1
T
rata
do
de
Eb
bó
Ri
rú
Por E
nr
ique O
rozc
o
Ru
bi
o y
Juan A
nt
on
io
Cre
sp
i
Jua
n
2
Ebo R
irú
: Su re
al
iz
aci
ón.
Ebo R irú e s l a ll av e qu e abre l a pu ert a de t odas l as pl eg ari as . S i el I fa es con sul ta do y s e da ci ert o con sej o, el e bbo debe de s er of reci do an te s de qu e cu al qu ier Deidad pu eda s er ali m en tada o c ualq ui er preparación es peci al para g ua rdarn os del m al ( A robó), para at rae r el éx it o f in an ci ero y la pros peri dad ( W úr e), para at raer el res pet o y el h on or (Ò w ò), para bu scar el f av or de l a hum an id ad (Ìy ón ú) , para bu scar un a l ar ga vi da (À ìk ú) , para bu scar un re m edi o para l os p robl em as ( A w o-À rùn ), para ay ud ar a qu e las m uj eres es tériles qu eden e m barazadas (Halag an ) y adem ás qu e pu eda preparars e para u sars e. Ebo R irú es el ar m a m ás poderos a de t od os l os s eres hum an os . E s l a he rra m ie nta m ás e fecti va p ara atrapar en erg ía de las fu erza s de la na tu raleza para su u so. L os m ateriales qu e us am os para of recer el ebbo so n los catalizadores con l a qu e es tas fu erzas de la n atu raleza son atrapadas y e nerg izadas para nu es tro prov ech o. De cu alq ui er m an era h ay ocas io ne s e n l as qu e no se pu ede t en er l os m at eri al es del ebbo en ex iste nc ia a tie m po . Esto se pu ed e d eber a la es cas ez o a la in ex is te nc ia del m at eri al e n es pecí fi co o debi do a qu e n o s e cu en ta con l os f on dos para com prar el m aterial. De cu alq uier m an era s e debe de h acer no tar qu e e sto no s e debe de deten er a n adie de of recer el e bbo: S i no s e cu en ta con el din ero o c on el m ateria l es pecíf ica m en te pedido p or é l If a o el Òrìs à, El èk o (g ui sa do de m aíz) pu ede s er us ado por s i so lo t em poral m en te pi di en do t ie m po para qu e s e pu eda con se gu ir e l din ero o el m ate rial. E sto es perf ec ta m ente aceptable en If a. Si n o h ay di ne ro, el eb bo s erá of recido y el If a le dar á al clien te u n periodo es pecif ico para qu e reg res e y of rezca el ebbo pro piam en te. D es pu és de qu e l legu e el t ie m po m en ci on ado por If a, l a pers on a debe s er capaz de as eg ur ar el di ne ro para el e bbo. Es to s e h a i nt en tado m uc has veces y h a res ul tado bien en m uc hos cas os : De cu alqu ier man era, u na cos a es qu e i fa proporci on e e l di ne ro, y ot ra cos a es q ue l a pers on a in vo lu crada u til ice el din ero para f in qu e e ste h a s ido prov is to. T am bién s e debe de h acer no ta r qu e no s e es pera qu e todos los m ateriales del ebbo s ean prov is to s al m ism o t ie m po. Cu an do s e e spera qu e s e den al m is m o tie m po se p ued en u ti lizar altern ativ as m ás b aratas. Ex isten tres con dicion es baj o las cu ales fu nc io na es to: pri m era, s e de be de as eg ur ar qu e las a ltern ati vas a us ars e no en tre n no m bres de los cli en tes del odú . Segu nd a, s e debe preg un tar a If a s i es a al tern ati va es ac eptable en es e m om en to. T ercera, s e debe as egu rar qu e es e m aterial no s ea pedido es pecíf ica m en te por If a. A lg un os m ateriales s on : 71 El que s al va a él m is m o de l a pel ea H ici er on adi vi naci ón par a Aki ka Q ui en i ba a ag uant ar a If á o O ri sa par a poder te ner hi jo vi vo If á t e ag uant ó or is a t e agu ant ó N o m e dej a ab and ona do La s semilla s d el á rb ol d e p imien ta n o se p ierd en C uando vi ene la m uer te m e cu br e ( pr ot égem e) C uando vi ene n t od os lo s es pí ri tu m al évol os m e cubr e ( pr ot égem e) C uando vi ene la s uer te de l a r iquez a m e abr e ( sol ta r) C uando vi ene toda la s uer te m e abr e ( sol ta r) .70 ha rán todas las correccion es n eces arias des pu és de qu e el e bbo es llev ado al sitio p
ara ser acep
tad o. NOTA: Es tas s on cos as m uy i m portan tes q ue deben h acer n otar m ie ntras se of rece ebo: 1-Bajo n ing un a co nd ición al gu ien debe of recer ebbo s i n o h a recibido el À sè co m o lo ex plic a el capitu lo II. 2-S e debe de com pl et ar t odos l os s iet e pas os m en ci on ados por es te capítu lo an tes de qu e cu alqu ie ra pu eda decir o rg ullos am ente qu e ha recibido el À sè, n o h ay u n ataj o para es to. 3-C ada pas o s e debe co m pl et ar o debe es ta r en proces o de co m pletar se. 4-B ajo n ing un a circ un st an ci a s e debe añ
adir aceite de palm
a al ebbo d e n in gun a m uj er e m barazada. 5-S i el ebbo s e le o frece a al gu ien baj o n ing un a circ un st an cia debe de tom ar parte en el con sum o de los m ateriales de s acrificio Des pu és s e procede a com er e l Ì yèròs ùn (polv o de adiv in ac ió n) y para es o se reza u n Od ù de If á qu e es Òs á –Òd í:
Ad
im
u
la
Ad
im
u
ye
Er
indim
u
Er
inyaso
Ef
on
dim
u
Ef
onyajana
Manjagbani
Man
jagb
rare
Ad
if
a f
ún
Ak
ik
a
T
in
loreed
i op
o op
e m
u
n
i tori
ab
iy
e om
o
Ope em
i odi o
m
u ki oma yinm
inu
Iyere ara i
gi
k
i i
w
on
nu
Ijo ti Ikú bam
b
ú koobo
o
Ijo ti gbogbo ajogun ba
nbo koo
b
oo
Ijo ti aje banbo koosiisi
lé
Ijo ti Ire gbogbo banbo
koosiisilé
T raducción: El que s e ag uant a a e nr iquec er se El que s e ag uant a a s al var se El el ef ant e l e ag uant a y s e eng or da El búf al o l e agu ant a y s e e ngo rda El que s al va a un o de l a pal ea 3 EB B O ALT E RN AT IVAS Carnero G allo, rata de café , tor tuga M acho cabrío Gallo, ave de guinea, dinero
Ca bra G allina , a ve de g u inea , diner o O veja G allina , a ve de g u inea , diner o Cerdo G allo , g allina , pa to , plá ta n o, ca ra co l, dinero G allina Ra ta , pesca d o, dinero Ga llo Ra ta , pesca d o, dinero Pato Palo m a, plátano, dinero En al gu na s ot ras ocas io ne s, I fa pedi rá m ás de un o de al gú n m at eri al e n particu lar, el n úm ero pu ede s er redu cido. Es to es pe rf ectam ente aceptable para If a. P or e jem pl o, h ay al gu na s ocas io ne s e n don de If a pedi rá 1 6 pa lo m as, 1 6 g allin as , 1 6 g allo s y d in ero . Esto p ued e ser red uc id o a cu atro de cada u no o a dos de ca da u no o h as ta un o de cada u no , d epen di en do del prop ós it o del cl ie nt e. D e cu al qu ie r m an era s e l e debe de p reg un ta r a If a s i es ta redu cción es aceptable en las circu ns tan ci as qu e s e en cu en tra y e n es e preci so m om ent o. COM O OFRECER E L EB O As um am os qu e el clien te vi en e a u na cons ul ta If a. Du rant e el pr oces o e l O dù q ue se r eve ló f ue O gb e Ì ro sún. Sup onga mo s t amb ié n q ue I fá p re vé e l ire de la long ev
idad del clie
nt e y de s u fa m ilia. Des pu és de qu e todos los m ens aj es de If á le h an s ido dados al clien te, s e le reco m ie nda el of recer dos pi ch on es para l a pros peri dad, dos av es de gu in ea para l a paz m en tal y el reco no ci m ie nto y u n ga llo p ara la v ic to ria. A de m ás d e esto , se le p id e al clien te traer dos j arras m edian as de aceite de pal m a, dos botellas de gi ne bra, cu atro nu eces de cola y och o nu ece s a m arg as . El clien te acepta. T odo a es tos m ateriale s s on m ateriales del Ebo qu e el cli en te des ea u sar para h acer qu e su s su eñ os s e vu el va n realidad. El Ebo s erá of recido des pu és de ali m en tar a las dei dades (Ìb ò) o alim en tar el A jé (Ìpès è). C ua ndo s e h an l le va do t odos l os m at eri al es , el pract ic an te de If á en to nc es im pri m ir á O gbè-Ìros ún en m edi o de O pón If á po rqu e es e f ue el O dù qu e fu e rev elado para el clien te cu an do el If á f ue cons ul tado. C ualq uier Odù rev el ado du ran te l a consu lt a s ie m pre debe s er el qu e s e i m pri m a e n m edi o. Ju nt o a es te, s erá i m pres o Òw òn rí n S ogb è del l ado de rech o del O dù pri nci pal y Òs é-Òtú rá s erá im pres o del l ado i zqu ie rdo. Para u na f áci l iden ti fi cación , los tres Od ù a im pri m ir se s on es tos : 3 1 2 I I I I I II II II I I I II I I II I I I I II II I I I
4 El prim er Od ù pu ede ca m biar de acu erdo con el Odù qu e l e f ue re ve lado al cliente; el se gun do y e l te rcer Odù s on s ie m pre con sta nt es . Òwó n rín S ´O gbè es el O dù de È sù m ie ntras qu e Ò sé-Òtúr á es el À se de I fá . Todos los m ateriale s de ebo s erán ll ev ados a don de s e of recerá el ebo. El ag ua se rá f er m en ta da en un a c ubet a g ran de o en un a j arra m edi an a. A prox im ada m en te di ez cabal li to s de m ar o g ra nos de m aí z se rán l le vados al p un to , en au sen cia d e lo s c ab allito s d e m ar y g ra no s d e m aíz, un a n uez de cola con cu atro v álvu las y u na nu ez am ar ga s erán cortadas en pedazos . El di ne ro qu e ya s e ha aco rdado qu e s erá pag ado por el cl ie nt e s erá reco gi do en to nces. El d in ero , j un to co n lo s cab allito s d e m ar o lo s g ran os de m aíz o los pedazos de n ue z de cola y de nu ez a m arg a se rán colocados en el opón If á. D es pu és de est o, el Ò pèl è o À gèrè t am bi én c on oci do com o Àw o If á o el con te nedor de do nd e s e gu arda el Ik in I fá s erá pu es to s obre el di ne ro y ot ros m at eri al es de nt ro del O pón If á, depen di en do en cu al de l os dos in st rum ent os de adi vi naci ón h ay a si do us ado du ran te la con sul ta . S i s e us o el Òpèlè, e nton ces el Òpèl è s erá pu es to s obre l os m at eri al es den tro del Opón If á. En el m om en to qu e s e h ace es to, es c uan do el ebo com ien za. El pri m er deber del Bàbál áw o o Ìy án if á e s pedi rl e al cl ie nt e qu e di ga su s pl eg ari as . D es pu és de es to , el A w o debe de ex plicarle al If á el por qu e s e of recerá el ebo y la s circuns ta nc ias q ue lle va n a la of ren da del ebo. El practican te ta m bié n rezará por el clien te. El practican te en to nces e m pezará con el Odù If á q ue le per m itirá m ov er el Àg èrè o el Òpèlè a la parte su
perior del Opón
If á para que as í pu eda e m pezar la of ren da. Un ej em plo del Odù If á qu e el Aw o u sará es ta en el ca nt o de Òs á- L ´Og b è:
Àgònrín ìgbòrò kó yólè
é tè
K
ó
m
á baà de
ra
n igún
K
ó
m
á baà deran Àj
é
K
ó
m
á baà deran Ìyà
mi
Díá f
ún Àjàgbé
Ti wo
n m
ú
r
e igbòdù ló
tè
ní´
fá
Bàbálá
wo kìí
wó r
ùkú ò
gbè
rì
Ògbè
rì
kìí
w
ó igbò
dù lá
ì t
è ní´
fá
Ifá ló
w
á di
Òbìr
í
Mo ló w
á di e
w
éàpadas
e
O
feregége
Àjàgbé á dide ò
O
feregége
B
í ew
ú
re b
í´m
o lóòjó adìde
69(5)
Ó tù sooro Aw
o Opa
Díá f
ú
n
Opa
K
á ti iw
ájú bùú
K
á ti èyìn bùú, Aw
o Àjè
Díá f
ú
n
Àjè
Èm
ì yìn-ìn Aw
o Okó
Díá f
ú
n
Okó
Agbè-bìkan jìf
à, A
w
o E
lébùútè
Díá f
ú
n
Elébù
ú
tè
Bókò bá r
òku
n r
òsà
D
andan n
i kó
for
í fú
n E
lé
b
úùt
è
T raducción: Se f or m a der echo, el Aw o de O pá, el pol o El fu e qui en c ons ul tó el If á pa ra O pá D éj anos fo rm ar lo al fr ent e Y fo rma rlo a trá s El Aw o de Àj è, l a pag aya, qui en cons ul tó el If á Àj è Èm ì-yì n, m eneán dos e de l ado a l ado, el Aw o de O kó , el bot e El cons ul tó el If á par a O kó Él s e queda ba en un l ugar y r eci be r egal os , el Aw o de El éb úùt è, el p uer to Él cons ul tó If á par a E bút é Si el bar co z ar pa al océa no y l a l agu na Es te s egur am ent e l e r endi rá tr ibut o al puer to D es pu és de t odo es to s e h a t er m in ado, el p ract ican te de If á e st ará en ci ert a m ani pu laci ón con l os qu e e st án pres en ci an do, obs erv an do m edi an te y práct ic am en te m uc has v ece s por podrí a s er u n pract ic an te de I fá. El pract ican te de If á des pu és preg un ta rá e n don de s e debe c ol ocar el ebbo para qu e s e aprobado p or l os es pí ri tu s y Èsù . Es e l ugar i ncl uy e lo s sig uie nt es sitio s: Ca pilla de Ès ù Ca pilla de Ag berù (Es p os a d e Èsù) Ca pilla de Ò gún Cruce de tres ca m inos Al la do del ca m ino E n u n arroyo o rí o En un ca na l D esp ué s d e e st o, e l p ra ct ic an te d e I fá d eb er á d e p re gunt ar s i e l e bbo s erá aceptado. Si n o, el por qu e. La preg un ta s erá por qu é se rá des cu bierta y s e68
Aw
o
Okó
ló díá f
ún f
`A
so
Òkànr
àn Sá
lè
Sákù
út
à
Aw
o ilé ló díá
fú
n Ilé
A kìí gbó`
kú
Okó
A kìí gbó`kú Aso
A kìí gbó`kú I
lé
Àyàf
i bó sá
T raducción: Òkà nr àn S álè S ák ùú tà ( Ò kà nr àn q ue d estila a ceite y estrella la s p ied ra s en el aceite) El Aw o de O kó, el az adón, qu e cons ul tó a If á p ar a O kó L a des cendenci a de O ní rè Sà nb è Ò kànr àn S ál è Sák ùút à El Aw o de Il é, l a r opa, qui en c ons ul tó If á par a As o Ò kànr àn S ál è Sák ùút à El Aw o de Il é, el s uel o, qui en cons ul tó If á par a Il é N os ot ros no es cucham os la m uer te de O kó N os ot ros no es cucham os la m uer te de As o N os ot ros no es cucham os la m uer te de Il é Excepto s i se vuelve muy viejo
(P ermí tete n o mo rir jo ven )
(4)
Òkànràn G
an-anran Aw
o Aw
ó
Díá f
ún A
w
ó
Wón nó kó r
úbo
K
í òrò o r
èé lè ló
rí
Ó gbé`bo ó rúbo
K
ò pé
kò j
ìnnà
E wá bá
ni bá
wò
wó ir
e o
T raducción: Ò kànr àn G an -anr an Aw o Aw ó, el ave de gui nea m ancha da El cons ul tó el If á par a Aw ó A q ui en se le p id ió q ue o freciera sa crificio Par a que s u vi da t uvi er a u na cabez a El acepto Des pués de al gún ti em po, n o m ucho Ú net e a nos ot ro s en m edi o del abun dant e Ir e 5O
feregége
Àjàgbé á dìde ò
O
feregége
Bí àgùntàn
bí’ m
o lóòjó
a dìde
O
feregége
Àjàgbé á dìde ò
O
feregége
Bí ádìe òkòkó
bí`m
o lóòjó a dìde
O
feregége
Àjàgbé à dìde ò
O
fèregége
Bí ikú
n bò
Jókòó tèé
Bí òf
ò
n´bò
Jókòó tèé
Ní
jó Ajé
rí
b
ò n
íl
é el
éb
o
Níjó Aya ríbò nílè elébo
Ní
jó o
m
o rí
b
ó n
íl
é el
éb
o
Níjó ire gbogbo n´bò nìl
é elèbo
K
i gbé ìdí kí jé kí ó tó ow
ó elébo
Bí àr
ùn n´
bó
Jókòó tèé
Traducción: Dej a que el venado que vi ve en una vi ej a gr anj a del cam po s ea m uy cui dad os o Am enos que e v uel va u n j ueg o par a l os bui tr es O un j ueg o de l as br uj as O un j ueg o de “ m is m adr es ” l as br uj as Es ta s f uer on l as decl ar aci one s de If á a Àj àgbé C uando ib a s er llevado a la c apilla de If á a s er iniciado en el culto de Ifá Àjàgbé mur ió de ntr o de la cap illa U n Bàbál áw o no puede c ar ga r el cadáver de u n no in ic ia do N inguna per so na no iniciada puede e ntr ar a la capilla de If á s in iniciada If á decl ar ó que “ es to es ahor a un t em a de tr ans fo rm aci ón “ Y o r es pondí que deber íam os u sar la s hoj as de “ apa das e” Ofer egége, levántate y vu elve a la vida Àj àgbé de ber á l evant ar se en s us pi es Levántate y vuelve a la vida Si una cabr a da vi da a s us hi jo s, el m is m o dí a el lo s s e l evant an y cam in an Levántate y vuelve a la vida6 Si una gallina da vi da s us hijo s el mis m o día ellos s e l evantan y camina n Levántate y vuelve a la vida Àj àgbé de ber á l evant ar se en s us pi es Levántate y vuelve a la vida L a s igu iente etapa es qu e el practican te de If a recite u n o rden para las m an os con las q ue va n a of
recer el ebo para qu
e s ea n ben decidas y ef ecti vas . U n ej em plo pu ed e s er en con trado en Òk àn ràn -À d ìs á. (Òk àn ràn -Òs á) don de If a di ce:
Òt
ún pè
lé
, A
w
o
won ó
dde
À
b
á
D
íá fún
wo
n lode
À
b
á
Ekún Ajé
. Ek
ún aya. E
kún ir
e gbogbo
ni
w
ón
n sun
Wón gbébo,
w
onrúbo
K
ò pé
kò j
ìnnà
Ire gbogbo w
á ya dé tùt
ú
ru
Òsì pèlè, Aw
o
w
on òde
Àbose
D
íá fún
wo
n lóde
À
b
ose
Ekún
ir
e gbogbo ni
wón
n’
sun
Ebo ni
wón
ní k
í wó
n
w
á se
Wón gbébo. Wón rúbo
K
ò pé
kò j
ìnnà
Ire gbogbo w
á ya dé tùt
ú
ru
Àtòtún. Àt`Òsì kìì sebo àìf
ìn
À
tòt
ú ni wón
dí
fá f
ú
n
Om
o okùnr
ín dè
pè
nù
Ò di dè
pè
nù
, dè
pè
nù
À
bá dè
gún, dè
pè
I`
À
w
o lór
i
K
ò lè
j
à láíláí
À
sé
w
él
é o dé
ò. Om
okù
n
ri
n dè
pè
nù.
T raducción: N os ot ros r econocem os a Ò tún, l a m an o der ech a, s u Aw o e n el pue bl o d e Àbà ( el puebl o do nde s e cum pl ió s u pr opós it o) El fu e el Aw o que c ons ul tó el I fá par a q ue el lo s en el puebl o de Àbà El lo s l lo ran l am ent ánd os e po r s u f al la par a as egur ar r ique za s, es pos as y ot ra s cos as buenas de l a vi da Se les a co ns ejó q ue h iciera n s acrificio Ello s a cep ta ro n D es pués de al gún ti em po, n o m ucho Sus pr opós it os y des eo s e vol vi er on r eal idad 67Tú m
ò Òf
ò
T raducción D éj anos es tr el la r a gégé cont ra gégé El er a el Aw o r es ident e de Al ák òókó El car acol no es muy entus ias ta en cale ntar se con el fueg o U n hal cón no puede r ecoger a un b úho par a t ras por ta rl o Tr es Olú w o, s eis colas de vaca L a guer ra que f ue ej ecut ad a c on j ab al inas Que er a impos ible ejecutar Q ue hi zo Èdú, Ò rúnm ìl à l o us o par a des tr ui r l a cons pi ra ci ón L a guer ra fu e ej ecut ada co n l anz a Que er a impos ible ejecutar Q ue hi zo Èdú, Ò rúnm ìl à l o us o par a des tr ui r l a cons pi ra ci ón C ol a de vaca f ue l o q ue us o È dú par a r om per la cons pi ra ci ón Rom pe l a co ns pi ra ci ón de la m uer te Rom pe l a co ns pi ra ci ón de la a fl icci ón Rom pe l a co ns pi ra ci ón de la li ti gaci ón Rom pe l a co ns pi ra ci ón de la p er di da(2)
Òkànr
àn Sá
lè
Sákù
út
à
Aw
o
Okó
ló díá f
ú
n f
O
kó
T
íí
som
o O
n
írèé S
àn
b
é
Òkànr
àn Sá
lè
Sákù
út
à
Aw
o Aso ló díá
fú
n f
`As
o
T raducción: Ò kànr àn S àà El Aw o de Éj ò, l a s er pi ent e, f ue qui en c ons ul tó el If á par a Éj ò C uando Éj ò es taba e n m edi o de s us enem igos Ahor a, Éj ò es u n m er o es cal ador Si no p ar a l a c abez a L a s er pi ent e hubi er a t eni do q ue us ar una s oga par a am ar ra r l a m ader a L a s er pi ent e es una m er a es ca lador a Deja q ue tu Orí te a yu de(3)
Òkànr
àn Sá
lè
Sákù
út
à
Aw
o
Okó
ló díá f
ú
n f
`O
k
ò
T
íí
som
o O
n
írèé S
ab
e
Òkànr
àn Sá
lè
Sákù
út
à
66
Tí yóó m
u
ti kan àm
ulòw
ò
Ot
i olà law
o
ń
mu
Traducción : Ò túr á es él qui en p uede bebe r Ìr etè es él quien pue de compr ar Es ta s f uer on l as decl ar aci one s de If á a Àr àn ìs àn Q ui en deber ía be ber li cor vol ver se r ico Aw o bebe el li cor del éxi to Algunas veces , s er á miel, cer vez a de maíz y demás lo q ue Ifá pedir á. T od o es to s e l e dar á a If á c on el O dù apr opi ado. Des pu és de es to el practica nte preg un tará q ue
hacer con los
m ateriales del ebbo qu e s obrar on . C ualqu ie r cos a qu e If á dig a qu e de be h acers e. De cu alqu ier m an era ex is te n algun os cas os en don de If á ya tie ne es tablecido es pecíf ica m en te qu e h acer con los m ateriales . Si es te es cas o s e deb e cum plir con lo qu e I fá dig a. C ua ndo es to s e h a ter m in ado, el practican te de If á en ton ces i m pri m irá el Òk àn ràn -À d ìs á (Ò kà n ràn -Òs á) en el Opón de If á con Ì yèr òs ùn s obran te en el recipien te. Si e ste no es s uf ic ien te, se debe añ adir m ás Ì yèròs ùn . D es pu és de i m pri m ir e st e O dù , el ebo s erá e nt on ce s col oca do en el O pón de If á. El practican te de If á des pu és s acará s u Ìrùk èrè, la cola la v aca y en to nc es in ic ia rá l a et apa fi na l del ebbo. A l f in al s e debe reci ta r t res v ers os del Odù . C om o ej em plo, cin co v ers os del Odù s e es criben a con tinu ación .
(1)
K
á
m
ú
gég
é lu gégé
Aw
o ilé Alákòókó
Ìgbin òtara iná yíyá
Àw
òdì
ni ò pa sàà g
b
èádìe rà
O
lú
w
o m
éta i
rù
k
èrè
mé
fá
Ogun ti a
fi
èsín sí
Ti a ò leè sí
Ogun ti a
fi
òkó jà
Ti a ò leè jà
K
íni Èdú
fi
tú m
ó o rè
Ìrù
k
èrè l
`È
d
ú
f
i tú
m
ò o rè
Tú m
ò Ikú
Tú m
ò Àrùn
Tú m
ò Ej
ó
7 N os ot ros r econocem os a Ò sì , l a m ano i zqui er da, s u Aw o de puebl o d e Àbos e ( el puebl o d onde s u ebb o es acept ad o) L os habi tant es del puebl o Àb os e es taban l lo rando l am ent ándos e por s u inhabilida d p ar a obtener to da s las cos as buenas de la vida Se les a co ns ejó q ue o freciera n u n sa crificio Ello s a cep ta ro n D es pués de un t ie m po, no m uc ho T odas la s cos as buen as de l a vi da vi ni er on en ab und anci a Ambas der echas e iz quier das ( m anos ) nunca más ofr ecer án ebbo y es te n o se rá apr obad o por la s D ei da de s Es ta s f uer on l as decl ar aci one s de If a a Às éw él é L a decencia de dèpè nù ( el que guar da todas las maldicio nes ) If a decl ar a que es cos a de gu ar dar se de t odas la s m al di ci on es Aún s i él m al di ce a un Aw o Es to nunca s er á ef ect iv o Aquí vi ene Às éw él é, l a des ce ndenci a de dè pènù, q ui én gu ar da t odas l as ma ld icio ne s. C ua ndo el practican te de If a m en cio na Òtún , la m an o derech a, ellos cu brirán las m an os del Opón de If á con las pal m a derech a, ellos h arán lo m ism o con l a pal m a de l a m an o i zqu ie rda cu an do Ò sì es m en ci on ada, Ig ua lm en te el lo s c ubri rán el O pón de If a con a m ba s pal m as cu an do Ò tú n y Òs ì s ea n m en cion adas en el Odù . Es te proces o h ará q ue l as m an os de él sean dign as de recibir todo el Às e n eces ario para s er capaces de of recer e l ebbo ex it os am ent e. Ju nt o con e sto, s e re m ue ve el dinero del Opón
de If a. P ara h acer es to, s e recitará u n Odù apropiado pa ra qu e as í el clien te
sea capaz de log
rar s u prop ós it o por el cu al h a pa ga do el di ne ro. U n cant o en Ò kàn ràn -À d ìs à (Òk àn ràn -Òs á) dice:
Or
í Adé
níí se
Opón
Àw
on
Òd
èl
è n
íí
ri
n
ìh
òh
ò sosi
n
, sorà
Ìdànn
d
àn n
íí fi ara rè se af
árá Olúkoyi
n
Díá f
ú
n A
k
ów
ó-rarí
If
a som
o Àjàníw
àrun
Aków
ó-rarí kìí k
ú
Eyan tó kó
w
ó rarí
Elédàá rè báa tál
Traducción La cubier ta de u na c or ona es tan pl ana com o el op ón de i fa
8 L a per sona s ol a en un a cas a es el que cam in a m aj es tos am ent e, aún e n to ta l os cur idad El Ìdàn ndà n es el que s e c onvi er te a s i m is m o en un t ar ro de m iel Es ta s f uer on l as decl ar aci one s de i fa a Aków ó-r ar í ( É l que t al la s u cabez a con di ner o) L a des cendenci a de Àj àn íw àr un El que s e us a el di ner o par a t al la r s u cabez a n unca m uer e El quien hace es to Su des ti no es ta rá co n él h as ta s u vej ez . C ua ndo s e com pleta es te can to , el p ractican te de If a u sará el din ero par a fr
otarla cabeza del clie
nt e. De sp ué s de qu e se h a hech o e st o, el din ero s e pon e deba jo del op ón de i fa. Es to es des pu és de qu e t odo l o an te ri or y a s e ha h ec ho qu e el A w o s abrá pas ar a la si gu ie nt e e tapa de recitar el A dabo (el ca nt o en don de s e as eg ur a qu e el ebbo s erá aceptado) .E l A w o deberá e m pezar con e stos Odú q ue prot eg en al cl ie nt e de t odos l os m al es . U n ej em pl o de es to com únm en te us ado es tá en O gbè-Ò dì , donde i fa di ce:
G
b
àm
í igbó law
o gbàm
í igbó
G
b
àm
í òdàn law
o g
b
àmí òdàn
G
b
àm
í hè
nhe
n níí sa
wo
gbàm
í hé
nhe
n
If
á ti o bá yò m
í ní ibi t
ó dí gágáágá
Bí m
o bá dé ibi tósun
w
ón
Màá san
oore è
re f
ú
n
o
Díá fún
Òr
únm
ìlá
If
a ó yo om
o rè nínú irunbi
Ow
ó ò m
i w
á ba ew
è ol
óbòyòboyo tèm
i
Òkòsòkòsò
Nif
á ó yo`m
o t
è kúròú ibi
Òkòsòkòsò
Traducción: Sál vam e en el ar bus to es el no m br e del Aw o que s e s al vo en el ar bus to Sál vam e en l a pl an ic ie es el nom br e del Aw o que s e s al vo e n l a pl an ic ie Sál vam e en cual qu ie r l ugar es el nom br e del A w o que m e s al va en cual qui er lu ga r If a s i as egur a m i es cape de un enr edo C uando l le gu e a un l ugar conf or tabl e Y o ver dader am ent e t e pa gar é por tu bue n ges to Es ta s f uer on l as decl ar aci one s de If a a Ò rúnm ìl á 65 T raducción: Agua fr ía p acifica Agua pur a tr anq ui la Es ta fu e l a decl am aci ón de If á par a Ò rúnm ìl à C uando i ba a te ner O lóm i-tú tù , l a d ueña del a gua f rí a, c om o es pos a If á di ce q ue es ta es una bo bi na ci ón Es ta m bi én un t abú e n Il é-If è Ifá, Èr ìgì-Àlò, nunc a per m itir á que Olómi-tút ù s ufr a un a m uer te re pugna nt e O lóm i-tú tù y l a m uer te ha n en tr ado en co nveni o Es te es un rezo para qu e el clien te vi va larg a y f el iz m ete en s u vida des pu és de es to, s e le preg unta a If á s e le recita qu e s e a ñada aceite de pal m a al ebo. Si If á dice s i, ento nces el practican te de If á dirá:Gù
ru
gù
ru
gù
ègù
è
Díá f
ú
n
Epo
Tííí se
om
o ìyá Ebo
Epo gorí i rè ó d`Ebo
Gù
ru
gù
ru
gù
ègù
è
Epo gorí i rè ó d`Ebo
G
ù
rugù gùègùè
T raducción. G ùr ugùr u gùè gùè Fue el que c ons ul tó el If á par a Epo, el acei te de pal m a Q ui en es her m ano de ebb o Epo s e ha uni do y s e ha vuel to ebbo G ùr ugùr u gùè gùè Adi ci onal m ent e E po a cam bi ado a E bo G ùr ugùr u gùè gùè. El aceite de palm a s erá a ñadido m ie ntras s e recita el Od ù de If á. P er o s i If á dice qu e n o s e n eces ita añ adir aceite de palm a, en to nces es m uy produ ctiv o el n o h acerlo. Si e l aceite de palm a es rech azado, en ton ces s e preg un ta qu e s e s i s e n eces ita añ adir licor. Si If á dice qu e s i la botella d e li cor s erá abi ert a y v ert id a en el t ibor. U n poco s e añadi rá al ebbo. Mien tras s e h ace e sto s e recit ará u n ve rs o de Òtúrá-Ì retè . E n e st e O dù, If á dice:Òt
úr
á lalè
m
u
Ìretè l
al
èrà
Díá f
ú
n Àrànì
sàn
64 If gá, t ú has es cucha do Èdú tú has es cucha do des de el cielo Ò sé Aw ùr el à, t ú l o has es cuch ado t odo Es el benef ic io de t odo el ir e e n l a vi da el que es ta m os b us ca ndo El que n o hem os s ido c apaces de as egur ar Ò sé El ér ùw à, ( Ò sé -T úr á) tu er es la des cendenci a del je fe de Ò kà-Ò pà If á, t ú h as es cuchad o Èdú tú has es cucha do des de el cielo Ò sé Aw ùr el à, t ú l o has es cuch ado t odo Aquí vi ene Às éw él é, l a m adr e ti er ra igual m ent e es ta es cuchando El Aw o ahor a ha al canz ad o l a et apa d onde l a m adr e t ie rr a est a es cuchand o y h a acept ado l a pl egar ia ( del Aw o) ¡T óó! ¡ D ej a que s uceda ! Se gu ra m ent e s er á. Inm ediata m en te des pu és de es to el s acerdote de If á re m uev e todos los cab allito s d e m ar (o g ra no s, o p ed azo s d e n uez d ep en die nd o d e lo q ue ha ll a us ado) del O pón de If á y s e pon e en e l su el o. A lg unos pract ican te s de If á los arroj an en un f ra sco de agu a. L o qu e s ea q ue s e h ag a e s aceptable para If á. Des pu és s
e le debe pedir al clie
nt e qu e recoj a u no por un o y qu e co nf ie en el e ko us ado para of recer el ebo. Mi en tras s e h ace es to, el clien te dice qu e el ha pag ado por la m uerte, la af li cc ión , la pérdida , la liti gació n, la s b ru jas, lo s m ag os, to da s la s co sas m alas d e la v id a p ara qu e n ada pu eda af ectarlo. Des pu és ellos pag ara n por riq ueza, es pos a, hi jo s, lo ng ev id ad , éx ito , f elici dad , v icto ria, b uen a salu d y la s b uen as co sas de l a v ida para qu e as í s ean de el lo s. Des pu és de es to el practican te de If á pon drá parte de los m ateriales del ebo pa ra el ek o. S e arras trarán l as pl um as de al gu na s av es y s e pon drán en el ek o. Se le añ adirá agu a. Mi en tras s e a ñade el agu a, el practican te de If á us ará un v ers o de If á para pon er À se en el ebbo. P or e jem pl o, u n v ers o en Èj ì-O gbè p ued e ser u tilizad o:
Alóló om
i
Alòló om
i
À
ti-wáyè
e
G
unugun
Àti-ròrun Àkàlà
m
àgbò
Ó n r
oni lój
ú
t
òkí
Díá fún
Òr
únm
ìlà
If
á n
lo rèé gb
é O
ló
m
i-t
ú
tù
n
iya
w
o
If
á ló d
i èèw
ò If
e
Èr
ìgì-Àlò ó níí
fi Olóm
it
ú
tù
f
ún Ik
ú pa
T`
òun Ik
ú t
i di ìm
ùlè
9 C uando i ba a s acar a s us hi jo s de l a m al hor a he obt eni do hoj as d e ol óbòy òboy o pa gad as por m i f el ic idad If a sa ca rá a mis h ijo s d el ma l C on r el at iv a f aci li dad El Aw o ah or a p asará lo s cab allito s d el m ar o p iezas d e m aíz o p iezas d e nu ez de col a O de nu ez de a m arg a del O pón de If a su s m anos y l as us arápara tocar la cabeza del cli
en te y des pu és reg res ará los m ateriale s al recipien te. Des pu és de es to, el practican te de If a lla m ará a If a para qu e acepte el ebbo as í:
If
á m
o ní kóo gbèrù kébo f
in
If
á m
o ní kóo gbèrù kèbo ò dà
If
á m
o ní kóo gbèrù kèbo dé àlàde Òrun
Wón níònà
w
o lo g
b
à tóo f
i njé béè
Mo béè náà lòó jé If
á
T raducción: If á, t e r uego par a que m e a po yes que el ebb o s ea ace pt abl e If á, t e r uego par a que m e a po yes que el ebb o s ea a pr obad o If á, por fa vo r apoy a el eb bo p ar a que l le gu e al ci el o E llo s q ui er en sa be r c omo se rá e so Y o r es pondo, que es exact am en te com o t ú er es Es ta s so n la s pal abras de q ue el A w o deberá us ar para s eñal ar el fi na l de un Od ùn d e If á y e l co m ie nzo d e o tro , m ien tras q ue lo s cab allito s d el m ar, los g ran os o las nu eces de col a, n ueces a m ar ga s s erá n us ad as en la cabeza del clien te e n cada in ter valo. J un to con es to, el Aw o irá a Òtú rá-T ú ká á, don de If á di ce:Bíe
b
i bá n´
pa in
ú
Àkàsù bàn
b
à làá
fìí beé
Díá f
ú
n
Tèyìngb
ìw
à
Ti yóó san`w
ó
ìpí
n
m
o
ní ìsinm
i
Tèyìngbì
w
à
M
o san`
w
ó ìpí
n
lór
u
n
Tèyìngbì
w
à
T raducción: Si el es to m ago s ient e h am br e U na hoj a l ar ga de eba s e us a par a ap aci gu ar la Es ta fu e l a decl ar aci ón de If á a T èyì ngbì w à10 Q ui en debí a pag ar la de uda de s u des ti no en el ci el o Y o pago la de uda de m i des ti no y t eng o paz m ent al T èyì ngbì w à Y o he pa gad o l as deu das de m i des ti no en el ci el o T èyì ng bì w à. D es pu és de es to ot ro can to de Òtú rá- T ú ka á s erá recitado: