i n . 4 . & 5.infr.íblut¿ ma-

t r i m .

I lnl.vnic4.exa&io.C.hoctii.

1 Vfura cmm pecunia; eft.non reí mobilis aut immobilis, j Alex.con/rc.o.veló.Sc Crauet.fo»y:89.&quamplurimi alij ab Anconi no T e f í i m o v e h ú decifi Pedemoat. 4}. Ínter qubs eft íiild.conf.uic.vol,!*

1 L.^.mprtnc.Lcum fiidítm \7.^.JifuptUa, D.de ufar.

5 L.Attdicinm i7'D.depA¿l.dotal, 6 Cap.Jalubriter.Exfr.de vf*r.

7 Finitur fiquidem ius & onus mariti finito matrimonio , i » r e b w $ o . C.de iur.dot. [ Si táme-nmulicr aut heres mulicris perceperit siiquotempore fruftusbonorum pro dote obliga- torum, milla; pro roto eo temporc vfura? debebuntur, licet ea bonapoílmodumeuiftafin^puta iure fideicommiífi.Necenim fruaus&vfuras eodem temporebabere debet, llultanus

•vtntitnt. D.deaíl. gmpt. itASenams in caufa D , de Boniuard, contra D.de Combcfortj^.Maij 1514.

D E F I N I T I O V L

Vm amo luttíu m ' k vfars, dotis rejlitaenda malieri debentur/ed interim alimenta e't

praílandafunt.

P

Lañe quandiu p e t i dos non potefl, id eft, intra a n n ú ludus,1 vfuras prsftari non oportet5quip- pe quecnon propter lucrum petentium, fed propter

"^premnon foluentium infliguntur ^ m o r a autem c í r c n o n p o t e f t v b i nullapetitioeft-'Sed ideo n i m i rum conllimtum fuit, vt toto eo auno viduam alere;

mariti heredes dcbeant,eique veftes lugubi:cs' f | a - queidgenusadviftam & veíHtum ncccíTaria p r s . fcere., Quamuis fi alim enta illa intra annum non pe- t i e r i t , poft annum petens aüdienda n o n f i t , m f i i n cam caufam íes alienuav contuaxeric., Port-o, q u x

545 de doce dotifque vfuris di¿iitius,cadem de docis i n - cremento 8c inecementi v í l i r i s d i d a i n t c l l i g i debent, f'ItA Senatus i n eadem £aufa¿

1 Nec enim ius exañionis ¡ncipit nill poíí aiinum , Lvnic.f.

eSsaélio.Choc fit.

í L.cü>nt]uidami-¡.§fípif 'i/to.l>.de vfur. _ J L,»uUa U.deregúL.tttrd.ftpuftllfis n j . D deverh.ebhg.Non

tamen defunt qui defcndanc,nec medí j tempons intcruluriuírt hlarici lucro cederé dc'bt rejCjc Zafío ¿d d.§.exa¿¿i(>.

4 Bm.ad Ifrntipts TXs.Papmitnits.ult** Ldmvrtto.C Jolm.m^

írtw,Antón.Tcñíur.dea/.Pede/»

j Idem Tcñ'&ut.dect/M^.

6 IdemTcJraur4jf.

D E F I N I T I O V I L

Dos pecuniaria coñuerfa in colora ftaüm reftituenda efi.l^

temque cum pignm,quod muÜer habutt,ma- f tto tn doteú datum eft.

D

O t c m , q u ^ i n pecunia numerata data cíLfi con- itante matririionio conuerfa íit & permutara in corpora , quod vtique fieri poteft quoties mulie- ri expedir,' non poft annum ^ die foluti matrimo- nij , í e d f t a t i m r e f t i t u e n d a m effe conftat, vt reftitu- tionis potius quam conftiuuionis tempus fpede- mus)cum qusrimus3an in pecunia an i n corporibus dosconfiftere videatur. ;Sed fi m u l i e n c u i pecunia debebaturfub pignore,pignus i p f i m i n d ó t e m de- derit,dubitatio maior eífe poteft , obligr»; apignoris nomine re imrnobili,an corporum an potius pecu- n i a dos ccnferidebeat,vtvcl ftatim v c l n ó n i f i poft annum reftituatur?'' Mouet ex vha parte, qi b d i u í pignoris folui poteft, oblato quandocunque debi- to , 4 vt proinde cui pignus datum eft, ei folutionis q u o q u e a c c i p i e n d « facultas data intelligatur.'Quod íi ita e í t , pecuniam , qua: debetur, i n dotem datam fuille magisdicendumeft. * Ex altera vero , quod quandiu f o l u t u m non cft debitum , n e g a r í n o n poííit quin hypotheca fubíiftat, & quidem itt re i m - m o b i l i , ? a c confcqucntcr, quod ad maritum a t t i - nct,in dotem eidatam viderirem i m m o b i l e m , i d e o - que pr^fcntireftitutionilocumeffe. 8Nam ctfi ius aliquod i n dotem datum fuerit, cüius parata íit re- ftitutio , n o n j d u b i t a t u r , quin foluto matrimonio perinde acres i m m o b i l i s reftitui ftatim debeat. E á - qae fententia probabilior fane v i d e b a t u r / máxime in ea fpecie, qua; ex fado t r a ó t a b a t u r , cum tabulis dotalibus conueniffe proponeretur , ve íi pignus lüere vellent prioris m a r i t i heredes, fecandus mari-s tus non aliter acciperc poffet quam íi in pra?dioriim emptionem continuo eam collocaret.10 Ex co nam- qucapparcbar,non pecunia'i fed tantum pignorad fundi nomine mulierem mariti fidem fecutam fuif- f c , c u i i i s n i m i r u m facultateS fufpedas habuiflet.'5 ItainSemmtrañatumeft i n caufa Illuftds D . Chrifto- phorid'Vife>D.dcBuífy,&: D o m i n o r u m fratrumdc la Chambrc,in publico A u d i t o r i o perorata , Pdd, Cal.Aug.ijC)}.

I L.tfaConflantg%6 cüml.feq.Ó.de iurJot.

1 L cum infundo y%4.ftfundus,yb\ cft text.elegahs«¿Y/r.

j Siquidem dos pecuniaria ftatim reftituenda cft , qu»vero confiftit in bonis immobilibus non nill poft zaaixmj.vnic.^.tx- atlio.C.hoctit.

4 %.omnu.& §.vlt.t.prem 9-D-dep¡gn.a8d.Pauhs \%. § . u D . quib.mod.pign.velhjpoth.folt*.

<¡ Nam & vtilcm adionem fuo nomine poíTct exertere poft teferipeum Díui V\]d.n<»nen ^CquxrespignMig.pojf,

6 Arg.l.pcoríuenerit \%p.de figner.aél.

de prafcr.^Q.-vel ^o.amor, g d.§.«xa¿lia.

2 z i i j

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

(4)

| 4 ¿ C O D I C I S F A B R I A N I L I B . V . T I T . V I 1 1 . 9 DifFerturením exaftio docis.non vt noceatur imilieri, fed

vt confulacur marito.propcer (liíficukacem expUcandx tatn ci- to pecuniaM-c*»'» miUtt\6.§.i.D.de campenfat:

10 Pecunia namque deñlnata ih prsediorumcmptionemcen fecur qüid \mmo*o'úe.,(trg.l.}.C.arbtt.tutel.

n Faciliusíiquiáemftcvít pecunia <\^m^txán\va , 1 . k x qm tutores ít.adfi.C.de admn-tutor.l.jichorm 79.§,uDe leg.i.

D E F I N I T I O V I I I .

De aB'mne apcurandie, vt loquuntm, dotk mutau In aftío- nemyqtíápro dote reíiituenda exerceatfr, & de

differenüAfruüuum & v- ! furarunii

á Lia quidé a£tio eO:3qua: mulieri compccit con- j n L i t a n c e matrimonio ad dotcm i n tuco collocan- dam,cummaritus vergic adinopiam , alia, q u x fo- l u t o matrimonio compctic ad dotis rcíticucionem.

j cum prior inindiciLim dcduóta eíFct ,maricu5 ante fententiam füpcr ea latam deccíTcrit, ac proin- de adione illa extinda akeri l o á i s eíTc coeperic,non idcircojquodmutaca a í l i o fit, in priorislitisexpen- fasmulier condemnabitur,* quod ea matado ne- ceííaria fitj hoc ell:, qua; ex inris ratione, & cafus ne- ccílitate pocius,qLiam ex mulieris volútate aut ceme- ritate caufamhabeat. 4Cxtcium non quemadmodu fru£tus bonorum m a r í t i , i n quorum poíTclIionfem niulier dotis nomine miccidebaerat,ei reftitui de- buiffentá die litis conreftatíE 5:ica vfuríE dotis i n pe- cunia confiftentis cx pofteriore indicio ab eodem tempore debebuntur. Alia enim fruótuum', alia vfu- rarum condemnatio eft. 6 Frudus acceíliones funt b o n o r u m per hypothecariam a í t i o n e m vindicato- rumj7vfuríE veroacctffibnes ipilus Jotis pecunia- r i a , qnamfoluto demum matrimonio rcddi opor- tet. "Itaquenec vfura; debed poffimt pro eo tem- p o t C j q u o d non d o s , fed bonorum poffeílio peteba- t u r t n a c íimiliter fruótus i n eam aótionem vemrc, per quam non bona marid,fed Tola dos pctatur.*Sed ñ e q u e fied potcft,vc,exdn£ta cum marito pdftina a- ó d o n e , q n x ad dotem i n tuto collocandam compe- tebat, fuperíic ratio aliqua c o n d e m n a n d i p o í r d i b r i s Adreftitutioncm frudtuum, q u i non obligationis i u - te,ícd t á n t u m oificio iudicis debebantur.10 l l l a d i g i - tur r e í t a t , vt v í u r a s duntaxat á die l i n i i i anni l u d u s peceremulier p o í í i t , aut á die ipfo mortismariri, fi per totum annum l u d u s ñ e q u e ab hcreiiibus,nequc ex bonis viri cibaria & veftiada percepedt. 1 Ita fit, vt tertío polleirod proíit ad lucrandos frudus, q u o d improbns fuentlitigator.t2 Sed hoc ita, fi quo tem- pore agitur ad dotis r e á i t L i t i o n e m , fuperíjnt boha marito , quantum ad muiierisindemnitatem fitis c i l n e c mulieri quicquam abíit ob p n r t e d u tem- poris alimenta, qua: ex mariti bonis prírftad debue runt.'i- A l i o q u i mulierem i n d a m n o m o t a d n o n o- portet, pociufque admittendum eft^vt f r u d u s , quos tertius poffeífor poft litem conteftatam percepedt, tanquam indebite dck mala; fidei poílcílbie pci cepti ab co reftitoantur. '5 Ita Semtusin ea cania,de q u a i n Dcfin.55.fup.deiur.dot.

I Ex l.fi censante 14. D.folut.matrim. ( ¿ 'i v í t adhuc 19. C.de mr.dat.

a De qua titfilut.matr.D. & C.

j Quoníodo condemnarifolet, quifqois poílli'íem conte- ftatau) mutat adit>ncni,/.*¿/><í ^.vbt not-C.deedend.

4 Sctpperenioi hsbendacft ratio neceílitarisW.rf//'<?^//a»fj- j).D.f 'am.ercifcU i.fa fin.o.dedtfir.fignJ.fifdeiufforj.^ fmectfÁ fartel qui fattfd.cogant.

• •WílC.

7 L.ffunduí i64.interdum.D.de f igmr.

8 Ec quidem non nifí poft annum ludus prateritum,/ t

$.ex4¿ito.C.bec m .

9 Etíí enim tam frudus quam vfura; funt acceflíones, in tamen diffaunc . quod fruólus acceífi^nes funt bonorum i m - rnobilium,vfura vero eft acceífio pecunia'. Fruflusfunt accef.

(iones naturales , vfura vero iure magis & negouatiorte quara natura percipitur, l.fnauts 6%. D. de reí vtnd.l.mdebtn í^.o.de cond.indeh. K

10 Sublata entro aftione.nullum poteílofficium iudicis fu- ptxtñed.quifercollujtonem ^9.§.t.D.de ackemptd.^unro J4. D.lo- cat.

11 Secundum ea.quae dixi Vejht.i.fufr.

i t Cum, fi bonam fidem agnouiiret, ftatír^Cjae lite ceffifiet, vtiquecosftuétusnon percepiírec. Atque it^notandus Valde eft hic cafus tanquam fingularis, »

1} Argd.Hihfmm i l . C . a d SCVelleiaa.

i? Q^uid enim , íi ob eam caufam contraxerit íes alienum?

Vt dixi Defin.i.fufr.

if Siue extent.íiue non extentjfi modo res non fufiieit, dd.fifundus \64dnterdu!n.D.de pignor. v b i , quod rec]uiritur,vc frudus extenuad eos frudusperrinct, qui ñeque debitoris vn- quám fucrunt,ñeque vnquam debiti creditori, de qmbus & /«

L.i.^.camfrSLdium. mfm. eod. H i vero fuerunt aliquando debiti íakemofficio iudicis,.& etiaranum eífent adiudicandi.íí prima

a d í o de dote in tuto collocanda fupercílet.

D E F I N I T I O I X .

Augmtntum pro det&torañone monet& iehetur etiam ad cau- fam vejüumnupttaltum ab m i m a -

fitmatajim.

V

Eftibus nupdalibus ab i n i d o a'ftimatis, aug- m e í i t u m d l l u d , qaod cxfubfccuta moncta; dc- teiioratipnc i n d u c i t u r , 1 eo qnoque nomine debe- tur , & eadem rei vxod;E a d i o n e , qua dos ipfa peti por eft. 1 Etíi enim veftes ñ e q u e v ten do ñ e q u e non vtendo meliores fada: faiílibnt, fed pocius deterio- res,'pretium tamen eamm íeftimandanim grada conuentum , q u ó d q u c certam ab i n i t i o legem acce- p i t , n o n ideirco m i n u i oportet : 4 quomodo fanc minuerctur, íi imminuta: bonitatis intiinfecíe m o - ncta: ratio nulla haberétur.>Idcmquc de iocalibus &

de dotis augmento \ft\ donatione propter mtpdas inris eft:6 quia quedes qua?dtui;, q u a n t ú fie in o b l i - g a c i ó n : , femper contraótus tempus infpicicndum cft,nonfoludonis. ita S e m t M p í o N . Cadiadna de Lallec vidua D.de Bcaufuiour3contr3 D.de la Fontai- ne magiftrum C o m p u t o r u m ^ . I d . Mate.155»4.

1 De quo noftti poft Batt,<*^ l.Paulus 99.altas l.dthiterem.de folut.Sí laciííime ih ttadatu . quem edidukiusde vaiiis numma-

norum debitorum folutionibus.

z Eft enim veluti pomo q u í d a m & pars debiti principalis, l.cum <¡t4id).T>,de reh.credtt. <

j Sunremmexe.trum rcrum genere, qus non vtendo nec fevuando feruari poflunt,/.^* ¿¡mtutores zt.C.de aimtn. tutor.

4 Curn non aliam ob caufam earum afftjmatio fad i videri poüitj l . f i ittter ihinJin.D. de tur.dot. míí incerceíTerit paduni»

de quo/w l.aflimatts yo, jy.füut.matr. iunge l. plerumque ié. de itíir.dot.

5 Minus enim foluitur.quod in deteriore moneta folustur, d,l.99-de/oiut.

6 Eadem enim foíet ratio eífeaugmenri dotaIis,qu3e dotis, /ánter focerum x6.§.cumÍnter.D.de faS. di>talJ.etí^mfiS. mfi».

C.de iur.dct,

D E F I N I T I O X .

M i ü m non poteftpropria auñoritate oceupare pofíeponem re- rum dotdmn aut pro doteobligatarum.Et qmdji

maritusfmt talliabílts?

M

V l i e r q n i d é , q n s n e c h ñ b e t claufuíam confti- uti,nec eft ih corporaH poircflione bonorum

5 Quia exindepofltflWes omnes funt pares/d cñ,múz fidei ^ . U l l ' u ^ c.11 ^ ^ y u i . u r " ' . ioXcSoxt*¿.f*detp ^ fiante.o.de ml.hfid. " ^ I 1 " Pro dons " f t i c u c i o n c ü u e exp elie, ime u c i

6 Quamuisdici foJeat, vfuras vicem fruduunj obtincre, /. & i íuie generaheerdme l]3ccial)Cerobligacoi:um p o i -

yfur* ¡4>0.tdf vfir. feíEyne'propria audoriucc & Zinc heredum licencia

• i r e d í i n

(5)

E J E R E I V X O R ; A C T l b Ñ : . f ,

' feífioncnec ptoind^ poteft dicere fe fpohatum. $ 4 ^ $ fa¡¿, dmtegrtnda í.éu^.i.-..- ,. : - a- ) ' i - ' "•

if Vidccut enioi hdc cía rp faéium eflc c^mfap,

*cl.¡>OÍÍ.l.},§.vlt.qi*od v i Mit é A . ingredi & occuparc non poteft , 1 quia ncc p o l ^ t

b o n o i u m docalium , 1 i n quibus tamen f í í H i u r i s habetoJ Sed íi maricas ííne herede dccelferic, anche- rede reliólo eo, q u i propcer abícnciam aliamvc calu fani non facile conueniri poíHc,4 non eft ferchda¿i, ve refticutioni docismora fiat, & interca c a r e a í r n i k lier pignornm poíleííiobc.5 Sed & í i miilier i n p o í - íeílionc reperiacur , íine virio babere debee ius rc- tencionis. 6 Quid autem.íí mancas deditictó, & ve locjiiuntur , calliabiíiscondúionis fLUÍÍepropona- tur? A n domini dircáli COnfcnfaseríc mulicri necef- - hfi-ddisloco? Siqaídem

U 7

S ^ S S L c u u e p e c a l q p o u u s q , herca'itacis,' t y - ^ *

t r a d i o n e m paci eogicur.8 Acqui verum eft, non clF:

i l l u m heredem, cumex contrarío impediac, ne de- fundus'heredem habere poíTic. 9 Q o o d íi heres non eft, ñequepofteíror dici poceft ex edi¿toillo , qao

obtinec, ve mortuus viuum faciat poílef- Eius namque cdi£ti beneliciumad Tolos

aucceftamencarios, a u t l e g í t i m o s , qualis efll- ob idq ueams ris alieni folutionem &: de-

apudnos forem. "

heredes peccinec .

ñ o n eciam ad anormalos facceíTores,1

dícitur dominas diredusi M u l t o minus poíTic ille pofteírorem fe dicere iure direcH dominij. Conftat e n i m ^ o q a e i u r c vtimur , d i r e é t a m d o m i n u m n u l lam prorfus habere poíTcífionem q u ó u í q u e illam apprchendcrit ; 11 ideoque nec incerdidd retinen, da; M aut recuperanda; poíTcmoriis '* agere poííe fed cancum adipifeendr, Quod ádco verum eft, vt idem quoqae obtineat , fí iudice a u d o i e miílusíit i n poííeffionem,nec ea roiffio denunciara fit aduerfa- r i o , q n i ft fciuillet intercederé pocuifter.' 15 Igitur cum dominus diredus íuo iure poífeíror non lie n i h ü caufx eft,cur eius confenrum exquircre mulicr debeat ad oceupandam hypothecarum dótaHum

joffeílionem. Ita. Senam in cauía K% 0 . Arfoníi d'El Dette Epifcopi Albienfis & Abbat:s A l t a c o ñ i b a n i , &

.Cláadij G a i l l a r d j ^ C l . T h o r o m b e r t , l o . Caicnd.

M a i j 159 4-

i Ita v t í i o c c u p e t . y i m faceré dicatur, quiafibiius dicere ' non debuic.^f i . extaf i } . D. quod mit.MHf.l.x.D. quod UgatAj.

C.¿tf/"?»o>i.vbi Biirc Sc alij.

X l.dottí aLíione v.Q.folíit.mdfrtm, i ,. ,,

j Eft enim ionge dignius & pocentiusius domiüij quarr, pí- gnoris. Vnde S , vt pignus excinguatur per acqi'ifitionem do- minij non contta l pen¿% \.adfn.oMexceft.tet «W. íunéi. /.«*»

4 Parutn enim refereanhcresnu!liHÍí'3an vero abí5t,itavt conueniri non pQdat.arguni.l.vltim.^- •vé» auteTK. C. de boa.mu.

líber. _ j Ideoque muíieri fufceurrendum eft,cuios ínterirn cenum

fuseft, vt i'cilicet in poffcfiionem mittatur, fi nemo fit q u í h e rediratem vcl heredem velit defenderé, tot.tit.D.tjuib.excaüf.

in pejs eat.Búá.t» l fenuU.C.de »mm¡f».pe(Mf*.& $» i.L.C.deferti.

^'tgn.dai.man. .

6 argttm.l i.T) Je f 'tgnord.vnte.C.ettstm 6bchkogr.fécún.fig».

retinpofilfli*™ frtttrtbw $6. vbi Bartol. D.adSC. Trebeü.Dec.

7 Exemplo eíus quod feriptom eft ml.x.UJeCsiftr.pecul.

8 N o h vt a cteditonbus podit ipfe conueniri alqua perfo- nali aftlonc.fed quia bma dici non poffunt, nifiqua: dedudo aere alieno fuperfunt, /. »0« fojjunt u.O. de iur.Jifi.Lmuliei.bma 1 'ji.deiur.dot.

9 Nullum (íquidem heredem habere is poteft , qui bona nulla in ciuitate reliquit^ieque relinquere potuif./. UxCorne- lU-Ll.adfin.D.devulg.&fHfMfuhJitt. ..

ic Ediaumenim loquitür de fucceflbre vniucrfali, qüiin omne ius defuníli fucceíTt, ritsac proinde titulo hereditario.

« Sic Baldus nofter fepe vocat eos^uiiure communi ftec heredes funt^ec in ómnibus heredis loco.

íi transfertur fíquidem pofleílio cüm dominio Vtili itií em- fhyteutam./.r.tír vit-C.de tur.emfhyt.

Ü E F I N I T Í O X Í .

boiis fuá cite reftimu dehentur vfur*. muüeri VUM fiue dtuithfm inopt.

[• Aximaquidem ineer.noftros dubitatio eft, a á reftituden^ doeis fiara; mulieri eiufve liere- dibus debsancur ? Ec magis comniunieer placuif non deberi propter iurís canonici prohibitioncnis ctiamíi cum iuramento íínf proniiíTx, adeo, vt nec.

ftacuco, nec confueeudine conerajCÍMm induci poffe puecnc. Sed tamen Serta cus nofter contrarío iure v-.

citur,§¿ cum tradacur de doce refticiieíídaiperinde ac;

cum de foluenda, vfuras o m n í m o d o deberi pronun-^

ciat, ' uuc ditlitíjíiueinopí mulieri dos reftituendáí proponatur.1 Ita Senam in caufaDominorum de U Pcrricre S¿ de la B a r r e i P r i d . G a l . I u l . ^ p ^

i D i x i Deftt.j/upr.yhivide..

x Quanquam maiorratio efi,vt i h o p i f u c c u r t a t ü r , ^ , / ^ ^ do^D.derefVfndis.

D E F I N I T I O X I L

Mküer,qu£ tutelar añones non náAUn,$etittmé áotkinter 'm non haktfíd retenm-

ném haheí.

VÍicri dbtefn répeteníi^íiué per a í t i ó n e m rei vxóría-jfme per b y p o t h e c a r í a m 5 o b f t a t q u i - dem exceptio non redditarum r a t í o n u m íi filij t u - trix fuic,aiic pro taciiee gcílic. Sed íi ipfa poíIideae&

a g e n e í credieori hypothecarío obiieiacius reecncio- m s , non eft ex ea caufa creeficorí danda replicacío adelidcndaraexdeptiohem , quia f a u o r a b í ü o r #fl;

mulicr q u s poffidecquam qu£E agíe.'íw Senatuéin ea caufa,dc q u a i n Deíin.45.í(»pr.de iar.

i Dixi Definas fiifr.de id*, det. vbi yidé á Socín,«^///,i3s»

libr.i. . - ••. / .-, • 1 D É F I N I T I O X I

S

É d n e c m a r i e r í s c r e d ' i c o r í b u s nocct , quod m ü - lier , qua' tutLix aut curatiix f u i t , aut pro cali fé gcffit,1 rationes n o n reddideiit ? fiue in períbnarn fi- lij-,2 aut in bona eíus pro doce oblígala , ' expcdrÁ velint, Ucee finceempoTC pofteriores. quia ñ e q u e o~

ñus rcddeñdarum raeionum ad eos p c f t í n c t , tamet- fi agañe ex iure ¿c ^erfona eius qua;rcddere debe^

rcc. 1 Imputee eriím fibi filias cur rationes non exei gerif i cum ficri p o f f i t , 4tiisrcdditis debitar is ip-fc.

rcperiaíur. 5 Q^od & in d u b i o pra'fumendiim eft • aduccíí-is^um, q u i í n illis exigendisprírbetfenegli- gentem.* Phne fi proteftari velit , vt faíu u m fibi fie ius p i g n ó v i s , fi quando exrationum redditione ali- quid d e b í t u m apparebic , n o n eft id ei denega'ñ-.

dum. 7 rí<i ^»(íí«í p r o Ñ . Andrea de Poypon D , da Chancy, contra N» l á e o b u m D a l l i e x D , duRofcy,|.' ld.Iun.1^5.

i Nam & p t o t u t e l a a á i o habet pnuiíeglum tacitse íiyp&- lhecX,GloJJ.m l.frooffcio lo.C.d'admin.ttit.

x Mandatis feijieet in,eupiámuli.ereíaÍQnibu!S, alioqui non poíTenc ageie in perfonam » cum ¿lúa nunquam contra?

xifftnt. •,.

j Curnetiatnp'gnuspignoridari poffit ex sequiute./.

C.fipigr"" pgn-datpt.

\ ' Q¿od aon dttur n'fi eí ^ poffidet./. I ^ M M D . 4 / i 4 Non enim adeo reprsfentant perfonam muííerís debitti- p j j ^ , cis.vt eius fattumin ómnibus pra:ftaredcbeant.

14 Quia licct alias poíTederit.tamen fado fiiocecia¡t pof-\ 5 enim vetar creditoremeffc cum qui rationes de-

^ i Z z i i i j

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

(6)

C O D I C I S F A B R I A N I L I B . V . T I T , V I I I . 548

beat reiicteJj.inprinc.D.eie cwtr.iudictMtel.

4 l.l.^-vlf.eod.tu. . . r ,

7 Taíis cnim proteftatio nemmi nocet,fed tantum ius pro- teftanris conferuat./.yí ^ • D . i » i b . m o d . p f ¿ » . v e l hjpcth.

D E F I N I T I O X I V .

fro rat'mibm tuteU retinen dos mulkr'u poteft, quand'm ra t'mes rite nddita mu fum , fecus j i reddiufint

rite}quamuís non recle, dummodo abfit dolus.,

V

Ernmquidctncft quoddiximus3 1 m a t d s d o - i.cmá!ilio r e d n c d p o í f e , a a t á f i l i j h c r c d i b u s pro adminiftradone, quam materhabuit, íiuc t u - trtxiila f a í c , í i a e p r o t a t d x , q u o u r q u e adminiftrado- n i s í u ^ i a d o n c m i l l a reddidcdt.Nam íicucaliorum t i i t o c L i m , ita & matas bona omnia tacitc funt o b l i - gaca j 2 6c coníequentcr des ipfa , 3 Ex quo pignods inccnafcicnrproculdubio ius rctendonis eciam ob c h í r o g r a p h a d a m p e c u n í a m , 4 í l d quid íi mater aut alias contutor matris nomine rationes quidem red- diderit , aut minus d t e , vtputa i n f o l i e , í aut nullo ptxib'ro lureiurando , quod fides rationibus con- ííce?' N o n videbuntur rcdditíE.7 Pana enim funt fa- d u m q u i d n o n tíTc , aut minus dte f a d u m cffe.8 Q u i d íi dtc q u i d e t n reddk£E fint , fed non rede,9 puta additis velomiffis qux vel addi- vcl o m i t t i n o n debaerunt? Iteram quidem erunt rcddcndx rado- nes , fed í i n i h ü dolo malo f a d u m f i t , n o n e d t i n t e - rea locas retentioní. Semel cnim fatisfecit mulícr q u s radones rite rcddiditj&c rcliqua, íi qua fuerunt, perfoluit, v t d i c i non p o í í i t d e b i t d c e m adhuc cam eíTc rationum r c d d e n d a r u m » q u a s iam reddidedt.'0 FicdfancpotcftjVt fatuta f i t d e b k d x maioris quan- dtatiscum f u e r i n t i t e í u m r e d d i t x . S e d co pendente,

&; incerto dotcm ipfius rctined aut quid aliud ctiam c>^jf a d o t é incluile cíTet, cum fied ex c o n t r a r i o p o í l ficvtitcrum r e d d i c i s r a d o n i b u s i p í i debeatur. " I w S t m m in caufa Stephani de la C h c n a l , & lohannis Falqaet,Non.Septembr.i595f i

I DefinAt.fafr.hoctit'

1 Pro adminiftrationetutclaiV/ro officio to-Cdeadmin.tu- tor.

$ Cum fit patrimonium miAicris.i.^f.fed <vtrum,D.de mimr.

pr^fertim foluto matrimonio.^» rehtts ^o.G.hocttt, 4 /. vn/cC.etiam ob chirogr.pecttn.pign.retin.pojf.

5 Con.ra quaro fierioporcet./.c«w ferms tt&.deeotid. & d e - monfl.

6 Eftenimhoc iuramentum purgadonis ,quod hodie in qualibettationumrcdditioneprofoleninitateadhibetur.quam uis ñon fit neceffarium iurc ciuili.

7 d.l.cum femus.l.non folum %,§.is ¡¡¡ui reddere. D. de Ither. le- ga?.

t Iquoties 6.D.^ui fatt¡Í.cog.l.i,Dje auflor.tutor.

9 Sunt enim ida diíFerencia , quia prius refpicit formam &

folcranicacem aftus.Poftetius vero rem ipfam & matcnam nc- gotij./.»<>»putauit %.§.nori«¡utuit.D.de bon.pojf.centr.tab.

19 d.l.cum jerum , & d.l.mn[<,lum.%.ts qut.de hher.leg.

ir Quod enim pendet non pro eo cíí quafi fíe. /. tsdamnum dQt.169 -f.i-de regttUur,

D E F I N I T I O X V .

Cíaufula conftitmt appofita in contraclu dotali in cafum dotis refiituendin non impedit retentionem bomrum obliga-

torum contra matrem, qua detm repetat . non reddkis rationibus.

A T quid fi tnater pro dotis reftitudone non f o . j r \ l a n i o b l i g a r a habait m a d t i bona o m n i a , fed v: edam plerumquc fit,cum cla.nfula conftituti?' DubicaUOCXConalGitur , quod filio n o n a l i a m o b

\ caufam damas retendoncm , quam quia poílidet»

N a m qui non poíEdct,is nec retiñere poteft.1 I n pro- pofico autem poíreffio bonoram mariti per claufu- lam c b n í d t n t i i n mulierem ipfam tranllata intel- ligitur ,? exiftenteqaandocunqae conditionc dotis reldtaenda;. 4 Sedci,i m bona omnia matris oblio-áta íintjVtdiximas, & ipfa qaoqae poireíTio , qua; per claufalam conftituti quxííta m i t , i n bonis iptius l i t , ' magiseft, vt hoc qaoque cafu pednde filio compe- tat ius rctendonis. SaíEcit enim vt habeat ahninam poíícffionem, id eft, detentationem'. 6 Q i ¿ ^ c u m l i t ; med f a d i , 7 proculdabio non transfertur per eam claufalam, 8 tametíi &c vera & naturalis poff-ffio transfcratur.'Eamquc fedtendam magisprobauit Se- natus nofter i n fupradida caufa.

1 Per quam poíTíilio pignons transferatur./. quod meo\%.D, de acyutr.pcIS.im&.i.cum & f o r t t í ^ . m fin.O.de pign.aM.

% l.l.D.de ptgmr.

¿ d.l quodmeo,

4 Nam & pofleflío transferrí poteft fub condicione. ¿ yuiab- ferttt §.i.D.de acq.pofí.

5 I rem /» ionn j r . O.de acq. rer. dom. §. commtdum. Infi, de ínter d.

6 Siquidem rstentio non eft dominij.fed polFefíioniá.

7 iftquis autem 10. D. deacqutr.pof.l. JitpuUt/o i f i a ^ i . §,f}¿e quoquefitpulatto.&' feq.O.de verb.obligat."~

8 Quia fiftio iuris non poteft ad eapettingere,qu(j fUI)C ftflj, l.denicjue\9.£>.ex qutb.cauf.mator,

9 Añi&.deaf.i)9-anee fin. Notant omnes ad df&.leg.quo¿i D E F I N I T I O X V I .

Etiam centra maleerem, cui ratiomm redditio remijfa eji a marito,competit,retentio dotu,ob mllas redii-

tas rationes,

Q

V i d r u r f u m íimatriremiíTa fit per patrem red- ditio rationum ? N o n impediet ea res dods re- tentionem , quoufquercddita? lint r a d o n e s , ' quia nec prodeft matri ca remiffio , nifi quod atdnct ad fcrupulofam hifnifque exadam rcdditioncm/Ita Se-

« ( í m i n e a d e m caufa.

1 Exiisqusdiximusin pijecedentibus.

z l^.S.lultanuí.altas.l.quidam.vbtnot.'D.de admi»' tutor.

firueitvettttítuf.deleg.x,

D E F I N I T I O X V I I .

An & quandiu permittendum fu fHUfamilias,vtagat de déte fiue profeütúa, fiue aduemuia fine

confenfu patrú}

E

Tfi ratio inris non p a t i t u r , vt filiafamilias, fiae vidua fit, fiuefecundo nupta , de prioris m a t r í - monij dote agat fine patrísconfc:nf.i, 1 príEterquam vno illo cafu , quem Nouella laftmiani conftitutio induxit , íi maior fit doS quam futura fpertturpor- t i o , qua; in bonis patds filis debed quandoque po- tcft,vtin damno moiatura cííetjetiamfi nuds a d i o - nis colladonc liberarctm:1 Prarualuit tamen in foro error vulgarislnterpretum noftiGium exiftimátium etiam filiafamilias non minus quam emancipata:

permittendum, vt agat de dote fiue profeditia, fine aduentida, ctiam inuito p.itrc, adeoque contra par trem. D c a d u e n t i t i a q u i d c m o m n i m o d o , ' dcpvot-e- d i t i a vero faltem eo cafii, quo pater paífus fitíiliam fibidotemprofeditiam ftipulad , aut etiam quo i - pfepro filia ftipulatus fit n o r o i n a t i m , aut fimphci- ter , quainfpecie placer filis podas quam fuo no- mine ftipulatum cum vidcd.^ Item cum dos magna cft,qualcm cíl'c intcrpictantur caxn > qus 100. libra- rum aitfi

(7)

D E R E I V X O R . Á G t l O Ñ o r t t ¿ a u t i í a m m a m exccdac, aluuentcsin hanc rcm

Q a ^ íiciic longc alium iLilíiiuaniComuuuionL. . , . f n m h z b c t : J t a n c c v n o i U o c a f i u q u o p e n m t t u

cmiírum camena vulc I c n t u m

rr 5 • r ^ « J r f &• non prnis requi- vc poffit arerc i g n o r a n t e pacte , oc nui* f '• i tt lltoeius confenfa , quod inccL-pretcs p c r t ó t t t a ^ Síké die.

•r. r i " '5' " PaticZ/íM/er 4.inilJisvcrbis,i&'«zeí-Wi'/'^

T>folut.mMrtyfí. liCKi.jpp'^-' t ?

t slrí'vulgo adprobarus« ^ f « ^ y ? « 0?'»/•

i^<.íW4o.,w.i5-.0.>to.«2^r/w.poft A c c u t U / w ^ . - 4 « ^ . L í J locurnO- I v i t . C J e boa.qM líber.

J 4. Etnouper Bztt.Síahos ad d.ipnji dotem-

j Qü3iCXl3.tindia Nút*el¿.97. De AquaLtú? difi. ¿mh.quod locum.

6 De quo vide'qux fcripíi pluribuSj/^.15. Cmie¿l.c.6.& %.

D E F I N I T I O X V I I I . Beprofeciitu dotisfolutionefafta patñ habentipenesfanfiru-

mentnm dow,fiiie dos tlíafuent conmunis patri,

& film-,¡iuepropria filia, ex e'm Jitpulatione.

O ú s quidem a d i ó communis eft patds & f i - l i a ; , * ita vt quamuispatri foli excrcidum a-

¿ l i o n i s c o m p c t a c , n o n alicer tamen auc agere, aut íblucionem accipere pacer p o í l i c , quam íi filia feiens non contra dicac,2 nec caufam contradicendi vllam liabeat, quo cafu confentire vtique intelligicurhoc ipío quod non cHíFentit»J Sed ñ pater filiam íibi fti- p u i a d palias eft , fuieab inicio , fme poft folucttm matrinionium, non fufhciec filiam non diííencire, íi Inccrpretibus n o í t r i s credimus , niíi etiam confen- t i a t , + q u o d hoc cafu dos propriam fili.r patrimo- niumcUcintelligacur, S i n qua proindejcninus iuris habere pacrem í c q u u m fie, q u a f n cllec i h doce c o m - tnü'ni habiturus,0 poteric camen eciam tacitas Cor- fenfus fufficerc , q u i forte ex chirographi & inftru- menci obligacorij cradicione inducatur , ex qua fei- liccc n o n ieuismandati pra:fumpcio capi íblec.^Pr^- ferciní íi i i l u d eciam c ó c u r r a C j q u o d alioqui per fenó íufficcrec , ve filia feiens d o t e m á patre exigi cadue- rit,ncccontradixeric, quia nec iuftam contradicen- di caufam vllam habuede,* &r ita pronunciatum eíl:

M i h i vero de inris ratione aíTerenda magis qnam de inteipretum erroribus tuendis iaboranci proba- bilius videbacur liberari fiii^ debitorem , íi pati ' folüeric j non folum íi tanquam procuratori & i n ftrumentum ipfum pro mandato Kabenci, ? fed & íi tanquam legitimo a d m i n i í l r a t o r i filix,,0 dummo do eius vitar fie, & honeftatis , vt de legitima eiuspo- teftate non debueriedubitareis , q u i b o n a f i d c f o l - u e b a t i " N a r n & quo cafu filia ipfa fme confenticn- te patrej íiue ignorante, aut etiam inuito dotemexe- gilfec, emoiumentum tamen Se proprietatem íoluta;

pecunia patiietiamdgnoranciacquifuiiíret , íi dos jnon aduentitia, fed p r o f e r i d a proponeretur.11 Nec cnim quicquam i n profeótitiis innouanit luílinia- nus,"5 fed in aduentitiis t a n t u m , quorum capaces fe- cit fíliosfamilias, q u i antea non aliter capaces erant, quam íi pacer fibi per filium acquid nollet.14 Ha tra- ftatum eft Cal.Iul.i55)4.

\ 1 l''-§-u<*y l.$.D.Jiluf.fnafrm:

1 X d J . í . % . ^

) l.fcHm datem iu§.necnon i l l u i . l.doíem J7.D. eod. titulfalni, inatrim.

4 l-pofldatem 4o.vbi B2r£.& al¡j,0.fff¿.«jf.

Í I.l4.fi4 vtri*m-D.de mmor.l.vlt.D deílot.cohat.

6 C¿K>d enim conaffiuhe eft, vciiufque quodammodoeáí non mam quud ortirimbalccrius t í l J . i l U d . 46.0. de ru.mpt.k SabtntM i%.D.coMmft».dnttdd.$.%.vk.deLeg.i.

7 Vulg.U.G.de doñat. , . 8 Quo riimitum cafu habeníaetiiahi eftproconfenqenrci, dd.x.i.-vít.<&dd.Aotem .D.J<ilut.m*tr$ft. Vide Batt* ad d. M cum dotem-^ eo Mitemtemfóre.

9 Soluno enmi vero procuraton fafta libetác debitorem^ /.

ViVofrocuratori lí.Ü.Jolut.máir.

10 E x l.cmmofortet (,.& l.vlt.C.debin.^UAUhier.

• a . Si enim calis vita; íic pater, vt meneo dcb.cat ei filis que- que bdnis interdici, auff-rcndaei eft bonorum íilij admimftra- tio, (juofafto í! ei foluatur, quod filio debebatur, non poteft cbiitingírelibcratlo Ümpéritter so.cum iiinót.Ú adSCTrebel.

í i Quiaquicquidpeciiberos, quosin poteítacehabefiniij, nobis acquiritur, ve ne momento quidem temporisacquiíitib confiftac m eürum períóna. IfUcei ly.D.de Ác.fMÍr. heftd.ÜM pttnc.D-f aparent.^tfü mantitn fit.

1 j ml.cum ofortet 6.&l.vleC.d.e bon.qüA líber.

14 U.C,qmadmttt.aAboñ.fofJejffofid.ó,.%. fed&filmforni*

lioí.D deedend.t.iíqui heres ii4.-vL1J.c1tm heres j t . £>. de ácqmy, heredd.tn[utsn.D'deltber.&'fofthfét?td.cogti6.§.ffater,dd$r»f%- rator.O,adSC.TrektL

Í D E F l Ñ j f l Ó X I X ,

An filia popt viuo paire dotem repetere ab herede prioris Hidrif ti,qut eam folmtpatrifine filu confenfu cum filia eam

dotem fibi ftipulata ejfet patre confentiente'íEt quidfi eam dotem pater fecunde

viro dederit'í

I

L l u d fanence Interpretes hüftd diffiteheur , co cafujquo patri & filia-communis dos fit , l i patee f o l u s & fine filia: volúntate de doce egeric i vei exc- gede, fili« n o e c r e p á t d s factum , quandiu pater v i - ü i t , filiamque rctinet ín poccílate fuá vt incerim í- teratam folucioncm ab co q u i patri foluít vrgere non poffit í ' N o n nocere poitquam morte , vcl c- mancipadone, vcl q ü o alio modo filia faéba fuedt fui i-uns.1 V i f u m tamen eí]:,fiue dos comítloniS fiíé- rit patds & filia; ». /iue propda foliusfiliíE- , fempec eum cafum excipíendum clíc, q u o pater eidem filia:

pofteanubentinouam dotem c o n f t i t u c d t , í i u e m a - iorcm priore, íiue parem, qui cafus nullam penitus recipiunc dubitationem,' liuedenique e t i a m m i n o - rem , quam pro o m n i mre quod illa in bonis patds p r e n d e r e potuílTcc, cum h o c etiam cafu indem- n i t a t e m á patre confecuta íic filia, n i m i r u m ad eam vfque quancitaccm^qiKTin caufam poftedods dütls daca fuente Cum n i h i l poíTit filia- abciíc vided pro eaquantitate , cuiusnouum d e b i t o r e m h a b e t ma- r i t u m p o f t e d o r e m , í liccV n o n eo magis iiberetur pater , quo i m n ü s tantam dotem filia: in fecundo

• maedmonio confticuere debeat , q u a ñ t a t a c ó t í ü u tueratin p r i m o , fi non fortuita clade facultatibus fuis lapíus probetur, quaspdons m a t d m o n i i tem- p o r c h a b u e r a t . « I n e o i g i t u r , quod poftedods eiuf- demqucminons dotis quantitatem excedit, falúa edt filia: a ¿ h o aduerfus veterem debitorem , tan- quam quiexfolutionepatdperperarti fadanon fue«

ritliberatus. 7 N a m nec fupedore cafu tam eurn liberat folutio fada p a t d , quam qua á patre ¿ q u i nouam dotem eonftituendo filia, taintuhdcm, v i - decureiredderc3& foluere ex priore,8 cuius inde- bita perceptione feccrat le filia fuá debitorem ,B ñ c alioqui contra pacris voluntatem filia d u p l i e e m á patre dotem habuiírevideatur , quam ei pater uon niíi vnicamd^re vofuit. '"Quare ñ c e a l i u d edt et- iam fi patri nihil fuede folutum ex ca dote,quam fi- lia fibi fuerat ftipulata ab herede pdods v i r i . Ñ e - que enim ei pcrmictcndwmedtjvt contra promi(-

É É I Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

(8)

C O D I C I S F A B R I A N ! L Í B . V . T I T . V I H . 1 ! m affat pro ea qua'pticace > .quam eipajccr in fe- .

.- ; .v^-e dotis caaniradcdcrit. *' Sed é contrario Hcc-'- bir pa'vd'tantuñdcm k debitore tepetere faltcm offi- cio i n d i c i s i m p l o r a t o , ctiam nullif. íl filia ceffis a-

"élionibits. '*Cuc cnim patri inuideamus ius poiefta- tis,'5 in ea p í ^ e r t i m r e , in qua ñ\\x capcio nec vl!a ificneccfse poííit. '+Quainquarn fi cas aciones pta?.

ftari fibi perfiliam pacer v e l i t , n o n cric ci denegan- tlum, cura n i h i l íili.r i n t e i l i t / J & ncalioqui filia ex patris i a d u r a locupletetur. 16 Sk tractatum eñ in cadem caufa.

I l.%.%.i.D.filut.matrim.'\.n ülís vevbis.- Ctttrmnfifatfrfpfa iuft t iottt afHo fil.ia nan ertt a á g m p a , efuaiídocmiquefut iuris {i- Itaj'uerttfyíla. Bartolin terminis add.§.\.rmmer.6.\hi aic.in- te r m (]uar.diu fiüa non eit fui iurisfaduaipatrisei nocere.

Aíide tanacu cúodem Bartol.rfrf l.fi confiante.numtr.^-j. & filf' eod. 1

i Quia non potuit pacer in dote cuias aftio communis fuit dcicrioxm fsecre fiiiae conditionem¿./,i. § . 1 . ^ vlt, & l.yeod, tií fotítt.matnm.

3 í.dorem tf.infin.D.eod.üt.

4 Nam vfque ad eam quancicatem verum eíl eandem dd- tera qua? data fceratpriori marico pofteriori queque datara ef- fejVt cadem fie ratio partís,quod ad parcem,qu2 totius , quod ad torum vulg.l.qun de tota 76iD.de re/vendic.

j Eftenim canto iocupleciot c^uíeliabct dotem , & q u x a d cató repetendam habituracít adionem,fo!iiro quandocunque niacnmonio.EA; reg.l.qui añtonem i^.Dereg.iur.

6 Au.th'.ledyuamttiA C.hocítt.tr *»corpor.vnd.fumit.

7 d.L%.§.U'&l.i.D.folUt.mittr(m.l.<¡iui hominem §,ftgener.

D.defalut. i- 1 ,8 Tcxruscft c ^ c í í ü s inl.ftfater \.eod.titit. QuíBlicetlo- quatur de dote cummuni pacus & filia:, quia nullo cafu admi- fifleneveteres prudentes, dotcm profeaiciam pofle filia; prq- priamcflejhabcctamenrationem generalera, nefiüa. quam pacer vmca dote contentara efle & voluit & vcllepocuit.dupli- cem dotem in onus & dirpendium pacris habere videacur, quodeíret iniqouíti. l.Tttia cum teftatnentBi3,.§.t}MÍ inuita. de iegat.% vt fequitut in Defin.ldem eft fiuc filia patos heres exti- terit, fute ab eo cantum acceperic legati nomine , quantum in dotefuit../.y?f«»3 dotem i.z.§.fíp'*ter.0.folvt.matr. De cuius ta- roen f>ntentiá & eraendatione videqux ícripíi ltb.^.Conn¿í.iu- rk timl ca'f.9,

9 Etfi non tam contra patrem , aut eius heredera filia hoc caru aftionem habeat , quam contra prioris mariti heredera tanquam non libera:um.¿ l.^.d l ftchm dotem.%.fif»ter.n.filu..

.mttfrim.

10 Patcr cnim cogitur quideni dotare filiara, l.vlttm. C de dot.promtff. fednon icerum dotare, nifi cura fine culpa filiados amiíTaeií.vt ibid. notat. ¿t- in Lcapíteí¡M/níoi>). Dtgefí.d*n/, HUpf.

II d & d.l.it § ftfatfr. B.folut.matrim.

i t Nimjrum ex xqukate3argi4m.l.Ji resobiigatatf.in -firt D.

delegat.t.

H Ex quefir,vtomnia itira filijEÍpfo iute acquirantur patri.

/ flactt jy.deítiyutr. hered. 1.1 ,m frmctp. D.ji a p a t e n ^ ^ u m í í . ñum<fit,

14 arg.l.vlt.D.de iur.dot.

,' 15 arg.l.m credttore infin.V-de euici.

16 Contra l,ture naturs, to6.de reg.tur.

D E F I N I T I O X X .

B o u q m m priori viro p m r dedemt foluu patri fine confm- fu flid,&poftmodum fecundo emfdem filis viro ab eodem

patre data^quemodo confulenium fit mulieri, iter aut maritm ináptat la-

•hifacultatibm.

V i d crgo fi poftcriods dotis reítituendie tem- V^íLpore nec fecundus maricusfolucndo fit, nec par - r I ' A n í E q n u m erit filiara faceré damnum do- tísj q a a m p i i o n s m a r i t i h e r e s , idjemque debitor i - doncus folLieiit pacii ipfa ignorante, cum fili^ non p a t r i dos deberetur?! Nec cnim aótionem vllam hahere ciedendaeft filia, q n s o b inopiam debitoris n i h i l ex ca aólionc p o f f i t c o n í c q u i : 5nam hoc rur-

f u m i m p u t í i r í poceft heredi prioris m a n t i , e i d e m q n ¿ debitoiijcur alij folnerit,quam cui debebat,nec ex- plorara piius creditricis fus volúntate. 4 Sic igitur t mperanda res eric, ve non alicer prioris dotis «ie- bicor eiufmodi folutiorte liberationem nadus v i - deti debeat,quam fi fub o m n i u m b o n o n i m f u o r u m obligatione caucat mnlieri de indemnitace in eum cafam 3 quo dotis refticucndcT plena exadio , ñ e q u e ex pacris^ ñ e q u e c x m a i i d pofteriofis iactiltacibus ficii poííit. 5 Sed ex co temporc facúltate? aftiman- á x e r u n t , quo pofterior dos data fuit^cum íi exinde dunta>;at fuene diminututyf'patrimonium poílic i m - pucari m u l i c i i , íl implorato remedio coníticutionis luftiníanca; non c g e ú t etiam conftante m a t r i m o - n i o , vt dos in tuto coliocaretur,6 nempe fi minores fucrint co cempore pofteiáoris dotis confticuta:, q u á tempore dotis reftituenda;. N a m fi ex poftfado crc- uetinCnon debet einocere , qui patri cicra vel con- tra filia? voluncatem foluic, quod antea fueiinc non f o l u e n d o i j , qui i n ipfo folucionis m o m e n t o idonei repetiuncur.7 Ua traitatum eft in eadem caufa.

1 Poteft cnim fieri,vt eo tempotequo agitur incipiat vter- que labi facukatibus. Aüoqui durum cííet expeélare aduer- fam aucpacris.aut mzxxu í ó a ü m m l.mterJiipulanttm cramJeyerb.obl^at.

1 Hoc vero aperte iniquum eíFet./.t.^i.^ 13.ltfm.l^.D.Johti matrtrn.

I ¡.nam ¿ (,.!>.de doh.l.f qui* m'mriam.tf D.ds iniar.

4 Soliuio cmm non eft naturalis& Icgituimsmodus tolíen- da: ob¡igationis,niíí cum fit vero cteditoti aut ciusprocurato- ri,3ut faltem ipfius volumzzc.l.Deroprocaratort \x.tn frincif. I ) . de filvt &p-ip iil-tttu.l.qujmuU 40.$. vltim. & Ugtb.feqq, O. a i SCTrebeÍLTeums eft í» / hor»inemH4 figtntr.D.de fiítU.

<¡ Inípicicndumenim eftrempusreftituendíB dotis, quoties quaeritur an mantus^ut alius,qui dotcm reddcre debet fie íol- uenáo.hfsi'.&.decif.Neapol.

6 Ex í. ubt adhitc i f .Cod de ¡ur.dot.l. [iconfiante x\ D.folut.

matrtrn.

7 N i h i l enim roulieris intereft, cum tempore dotis reflita- etidíc lili qüi dotem debent funt íoluendo. Quid cnim prodtíi autnocet.fuiffe antea duiorem vel paupenorem? / cju&ftium eíl lo.Didepecul.l.yxod/tin diemií.D.de híred.petit.lfinaufem 17.

§.i.D.deret vmdic.

D E F I N I T I O X X I . Vil'upMfmtia non eft nsa¡[ana,vt ei dos acquiratur

ex conftmúone facta marito, fed eft ne- Cfftarta, vt futura fnaeftiom

renuncutur.

Ec diílinguemus , an poílerioiis c o n í l i t u t i o - nis t e m p o r e filiaprxícns f icric necne ? N o n cnim ipfias pia:fcn[ia neccíFatia eft, ve ei dos conftL t u a t u r , q u a m e x r a t i o n e i u r i s n o n filia?, fed genero nomine hli.T conlcicni opoiteret,1 cum inter patrem

&: filiamfamilias obligaciones contrahi non pof- íint,falua patria poteftate,1 nec co minas.venim eft d o u t a m i patre íiliam , quod abfiínte filia dos gene- ro p r o m i lía vel dotata probecur. 5 Plañe íi non tan- t u m dotare filiam patcr Vela , fed etiam , quod ple- rumque fie, renunciationcm futura fucceffionis ab ca extorquci-e, 4 aut pacil'ci d e n o n p e t e n d o quid- quam amplii!S,íiucdous congrua nomine, fuie p r o legitima , filiar príEfi;ncÍ3 o m n í m o d o ncccllaiia eft,5 quam &:iurare oportet , r o n quidem í i a m p l i o r i s tanenm dotis peticionirenunciet,6 f i d fi futura fuc- ceffioni, cui nec cum iin-eiLirando Prudentes noftri, 7nec fine i u r e i u r á n d o Sacrofandi Pontífices re- nunciari polTe yolxxciunu''Sictra^atumeftin eadetn caufa.

1 l.PomfonmfhfladelphHs ¡i.Dfaml.ercifcAs cuius fenre^-

(9)

« a

D E R E I V X O R .

& interpretatione vide qux ícnpfi h b . l . M é l - c t p * - 1 " " »

A G T I O Í 5 ^

t l.lmprator\

furt.

(L l.cumdos.

i Valer» ernm hu.uí.nodi r e n u n c i o cuam í mpl^x & no iura:a.quia & cera reniinaat.onemnon poreft fil.a d o t m vi- íam píere.fi -am fie congruc doraca. m , . u ¿ t v l , ™ . C . d t dot.

f 7 / vl.D.defu* & l e g t t . l . i . C M co UtXn^.l.non t M m m \ . in faCMleg'h.U»™gtnt,uml.§- 6 gentrMner.D.difaa.l.jt

folapoteftateiunfíurádi, quod omnímodo feruandum cft quo- tiesferuan poteft otra difpfndium falutis xtcxax,cap.dehtforeí.

Cr eap.cum conttnga-t,Z¡r paJf.Exir.de »»m»r.

D E F I N I T I O X X I I .

Dos etiam proprk film ex fiipulañone dotalipoteft timen fólui patruqui habutt penes fe tnftfumemum dotaleiEt qutd

fipoftea tota dosexeo inftrumento petatur per fi~

Uam.aut alium,ctiipater poft easfolu*

tiones acceptas inftrtmentum tradiderit.

P

\ t c r , q u i a c c e p t o á filia v i d u a i n f t r u m e n t o , q u o T i d u s c a u e r a t , fe filia; t n a g n a m ex caufa p r i o r i s docis d e b e r é p e c u n i a q u a n t i t a t e r n , varias á T i t i o f o l a t i o n e s acceperac. C a r r i r t i i n i m a d e b i t i p o r t i o f o l u e n d á f u p e i e í í e t j q u a m idern p a t e r , d u m fiíi^ n o - m i n e d o r e m confticucre , genero p t o m i t t i curaue- rac per T i c i u m i n eam e a u f á m delegacurrí , poftea n o n fatisfacience T i d o i n f t r u m e n t u m eiderh gene- r o t r a d i d e r á t , v t ex e o , l í poflec , f o í u d o n e f r í extor- queretjgener v e r o q u a í l cota f u m m a deberecur j q u s i n f t r u m e n t o cauta erat , excepto c o q u o d p e r a p o - ehas ad i n f t r u m e r i t i m a r g i n c m adfcriptas f o l u t u m p r o b a b a t u r , q u i a t a m e n t o t u m i p í c peterc n o n p o - terat p a l í u s e r a t v x o r c m agere, &: i m p e t r a t i s p r a c i - íís, vt v o c a n ^ l i t e c i s , ex ea caufa m i í e r u m d e b i t o r c m i n carceres, q u a í i tocius fummíE d e b i t o r c m , d e t r u - dcre, q u i f o l u t i o n e s a fe p á t r i f a d á S j i ñ d e í n n i t a t c r í i - que filiá í a m á p a t r e p r x f t k a m a l l e g a b a t , fecunda dote p e r p a t r e m e i u í d e m ÍiIííe n o m i í l e p r o i u r i b u s ó m n i b u s genero c o n f t i t u t a . ' A t filia hegabat f o l u - d o n e s rite fadas, quafi n o n p a t r i , c u i n i h i l debeba- t u r , f e d i p í x filis; , q u a m patre p r x f e ñ t e & c ó h f e n - tíente f o l i fibi ftipalatam c o n í í a b a t i 1 f o l u t i o ficri d c b u i í T c t . ' P l a c u i t n o n co m i n u s i n i u r i o f a m fuiñl- cxecutioiiem,4 c u m ñ e q u e i n é á m rcni,a ut p i ó tanta q u a n t i t a t e exigenda , fed p r o co t a n t u m q u o d f o t Ucndum f ü p e r e r a t j n o n filix, fed genero pater i n f t r u - m e n t u m t r a d i d i f f e t , 5 q u i f i penes fe i d r e t i ñ e r e m a - l u i f f e t , v t i q u e c o n u e n t u s co ftominc fiuc á filianfiü^

á genero c o m p e n f a d o n c m q u a n t i t a t i s i n p o f t e r i o - r c m dotefn c o n u e r f e , c u m co q u o d ex p r i o t e , quan-, t u m u i s i n d e b i t e perceperat obiiccrCjatque i t a & T i - t i o f e c u r i t a t e m , & fibi l i b e r a t i o n e a c q u i r c r e p o t u i f - f e t / Sic t r a ü a t u m cft i n eadem caufa*

i Secandum ea q u » fcíipfimus tejin. 19.fupr.ex Í.(¡pdtet4, t.dotem ij.D.foluf.matrit»,

x Soíi enitn fili* aftio competit quoties pater paffusefl To- lamfiiiamíibifuirqueheredibusftipulari > fecundum doñri- nani Bart. comrouniter adprobatam té l . pft dstem 40. mt*a 4.

ntmn.O.filut.matrm. AdeojVtnondefint qui'dtcaitt, euani a patre profe<ftam dotem cenferi deberé aduetnitiam Ú \ x . , fi pro ea doje pater filiara adegerit ad tcnunciandum íucceffio-

ni patcrnx.quod plerumque fíe , quafi h o c « f u v í d e a b r «Ua renunciationis pretio ítipulanonem docis fibi comparafle^i-a..

fúlut.mdtrtm. ;

• Scilicettanquamfaftamproindcbito.^././^rWrw^aij,,'

§ .(iquü per mtmíam Lftcredmr ify.D.de *» w .

<¡ Óaineliquídem mail<iatumfíue;expreiruni, fiue tacitum,, habet tacitam condit¡oncm,ne quid fiíi;>nifí 63*; bona fide./.tfr¿- dttor 60.§.vlt.Djñandat.

6 Ifipater ^ . I f i m m doteni ¿i.J. eo-Mttid temfire. D, folut.

m*trim.

D E F I N I T I O X X Í i l . Csmmtio exprefiaJpeciaü hjpotheupro dote non

toUtt pnuilegium t a c t u , q u ¿ m doi Ikbet a lege,

M

V l i e r q ú s p r o dote certa m a r i t i b o n a p i g n é t ó . r i a c c e p i t , i i o n co m i n a s c u t e r a o m n i a gene^

raiitcr o b l i g a t a ex I d f t i n i á n i c o n f t i t u c i o n c ' habere credcndacft i ü r c tacitíE h y p o t h c c ^ , ne a l i o q u i fpc- cialis c o m i e n d o p i g n o r i s fecerit d e t e r i o r c m d o d s c o n d í t i o n e m , * q u a m d e b u i t f a é e r e m e l i o r e m i

& c o n t r a h e n t i u m v o l u n t a s v t i q a c i l l a f a i t , v t d o t i m e l i u s c a u t u m e l l c t per í p c c i a l c m h y p o t h e c a m n o n v t m a g i s dos p e r i c l i t a r e t u r , c u i l e m e l a c q u i í i - t u m i u s & priiiílegiuftl tacita; h / p o i h c e ^ | ! o f t m o - d u m m i l l a c o n u e n t i o n e > neC f i e x p r e í í á V o i a i i t a ^

a d f u i í r e t , I ^ d i p o t u i t . 5 A l i a r a d o cft tacita; h y p o - c h e c x , q u a m í d e m l u f t i n i a n u s d a t a m v o l u i t m u i i e * r i b u s i n b o n i s m a r i t i p r o b o n o r u m parapherna-.

l i u m a d m i n i f t r a d o ñ e . 6 N o n cniríi d e d k n i ü f u b ea v e l t i d c x c e p t i o n c j í i n o n cxpreffim m u l i c r f i b i d c p f c g n o r e c a u i l í c t i 7 Q u o d i n t a c i t a hypothcca p r o d o - c i b u s í n d u c e n d a n o n í i m i l i t e r o b f e r u a u i d 8 Q u á r d n c G a d h u n c c a f u m p v o t r a h i d e b e b i t , q^uod ex alia l u f t i n i a n i l e g e Interpretes f o i c n t inferfe , h o m i n i s p r ó u í f i o í í c m f á c e r e , vt c e í T e t p r o u í í i o legis, ' N c n f i - peintereft R e i p . d o t e s m u l í e r i b u s faíuas effc,%° q u ó d de b o í l i s p a r a p t í c r i í a l i b u s n u f q u a m f e r i p t u m i h u c i n i t ú t . S i n e dkt

i éfíl.'Miiic.C.hacHfl . .

x Necenim conuentione víla poteft fieri detetiór coadj- Úo&oúswlgat.LAtnüemiM iJ.ti.depaa áorM.Boer.deáfaix.

i Nec enim quod in fauoren> alicuius perforiK faáuui eft, debermeius odium r e t o t w e x í . l . w l U x l D . d e l e g i h . l . i u U f a i - rte.Ceód.l.ffh^D.ad S C . t r e í k l .

4 Ea vulgarierrore irhpcritormw. cum tametí geffeíális hy»

gotheca fie fecurior / velob hoc ipfum, ne creditori poffit ob^

íici exceptio non excufle fpecialishypothee»., quaé excusíen- neceflarip e ñ e x U . C . d e pigmr. nificum adieSa cft vulgaris da

claufüía, vtgenetaritati non derogec fpécMicas / Aec conrrál quomodo notarijloquuntur.Commoduniéninifpécialis hypoi rhec» nulliíméft, ñiíi cum ancichrcfjs Éontrahibr, ^uiáeflee abfurdum & iniquum vniuerfa deSitÓris bona per antichreíiaS' á creditore poflideri.non mijius quam fi ea dbmínii iüreonsiitó püllídere nnetJ.ijC.deijériiomm.impeir,

S dMAttilicinui ly.Ü.defaéí.dotaL i ml.nili.C.depaét.conHent.ttimfHpMk i Ica ením expreffe habent verba ConftiíutidnísV

8 Dedic enim dotibus priuilegiüm tacitx hypothétsadeoS qüe tacita ftipulátionis puré ac fímpliciter &fine vllacotfdt*

tione.i&d.Lvmc.C.hocM.

9 Sic enim noft'ri e*dJ.vÍt.C,depaá:co»üe¿t.&Lúdút$%rx$

C.deprocurat,

ío Ux&.pltttmáti'.l.htttefi íS.Í>.dt fé¿*$0&erJ¿di¿.¿gpi4i • D É F I N I T I O ^ i l t .

ViitídCenfettíT tándem dotem ¿arepofteñonthanUífr cit4 conptutione/ed nonAquedotk aumeti-

m t , q u o d ¿ p r i o n v í r ú habuis*

; s

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

Referencias

Documento similar

tis vidori fatisfiat: fiue ipfe iudex cx fua iurifdidione hoc facere poteft, fiue per relationem ad maiorem iudicem hoc referatur, &amp; ex eo legitima via contra res

re non poteft currere terminis fuper exercitio vel acce ptione illius iuris,fequit ibi Im o .n u.t.So ci.. vfque ad num. 3 ,&amp; in terminis huius CQclufionis P ad de

eíl in bonis moftris &amp; venditur, vt in dicl.^.in venditione, fecus vero fi ven dat vniuerfum ius vfusfructus quod habet, vel totum ius vfusfrudus quod habet,vel

I 5 3 Aut vero agitur de iure quxrédo in fu turum ex hominis difpofitione de prxteri- to,&amp; hxc pulchra eft confideratio.occurre re autem poteft difceptatio in duobus cafi

g a tis 2.&amp; l.Statius.§.Corne!io Fcelici.ff.de iure fif.&amp; l.fi.C. de his qui ueni.aeta.impe.Ergo iura fuperius allegata in d .l. in fua difputatione incip.Inftitutus.&amp;

C Poft hoc eft in hoc confiderandum, quód pofito etiam.quod ifti nobiles effent patroni,&amp; quod erant in poffefsione iuris patronatus, &amp; iuris prxfentandi, quod

ticioné pacris,quia poceft princeps his concedere omniajCjus Iunt iuris eiuilis,cürn fitíupraius ciuile, &amp; ita quod pertinet ad principis potefta- tem poteft hos legitimare

collatio Parocbialitim dekifien m catUr iñ mera volúntate Epifcopt, quipotefi dbfiinére ab coñcurfu, é* ex concurrentibm magis idoneo&gt;&amp;non alteri, i ü a , &amp; permuten