• No se han encontrado resultados

Noli, nolite — Interrogación doble.

I. Para expresar una prohibición se emplean a menudo los imperativos noli (no quieras) y nolite (no queráis) (Lee. X L , n? II); v. g.:

N o digas = noli dícere ( = no quieras d ecir). N o digáis = nolite dícere ( = no queráis decir).

II. Una frase interrogativa, directa o indirecta, que conste de dos partes unidas con «o», debe llevar en latín al prin­ cipio de la primera parte la partícula utrum ó ne (agregada ésta a la primera palabra), y al principio de la segunda parte la partícula an ; v. g. :

Utrum hæc vera an fa ls a su n t? — ¿E s esto cierto o falso? Albane an atra erat vestis? — ¿ E ra blanco o negro e l vestido?

Si la segunda parte consta simplemente de las palabras «o no», se traducen éstas en latín por annon o necne

(preg. indir.).

Ejercicios.

i. Cape pira, quóniam cupis, sed. noli piro meæ quatiendo nocere. 2. Si hæc scripseris, mox cúpies non scripsisse. 3. Noli, o iudex, iniusta fácere ; nonne te rogavit rex ut iustitiam semper respiceres? 4. Miles, iam telum coniecturus, hostem iacentem aspexit. 5. Interrogavit nos, num, hæc facientes, recte et sapienter ágere crederemus. 6. Interrogavi patrem, quália animália multí­ plices fetus párerent. 7. Præceptor dubitabat, tune an Tullius rem mélius géreret. 8. Dux, cum iam prcélii, vel pótius cædis, finem fecisset, urbem incénderat. 9, Aut pugnandum est aut cedendum, milites. 10. Quærendum est, utrum regina an filius eius' bellum ácrius gesturus sit. 11. Arma nobis capienda sunt, ne tyrannus, vel tyranni milites, bona nostra diripiant. 12. Hæc cum imperator aspiceret, constituit aut áciem statim instrúere aut clam nocte discédere. 13. Cum pedites nostri fugissent, naves tempestate quassse fuissent, urbes ab hóstibus direptæ, statim magna pars nostrorum pacem pétere cupivit. 14. Quærendum est

7 2 Lección XXXV,

per (= por medio de) exploratores, utrum urbs ab hóstibus incensa sit necne. 15. Nolite fúgere, 0 milites; fodiendum est, non fugien­ dum, ut castra muniamus.

L E C CIÓ N X X X V .

Preposiciones.

I. Las siguientes preposiciones piden en caso ablativo el nombre que rigen o acompañan:

a, (delante de v o cal o K) ab, de o

p o r ; se d ice abs te, de, p o r ti; aàsqiie (se usa p oco) sin ;

clam, sin conocim iento de (u otra ex ­ presión análoga, v. g . : sin que lo supiera . . .) ;

coram, en presencia de ; cum, co n ;

de, de, sobre, concerniente . . . ; ex o e, de, fu tra d e;

II. L as preposiciones

in, en

sub bajo, debajo

supersobre, acerca de

rigen el caso acusativo cuando encierran la idea de movi­ miento; de lo contrario, rigen el caso ablativo.

III. Las siguientes preposiciones piden solo el acusativo :

palam, en presen cia de ;

prœ , ante, delante de, a fuerza de, en com paración con ;

pro, por, delante d e , en favor de,

en lu gar de, en recom pensa de ;

sine, sin ;

tenus, hasta, tan cerca como, de acuerdo con (se co lo ca después de la palabra a que se refiere).

ad, a, para, con el propósito d e;

adversus, contra, h acia ;

ante, ante, antes de ;

apiid,junto, entre, cerca de, en casa de, en las obras d e;

circa o circum, alrededor de, acerca d e;

circiter, cerca de, po co más o menos ;

cis o citra, de este lado d e;

contra, co n tra;

erga, hacia ;

extra, afuera o fuera de ;

infra, debajo de ;

inter, entre, en m edio de ;

intra, dentro de ;

iuxta, cerca de, próxim o a ;

ob, a causa de, por, p o r m otivo de ;

penes, en las manos de, en poder de ;

per, por, p o r m edio de, a través de ;

post, después de ;

prceter, adem ás de ;

prope, cerca de, en la vecindad de ;

propter, a causa de ;

secundum, según, de acuerdo con ;

supra, sobre, p o r encim a de ;

trans, al otro lado d e ;

ultra, más a llá de ;

versus hacia, en la dirección de. A d v e r te n c ia . Com o se habrá notado, h ay m uchas preposiciones que corresponden a una sola en castellano ; de otras significaciones que ca da preposición tiene, se puede sacar en cierto modo e l verdadero sentido de ella ; además, el uso debe enseñar lo que en- una gram ática sería muy prolijo explicar.

Lección XXXVI. 73

IV. L a preposición ad se emplea para expresar un fin o un propósito, cuando va acompañada del acusativo de gerundio, o del acusativo de gerundivo (part, de fut.), si el verbo admite el régimen directo en acusativo (ha de con­ cordar el acusativo del gerundivo con el acusativo del nombre que rige); v. g . :

A qua ad bibendum — A g u a para beber,

H oc est útile> ad agros colendos — E sto es útil para cultivar los campos

V. L a preposición cum debe agregarse a los pronombres me, te, se, nobis, vobis, quo y quibus, formando con ellos una sola palabra ; v. g. : mecum, quocum, etc.

Ejercicios.

i. Pecúniam mihi réddidit, quam ipse a fratre meo, próximo anno, coram patre meo accéperat. 2. Irrúperant clam imperatore milites cum gládiis, cum scutis. 3. Tu quidem Rheno tenus reg­ nabis, filius autem tecum regnabit. 4. Palam pópulo tráditor sine misericórdia iugulatus est. 5. Tibi, o amice, præ ómnibus amicis beate, ego, hóminum misérrimus, præ lácrimis vix scribo. 6. Nos pro pátria pugnantes de Capitolio deiecistis, iam ex urbe deiícitis. 7. Multis de causis cúpio tecum de hac re deliberare. 8. In Italia paulisper mánserat, mox in Gálliam contendet. 9. In eo loco a Sam­ nitium imperatore Romani sub iugum missi sunt. 10. Sub óculis patris ipsius filii ambo interfecti sunt. 11. Sub óculos nobis duæ colum- bæ venerunt. 12. Super navem turrem exstruxeramus. 13. Super hac re cupiebam vobiscum deliberare. 14. Postquam ad multam noctem pugnatum est, ad castra uterque exércitus revertit. 15. Qui apud me mánserant, ii apud iúdices rei facti sunt. 16. Apud antiquos (sic apud Ciceronem scriptum est) mos erat ante lucem súrgere, negótia ante voluptatem pónere. 17. Citra Alpes erat Gallia Cisalpina, ultra Alpes, Gallia Transalpina. 18. Phaethon, Phoebi filius, quum ( = cum) per æthera (ac. griego) patris sui equos paulisper egissét, de curru deiectus est. 19. Hoc inter sese (= se) disputant philósophi: sed inter disputationes et facta quantum interest!

L E C CIÓ N X X X V I.

EI ablativo absoluto. —

Multum abest quin.