Codex fabrianus definitiorum forensium et rerum in sacro sabaudiae senatu tractarum ... : in nouem libros distributus

i*

s í »

-y

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

>*í 'r*< i*i l*i >*i >*i W X X X Wi X ^n^T*;

'^e Ut Ú & t í m be ios 3C

3C

se i

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

c . » 2 0 5 0 ^

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

V \

C O D E X

D E F I N 1 1 1 0 N V M

I N S A C R G Sv A B A V O 1 M i

\ S E N A T V T R A C T A T A R Y M , .

O R D I N E T l T V L O K V U C O V i C l . S Í V S t I H I A

1 Ñ N Ó V E M L I B R O S D I S T R l B V T V S

é ü B o r e Ú * c m f o f m e A n t o n i o F a b r o , l . C . S e h u j t a m y S e m i J f m i S a k a u d k D H C Ú C o n / l t a m d i n t m i s ^ o * i ñ f i t p r e m o S a b a u d U S e r n t i i P r a f t d i s p r i m a r i o . *

O Í I T S 1 N T E G R V M E T A B S P L V T V M , E T p M N I B V 5 i T R í S '• é u á i o ' G s v t í l í í s i m u m , f e d - P r a g m a t i G i s p r a e c i p u e n e c c í T a r i ú r n .

f Q S T K t M A É D I T l O A V C T J T L V S Q J A M Q l ' J N G E N T I S S E N A T V S C ó t f S V L T I S ,

& nounuUií fgiam TitultíjAUegationibus vero plerifque ó1 Definitionibus»

• N O . T V LÍE-./A D S I N G V L A S E N A T V S G Ó N S V L T A D E N O V O A D D I T A j Se ad íingulas aIlegat¡ones,quid in hác editione amplios fitjdemonftrabunt.Cxtera

numerus ipfe Titülarum & Definitiomun.

: S E R E N I S S I M r M P R I N C I P E M C < s l R O L r M E M ^ N V E L E M SahaidU Ducem, Subdlfinirtm Pxinclfent} &c,

C V M I

D I C E L O C V P L E X I S S I M

r

_ P R o $ t á n t F r a n c o % v r t i ,

I n O f f i c i n a P e t r i & l a c o b i G h o u e t .

o

M .

P ' c .

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

E

S E R E N I S S . S A

p V C I , S V B A L P Í N O R V M

: ' ' P R I N C I P I , &c.

A N T O N I F S F J % E % ^ S . E T E P .

V o d m t h i U m f ñ d e m f e l e m n e é j l ^ c f r o f e m ú d u m e x 'voto. S e r é - n i s s i m e D o m i n e , vr ¿ j u i c j u U ^ n q u a m erir m e a f u e i n d u i t r U ^ f i u e d t l i g e n m ^ o m m i d [ e l f i t u d t n i m<e d e í 4 o t u m f . r i & c o n f e c r a t u m ,

a n a f í t e m me a l t j u a n d m confdij t e n u i t , a n h u n c m e u m [ o d i c e m a m f ü f í i m o nottrt S e n a m o r d t m infcrthere deherem. T J e r e h a r entríi n e n o n f e r u a r e m p r o p o f i r u m t j i a l i j q u d m ú h i q m c q u a m e x meo d i - c a r e m . <?r<efirtim Vero f i h o c o p t a ^ u o d e t f i m m c r e m f o r t a j j e i n g e n i j p r o m e l a u d e m ^ m a i o r e m t a m e n h a u d d u h t e , n e c f a l l o r , a p u d c m n e i h d h e h t t g f é t i d m , q u a m h a h u e r i n t c a t e t a , ¿¡u<e a m e n o n p a u c a i n p u h ü c u m h ú c u f q u e p r o d i e - r u n t . S ' m q m d p i g r a m u l t o m m a u i d i t d s n i h i l t a m i m p a t i e n t e r f c i r e d e f i d e r e t , q u a m q u o t u r é y t d m u r i n f o r e n f i h m d t f c e p t d ú o m h t t s , n e m q u i r e n d u m h a h e d t , q m d d t f f i c i l m k e f l t m e B i g d ^ rionií>quo t u r e w i d e h e a m m : j i u e p o t i m q m d m n t a m m e u m , q u a m m t m m i S e n a t m o p w ef~

h o c ipfo U n g e p r a ñ a n t i f i m u m e x t ñ i m d ñ dehere V t d e a t u r . S u h i t t t a m e n t l l d j l a t i m co-*

' g i t d ú o y d l t e m m f o r e n o n m m m a m i m m i n i s g l & r t a ^ q M d m a S e n a t m n o B n d t g m t a t e f i S e n a - t u f c m f u k o r u m S d h a u d i e n f u m C o d e x m a m i p a t m S e n a t m y n o n c r e d e r e t u t d i c a t m e n a m T f c hí-> c u i u s a u g u B t f m u m n o m e n , (S^, q u * e x f i l o n o m i n e , a u B o r i t a t e m S e n a t ú f c o n j u k a i p f a o- f n m a m a g m f c é p r a f e f e m n t . V h i n a m e n i m g e n t i u m a u t s / i u f b i o r , a U t g l o r t o j t o r C a r o l v S E m a n v e l , ^ » 4 ? w c u m e f i p r e m o S e n d m J u i f o l i o i u d i c a t p o p u l o s i n d q u i t a t e ^ m u n ú f q u c - j i l i u d i m p l e t f t n B i f m e , c u m p o t t f m u m g r a t i a ' f n n c t f e m f i a D ' B o O p t . M a x t o t p o p u l é d a t u ejfe i n t e ü i g a ñ T o t u i t ergo q u i e q m d h o c e f l o p e r i f y & d e h m t c m n t m l o n a )>ema offern S e ~

• n a m i j u i m n o t a n m m i m p e r i k m c h o a t U f í d é t i a m l a h o r i h u s p e r f e B u m & a h f o l m u m e f : S e d d e h u i t e t i d m , a c p r i m u m T ^ í f a m m a u f p t c w : T a n t o q u e d i g m m a c c o n u e m i m q u a m o proe- c l a r m s t u a f a c i s o m n i a ^ q u i h u s a u B o r i t a t e m m a m i m p a r t i r k . T i h i y e r o g a n t a n q u a m f ú n c i p l f o l u m meo i >r c a t e r a , f e d t a n q u a m f r i n c i f i S e n a t u s p e c n M a r á v e l ^ J p o H i m , J e d >r I o u i ¿ c m ^ f i r a a f l i a ^ f i r o r T h e m p s ^ m a t e r J & i e m i t a s , p a t e r ^ero < & S a t u m m n o n a l i m , q U a m D e m i p f e O p t . J k a x . q u i i u d i c i u m f u u m 7 ) u c i dedtr, & i u f t i t i a m f u a m f l t o D m u . V t i n a m Ver®

t a l t s t a n t ú f q u e ejfet h i c [ o d e x , Vf de t m n o m i n e a d e x e m p l u m Codicts h t e n r i á n u p e r i n C a l - h a e d ' m p o m f f e m infcrihere C o d i c e m E m a n v e l e m . F m j f e t t d m t h i longe glorio f u s ^ q u a M de meo n o m i n e , q u o d n u ü m p l a ñ e p r e c i j e j f e f a t f á o , i n f c r i h e r e F a h n a m m i T i h t a m e n ^ q m d v m c u m a m h i t i o n i i m e a v o t u m e f i , m u l t o e t i a m . f i h e n e f u t y i c o r , a c c e p t m . S e d m a i o r i s e a res e r a t & a n i m i & i n g e n i j , q u a m ) > t a m e y e l f u f c i p i v e l p r a t t a n pojfet. c H e q u e rurfits )>u deo , q m n a m operis t a m t m a t e r i a <&> t m n o m i n e d i g n a pojfet o c c u r r e r e , nififorte i l l a J e q u a t e a l t q u a n d o p r a c l a r e dtfferentem a u d i r e m e m i n i . C u m m i r a m t a m v a r i a s & c o m u n a s I n - t e r p r e t u m n o H r o r u m d e q u a l i k t f e t e m k p r o p o f t m e f e m e m t a s y & t a m m u l t a n o n m o d o

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

i k e r f á j e d e t i d m p U n e p g n a n t u m u m j i m i l m m e x e m f U . V ' i d e S l a r i s e n m , n e c f d o h j c u r e ^ u a f i te p r o l u r ' i f y r u d e m M no j i r a t a m * p u d e r e t m c o n f t a n t m ^ g ü t ^ j n o n m o d o r e m e d ' m m q u a r e r e ^ f e d e t i a m a u x t l t u n i p r a h e r e a d t a m a m M u m m a t e ñ a m e R e - f M c a p r o f l t g a n d a m / i m o d o f e o j f e r r e n t ^ m t a m i d o m p a m i g u e e j j e n t d d r e m t f i a m a d g r e ^ d i e n d a m <& f e r f c i e n d a m , e j u a r n t u f a c d u a d p r a f t a n d a m a u B o m a t e m i t e & a n d a m ^ t u a m i n e o s f i n g u l a r e m , ¿ ¡ u a l k e r g a l i t e r a t o s omnes ejje f o l e t j i t h e r a l i t a t e m & m u n i f i c e n ú a m . E t f

>ero n o n ego is f u m ^ d e quo te d e h e a m c r e d e r e t u m c o g i t a j j e ^ t m e o f u s t l l u d a u d e r e y e ü e s ^ r x - f e r ú m c u m eo t e m p o r e a d f t a r e n t g r a m f í t m i 3 a l i j p l e r i y u e v i r i e x m a i o r i h u s m i s C o n f d i a r i i s i n - * t e r p r e c i p u o s t o t ' m I t a l i a lureconfultos n o m i n i s & e r u d m o n u f a m a c e l e h e m m t ^ m h m e a c u m d e m a n d a n t u t i u s a c i u B i m -potmjfet.Fatehor t a m e n c a n d i d e r f e n f a m e x ' m d e a p u d m e f e p e - n u m e r o , n o n a n d i g n a res e f j e t j e q u a cogitare d e h e r e m ( q u k e n i m d u h t t a r e t f J f e d a n d i g n u s

€ g o , q u i d e e a c o g i t a r e m , S i u e a u t e m f e f e í l i t m e d e j l d e r i u m , q m a r d e o t u a c a p e j f e n d i &* e x e -

¿ ¡ u e n d i i m p e r t a ^ f u e a m o r m e u s i n c r e d i h i l i s e r g a ¡ u r i s p r u d e n t i a m 5 q u a m h a h m f e m p e r i p f t ^ p r o p e m o d u m v i t a m e a c h a r i o r e m ^ f a c i l e m i h i p e r f u a f , p o f f e m e ^ f i u h e r e s ^ ú a m i n h o c f c r i h e n d i g e n e r e a l i q u i d affequi^ q u o d & a n i m e t u o f a c e r é p o f f e t f a t i s , & hono e t i a m p u h l i c o n o n p a r u m c o m m o d a r e : ' H e e f f e n t i n p o í i e r u m t a m i n c e r t a <& y a g a i u r a ¿ m n i a , q u a m f u n t hodte p e r i m - p e r i t t a m & i n f c i t i a m e o r u m 3 q m i u s n o l í r u m f u e d o c e n d e j l u e f c r i h e n d o , f u e i u d i c a n d o f c t r a - B a n t ^ q u d f e x opinione ¿ S i i m a n d u m f t 0 n o n e x r a t i o n e . f u p e r e m t a m e n i n t a n t o negotio t e m - p e r a m e n t u m h o c a d h i h e r i ^ q u o d effet certe p e r n e c e j f a r i u m , n e q u i d m f i n u d a m a m e ó p e r a m

& d i l i g e n t i a m e x i g e r e s , i u d t c i u m yero y t r i u f q u e S e n a t u s m i i n t e r p o n e r e s , y t c o n i u n B a t a n t o - r u m y t r o r u m a u B o r i t a s i u d i c i j q u o q u e t u i a c c e f í t o n e m m e r e r e t u r i n a d p r o h a n d i s o m n i h m i 'ui quoe i ü i a d p r o h a j f e n t . Q u i s e n i m f e r r e t e x ) > n m h o m i n i s e t i a m , j u i m e i n g e n i o & d o B r i n a ^ l o n g i j i i m e f u p e f a r e t , a r h i t r i o i u d i c i o q u e c e n t t i t u i i u r a i n y n i u e r f u m , <&• q u a R e m p u h l . y n i u e r - f a m i n p e r p e t u u m effent o h l i g a t u r a ? Sffet i d f a n e n o n m o d o p e r i c u l o f i m n i m 'u ^ f e d é t i a m f n é e x e m p l o . cPlaceret a u t e m j i t u p r o h a r e s ^ n f c n h e t e C o d i C E M E m a n v e l e m R e r v m I v - D I C A T A K Y U y q u i t i t u l u s ejfet o m n i u m a m p l i f i i m u s & a d y n i u e r f i , d e q u i l a s q u o e ñ i o p o t e f l i n c i d e r e , e t i a m m i n u t i f f i m a q u a q u e a m p l e B e n d a c o m m o d i f i m u s , U o n effet q u i d e m e a ope- m a u B o r i t a s , y t c h i q u e t e r r a m m p o f f e t i u s f a c e r é , a u t i n t e r a l i o s , q u a m í n t e r t u o s : S e d t a m e n f j p e r a n d u m effetfore, y t y e l e u m a d p r o h a t u r i effent 'Principes c a t é r h f r d t i o n i s j p o t i f í i m u m , q u á

g e n ú h u s o m n i h m c m m u n i s eft 3 a u B o r i t a t e n i t e r e n t u r , y el e x e m p l o tue i d e m f a B u r i - , y t p o p u l í s f u i s confulerent, quos y i d e r e n t e a d e m l i t i g a n d i i n f a n i a <¡eque y e x a t o s ^ f a t i g a t o s j l a c e r a t ó s . f u -

M i r e n a m q u e y ú l m m u l t o ejfet, i n y t r a m y e í l e n t p a r t e m i m c e r t u m e t i a m p e r i n i q u u m f i a t u e - n > q u a m d u U u m & i n c e r t u m velinquere i u d i c i k u s p r o a r b i t r i o c o n l í i t u e n d u m j t t i g a t o r i l a s d i - u i n a n d u m . ^ J t f u m ego p a r u m c o n f i d e r a t u s , q u i p o j l i n c h o a t a i a m t o t a l i a o p e r a , q u i h m a h — f e l u e n d h tres t r i u m T S l e B o r u m ¿ e t a t e s v i x p o j ? m t f u f f c e r e , h o c p r a t e r e a oneris m i h i i m p o n i y i -

d e o r c u p e r e » q u o d e ú a m f i y l t r o m p o f m m ejfet 3 d e t r e B a r e p o t i u s & e x c u f a r e p e r m o d e ñ i a r t i m e a m d e l e r e m . K o n n e g ó . S e d f u n t ^ t f l a t o d t c e h a t , i n c o n f i d e r a t i , y t p l u r ' m u m , Í m p e t u s i í t t a m o r t ó , & oh h o c i p f t m y e n i a d i g n t , m m quo q u e c u m a d m i x t a m h a h e n t , y e l t e m e r i t a t l s y e l a u d a c U n o t a m . *~Amo r m r a h i l u e r , coló & o h f e r u o , a c q u o d m a g t s e f l , ( c u r e n i m d i f i i m u l e m ? ) a m h i o m a i m p e r t a , S e r e n i f ? . D o m i n e , a m o incredihtltter l u r i t p m d e n ú a m , a m o d e n i q u e q u i c - q u i d h o n i p u h l i c i j f e c i e m h a h e t , m u l t o m a g i s y q m d r a t i o n e m : I / m c n i m i f u m f t y y t n o n p u d e a t p r o m i t t e r e ^ f u p r a e t i a m q u a m y i d e a r p r e ñ a r e p o j f e , f c i l i c e t y t i n t e ü i g a s n i h i l e f f e t a m a r d m m , q u o d f i i m p e r e s i n o n finí a u f i r u s , n i h i l t a m d i f f c i l e y e l m c o m m o d u m y q u o d nift p r o r f i s m i h i

¿ J b v c í v i v f u e r i t y n o n f m p u & a t u m . g e n e y a le P r i n c e p s S e r e n i s s . V a l e i t e r u m , & * c u m m i i ó m n i b u s f e m p e r f o e l i x y m . & x T X e c i o <~4llohrogum 6 . C < t t ' V e c e m b , i 6 o $ ,

O R D I -

O R D I N I A M P L I S S Í

S V P R E M I S A C R I Q V

S E N A T V S S A B A V D I ^

A N T O N Í V S

- F A B E R S E N A T O R S. P.

I r a n t e s

vidiantehacplerofque,nec miratosmiror e g ó ,Pa-

é tres C o n f c r i p t i , quid cauíse efíet, quod i n tanta quanta hodie paffim eftfcribentium copia,&: eorum m á x i m e - qui r e r u m t l'uprcmis vndequaque tribunaiibus iudicatarum libros edidc-»

runt,tampauci e x n o f t r a t í b u s fuerint háftenus, i n quorum á n i - mos haeccura peruaferit í c r i b e n d i a l i q u i d deiure : Q u i v e r é Senatus noftri Placita , quse tam multa tamque íingularia i r i hunc vfque dicm p r o d i e r u n t , a u t c x c c p e r i t 5vt euulgaret, aut excepta tandera euulgauerir,ptoríus n e m o : C u n d á n n b u s í c i - licec vniueríís&:haeíitantibus intentando eo>qiK)d fingulinon m o d o auderc íi voluiíTent fed etiam exequi nullo negocio, iiec

fine fummaingenij laude potuiííent. N a m a q u o tempere pe ít r e c u p e r a t a m á D i u o E m a n u e l e Philiberto feliciter fortitérque Sabaudiara Senatus í l i c n d - fter ab eo n o n tam reftitutus3quam t u m p r i m u m eredus f u i t , quis nefeit quantais fempér &c apud exteras queque gentes floruerit gloria, quantaque nominis celebritáte? Tanta certe vfc extotampliffimis purpuratorum Patrumordinibus toto terrarum orbe fyderum iriftar c b - r u í c a n t i b u s , fi quis quacrat quem huic ñ o í l r o conferre poíIit,íiucfanditatis &: integntatiSi quod p r i m u m ac praecípuum eft, íiuc, quod fecundum neeminus neceíTarium , c o u f f i c u i cruditionis fama, inuenturus íit f o r t a í í e n o n dicam p á u c o s , ne quid de c u i u í q u a m í a u d i - bus detraham , fed tamen nec valde multes: Q u e m vero iure debeat anteponere^ plañe n u l l u m , A c m i h i quidem huius r c i caufasperfepe diligcntius & curioíius ind.'ganti, t á n - d e m illa probabilior vifaeft,quas prior oceurrit, quod primis illis t a n t í nafcent.s l>enatuá exordiis perexiguus Senatorum numerus, í e d q u a l i u m D e u s b o n e , quantofumque v i r o - r u m ! conferiptus eíTet, quibus tamen n o n folum adminiftrandx i u f t i t i x , fed p i ó p e i n o - d u m totius etiam Reipublicac gerendae fumma nouis ac perieulofiflimié remponbus c r e - debatur, n e d u b i t a r i potíet quam veré ó l i r a á fapientedidum eííct , i b i falütem e í í e n o r i vb^ m u l t o r ü m , quod imperitiores opinantur, fed v b i multa funt coníilia Nec enim fa- Cile in tam paruo numero quifquam eíTe poterat, q u i fuis viribus adeo c o n f í d e r e t , vt a publicis fundionibus fatis fe otij fubtrahere poíTe putaret ad rem tanti m o m e n t i adgre- dienda^n, vtiliífiftiam quidem illam Reipublicac &: aufu ipfo riedum conatu laudabil;ífi4 mam, fed i n qua tamen videret f u t u r u m , vtageretur non de fuá tancum, fed de vniuertí prxterea ordinis ampliífimi dignitate Grauite'rne dicam magis 3an modeftc ? illa certe, quas tales viros m á x i m e decebatprudcntia, qui ñ e q u e g l o r í o l a m i n re fummi p e r i c u l i a u - cupandam e í f e a r b i t r a b a n t u r , ñ e q u e íibi adeo blandicndura, v t i n q u o a l i í s e t i a m ó m n i - bus fatisfieri poíTe crederent , i n eo quifquam ipforuraflbi quoque o m n i n o fatisfadums videretur. N i m i t u m , fibi potius quam alus poffe fatisfacere, leuiods ingenij iudiciique n o n leue argumentuta eft. Alus autem ó m n i b u s ita quem fatisfecifle, vt fibi vni minus íatisfe- cerit, m h i l certe aliud eft quam eseterorum o m n i u m ingenia iudiciaque, íi non fempér i u - d i c i o , f a I t e m i n g e n i o votoque fuperaíTe. Et vero n i h i l a ü t p r u d e n t í u s aut fífgaciusabii^

pramiden potuiíTe, poftea ex eüentu apparuit, c u m ob i d folum quod tam pauci Senato- res toe negotiis fufficere non p o í f e n t , augeri ríumerum neceíTe f u i t , tantoque exemplc», compraban. M a g m t u d m e negotiorum quantacunque íit, poífe horoinis vel vnius d u m -

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

E P I S T O L A . N

m o d o exercitatiííimi diligentiam fuperiorem effe, mulcitudíni vero r e m m e o d e m t e m p o - re tradandarum induftnam paucorum h o m m u m , n e q u i d e m parem. A t v b i cospitbena- tus nofter eíTenon fandior vel d o d i o r , fed auótior (tanta c n i m illa m a i o r u m noftrorum

f a n a i t a s 6 ¿

e r u d i i i o , c u i nihilpenitus deerat, pernos r c i i n c r i t a n t u m p o t u i t , n o n a u g e n ) coeperunt quoque m u l t i e x n o b i s percupei-e,vtíe aliquisofferret,qui hancfibioperara v U t r o i n d i c e r e t , n o n n u l l i e t i a m íperare aliquando & breui f u t u r u m i d , de quo amplius n o n dubitabatur, q u i n ficri tandera &¿ poíTet & deberet. M e r a i n i e q u i d e m , cura pleno Senatu hac de re fermo pridem incidiífet, í i b i q u e ienatus eo dieadmodura placuiíTct i n quodain P l á c i t o , cuius raemoria digna videbatur, q u x & c ad poderos, &: ad exceros tranfraitteretur^

Y i r u m clariffiraura Rayroundum Pobellum , q u i tura fecundas in P r x í i d i b u s partes tene- b a t , raagnumquidera i l l u m , fed raaicrishoc ipfoCathariniillius Protoprasfídis noftri fi- Üura n o í l r a r a o m n i u m q u o t q u o t tura aderamus,íiue focordiarn^ue pufillaniraitatenigra- u i t e r ' m o r e fuo^euerequeincufarejquodcura fibi í é r e quifque p d u a t i m Scnatufconfulta excerperet, ñera o tara en deiis in pubhcum edendis c o g i t a r e t , q u a f i p r i u a t x q u i d c m v t i l i - tatis aliquam, at publicas nullam penitus rationera habererous: cura non eíTet exnobis, q u i nonvideretaccidere q u o t i d i e , v t incredibili 8C litigantium v c x a t i o n e , 6 ¿ p a t r i m o n i o r u m i a d u r a n o u x paíTim lites fuccrefcerent5obid praccipue, quodea ipfa, q u x iam multoties i u - dicatafuerant3ignorarentur, &C ex ignoratione i n d u b i u m reuocarentur. M o x conuerfis i n raevnum oculisi Q u i d n i t u Faber i n q u i t j h a n c potifli mura curara fufeipis, & i n i í U álta- te, quíclongiores annos pollicetur, vberriraam gloriae m e í í c m oceupas, quam etíi forte quis alius vel audentior, vel ambitiofior prarriperc t i b i v e í l e t , deberes ctiam inuidere { Satis iara fuperque & ; o t i j & : negotijlitcranj fcholis dedifti, t o t C o n i e a u r a r u m libriseditis (Tex enim priores iam tura c d i d e r a m ) & : quid in eo feribendi genere aflequi acprxftarepoffis, n o n infeliciter oftendifti: Reliquum eft, v t re pofthac totura mancipes curis ftudiifquc f o - renfibus, vnde maiorem t u laudera, Refpublica vtilitatera , hicdenique Senatus nofter d i - gnitatem fit reportaturus. Annuiftis Parres, qui tura aderatis, &; vt tanti Prazíidis confilia pro iuffis veftris capeíTerem, cohortati eftis jfuafiftis, imperaftis. Q u i d f e c i í í e r a ego ? A n - n u i í r e m - n e p a r i t e r , a n negaíTem ? Annuere temeranj forraflis erar hominis &: imprudentis.

At negare contumacis certc fuiífet, ac irapudentis. Poterarp quidem modeftiusnecinepte Poecicum i l l u d vfurparc:

E x o m n i h u s v m m B i g á t O r d o w u m ^ i u m n o n f t m o m m h H s ^ n t f s :

Quis non enim ex reliquis me v n o d i l i g e n t i o r ^ l o q u e n t í o r j e r t i d i d o r , v t tantas m o - lis opus &: adgredi fecurius, 6¿: peragere feltcius potuifíet ? Erantomnes íicut í e t a t e i t a irigenio multaque forenfiura negotioruro exercitatione longe prouediores, ac j q u o d erac prorfus confequens , raulto peritiores &¿: iudicatarura rerum &: iudicandarum. Ego a u - tera nouus plañe rudifque Senator, & ingenio non quidem a pfaxi penitus alieno, fed tamen, ne quid diíliraulem, propenfiore in caro feribendi rationera, qua;adtheonam,quam quse ad praxim pertineret. Enimuero cura res i n eo eífet^vt vel de nominis mei fama, qucX i a m t u m aliqua fuboriri credebatur, vel de conftanti mea perpetuaque i n arapliffi- m u m O r d i n e m o b í e r u a n t i a necesario m i h i penclitandum vidercm 3 periculo farase obfe- quij laudem prgEtuli,quam ipfíusetiam v i t ^ p r e c i o comparandam, finondum parta: Sitt a m i í í a eíTet, recuperandam r e d i m e n d á m q u e effe exiftimarera. Pra:fertim cuiíi meara fiue induílriain.fiue diligentiam vidercra avobis r e q u i i i . Parres, in ea re,quac laboriofi m a - gis quam ingenioíi operis efle diecbatur: I n quofufcipiendi negonj genere aliquam a d - ferré excufanonem , quid aliud eft quam 8¿: i n f e i t i ^ & ncgl gentisc o m n i u m fosdiflime i n - honeftam veniara deprecan? Necraora. Idem m i h i 6 ¿ obfequendi & exequendi fuitdies, coeptafquc ab indenotulas Senatufconfukorum, q u x quotidie memorabilioraprodibanr?/

n o n deftiti referre i n Commentarios tara aecurara pertinaciquecontentione, v t n i h i l pe-

ne excideret aut p r a í t e r i r e t , quod obferuatione aliqua dignum vidererur: Tanta vero i n

Senatura veniendi aífiduitate: viabeíTe me vix vnquam conrigeritper rotura i l l u d decen-

n i u m , q u o m i h i non alibi quam inter vos viuere ac federe datura fuit, nili cura vel a v o -

bis, Parres Confcripti, legAtus ad Sercmífimum P r i n c i p e m , v e l a Principe, nunc in hanc,

n u n c i n i l l a m prouinciam p r o t e m p o r u r a n e c e í t i t a t e m i í T u s p a r c r e h a b u i n e c e í r e . I t a f a d u m

eft,vt congeftis per t o t annos quamplurimis Placitis, 5¿ad e u m v f q u e n u m e r u r a ^ u o t o t u m

opus concludi polfe videbatur,iam abfolutum p u t a r e m , quod poftea comperi v i x d u m bene

t u m

E

P

S T,

L

tutu fuife inchoatum : N o n abrimilis hac parte Menandro i l l i preclaro inter GrrECOS 5 £ i n t o C ó m i c o qui tercio ante recitandam Comoediam d i e , quam m u k i s antea menfibus c o m p o n e n d a m ' r e c e p e r a ^ i í i c r c p a t u s ab amicis, quod necdum de effingenda ea cogitaret, facete non minus quam confidenter reípondiíTe fcrturi Bono vt elicnt animo, l a m enimfc eompofitam haberes necquicquam fibi faciendum amplius nifi verfus,fuperefle. Vtinara vero quam erát illi íacile conceptam mente Comoediam continuo elegantiífimis verfibüá eloqui tam expedicum m i h i fuiíTet paratam huius operis materiam ea donare forma, q u x c o n u e n i c n t i í í i m a videri ó m n i b u s debuiíTet. SatisfeciíTem longc citius ac opportunius , &c impenis veftriSjPatrcs, 5¿; mulcorum v o t i s , q u i a q u o temporebanca me fufceptam ope- ram &:inchoatam audiuerunt, vtabfoluere pcrgerem horcari p r i m u m , poílca inftare a m i - ce3tandem iure .quodammodo & fuo & publico,quafi i n populan adione, quod totius R e i - publicx,fuaque potiflimum intereíTe dicerent, vrgere non deftiterunt. T o r f i t vero me i l - lud pr^cipue, diuque animi pendentem tenuit, quod videbam magnos illos viros , quibus i d e m f t u d i u m 6 ¿ : p r o p o r i t u m f u i t c o n f c r i b e n d a r u m , vt vocant, Dccifionum^quiquein eo fcribendi genere prarcipuam ingenij &c induftrise laudem coníecuti exiftimantur, tam vario diflimilique ftylo fcripfiíTe, ve quem p o t i í l i m u m ex iis i n e x e m p l u m , Se ad imicandum pro- p o n e r é deberem,plane non conftarcr. Sunt qui n i m i o breuitatis Iludió tancopere fe a r d a - uerint , v t D e c i f í o n u m notas q u a í d a m 3 6 ¿ : v t l o q u u n t u r fummaria potiusquam ü e c i í i o - nesrcripfilTe videantur. A l i j lata nimis verbofaque oratione i n tam longas prolixafque difputationcsfc effuderunt , vt Difputationum &: Q u x f t i o n u m libros fcripferint verius quam D e c i í i o n u m : quo vel m á x i m e nomine ipfa potiflimum breuitas meo indicio fignifi- catur. Sunt quibus placeant rarioies iuris allegationes. A l i j quibus frequentiores & c o - piofiores. N o n n u l l i quibus e x t a n t u m 3 q u x ex puriffimis lurifprudentiaefontibus hauftíe íint 8 ¿ deriuata:. Pluresvero , quilaboris dignitatem praspofteraoftentatione diligentiaé exfacilicate metientes , m h i l niíi interpretum noftrorum audoritates fine diferimine c o l - leftas congerántjcoquc v n o l a b o r e , qui o m n i u m ignobiliílimus m i l i i femper vifus cft, m á - x i m e gloriencur. Oranes fane, íi vnum loannem L u c i u m G a l l u m excipiam, d o d u m q u í - d e m i l l u m , fedeui eloquentia Budsei proPapinianeafuit, a d e o í i b i p l a c u i t i n antiquis 8 ¿ obfoletis verbisreuocandis, fcripíiíTe v i d e b a m , non m o d o vulgari í e r m o n e &: incuriofoi fed pene b á r b a r o , certe qui n i h i l prorfus íiraile habeat c u m terfa illa prudentum noftro- r u m oratione. Incredibili planeque lugenda feculi huius infelicitate, quae apud plerafqué gentes eos folos pro magnis lureconfultis habet, qui non minus barbariem , quam legum peritiam profíceantur, Ülegantiores vero feripcores, quos tam multos h x c x t z s t u l i t , n o n nifi pro Grammaticis , quafi vero clariífiraailla iurifprudentiíe noftras lumina 5 ¿ numina^

Vlpianus,Paulus,Sequoia,Pomponius,lulianus,Papinianus,quostotiesnomino , t o - ties miror,totiesftupeo, meamque poft t o t vigilias infantiam & infeitiam deploro , prje- ftantiífimi tantum Grammatici fuerint, lureconfulti vero,fi barbaris iftis credamus , n u l l o m o d o . D e b u e r a m c u m loanne L u c i o AnnaeumRobertumexcipcre , feriptorem seque G a l l u m , fed longo interuallo, íi quid mei íudicij eft, terliorem dodioremque. Et exce- piffem fane quam libenter , nifi q u o s i l l e í u p e n o r i b u s a n n i s p o f t opus n o í l r u m inchoa- t u m ediditperelcgantes Rerum iudicatarumlibros, fie eíFormaíTet.vc facile appareat ¡ > t x - cipuam a tanto caufarum patrono fuiíTe collocatam operam , n o n t a m i n iudicatis rebus p e r í l r i n g e n d i s , quod ij foli videntur poíTe certius faceré , qui ex iudicantium numerofuc- runt, quam i n Aduocatorum adionibus 8 ¿ declamationibus egregie concinnandis o m n i - que & p o í i t i o r u m literarum S¿: eruditionis promifeuas laude illuífrandis. Q u o d q'uia t a m prasclarcfeliciterque aíTecutus eft , vtfruftraeum imitaturusvideatur quifquisidem f c r i - bendi genus pofthac volet eliger^nifi qui fe putet ipfum etiam dcclamatoremSenccam auc Qu,mtilianum poffe fuperare,tanto minas vtique imitationis neceflitas e^teris iniunffenda fuent, q i u b u s p r ^ r i p i u t i l l e i m i t a n d i f a c u l t a t e m cqu^etfi ó m n i b u s falúa e í f e t , t a m S i n e c ad i m i t a n d u m qujdcm proponendus erat nobis, q u i n o n D e c l a m a t i o n u m a u t D i f p u t a t i o - num f o r e n ü u m , v t i l l e , fed D e f i n i t i o n u m libros meditabamur , pluraque millia con- Icnbenda íufcipiebamus , quam ille vicena confcripfiíTet. Quis enim fcribendi finis ef- let, aut quisotij vel negotij m o d u s , fi tot Senatufconfultorum pari ftudio 6¿induftria ela- borandorum cura,vel a Roberto ipfo forciperetur? A t n i h i l eft,quod feram impatientius, v t ad U e c i ü o n a n o s n o f t r o s redeam,quam quodomnes vidco,penenullo ordine,fed cófufeac m toile íic tradafle omnia, materiarfi nulla fibi pr^feripta ferie,vt diligenti & auido l e d o r i m u l t o difticihus fie & operofius,quid quo loco ab iis d i d u fit perquirere, qua v b i inuenerit, qu? lili dixerm^aut fenfura auc racione d i d o r u inueftigare. V n d e fieri &: euenire neceífe e í l

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

E P I S T O L A ,

v t p l e r a q u e r c i t u d i g n i f f i m a p a f f i t n n e g l i g a í i t u r ,

prius fuerint &: auidiífimc dcfi- derata &:diligentiirimcperquifita. I n fumma c u m ex toe f c r i p t o r i b u s n e m o e í T e t , cuiué n o n vel ingrata m i h i 3 v e l parum honorifica.vel faltero minus apta imitatio videretur ; R e -

l i c m u m

erat, vt confilium caperem eius inftituendi operis,

& n o u o elarefeeret n o r a í - ne, &c nouam metliodum3nouura ftylum, noua denique omnia p t ó t e r ipfa rentm pondera S í momenta e x veteribus prudentum monumentis & confentientibus interpretum feriptis depromendajpríefcferret. i d vero nec melius nec aptius á me prseftari poííe c i c d i d i , quain ít ex o | # n e t i t u l o r u m Codicis luítinianei Placita difponerera, eaquevariis q u i d e m , quan- t u m necefle fuit in vtramque partem rationibus breuiter ftrideque; v t oportuit

fednullisallegationumtricis &:muoIutionibusinterrupta , v t n o n m o d o breuiora eíTentj fed

ad legendum &Cintelligendum expeditiora. Stylumí vero eum amplederer, q u i hequePapinianeusdicipoteft , ñ e q u e tam diligens fortaíTe q u a m i l l e p k r i f q u c vifuscft;

quo n o s i n reliquis libris noftris víi fumus,fed paulo familiarior , $c nifi me f a l l o , ad vfura pragmaricorum aecommodatior3 nec tamen tam horridus &c incultns , vt eam ob c a u í a m vercripolitioresdeberent^neftomachum lis Se naufeara faduruseflet, N i m i r u m v t h a b e - rent d o d i , i n quo íibi placercnc,haberent etiam ex pragma;icis noftris minus periti , q u o d Se intelligercnt S í amarent. l a m p r i d e m e n i m compertum b a b e o , quam valde paucis feri- pturus illeeíTer , qui non aliis vellet feribere quam d o ¿ h s &;ad Papiniancam iurifpruden- t i a m cruditis. Itaque inferipü C o d i c e m , v t quiuis intelligeret ad exemplum l u í t i n i a n e i effidumíniíTe. A t n o n D e c i f i o n u m , ne vulgari nimis tritoque n o m i n e , fortaílis etiam i n hune fenfum barbarojtem elegantiííimara & praclarilfimam exprimere v i d e r e r , fed

m á o m m , quod vocabulum a Papiniano noftro iam ólim vfurpatum,femper credidi aptiífi- m u m ad eafuprcmarum Curiarum p l a c i t a í i g n i f i c a n d a , q u í e p r a g m a t i c i o ^ ^ i ? ^ , v c l vt alij,

x ^ J r r e í h

vocant5quorum feilicet poteftate

audoritate

vt fi-ftantur lites,definiantur

terminentur , n e vlterius progredi poffint : quod inferiorum i u d i c u m fencentiis etiam

< ^ a s Dcfinitiuas dicimus.non^qucconuenitjaquibusappellatur. A d i c c i v é r o , Forenfium

& r e r a m i n facre S e x a t u t r a f f a t a m m

, ne quis forte dubitare poíTe^quín

nomine n o n D e -

finiciones

illas L ó g i c a s ,

ad quasftionem per Q u i d eft, rcfpondent,fedhasipfas, quas vulgo Deciíiones dicunt , fignificatas vellemus. Placuit vobis inferiptio, Patres, piacuit tnethodus,placueruntipf^ etiamjquod praecipuum cftjDefínitiones, nifi vos c l a n í f i m o r u n l Senatorum, quibus n o m i n a t i m l e g e n d u m aecuratius probandumque opusdediftis , rela- tiones teftationefque fefellerunt, quarum fide vobis facile perfuafum eft d i g n u m i l l u d v i - deri,quodinpublicumederetur. Ñ e q u e t a m e n , quod antedecreneram,Codicem Sabaií-.

d i c u m infenbere volui. N o n ob i d folum ne nimis arroganter i d a me f a d u m eaufari q u i í - quam poífet > verum etiam n e huius nominis a u d ó r i t a t e ficret fortaíTe , v t quis crederct n o n

legibus, aut n i o r i b u s , aut Scnatufconfultis noftram regi Sabaudiam , quam quid a me colleda. Se i n hunc C o d i c e m redada eífent, ñ e q u e pofthac vobis liberura forcPatres,*

ab eo iure recedere, q u o d S í Sabaudicum a me d i d u r a , & á vobis fub eo nomine approba- t u m fuiífet. M a l u i ergo, ñ e q u e hoc

veftro i u d i c i o , inferibere F a b r i á n u m , vt non m a - i o r e m fibi apud noftros , nedum apud exteros gratiam &; audoritatem a d r o g a r e t , t[uani quac n o m i n i meo

plañe n u l l a m , nifi quam ipfa iuris ratio

d i g n i t á s , f e r i - ptis cuiufque vel m i n i m i legulei prxftare p o í l i t , vtque omnes intelligercnt, fi q u i d eft i n t o - t o hoc opere, quod a tanti Senatus aequitate ac eruditione alicnum

p o í l i t , t o t u m i d m i h i vni n o n Senatui acceptum fétti oportere. Scripfi equidem omnia * vt in re tanti m o - m é t i fieri o p o r t u i t ex bona fide,neque vt

m ú l t i s

alibi f a d u m eft

alieno audiru,at

t a n t u m qua; v i d i ego ipfe

Sed agnofeo tamen, quas ingenij m e i tenuitas

non femel potuifle, vt m e l i o r e m -Senatus

vcl

bene per- c e p e r i m , vel minusapte expreíTerim : Q u o r u m alterutrum fi quando

i d m i h i , n e v é publico fraudi fit, a vobis,

quanta poíTum animi íubmifíione fupplex oro , pe- toque vt quicquid i l l u d e f t , vos pro a u d o d t a t e veftra fie cíTc decernatis, v e l i t i s , iubearis, quafinon roagis á m e vnquam feriptum fuent,quam á vobis v c l d i d u m vcl cogitatum. Sin aliquid i n tanto erit opere>quodxquum S í b o n u m , quod i u f t u m , quod f a n d u m S í e r u d i - t u m f i t r e i u n t v e r o , fi non plañe m i h i b l a n d i o r , huius generis cene non pauca j i d o m n e quantumcunque

vcftrum

p r o f i t c o r i n g e n u e , a c v t e x t e r i m e c u m i t a eíTe sgnofeane veftramque fandiratem &: xquitatem fufpiciant,exopto. Atque

O r d i - nis dignitati conatus hic meus vcftris i m p e d í s f u f e e p t u s refpondere potuiííet. Facile m i h i perfuaderera fore , v t i n t e r

generis

multa , Codex Fabrianus,

fiita

c í f e t j V c f t r u m

verius quam racum poíTcm dicere, non p o f t r c m u m l o c u m obtineret. Q u i d -

n i etiau;

E P

S

O L A ; , ;

• É t i a f f l

p r i m u r a , íí tam grades taliutti virorum féntiphtias,

tantifquc rationum ponderi*

bus libratas in vaarnquc partera difeeptatíones , ipfam d e n í q u e veftrum o m m u m c i u d i t i o f

* cum í a m r a a integritace coniunaam y quam expriraere m e ^ n o n ft.icinduílna;,falteiti adumbrare a c delinéate potuiíTctíNaift nefingulos p o m m c í n o r c m , q u p s m hoc anguftiíTuv.o

T h e m i d i s í a c r a n o cumiedenr.esincuéor, t o t i d e m P a p i n i a n o r u m c o n l e f l u m m i h i videor i n - rucri quorum & nomina lingula honoris crgo recenfere , & menta í i n g u l a n a figillatim p r o - feciui hberec maxime,fi per modeftiam veftram iicerét. Q u a i e s , o b í é c r o , quantique v i n fue- runc i l l i nunquara m o r i t u r i P o b e l i i n o f t n , M i l l i e t i , L y o b a r d i , V e l l i e t i , q u i primas in hoc Se- a primo ipfo eredionis tempore ac ex 0rdine5tanta cum laude tenuerunr ? 1 u vero i m - p r i m í s , Carole de Rochetce, Príefes ampliífime , qui ad incredibilem luris dicundi peritiam jongoque vfu fundatam exercitationein adiunxifti tantamnominis eelcbritatcm3tam multis raroqucpr^claris honorificentiflimeperfundislegationibus, v t c ^ t e r o r u m q u i d e m inpras-r celfaiftadio-nicace d e c c í f o r u m c u o r u m g l o r i a m facile coasquaris, fuperaturus h á u d dubie, íi qua vel arte vel racione íbperari ea vnquam ab aliquo p o t m í r e t . E x t e r o r u m vero etiam, ^ " i de nomine folummodo te norunt,admirationem excitans/ed eorum m u l t o magis,quibus c o n - t k i t j V t virtutum tuarum fpedatores fuerint, antequam vel auditores, quod ípíum tamen v i x vlli eoncingere vnquam poruit,vel admiratores. N a m fiue Placitis extemporaneis perplexiíH- mas &¿ intricatiflirtias quafque lites príecidere SenaEus yelit , qubd te vno m á x i m e Pra:-- lide folerane illi eft f a c e r é , quid mirabilius, quam te aüdire formancetó fimul &¿ reeiran- tem Senatufconíultum ex tempore, tam a p t a p o í i t a q u e verboFum & r e r u m bdnfonantia , ve

necipfatemporis $¿ calami o p p o r t u n i t a s / i a d e í í e c , e x c e l l e n t í u s quid vnquam e l a b o r a r é p o p fe videaturí

<_x/«í

Sin exferipto & fecretiore confulto definid l i t c m placeat, quis aut i n p r o p o n e n d á fadifpccie, licifqu; difficultatibus enarrandis te vno eloquentior, , a u t in Senacotum f e n - tennis ponderandiis, ñ o n minus quam numerandis e x a d i o r j a ü t i n n b u i s verifquerationi»

bus indagandis perípicacior , autdeniquein moderandis te temperandis ex « q u í t a t e afpe- ritatibus inris , in quo m á x i m e fupremi Magiftratus fingularís q u í d a m MaieftaSelucet;

prudentior vnquam fuít. 8 ¿ religioíior ? Sic demque fentiunt omnes, q ü i te non modo P r x - fidem, f e d e c i a m P r a s í i d e n t e m v í d e n t ^ prarcipux q u í d e m i f t i u s d i g m t a r i s . f u n d i o n e m t i b i c o m m u n c m cíTe cum multis i fedfundionisdignitatcmcertecumpauCis. Patere, v í r e l a - r i f f i m e , n b n vt iauderis a me

reí omnino í m p a r e m me fentio ( etíi ad Senatus n o - ílri gloriam hoc quoque pertiñeret , v t quod aPríefidibus ó m n i b u s ex oííicio fieri d e b e r é iam o l i m Vlpianusnoftcr díxit,Iaudeis tuasnon g r a u a t e a u d í r e s j fi tam facile m i l i ! eílet l a u - dare te,quára colere eft 6¿: obferuare ) f e d v t ex ^ n p l i f f i i n o laudum tuarum campí^ flofeulbs iftos dehbare raihi liceat. N e íi i n é o , quod omnes fciunt & prardicant, folus ego taceam;

plagio i d ü m í l e potius quam vel modeftix tuae, vel infcitiáí mese adfcnbendum exiftímetur:

íllud plañe nec tacere p o í l u r á , nec diffimulare debeo, Parres C o n í b r i p t i , iii tanta

acceffione, quanta m i h i obtigitexllluftriífimi 6¿KxcclÍentiflimiHenrici a Sabandia Ge- b e n n e n í i u m Ducis liberalitate ac munificentia , cum falúa S e n a t o r i s e p i i r p u r x d i g m r á t é afciuít me i n Confibj fui P r x f i d e m , annuente

Principe noftro, vobis vero a g r é quidem ferentibus, qui fmgularis vefter in me amor femper fuic, fed tamen non r é l u d a n t i - bus, ficut preciare ceííerunt m i h i ac

fupra quam fperare

cutera omnia ( q u i d emra g l o n o í i u s a c c i d e r e p o t u i í f e t , quam tantisPrincipibus , ve fanguinc ita confenfione a m m o r u m c o n i u n d i í r i m i s non m o d o p l a c e r é , f e d e t í a m non i n g r a t á m v t r i q u é e x o r d i n c fcruitutem exhibcre ?) lea hoc v n u m minus feliciter3quod

vos raríór fedeo, careoque íructu l u a u i í h m o quotidianac confuetudinis

q u a n i h i l aut h o n o r i f i c e n t i u á a u t d u l - x us cuiquam eífe poffit , queque ipfa per k m i h i o m m u m ó p t i m a fchola femper vifa e í t , i r i

qua qm icg,t, docet, qui d o c e t ^ u d í t , qui a u d i t ^ u d c t . Q u a m verofuiíTet hocopus non fo^

Í Z I T J u * * P i t u d i n e > v t P l i n i u s d í c e b a t , n o n minushbris , qiíam rebus cetcriS

? v P" cliritudinem aiiquam folet adiieere , fed etiam Definitionum varíetate ac prasltanfiaexcellentius, f i m e , vtSenatorem

w . t ^ » -

s C n l n ?rCei i " ' 1 ^ ' rime5 vt:Senatoremperpetuum, fie AdfeíTorem quoque aífiduum

^ T r ? T v i

A t q i l 0 n i a m a I i t e r r e s c c c i d i t , m a i o r e f o r t a f f i s & a m p l i í f i m i O r -

^nf¿^/r.Un eiP b0n0,ne fcribendi MateriadeeíTec/i quis fe exereret ex tara multis,qiii ITre fa i ! f r qUem vellScontingeret c á l a m o idipfum p r ^ f t a r e ^ u o d m i h i ten-

^ idtis ruic s non eo mmus fperare a vobis, Patres/& contendere debeo?vc opus h o é m e u m

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

E P Í S T O L A »

q u a l c c u m q n e t á n d e m a u t e r i t , a n t e í f e a l i i s v i d c b i t u r , fie a c c i p í a t i s q u a f i v c f t f i s

prírñum iñ^

c h o a t u r a a u f p i c i i s , v d l r a a u a u r a e l a b o r a t u m q u e i n d u f t t i a , v c i h o d e n i q u e n o n m o d o a b í b - l u t u m i m p c r i o / e d e t i a m p e r m i í í u e d i t u m n u n c , & p r o m u l g a r u m . l t a fiec,vtcxemplo v c f t r o 3 q u o d r e l i q u o t e r r a r u m o r b i o r o n i u m i n f l a r c í T e p o í l i t & d c b c a c , c c c c r i q u e q u e S e n a t u s e x t e - r i , e t i a m q u i b u s m e l i o r a d o m í n a f e u n t u r , l a b o r c m h ü n e n o f t s u m l a u d a t u r i í i n c / o r t a f f i s e t - i a m i u d i c i o r u m f u o r u m , & i u d i c a r o r u m a u d o r i t a t e c o m p r o b a t u n . Q u o d í i e u e n i e c , i u u a c c o n f i d e r e f u t u r u m , v t a d l i t e s fi m i n u s e x t e r o r u m , f a l t e m n o f t r a t i u m n o n m o d o t e r m i n a n - d a s 8 ¿ finiendas , v e r u m e t i a m m i n u e n d a s ( q u o d v n u m & p r o u i d e n t i a : v e f t r x & d i l i g e m h e m e x v o t u m f u i t ) n o n p a r u m a d i u m e n t i C o d e x h i c m e u s a l l a t u r u s v i d e a t u r . S i n q u o d a b o - m i n o r h z e c m e f p e s f a l l e t , e a t a m e n f u f e e p t i l a b o r i s m e m o r i a m í ' c m p e r r e c r c a b i t c o g i t a t i o ? q u o d & v o b i s p a r u i í T e i n a u d e n d o f u p r a q u a m e x e q u i p o t u e r i m , f a n e p e r h o n o r i f i c u m m i h i f u e r i t , S ¿ p u b l i c e p r i u a t i m q u e ó m n i b u s p r o d e í T e v o l u i í T e , i p f o e t i a m c o n a t u g l o r i o f u m . V á - l e t e P a c t e s C o n f e r í p t i , & : q u i F a b r u m v e f t r u m f e m p e r v t f r a t r e m d i l e x i f t i s , f e m p e r v t filium a m a f t i s n e e v n q u a m v t f p e r o , d i l i g e n d i a m a n d í q u e finera f a c i e t i s , f e r t e o p e m n a f c e r t i n u n c p r i m u m C o d i c i F a b r i a n o , P a r t u m S e n a t o r i u m e x n o m i n e , o r e ' q u c p a t e r n o a g n o f e i t e , a t q u e a g n i t u m b e n i g n i s &¿ o c u l i s & m a n i b u s p r o h u m a n i t a t e v e f t r a e x c i p i t e , F a u e t e n a t o } p Í a u d i c e i n f a n r i , q u a í i n u n q u a m , í i q u i d v o t i s p o f l u m , m o r i t u r o , ^ t e r n a m q u c m e a m e r g a v o s ¿ o m n e s

& A n g u l o s o b f e r u a n t i a m a e p i c t a t e m e t i a m a p u d e x t e r o s p o f t e r o f q u e fideliter t á n d e m & e - i i i x e v b i l o q u i S¿ a u d i r i c e e p e r i t t e f t a t u r o . I t c r u m v á l e t e , S a l u e t e & ; V i u i t c . E x N e c i o A l i o - b r o g u m 3 . C a l . D e c e m b r . i ó o 5»

L E G T O

L B C T O R I S V O.

A b e s

t a n d c m , m i L e a o r , C o d i c c m F a b r i a n u m . I l l ú m n c i n - q u i e s , q i i e m e x p e a a b a m ? Refere vero m u l t u m > q u e m & : qua- - l e m expcdaneris S i q u a í i G r e g o n a n u m . v e l H e r m o g e n i a . n u m , l e l T h e o d o ü a n u m , a i i c qualesastas n o í k a G a l l i s b i n o ^ ^ d i d i c H e n r i c i a n o s , tua te fpes fefeííit, n o n fidesmea. N i h i l e n i m ta- le reccperam^occ debuifti á m e t a m t e a u i r e m t a m g r a n d e m í p e r a r e . S i n C o d i c e m d i í p u c a t i o n u m f o r e n í i u m , ne h i c q u i - ciem e t í : | i b r i i n í e n i m v n u m aut a k e r u m p r o m i í e r a m , n o n C o - d i c e m , e á í q u e i a m t i b i dedic H e m i f c h i l i a s noftra q u a m p l u r i - mas,mutato l i c é t n o m i n e & í c h o l a f t i c o í l y l o m a g i s q u á m f o - r e n í i . R e l i q u a s d a b i t ipfa Ciiilias,fi q u a n d o erit a b í b l u t a . S i v e - ro C o d i c e m D . e c i ü q n o i í í S e n a t u s n o í l r i e f i i d u m a d o r d i n e m

c o n i e a u r i s j v á i r i F r a g m a t i c o r u m erroribus,vel i n Rationalibus n o f t n á d e f i n i r á . I n i l l i s n i m i r u m q u i d nos f e n c i r e m u s ^ c r i p r i m u s . H | c c | u i d a l í ^ i l l i c q u ó i u r e v t e n d t t i j i p u t a r e - iíiü's'. H i c quo v t e r e m u r . I t a q u e p u g n a n t i a i n t e r d u m fcribere c o a d i í u m L i s } q u i c a m p n ea- d e m í e m p e r í c n t í m t i á , m f i cíim i n i u d i e a i c í o í e n t e n t i a m dicere ex c o m m u n i D o d o r u m ó p i n i o n e e t i a m c o g i m u r í m á t t a p í é r u m q i n o n m o d o feientia, í e d e t i a m c o n f c i e n t i a . I m - p r o b o p l a í i e ac m i í e f a n d o i u d i c a n t i u r í i fato,quibus necefle i t a f á c e r e ^ n e c r e d a n t u r c o n - í b i e i i t i a m o n e r a r e , í i veram í c i e n t i a m potius q u á m v u l g i i í n p e n t i a m j e a é t u r . A l i u m f o r - » taíTe ílylvim á n o b i s expedabas. H o c v e r ó e f t , q u o d í v o l e b a m , v t Í i i c d b i n o u u s v i d e r e t u r ^ q u o elíet g r a t i o r . A t m i m u s , i n q ú i e s , breuiores q u á m o p o r t u i t j h o c q u e q u e b e n e , í i i t a

€ f t , f a d i t u i pcénas'luesjíi ex iis es, q u i exteris í c n p t i s noftris, v t a u d i o , v i t i u m A í í a t i c u m é x p r o f c f a b a n t o ' F a c i e n d u m fuit v t intelligeres,etiam ei, c u i o m n i a f m t d i f i í c i l i a , f a c i l é eíTe b r é u i t a t t í m . N o n a b n u o p l a c e r é m i h i í ' c r i p t i o n e m p r o l i x i o r e m , í e d eam, quse o m n í n o d i -

f t t t

á l o q u a c i t a t e , nec t a m e n i l l a m í e m p e r n i í i c u m ftylo didafcalico eft opus. Q u i d v e r o cíoróiláu'ne ftylq d i d a í c a l i c o c u m Senatoriis D e i i n i t i o n i b u s > aut q u i d ita í i m i l e y c u m aliis^

& c o n t r a a l i o s í c ñ b e r e ? N e í c i s fíilíá í l u í t á q ; c r e d í omnia,quaE n o u a ) n i í i t a i T i m u I t i s tan^<^

m a g n i s r a t i o n i b u s f u l c i a ñ t u r , v t vetera appareant ftultioraí I d a u t e m reliquis ÍGrlpjcis i ^ q - iftrispFa:ftare,íi n o n p o t u i m u s , certe v o í u i m u s . P o t u i m u s p l e r u m q u e ? f a n é i m ó f o r t a í l e femperTcribprepauciora.Sed t a m á i u k a paucioribus verbis v i x v n q u a m d e b u i m u s . I d q ; f e n t i e t a c f a t e b i t ú r , v t o p i n o r , quifquis hoc i p f u m i n f e r i p t i s n o í l r i s t e n t a r e v o l e t , q u o d j ' á t n e x r p e r t i í u n t p l e r i q u ^ , q u i ( c r i p t o r u m n o f t r o r u m f u m m a r i a c o m p i l a r e v o l u e r u n t . E x ~ jperiel-ís tUjfi tentabis-Sed q u i d quereris de noiftra h í c b r e u i t a t e ? A n n o n f a t i s l o n g u m t i b i á m p l u m q u e opus v i d e t u r , v t t u a m l e g e n d i a u i d í t a t e m explere pofíit? G r e d o & p a t i o r fa- cile n b n V i d e r i , q u i a n e c í c r i b e n d i m c a m explere p o t u i t f i t i m . D e a í l e g a t i o n i b u s magis I a b o r o , q u o n i a m q u i d ftomachi tvii fucurum í i c j i i e c d u m í a t fciol Velles forfitan c o p i o f i o - resí N i h i l facilius q u á m a u g e r e / i m a i u s t i b i o t i u m q u á m m i h i , B e r t a c h i n i c a t r a n f p r i b e n - d í - r q p e r t o r i a , A n n u H á s m a l l e s ? N e c h o c q u o q j difficiíe eft NuSas lege.Per m e e e r t é l i c e t , V i 4 e n V t s ' t e x t u ciifiunaíB í i n t a d e ó q u e nec i n m a r g i n e m , v t ab aliisfíed ¿ í e e , colíatar, í e d ad c u i u f q ü e DefííiitiDhis calcem n o u o c o n í i l i o e x e m j ) l ó q b e « ¿ m i n u r c u í o c l f e r á d e - f e í u b n o t a t a e j n e i n u i c u m te\rel offenderent ve! m o r a t e n t u r d m p e t r a f i p o r e r í s , a t y p o g r a - pho,vc folae D e f i n i t i o n e s nulHs r u b i e d i s a í l e g a t i o n i b u s pofthac e x c u d a n t u r - í m p e t r a í T e m ' ego facile, fiper telicuilFet. Q u i d enimattinebac D o d o t u m fuffiragia m e n d i c a r c a d ea

^ o m p r o b a n d a Placita,quibus tancas Senatus t o t Papinianis fulgcns a u a o r i t a c e m t r i b u i d í e t ? Aliacis p r x f e r t i m e t i a m r a t i o n i b u ^ q u a c t i Senatum i p f u m m b u e r e a í i q u a n d o p o t u e - r u n c q u i d m te v i n c e r e n u n c d e b u i í T e n c ? H o c faltem facis t i b i eíTe debcbat,vt adfcripcas i l a b e r e s l e g e s , q u a c p r o b a c e n t í i n o l l e s c i x ( f e r e , r a t ¡ o n c s í u ' r i s e í I e . Q u a m q a a m i u s i p f u m ex.

r a t i o n e aeitimandum eftjvt/cis, n o n r a t i o ex i u r e , m u l t o r a i n ú s ex legibus. A l i o q u i nec 1 a p m i a n i r a t i o n i b u s crederes}ni l u f t i n i a n u s imperaíTet^feci t a m e n hoc p e r l i b e n t e ^ q u í a tacihus Ó ^ x p e d i t i u s ^ u á m q t i b d á b i n t e r p r e t i b ü s n ü n c hís n u n c m

c o r r o g a n d u m f u i t . H a b u i e n i m

ftudiorum m e o r u m i t a & p e r c g r i n a t i o n u m p e r l t a -

i i a m &: Galliam a f ü d u o s f i d o f q t ó c o m i t é s í i í r e c o n i a l c o s : B a r t o l u m vero, aut aliosBarcoIo

i n t e n o r e s j v i x v n q u a m ^ n i í i p e r occafionc3ne q o í d t m i n l í á í E V t i n á m V e t ó tibí h a c p a r t p '

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

L E C T O R ! .

Inens'eadem l u í í f e t ^ t í é h i i l i i . H a b ü i í l e s annis abhinc o d o a b f o í u t u b cditumque hunc Cod!»

c e m f i potuiíTcm

f u r ü r q m vt nullis ú i i d u s citationibus

acceptus eííec. Pigcinx v o - t u m ' i f t u d d l , i n q u i s . l t a plañe. Sed quo meam t u á m q u e cupiebamexcirari diligenciara. 1 uam3 v t cotíes voluendo P a n d e r a s , C o d i c e m Nouellc4rque,vel quereres n u n e q u o d inuenires, v e l inuenircs,qnod non quxrcres.lllüd forcaííc comraodius & fclicius.Sed hoc5ni fallot3raalto me- Üus acvtilius.Nam

c i c ó i n u e n i c q u o d q u x r i t , v n o i l l o v r p í u n m ü c o n t c n t u s e f t . Q u i vero tardius, is vt multa ante inueniac n e c e í í e e f t , quac fine a l i q ü a n d o antea fine nunquam q u x ü t s , profu tamen inueniííe ac didiciíTe. Meara a u t e m , Vt tanto maior a me pra;ftari poííet opera ve!

i n a b í b l u e n d a C h i l i a d e , vel in profequendis Kationalibus, vél in efformanda noftra l u r i í p r u - dentise Papinianex fcientia.Non

Haberes nnne v ó l u n i e n v n u m ex tribus

C o - dicem3míi meallegationesift.T p r i m ó dubiuín}deinds o c c u p a c u m t a n d i u r e n u i í r e D t . l l s c folaj m i h i credeílongiorismoríe taura Erras, íi putas per t o t annos o p u s h o c a í i ' e r u a t u m d o m i ve p o - litius e x i r e c T o t u m i l l u d m é d i u m tempus quantum á variisaduerfaéValetudin^ caíibus nego- tiífque moleftiíTimisvacuum cíTe

Coniedurarura

abfoluendis, Chiliadi conferi- bendx,RationaUbus

íurifprudeociaínoftr^ delineando datura fuit.íacebat i n t e r i m Codex i n puluere propemodum n e g l e d u s , dura pendebarn animi,quid decernerede- berero.anvc tibifatisfacerera^uiallegationes iftasvrgerevidebaris,an vtmlhipocius,q^emp^-•

g e b á t m á x i m e ( nec enim diflimulo) tam ignobili laborí t a n t ü r a temporis d a r é . V i c i f t i t á n d e m , irt m a i b r a m e t u i c o m m o d ^ q u á m voci mei ratio haberetur. Etfi n o n te Ranc m i h i liberalita- t e m cotam d e b e r é v o l ó , fed Senatui partim noftro5qui tot meas noluic penre ííbi t i b í q u e l u c u - brationes.Iamergo deíine morara obiicere,cuius i n c O m r a o d u m , í i q u o d f u i r 5 nunc vides c o m - penfatum tam ampio fcenoremec pígeat canto minus tempore a me acciperejqui tanto plus re- foluo. Q u i d filaborera e t i a m c o m p u t e m q u i m D e f i n i t i o n u m fumraaríis concinn^ndis i m - p e n d e A d u s n e c e í r a r i 6 f u i t , v t í i n e g l i g e n t i o r e s , q u o d á b r i t (fGriboenimVigilantibus,non dor- mientibus)fauereratu3equoqucnegligentix? P a r ú r a n e hoctibividecur?Senties l e g e n d o , í i m á g n u r á quid non c f t , q u á m cara en íic comraodum. Reftat,vt eximam t i b i fcrupulum^i forte dubitas in tam multi&Definitionibus an fine aliquas inuicera pugnantes. Q u a n q u a m vereor ne curiofa8¿ inutilisfitinterrogatio, ad quam í i milliesrefpondero nullas eíle, v i x tamencredes9 q u i non credis luftiniano aflirmanti n i h i l á fe r e l i d u m contrariura i n t o t o iure. Ecfapís. R c l i - q a i t enimille contraria permulta. Cur m i h i r a a g i s c r e d a s í i n e g c r a ? I d e m p l a ñ e Senatuseft , & : erit q u i f u i t , cuius hic Placita fed non iidem Senatores. Q u i d m i r u m fi non exdem femper fen- teíitiae ? PoíTum tamen adfirmare folemne illis

m á x i m e cauere quantum p o í T u n t n c v ñ - quampugnantia ftatuiíTevideantur; a d e ó ífíis etiam á m a i o r u m p l a c i t i s d i f c e d e r e religio eílr, niíi maiore religione, ac confeientiá vrgeantur. N i h i l ergo contrarium videbis,nifi q u o d n o n v e l p r x r a o n i t u m f a l t e m v e l perrarum. Q u i d plura? Egirausquantum potuimus,vtfiuefchola, fiue forum te haberet, sequé hic labor nofter te iuuaret. Pragmaticus es i En tota h í c pene m i lurifprudentia. Ideo n i m i r u m multa interferere necefle fuit,quae doCtiof ibus vulgaria videbun- t u r , t i b i forcaffema^ia, c e r t é vtilia omnia. A n theoricusí habebis ctiam q u o d te dele&et, curtt iuris noftri principia videbis ex arte ad praxim accommodata.Reiiquum eft}mi L e d o r , v c te i u - beambene valere. T u viciífim Fabro tuo,qui tantopere te amat, quifquis es qui atnas l u r i f p r u - dentiamj bene o t ñ n i a p r e c a r e . Vitara etiam, íi voles, &: íi q u i d hoc a d r e m tuam p e r t i n e r e p u - t a s j o n g i o r e m dura addas}quo4 pro fummabeoigni|:ate fuá f a x i t D e u s O p t . M a x . ^ p e l i o r e m / k e r u m v a l e 6 ¿ f i : u e r e .

I N ,

I N P A T R I S G O M M E N D A T I O N E

R E N A T I F I L I I C A R M E N .

E r t v b . ^ l e x a a d e r , m a g n i cum ^ i u t p a i t a r e o p e r a ^ u t t e n t a r e m i t A t i o f o f i í ? f d t a p a r e n u s ^ i d i a m p r o f a e r ^ f i t e j a t e r o f t m e j u j v F a m . i u m ^ t m e v i m m v o l i t a r e p e r E x o r e m U c r y m ü . n e q m d m a g e j m b e r e f e r g a s i

V t q u e rmhhvtqtte a l u s . ¡ q u a n t u m eft q u e d J críbete g e s t í s j

E t q u x i a m meditare immenfa v o l u m i n a t a r i s , U g e n i j monumenta tuiyfer agenda r e l i n q m s ^ S i quis e r i t ^ u i pejfe v e l i t ^ m v e l l e p o ú s fit, Conatufirtdjfe p a r i j e d d i ñ a r e p e n n a . D e b u e r a s p o m s m í f e r i b e r e j e i n d e r o g a r i P e r m e , p e r f r a t r é f q u e meos^vt d í ¡ c e r e ¡ u h te

C H a licmt,nobis ea te d i B a n t e liceret S c n b e r e f i c a l u s } p o J ¡ e m v t n o s i r a v i d e r i . Sic m a g n u m te noHra patrem t e í i a t a fuijfent E r g o n e i d e m f a m a ^ q u o á comeget offa¡epulchrumi S c r i p t a , n e c i n d i g n o s j a n t o g e n i t o r e [ e q u a c e s :

ora. tuberet,

Ingemmffe , fimm lacrymtfque t m - plejje fubortis,

T a l i a f i c u m agitan s,Sic,fct'we g l o r i a foli T o t d p s t r i f m n t 3 n e c certior a l t e r a nato,

Qjium taierngenitum tanto de j l i p i t e t r u n m m l Spartanos ergo v i t f o S y T h e b a ¡ q u e feroces, indique fttü donntas a r m ü i a c í a b i t ^ y d t h e n a s , N e c nifi loto v n u í memorahitar orbe P h i l i p p m l S o l ' m ergo p a t r ü nomenftnefine manebit%

jSlíjstrum i » h o » o r i t t u m , \ c m p e r f i n e laude iacebit?

parce pater^necparce t a m e n j i hite nofira n e g a b ü Digna, i¡'lo,qui te v e l i t olim d i g n m haberi:

i_yíbjit v i m m d e s m , f i d cur tu a gloria n o s i r á l a u i d e t , ' ) p t a t ó ¡ q u e negatper bella triumphos ? Define h e l i a r e ^ t reftet m i h i v i n c e r c , v e l j i t

•j)(il r c l i q u i v i t s m i h i f i v i c h r u n a l l a . T a l í b i i s ( f l a a y m ü & vocibus i i l e p a r e n t ü Vrvehat laudes,referens quas ferré nequibat,

(¡¿uidni stiamfimiles de t e j ' a t e r a l i ñ e , q u e r e l a s , Deque í u ü feriptis fimili pofiim edetepLtrittu, S i tanto me patre,(atum m e d g l o r i a tota ejii

F o t á q u e A l e x m d r i ceftfjent i m p U noHris^

T i e c p d m i s minus illa tuis p r e c l a r a P h i l i p p i Gloria,tot t a n t í f q u e ruens fnale parta i r o p h d s .

<^yí¡l q u i a v i f u m aliter f u p e r i s j v t feribere m u l t é t^Ante F a b r u m poffent de iure,atferibere foft t é D e b e r e t nemo^nifi quem n o n forte puderet Ingenio ceu á t a t e t i b í c o n c e d e r é p r i m a s ,

N e c nifi, m a g n á n i m o idque aufit^fp erare fecundas}

Peccem ego p r i m u m i n te,tum i n publica c o m m o d a ¡ peccent

C M e c u m a l ^ n t f t te quotquot f u m m ^ e c c e / o g a m u s i N a m f é u barbarie i n t r é p i d o ttbi C M a r t e d o n ú d a m V t quale e ( ¡ , q u a n t ú m q u e fiet quodferibere ge E i s ; Á d g r e d e r ü ^ é u pragmatuis e r r a n t i b m i n s i a s i

V t me l i ó t e v í a r e d e m t , a c t u r a capejfant, Siuefatigatum tot viffis vndiqtte m ú n ñ r i s P m d e n t u m rejponfa iauat t r a B a r e v i r o m m i E t quantum ratione queas^alea.fque docere:

Sen facrofancia lubet tafoti confulta Senatrn P a n d e n , nonpopuiis t a m u m p h e i t u r a S a b a u d i s ,

S e d toti r e í i q u o legem orbi aliquando d a t u r a .

K^iaáere

E t qUd i a m meditare immenfa v o l u m i n a / a m , Ingenij monumenta m i i m m o r t á l i a q u o n d a m T u peragas^nullique alij per agenda reiinquas.

K_yit q u i a quodfat e r a t , f r t p f i í t i vtv'mere foffesy T ^ u n c v i u e v t f c r t b a s j é q U e ó - t o t r e j f k e natos F u n e r e materno mijeros,tefofpite fatuos:

E t cui t o t a ¡ l u d e r e f i i i t , non vtuere v i t a ,

Tiecftudiurn tamen v l l ú ^ l m d n i fi feribere femper]

y ^ o ^ / í - r ^ ^ t ó i . ^ ^ , ; ^ ^ , ^ ^ / ^ - j ^ e f a i s i n f i r m ^ f a t ü a n x t a c u r a f a l u t i s , .ere,vel v e t m emendare perilla chartisi l a m fiudio m t l i o r e tibi,meliore t u i f ñ u e

<$ms numero te cum,aut m é r i t o ce r tare librar um A u d e a t , ® paribus poflhac contendere feriptü?

lile v n m $ f o r t e quis eflprudentibus ipfis D o ó h o r antiquismo c ñ s prudentior i i í d e m • g f ñ f i i a m r e d i m u i i n f é c u l a nosir a redirent T e f a c e r e n t j a t e r alme,parem,ne forte prior'em Dtcere te confulta T h e m ü fe iudice v e / I e f

iífijt»

? a r c e p a t e r c a l a m e f í u d q v t p a r s m á x i m a t a n t i N o tam feribere fit,quam v i u e r e , quamque v a l e r e ; V n i m d a r é quodpoffet laberimprobus a n n i , B i m d e p e r mullos J i c f a m a m extendere feriptis C u m v i t a poteris,cumfama extendere v i t a m : L a u d i b u s inde tuis p e r p l u r i m a lustra f u p e r s í e s D e i n cineripofl f a t a tuo per f é c u l a v i u e s .

f ' V ^ Z T f ' ^ r - ' 1 " ^ * ' ^ * r e f U t . S i modo m , s i m o r , t e r r L ' m m S i p o f i í j u a m f í o l i i s t i i a ¡ c r i p t a i m i t a n d a d e d i ñ i , N e c ^ f o l a f a m M / i m d m i J d a m 3

tcet ter m á x i m a s a m o s i

Universidad Carlos III de Madrid. Biblioteca

x ^ A E t e r m m v t v i n a s , fcribafque a t e r M a q u d t a a ü , Sic ego te}fcripiifqf*e t m -fruar o m n i b w , v t f i t g u o d tanto J i m patre f u t í a n m e a gloria, tota.

A D L I B R V M .

^ T p f r libey m r a t i s v o l i t a n s v b i g l o r i a petifíis

T u r e n o a a n s e x ú n f f a t f r m q u a P a / l a d i s v r b i

¡ g u a R o m a S o l ó n } ? o m p i i f t f q u e deditj X t* calamis,quem fila f u i s i ^ d í í u a notauiti

E t p r o f ñ a v o l u i t f í g e r e v e r b a m a n u ,

Q a a m v a r i a mecumftrte es p a i r e n a t a s eodem, Q u a m q u e d a t u r v a r i a conditionefrui:

í a m ter f e p e n a s i n g l o r i a v i d i t a r i f i a s V i t a m e a y & m i h i meficperiijfepudet:

Mt v i x i ^ v i u a m nullis ego cognitus oris, F a m a q a e L e t h x i s i a m m e a f e r t u r a q u i s , B t quAram ¡ l u d i o quamuis msmorabile nomen

V a n u s h e t é ! tantttm m b i l i s á r d o r erit.

A t tu v l x nxtuS) t o U m o x notus i n orbe, T e m p o r i s haudpoteris v u l n e r a d i r á ¡>ati, l ^ o n v t Cum&us r a p i d i s t a m e n obuius A u f l ñ s ^

T e licet ommuagum fantd p e r afir a feret.

C L A V D I V S fil ms.

S V P E R E D I T I O N E C O -

D I C I S F A B R I A N I A N Í i N T M O Y .

D O B e F A B E R , quanto g a u d e m interprete S e c u l a , q u £ C H u f a progenuere tu as.

Xuj'fsi £ t a s , v e t e r u m non a m p ü u s ¿emula P a t r u m , I n n a t a l i t i u m m u ñ e r a filue d i e m .

E n ego n o n alio ve/Iem me tempore natumt

£ l u u m m i h i tam doffo contigit orefrui.

l u r i s amatores a d e r u n t i n carmine teiies, Á n n o n i a m p l e n i copia luris erit.

Í V R I S -

3 .